Fundi i Misterit të gjuhës
Pellazge-Etruske !
Duke u mbështetur në analizat
e fundit dhe percjellur të tëra rrugëtimet që i kaperceu diaspora
pellazgjike, më në fund mund të nxjerrim këtë teori më
perfundimin se; Origjina e gjuhës Pellazge si dhe Etruske rrjedhin
nga Shqipja, e Jo, si mendohëj deri më tani se, shqipja rrjedhte
nga Pellazgjishtja e gjuha Etruske !
Pra, të dhënat dhe analizat e
këtyre hulumtimeve japin rezultate krejtë të kundërta më ato që
sypozohej deri më sot, mund të themi se, ishim të gjithë në
rrugë të gabuar !
Sipas kerkimeve te shumta deri
me sot, mendoj se të gjithë autorët deri më sot kanë qënë të
mashtruar në këtë drejtim duke menduar se, gjuha shqipe rrjedhte
nga pellazgët, popull i lashtë e mitik për të cilin nuk është
deterrminuar deri më sot as vendi i sakët i origjinës së tyre,
por nga të dhënat e shumë autorëve të ndryshëm ata ishin një
popull endacakê të quajtur Skitë, të cilët vinin nga një vend i
largët i Azisë ku sipas Robert D'Angely, në vepren "Enigma",
ai e vertetonë se djepi i Skito Pelllazgëve i hershëm ishte
Tukmenistani i sotshëm nga aty rrjedhin edhe stergjyshërit e
pellazgëve.
Mirëpo pas analizave të
fundit, mund të themi lirishtë se është e kundërta e kêtyre
teorive të deritanishëme;
Pranohet se kêta Skitêt
erdhen në Gadishullin tonë dhe quhën më emrin Pellazgë dhe duke
analizuar rrugëtimin e tyre si, e pamë këtu sipër, Pellazgët, më
vonë kur dëbohën nga Ballkani më qfaqjen e Helenëve, kjo
diaspora pellazge gjënë strehim në Epir tek populli para pellazgë
i quajtur Molopë, pa dyshim Mollosët e lashtë të Epirit, dhe nga
këtu më vonë pra këta pellazgët dëbohen edhe nga Epiri e
vëndosên në Itali, dhe kjo popullësi mbahën atje më emrin e një
konfederate te re të quajtur Rasna razia por që grekët i quajtën
më vonë Etruskë.
Mirëpo, para se te ikinin
Pellazgët nga Gadishulli Ilirikë andej në Italië, kjo diaspor
tani më që kishin kaluar më se 355 vite në mesin e Molopëve e
Selenëve, popujve vëndas në Gadishull, ku në këtë kohë, grekët
apo Helenët ende nuk ishin qfaqur në këtë regjion, vërtetohët
prezenca e tyre vetëm nga viti 1541 para krishti, në krye më
shefin e njohur Deukalionin, këta pellazgë kishin mësuar gjuhën
shqipe nga Molopët !
Kjo dëshmon edhe arsyjen
tjetër, pse gjuha Etruske nuk kishte asgjë të përbashkët më
helenishtën ?
Derisa qendroi në mësin tonë
prej shekujsh kjo diaspora Pellazgjike, mësoi gjuhën e banorëve
vëndas, pra gjuhën shqipe, qe ishte i të njëjtes familje më
Trakishtën, ku pastaj kjo diaspora pellazgjike e ardhur nga Fenicia
elargët, ishte asimiluar, pershtatur më gjuhën e barbarëve duke
harruar gjuhën e tyre të origjinës fenikase, mëgjithêse sipas
Robert D'Angely, pellzgët kishin këtë veçori se komunikonin më
dygjuhësi, në familje gjuhën e tyre fenikase tê origjinës së
tyre ndërsa më tê tjerët gjuhên e vêndasëve, pra gjuhën
trake, që ishte e afërme mê shqipen e sotme, kurse pellazgët që
jetonin në rrafshirat e Panonisë, në kontakt më Getët e vjetër,
ky grup i pellazgëve fliste pra gjuhën trake gete dhe fenikase, që
tê gjithë me periardhje nga Skitët e lashtë te shperngulur nga
Turkmenistani.
Kështuqë kur kjo diaspor
është dëbuar nga dyndjet helene në krye më shefin e tyre
Deukalionin në vitin 1541, që pushtuan edhe Thesalinë, kjo Diaspor
gjeti strehim tek Molosët në Dodon, dhe aty mësoi gjuhën e
vendasve, pra gjuhën shqipe !
Si e shohim; nuk ka asnjë
mister tjetër rreth kësaj lidhjes Skito Fenikase Pellazgo Etrusko e
shqiptare !
Pra, as etruskët e as
Pellazgët nuk kanë asgjë të perbashkët më origjinen shqiptare,
përveç të kësaj lidhjes së gjuhës që këta skito-pellazgët e
moren nga ne ku këta pastaj të njohur në histori më emrin e
quajtur Pellazgë e më vonë si Rasna, e përhapën gjuhën shqipe
nëpërmjet kësaj diasporës së tyre që u shperngul në Itali, tek
Ombrët vëndas nê Toskanë ku më vonë, gjithandej u shperndanë
nëpër Azië të Vogël e nëpër ishuj të Egjeut gjithnjë në
levizje në kërkim të një atdheut të ri.
Një shembull konkret; të
marrim ishullin Lemnos !
Kur u dëbuan Pellazgët nga
Tirenia (Italië) ata gjeten të vetmin strehim në Atikë, periferi
të Athinës që pas një kohe u dëbuan edhe nga Atiku, e strehim të
vetëm gjetën në ishullin e Lemnosit. Aty pellazgët u vendosen në
vitin 1050 para krishti dhe qendruan deri ne vitin 510 para krishti,
gati 500 vite !
Mirëpo iu kishte ardhur fundi,
edhe këtu, pas 500 vitësh qëndrimi në këtë ishull, Pellazgët e
fundit u dëbuan nga Lemnosi, u shperndanë definitivishtë, për ti
humbën gjurmët në histori si popull shtegëtar dhe bartën
pergjithëmon sekretet e tyre më vehte !
Perfundimi:
Gjuha shqipe si dhe populli
shqiptar janë një popull autokton në Ballkanë, poullësi të
racës Dinarike që shtrihej nga veriu i Adriatikut e deri në Atikë,
dhe më migracionet e një pasnishme të popullêsive e të kolonëve
të ndryshëm nga Lindja, kjo popullësi autoktone filloi të tkurret
gjithënjê e më shumë, duke gjetur strehim nê naltêsit e larta
të maleve shiptare bregut të detit Jonë dhe Adriatikut deri tek
Alpet Dinarike.
Më fillimin e vëndosjes së
kolonëve të parë apo kulturës pellazgjike që nga mijvjeçari i
V-të, duke u bazuar vetëm në të dhënat e bartjes së një
kultures sê re të zhvillimi siç êshtê perhapja dhe zhvillimi i
agrikulturës, që njihihet përmes kêsaj popullatës qê nga
historianët dhe shkenctarët sypozojnë se bëhet fjalë për
migracinêt pellazgjike drejtë Ballkanit qê nga viti 4500 para
Krishti.
Nga antropologjia është
vertetuar se shqiptarët rrjedhin nga kjo dega e lashtë e banorve të
hershëm ku prej tyre rrjedhin ilirët e ndoshta edhe trakët, mund
të themi se ne jemi popull autokton me origjinë Ilire e jo pellazge
ku më sipër kemi dhënë analizen se si kjo koloni e ardhur nga
Lindja pas njê çendrimi tê disa shekujve në mesin e popullësisë
autoktone shqiptare nisi të pershtatët nê viset tona derisa mÊsoi
dhe filloi tê flasi shqipë, me një fjalê kjo diaspor pellazgjike
u asimilua por ruajti traditat dhe kulturen e tyre origjinale nga
vëndët e tyre të Lindjës së largët që asnjëri sot nuk ka
mundësi të deterrminoje se nga cili vëndë erdhën këto koloni
pellazge mirëpo vërtetohët dhe dëshmohët sot nga shkenca se,
Skito Pellazgët vinin nga Azia e largët dhe se nuk ka asnjë lidhje
familjare me shqiptarët. E vrejmi në këtë analiz së popullsia
shqiptare është para pellazge, pra vëndase që jetonte nga para
historia në këto troje dhe se nuk janë me periardhje nga kjo
diaspora pellazge që migruan në Gadishull rreth vitit 1896 para
krishti në krye më prijsin e tyre Pellazgusin. Sot pra, duke u
mbêshtetur në këto të dhëna nga autor që nga antikiteti si dhe
nga burimet e fundit shkencore, më në fund mund të themi lirishtë
se, vetëm huazimi gjuhësor që kolonët pellazgë moren nga
vendasit Molopë apo Mollos e Epirit, ndikoi deri tek pehapja e
gjuhës shqipe edhe më tej nëpër Egje Italië e Azi, pasi që këta
pellazgët u dëbuan nga Gadishulli në shekullin XVI-të para
Krishti më vershimin e popujve helenë që edhe këta vinin nga
Kolshida e largët.
=Diskutime Pellazgjike= 3 mai 2012, 19:38
==================================
Dita-Nata
Krenari,
Kastrioti,
Dardan Leka
Albi,
Bledari,
============================================
11 PRILL 2012 Dosja:
P e l l a z g i a d a
Diskutime Pellazgjike
përmbajtja 2010 – 2012 nga grupi diskutues
Rilindja Pellazge Ilire
=================
adresa elektronike:
dartre93@gmail.com
*Historia eqytetrimit
Europianë*
Popujt Aziakë:
Aziakët ndahën në dy degë mjerishtë
që nuk e dijmi se gjuhët e tyre a ishin të së njejtës familje
apo jo.
Popujt e veriut të Azisë janë
stergjyshërit e popujve të gjuhës eusakaro-kaukaziane,
nga rrjedhin gjuhët Baske, Gjeorgjiane dhe Qerkeze.
Ndërsa popujt Aziakë të jugut;
Pellazgët që flisnin këtë gjuhë të këtij populli që tani ka
humbur, ku ishin të shperndarë në kohën e Neolitit deri në
Lindjen e Afërme, si dhe në Europë duke sjellur me vete tekniken e
Agrikultures, të blegtorisë dhe keramikës.
Qytetrimet Aziake ishin në ngritje të
madhe të zhvillimit ku Pellazgët e Kretës dhe Anatolisë kishin
çpikur një shkrim mirëpo u zhduken nga invadimet pontike. (qe
vinin nga Bosfori e deri siper detit te zi)
Natufianët:
Natufianët janë stergjyshërit e të
gjithë popujve aziatikë qê u qfaqen në Neolitikë, e kanë vijuar
një evolucion të gjatë në këto vende që nga Paleolitiki.
Pishtarin e këtij civilizimi e merr
një fis nga veriu i Turqisë së sotme, Myrejbetienët, që krijuan
agrikulturen e parë.
Mirëpo dal nga dale këtë civilizim e
zëvendëson populli Natufian.
Myrejbetienët;
Asianiket Myrebejtienê janë një degë
e Natufianëve.
Mlekët:
Civilizimi më i vjetër i njohur deri
mê sot tek popujt e Mlekëve është civilizimi i Zarzienëve, 10
000 para krishti, pastaj Mlekasët ndahen në dy degë; njëra në
jug të liqenit të Vanit(Armani) dhe tjetra degë në jug të
liqenit Urmia.
Rreth 6700 para krishti njihen
kultivatoret e dhive dhe te deleve, nga Hati edhe këta Myrejbetienë.
Në Milienumin e II-të para Krishti,
nën influencen e Sumerëve, Elamitët që ishin edhe këta popull
Mlekas perendimor, çpikin një sistem të shkrimit dhe që e
perhapin deri në Iranin perendimor. Për t'iu ikur sulmeve indo
europiane Ariane dhe Induse, disa fise lëshuan vendin e quajtur
Kopet Dagh dhe shkojnë në Afganistanë.
Kah fundi i Milienumit të II-të Indo
Europianët Arianë dhe Indus e pushtojnë Iranin dhe Afganistanin
dhe sjellin Bronxin.
Trialetienët Hatis:
Asianikët Hattis janë një degë e
trialetienëve, proto Kaukazienëve, te cilët rreth 7200 deri 7000
para krishti perhapin kulturen e grurit dhe të tërrshërës,
fillojnë të ndërtojnë shtëpi katrore kah lindja dhe perparojnë
në Anatolinë qendrore, ku pastaj rreth 5000 apo deri 4500 para
krishti azianikët Pellazgë të
Kan Hasanit II si dhe të Bejkesultanit do ta pushtojnë Anatolinë
jugore, duke i shtyër Trialetienët Hattis kah veriu. Më vonë kur
Indo Europianët nezitë formojnë një perandori në Anatolinë
qendrore, marrin emrin Hittitë, në pekujtim të popullit të mundur
të këtij vendi, Hatis.Seshkelët:
Seskelët ishin me siguri një degë e
azianikëve Trialetienë, të ardhur nga Haçilari i Anatolisë për
tu vëndosur në Greqi. Seskelienët u mundën rreth vitit 4400 para
krishti nga Pellazgët
ku i kemi gjetur shenjat e fshatrave të tyre të djegura. Një pjes
e Seskilienëve instalohët në Italinë jugore rreth vitit 3800 deri
3200 para krishti të cilët më vonë edhe këtu në Italië
pushtohën nga Pellazgët Diminienë
te ardhur nga Greqia.Amukianët:
Pellazgët Amukianë
rrjedhin nga Myrebetienët perendimor, tê cilët rreth vitit 4500
deri 4100 para Krishti Amukianët bien nën sundimin e Halafienëve
dhe pastaj të Sumerianëve të El Eubeidit, perveq të atyre qe
shkuan dhe u perziën më Semitët e Izraelit, për të formuar
civilizimin ghashulianë të qypave të zinjë të ilustruar. Ky
civilizim do të shkatrrrohet pastaj nga Semitët barinjë Kananeenë
të ardhur nga shkretira e Arabisë dhe i tërë regjioni u gjëndê
nê nomadizëm.
Pellazgët Diminianë:
Azianikë të ardhur nga Kan Hasan dhe
Bejçesultan në Anatolinë e jugut, rreth vitit 4400 para krishti,
instalohên në Greqi.
Invadimi i Italisë së jugut, kultura
e Serra Alto me qypa spirale, dhe pastaj Indo Europianët nga veriu i
Greqisë e shkatrrojnë këtë civilizim.
Kardiatët;
Kardiotët, që bënin qypa me vija tê
pjerrta, janë një degë e ndarë nga proto Seskelienët, të cilët
e formuan kulturen e Mogulicës në veri të Greqisë, në Shqipëri
dhe Serbinë aktuale.
Pasi që ia arriten të bëhën edhe
lundrues, kulturen e tyre e hasim në Mesdheun meridional sipas
kultures së qypave kardiale, me vija të pjerrta rreth 5100 para
krishti ku i gjejmi edhe në jug tê Italisë rreth 4900 para
krishti. Njihet tek keta popuj kultura e Guadonës, pasi që bënin
shtëpiza tê rrumbullakta tani i bënin katrore. nga druri dhe llaçi
më bykë.
Pas një kohe ndahen ne disa degtime;
Adriatët Tirrenianë dhe
Franko-Iberikët.
Starçevienët:
Starçevienët, mori emrin kjo kultur
nga një vendbanim i lashtë afër Novi Sadit, pra kjo është dega e
siperme e Seskelëve, si ata të ardhur nga Anatolia që jetonin në
shtëpija katrore nga llaçi. Kur këta vendosen në Europë rreth
6000 deri 5000 para krishti, duket se i kishin asimiluar popujt e
vjetër vendas; popujt e Lepenski Vir të cilët adhuronin perendinë
në form tê peshkut.
Të gjitha këto kultura shkatrrohën
me invadimin e Pellazgëve rreth vitit 4400 para krishti.
Mirëpo para Seshkelve (kultur që mori
këtë emër sipas emrit të një fshati Sesklo në Greqi) ishin
Proto Seshkelët, me siguri banorët më të vjetër të gadishullit
Ilirikë, para
pellazgëve te ngjajshëm me Dinariket apo
Adriatiket qe keta pastaj u strehuan bregut te Adriatikut ku një
pjesë e tyre kaloi ne Italië. Këto argumente shkencore deshmojnë
sot se autoktonet iliro shqiptar ishin të parët e vendit qe nuk
kanë lidhje më Pellazgët e ardhur nga Azia, i shohim këtu në
këtë pershkrim gjurmet e tyre.
CARDIAUX ADRIATES
Kardio Adriatët: =Dinarikët
Adriatët janë një degë e kardienëve
të cilët rreth 4000 para krishti një pjes e ktyre Adriatëve të
shtyr nga Pellazgët lengilienë dhe rubaneve( kultures se qypave me
pshtjella) Adriatët pushtojnë Italinë e veriut ku pastaj keta
shtyhen në lindje nga populli Lagozza, të ardhur nga Franca rreth
3200 deri 2500 para krishti. Më vonë këta popuj bien nën sundimin
e Indo Europianêve proto latinëve të Remedellos dhe të
Rinaldonës, fise ballkanike të Vuçedolit.
Nga pika (10) Azia e Vogël në shek.
XIX para krishti deri tek pika 2 shihet levizja e pellazgëve në
Gadishullin Ilirikë, ku nga Theslia u dëbuan në vitin 1541 para
krishti dhe u shperndanë në te gjitha anët, ikën edhe ne Kretë,
një pjesë gjeti strehim në Dodonen e Epirit, prej Dodone ikin në
Italë në Sardene dhe gjithë Mesdheun...
Kur e shikojmi mirë këtë hart,
vrejmi se tek numri katër të gjitha grupet e popullsive te ndryshme
kryqezoheshin në këtë kohë, mos ta perjashtojmi pra edhe rremin
qe vjene nga Armenija qe ndoshta janë më te afërtë më hebrejt qe
mendohet se erdhen nga Rrethi i Irakut, pra flitet për një epokë
nja 1000 vite pas epopejes së Gilgameshit, mbretit suprem të
Sumerëve...
Këtu nën numrin (5) kemi dy rrema; (5) dhe (5 Y), ku pastaj nga kjo (5Y) ndahet në dy grupe dhe formojnë Mitanët dhe Hititet dhe mbetët vetëm (6Y) qe bënë lidhjen me Pellazgët...ose përmes (6) drejtë nga Qiproja përmes detit, si e pershkruajnë edhe shumë historian nga antikiteti...
Këtu tek (7Y) kemi Pellazgët...mirëpo
dihet se siper tyre kemi edhe autoktonet, me te vjetêr se pellazgët,
Elenet qe ndoshta ishin Ylenët, ata që bsonin në yje e hyjni ?
Teorija tjetër mbetet ajo e para nêse ju kujtohet se Adriatët të
shtyër nga Pellazgët
por edhe nga keta popuj te rinjë qe erdhen me vonë, par te detyruar
ti lshojnë vendin këtij grupi te ardhur, kapercyen Adriatikun dhe u
shperndan në tërë europen perendimore.
Këtu shohim përhapjen e popullsive të
ndryshme nga sumerët që edhe Pellazgët
i perkasin kësaj familje.
Ne e argumentuam këtë lidhje; kurrfare lidhje nuk ka familja e jone shqiptare autoktone Dinarike me ate sumere e pellazge, perpos qe këta pellazgët e ardhur barten nje kultur tÊ re tek ne qe është zhvillimi i agrikulturÊs, sidoqoftÊ huazuan si dhe morëm fjalë nga këto kultura qe lidhen mÊ bujqesin...
Krenar: Nuk duhet të shprehemi ne rast se mbrojmë tezen, pellazgo-iliret njësoj si te thuash kinezo-shqiptarët dhe te argumentosh te kundërtën pastaj.
Bled'ar: Gjërat këtu shkojnë në
kotësire kur flitet për pellazgët. Tema më aq sa po kuptoj eshte
me nda pellazget ne geg e toske veç kaq e më i dhënë rrugë
fitimi pretendimeve të ndryshme te te huajve kur thon qe shqiptaret
jane popull i ardhur ne toka te popujve te tjere e nuk i perkasin
Evropes. Gjithashtu, termi emigrant pellazgë, me aq sa shoh, eshte
thjesht sa per te nxjerr te pa banuar ballkanin ose me nxjerr
popullsi me te vjeter se pellazget ne gadishullin Ilirikë. Por
pellazget vet jan pertej racave, eshte e pa mundur te ndahen ne raca
apo edhe grupe emigrantesh, pasi po te ndjekim kete rregull,
pellazgjishtja i mbetet vetëm një populli, popullit Saba qe
adhuronin diellin e më vonë kaluan nën sundimin e Salomonit e kjo
është histori shumë e re ku grekët kishin lulezuar po ashtu dhe
apeninet, por pellazget jane pertej parashikimeve, ata thjeshtë janë
shumë të vjetër me influence ku shume popuj kan lindur prej tyre.
Shqiptaret jane pasardhesit e tyre te linjes
pellasgo-iliro-arberesho-shqiptar dhe ne shqiptaret jemi popullsi
autoktone.
Krenar: z. Bledar, debati është 1-
shqiptarët janë Dinarikë dhe te ndare si rrace me pellazget, por
kane marre dhe dhene kulture me ta, 2- eshte ajo qe thoni ju se
shqiptaret jane pas ardhesit e tyre si rrace dhe kulture.
Bled'ar: Popullsi autoktone do te thote "pasaedhes te atyre qe kan hapur dhe kane vendosur guret e pare te themeleve te nderteses».
Shikoj shpesh keto 3-4 vjetet e fundit
qe perdoret emri pellazge» për popullsi jo pellazge e kjo vertet qe
sjell edhe mohimin me prejardhje pellazgjike te këtyre popujve jo
pellazgë.
Krenar: Jane pellazgë të diaspores
apo Sardenja te kete pase dinarike para ardhes shqiptar ? Sipas
leximeve në këtë grup e para. Zj . B i cileson shqiptare.
B: Autori nuk i percakton si pellazgë
por si popullsi Ilire duke u bazuar ne ngjashmerite e gjuhes sarde
dhe shqipe. Jam e mendimit se ne lashtesi çdo popullsi ka patur
gjithmon shkembime me fqinjet dhe kjo ka sjelle nje ngjizje te re.
Nuk mund te flasim per rraca te pastra as ne antikitet dhe as sot. Ne
Itali ka plot dinarike ose me mire te themi Brakicefalik si ne veri
ashtu edhe ne jug por se kur ka ndodhur kjo levizje nuk dihet. Ne nje
liber ne italisht mbi antropologjine e Etruskeve qe solla para disa
kohesh thuhej qarte se jane gjetur eshtra etruskesh me kafke
brakicefalike dhe dokicefalike, gje qe le te kuptoje se perzierjet
kane nisur qysh hereët. Per shembull po marr nje politikan italian
Pier Luigi Bersani (vini re mbiemerin gati shqiptar qe ngjan shume me
Bershani) i cili ka tipare mesdhetare por nje kafke Brakicefalike. Me
origjine eshte nga Emilia Romanja - veriu i italisë.
Pershendetje e ndeuruara B,
Në një Dosje prej 6 numrve në
profilin tim parqitet se si kjo Diaspora Pellazgjike bëri levizje
nëpër Mesdhe...pasi që kishte jetuar 4 shekuj në Gadishullin
Ilirikë këta emigrant dëbohen nga Gadishulli dh shperndahen ne te
gjitha anet...duke bartur me vete edhe gjuhen shqipe. Me një fjalë,
kjo diaspora pellazge u shëndrrua në shqip-folësa dhe perhapen në
Italie si dhe në Sardenjë e nëpër tërë Azinë gjuhen shqipe.
Pra kjo diaspor e mësoi shqipen gjatë qendrimit të tyre në vendin
tonë. Asgjë lidhje tjetër nuk ka mës Sardeve dhe popullësisë
shqiptare që jetonte brigjeve përendimore te Adritikut perpos kësaj
lidhjes gjuhësore qe e cekem dhe me vjen keq qe te gjithë
studiuesit deri më sot nuk kanë arritur të gjëjnë këtë enigmen
e enigmave të gjuhês shqipe qe për mendimin tim është shumë e
thjshtë; Libri i autorit Alberto G. Areddu si dhe ai i Robert
D'Angely e shumê tjerë, vëtem se konstatojnê këtë lidhje
enigmatike te këtyre popujve te Mesdheut dhe lidhjet përmes gjuhës
shqipe qe pa dyshim nuk injorohen por arsyeja tjetër pse dhe si
erdhi deri tek kjo perhapje e gjuhës shqipe, asnjeri nuk ia ka
arritur te na bindi me teorit e tyre te cilat nuk qendrojnë sot sa
duhet ! Arsyeja ështê e thjeshtë; Analizat shkencore si dhe të
dhënat gjenetike kanë treguar sot se, populli shqiptar është i
races Dinarike 90% kurse këto popullesit e kësaj diaspores
pellazgjike janë të një races tjatër. Si e shohim, këtu fshihet
çelsi i kësaj enigme; se sa i perketë gjuhësis, të gjitha
perputhen mirëpo kur e anlizojmi origjinen e ktyre popujve si
etruskë si dhe pellazgë, hasim përball një muri sepse këta popuj
perkahë origjina e raca e tyre, është dëshmuar se janë te ardhur
në gadishull, adn- i tyre e ka vertetuar, se janë më origjinë nga
lindja e largët fenikase e skite, pra pellazgët, etruskët, sardët,
të gjithë janë rrjedha e kësaj diaspore qe kaloj andej si popull
emigrant ne viset tona, ku gati 4 shekuj dhe mësoi gjuhën shqipe ku
dhe e shperndau pastaj nga nje vend ne tjetrin gjatë migrimeve te
tyre. ... Me siguri se ka mistere, pajtohem plotesishte më spjegimin
e autorit në këtë liber se të gjitha këto fjalë shqipe që i
gjëjmi në Sardenjë sot duhet tê kenë patur lidhje më ilirët,
por kurrësesi jo nuk kanë lidhje drejtë per se drejti më
origjinën e popullit shqiptar, ngase këta popuj ishin thjeshtë
vetëm se shqipfolës e jo të racës dinarike ! Asgjë tjetër nuk
na lidh më këta popuj, por në anën tjetër ëshë në interes të
madh për hulumtuesit dhe historinë e gjuhës shqipe se këto dëshmi
të gjetura edhe në Sardenjë si ato në Toskanë e forcojnë
argumentin kyq se shqiptarët dhe gjuha shqipe është folur qysh
para 3800 vitesh, duke llogaritur këtu qe nga vendosja e kësaj
disapore ne vendet tona rreth shekullit XVIX-te para krishti e deri
ne shekullin XVI -të para krishti gjithsejt 355 vite qendrimi ne
mesin e popullsise autoktone shqiptare te races dinarike, ku me
ardhejen e Deukalionit rreth vitit 1541 para krishti ndryshoi
gjithqka mê ç'rast u debua kjo diaspor nga i tere gadishulli
Ilirikë.
Ju kuptoj shumë mirë, dhe pajtohem si
dhe jam i bindur se te gjitha keto studime me referime te autorve të
ndryshëm që jane te verteta sa i perkete gjuhës shqipe, mirëpo sa
i perket popujve qe i kane shkruar këto mbishkrime mbi vaze apo
tableta të shumta që lanë nëpër Azië e Etruri duke levizur nga
një vendê në tjetrin nëpër Mesdhe, këta popuj ishin vetëm se
shqipfolës, njê diaspor e cila kishte mësuar shqipen gjatë
qendrimit të tyre nê gadishullin tonë më shekuj, e kurrësesi jo,
kjo diaspor nuk ishte me origjinë shqiptare por thjeshtë, një
diaspor emigrantësh qe e mësoi gjuhën shqipe nga ne dhe e
shperndau gjithandej nëpër Mesdhe. Edhe unë pajtoem më këtë se
këto janë vetëm se lidhje gjuhësore mes popujve e që nuk kishin
lidhje të perbashkët më origjinën e popullit shqiptar. Këtu pra
është bërë ngatrresa deri me tani, jam në gjendje ta mbroj këte
teori, prandaj ju sygjeroj ti lexoni edhe 5 titujt në vijime rreth
kësaj dosjes së Diaspores pellazgjike e pastj mund të japi secili
mëndimin e tij, ju falemenderit !
B: Secili ka bindjet e veta ne baze te
leximeve, studimeve dhe njohurive qe ka por nese marrim parasysh qe
burimi i pare mbi pellazget na vjen vetem dhe ekskluzivishtë nga
Homeri i cili eshte i vetmi qe duhet marre per baze.
Krenar: Ndaj mendimin me ju B, dhe e
kam thëne edhe në diskutimet tjera se Pellazgjishtja të kuptohet
si kultur e Qyterim siç e thoni ju e jo si rrace me vehte, sepse ajo
është e shtrirë gjeografikishtë në njê hapsirê tejet të madhe
ku perfshin shumë popuj. Te jesh pellazgë i bardh dhe autokton nuk
do te thotë i ardhur nga Azia dhe rracë e zezë. Pastaj nderthurja
në kohë mes popujve ka bërê të veten, duke vertetuar edhe
studimin qe ju paraqitet.
Do thotë se, po te mos ishte Homeri ne
sot nuk do kishim histori ? Vargjet e Homerit si dhe të Virgjilit,
jane këngë, poema, e kemi lexuar të gjithê Iliaden, Eneiden e
Odisen, mandej mbi këto deshmi janê bërê kerkime homerike mbi
Pellazgët nga dijetar të mêdhenjë për të deshifruar këtë
popull qe ishte i dëbuar nga helenët 150 vite më parë nga
Thesalia dhe u vendosën në Cizike, aty afër detit Marmara e detit
të zi. Këta pellazgë moren anën e trojanëve, nuk ka dyshime, gjë
normale kjo sepse kishin armiq te perbashkët akejët, ku këta i
kishin dëbuar nga Thesalia dhe tani kur permendet fusha e Larisës
nga Homeri, kjo asgjë nuk do thotë perveqse emër për livadhet e
fushat pjellore ku dikur moti pellazgët i kishin pushtuar, mënjëherë
pasi që ky liqe i madh zbrazet si pasoj e një termeti, Pellazgët,
është e vertetë që iu mësuan agrikulturen vendasëve ose
barbarve të Epirit që quhëshin Selenë e Molopë, vetëm se këtu
shohim meritat e pellazgëve.
1°) « Dhe
Ipotou tok me Pile kreshnikun,
bijtë e Pellazgut Leto
Tautamidit,
në krye shtizorëve
pellazgjikë u
prinin, që kishin trojet në
Larisë
pjellore ».
Me këta katër rreshta nga Homeri
vertetohët se: Pellazgët ishin një komunitet shumë i vogël në
mesin e aleateve trojanë ku marrin pjesë me një prijs, Pile
kreshnikun dhe vllaun e tij Ipoteun, kjo tregon se ishin një grushtë
njerzish ndoshta jo më shumë se 1000 veta, kur e krahasojmi më
ushtrinë e Akilit prej 5000 luftëtarësh, ngarkuar në 50 anije.
Pra mos ta teprojmi me Pellazgiaden, sidomos kur bëhët fjala për
pjesmarrjen e tyre në luftën e Trojës, ku ata ishin në këtë
kohë vetëm se një diaspor qe nuk luante kurrfarë roli as në
Mesdhe e as në Gadishullin Ilirikë.
Këtu poshtë po japim edhe emërtimin
tjetër te Pellazgëve në Iliad, ku te gjithë këta popuj ishin
kundër trojanve. Si mund ti shohim këtu, Pellazgët në tekstin më
siper kundër akejve si këtu; «argun pellazgë kundër trojanëve ?
Pra kjo dëshmon se Pellazgët si një komunitet i vogël që ishin
shpërngulur në Cizike, në bregun afër Bosforit do thotë, në
anen e Azisë së Vogël, vertetohet se në Greqi më nuk kishte
pellazgë fare e as në Argun pellazgjikë perveqse këtij emrit
«argu pellazgë» që kishte mbetur në kujtesen e helenëve nga e
kaluara e tyre edhe gjenerata pas dëbimit të tyre nga Thesalia,
Arkadia si dhe nga i tërë gadishulli.
Ta ndjekim më vëmendje edhe këtu në
këto vargje;
«Ata që jetonin ne Argun e
pellazgëve», ku më këtë fraz
kuptojmi se në kohën homerike ky vend quhej vetëm si toponim e jo
se ishte i banuar nga pellazgët sepse këta kishin ikur apo ishin
dëbuar prej kohësh nga Argu, më së 150 vite para luftës së
Trojës. Poashtu këtu vertetohet se nuk mund ti quajmi trojanët
pellazgë, perndryshe, poema homerike do quhej «Pellazgiada»
e jo Iliada dhe është koti qe të
ngulim këmbë rreth kësaj qeshtjes ku më këmbngulje tentojmi ti
bëjmi këtu trojanët e pellazgët si stergjyshërit tanë. Këtë
tez dikur para 200 vitësh na e mbeshtetnin edhe autor tjerë te
huaj, siç e thash, këta nuk ishin studijues as dijetar por vëtëm
se autor librash e udhpershkrues, te marrim Pukevillin i cili të
gjithë emrat e vendeve nga Kolshida e Kaukazit na i zbrazi në
Shqiperinë Ilirike, pa baza e vetëm se që rrjedhin nga hamendja e
tij, duke bërë krahasime të toponimeve mes Kaukazit dhe
gadishullit Ilirikë, pra këtu po percjellim një paragraf nga kjo
teza e Pukevillit për origjinën e shqiptarëve nga Kolshida;
« Trojada sipas historianëve
grek ishte një koloni Trake, të ardhur aty në krye më Dardanosin
që më vonë ky vend e mori emrin Troja sipas mbretit Tros,
sternipit të tij, që sundoi në një kohë qe nuk mbahet mendë,
mirëpo kjo origjinë spjegohet lehtë në Traki ku ishte një
provinc më emrin Dardante.
Kurse emri Troas vjenë ndoshta nga Rhoa
Daj i Kaukazit, që gjëndet buz
lumit Rhoas
e disa autorë e qujnë më emrin Rhoda.
Kishte poashtu edhe në lindje të Tigrit një Rhoa
Daj, afër Dara
Daj ku emri Dardante
mund të këtë marrur këtu rrenjën.
Disa dijetarë ishin habitur
kur zbulojnë se emrat e Trojanëve si dhe emrat e vëndëve iu
ngjanin emrave grekë, ku nuk
ekzistonte asnjë baz se Troja ishte e themeluar prej grekëve.
Mirëpo kjo ngjajshmëri fare
nuk na habit kur mendojmi se grekët dhe trojanët ishin më
periardhje të njëjtit popull Skitë dhe sherbehëshin më te
njëjtën idiom ».
Njashtu jemi bërë edhe ne kohëve te
fundit, njësoj si të ishim dy shekuj mbrapa ku sot dalim më të
njejtat teza. Sikur se të ishim zgjuar nga një gjumë i vonuar, 200
vite mbrapa universit dhe mënjëherë posa u zgjuam filluam të
punojmi mbi tezat e huaja të hapura më parë, pa e ditur se këto
teza janë në dëmin tonë; Si ka munësi kjo, te bëhëmi edhe të
lashtë edhe të ardhur nga Sumeria apo nga Kaldoshia e Kaukazit e në
të njëjtën kohë e të mbesim autoktonë ?
Pra këtu ka diçka që nuk shkonë me
revandikimet tona. Jo, do më thuani, mos u shqetso se e ka cekur
Homeri se ne jemi pellazgë !
Mirë, qe këtu edhe Homerin e te
shohim se sa te besueshme jane keto vargje.
« Ata që rronin n'Argun e
pellazgëve
me nam e zë, dhe trimat që
banonin
n'Alop e Al, në Ftijë,
Trikinë dhe
Eladën e grave t'bukra, që
helenas quhen
dhe mirmidonë e akej, n'Trojë
velëzuan
me pesëdhjetë flluga e kishin
prijs
Akilin ».
Diaspora Pellazge nëpër Egje
Straboni na thotë se Pellazgët
themeluan një koloni në ishullin e Kretës duke u mbeshtetur tek
Homeri në Odisea. Uliksi kur ai i fletë Penelopes për udhtimin e
tij të gjatë, i tregon se;
«...banorët e
Kretës nuk flisnin të gjithë një gjuhë të njejtë, kishte
Atenien, Kretua indigjen, që ishin burra krenar, kishte Sidonien dhe
Dorien që keta ishin të ndarë në tre fise dhe «madheshtorët
Pellazgë ». Pra «madheshtorët e jo hyjnoret pellazgë, megjithëse
tek Homeri çdo vargë gati se perfundon me rima hyjnore edhe për
tjerë popuj...»
Pellazgët kur arrijnë në Kretë pas
invadimit te Deukalionit, rreth vitit 1541 para krishti, nuk kishin
ardhur në numer të madh këtu në Kretë siç e vrejmi nga deshmia
e Homerit, numrohen te fundit. Ne ketë ishullin e kretës ata e
ruajten lirinë e tyre gati për një shekull, asnjë popullsi nuk
sundonte mbi tjetren, derisa pas 125 vite qe nga debimi i tyre nga
Thesalia dhe i tërë Ballkani i sotêm, aty rreth vitit 1415 para
Krishti, kur Tektamusi, i biri i Dorusit ose nipi i Hellenit, zbret
ne Kretë më Eolienët, i nenshtron të gjithë këta popuj dhe
mbretron mbi ta.
Pellazgët asnjëhere nuk perziheshin
më tjerët. Në Kretë më nuk iu gjendet asnjë shenjë pas këtij
citimi për Pellazgët tek asnjë historian tjetër.
Si e shohim, në tërë Iliaden që
permbanë 500 faqe, i hasim vetëm se në këta katër rreshta
Pellazgët, duke llogaritur edhe citimin e Argut
pellazgjikë, ku aty vrejmi kjartë se
bëhët fjalë për një toponim Arkadianë te Argut, apo Argos, e
luftës së Trojës që ishte vetem se një toponim i mbetur nga
banorët e Mesdheut ngase aty kishte zbarkua së pari Pelazgusi
qe e pushtoi pastaj Arkadinë njëhere e më vonë edhe Thesalinë,
dhe pa dyshim, ne kohen e Iliades nuk kishte fare banor pellazgë
aty, njësoj sikur që i hasim nganjëherë disa toponime sllave apo
turke edhe sot në Shqipëri, te kohës së pushtimit të tyre,
mirëpo kjo nuk do thotë se kjo ishte tokë sllave apo turke.
E sa i perketë luftës së Trojës,
pellazgët permenden vetëm njëhere në dy rreshta, si dhe ne
"Odise" kur Ulisi kthehej prej Trojës, kalon nëpër
Kretë, edhe aty i permend Homeri ne njê rreshtë, ku thotë se pas
dorve e eolëve e popujve tjerë, qe flisnin gjuhë te ndryshme,
ishin edhe pellazgët si një pakicë e vogël fare, Homeri i quan
pellazgët madheshtor,
e jo siç perkthehet sot nga disa «
pellazgët hyjnor » që është gabim i
madh ky se Homeri i quan « pellazgët
magnjanimë» që kur perkthehet na del
«madheshtor»,
nuk e kuptoj se nga e nxorrem ne këtë epitet
«hyjnor» ? Këta pellazgë të Kretës
pra ishin një komunitet i vogël, një diaspor refugjatësh që
kishin ikur nga Thesalia 150 vite më parë, para luftës së Trojës
! Njësoj si grupi tjetër i pellazgëve që u strehuan në Thesproti
e në Dodona tek Selenët e Molopët, apo Mooset, banorë vëndas.
Mirëpo këtu, në munges te ushqimit, Selenët e Molopët i
kshillojnë që të largohën nga Dodona, dhe sipas urdherit te
Oraklit të Dodones, këta pellazgë e zbatojnë këtë urdhër i
cili iu sygjeron pellazgëve të Epirit që të shkojnë në vendin e
quajtur Saturnia, Saturnus quhej atëherë Italia. Kështu edhe
veprojnë pellazgët e Epirit, me anije zbarkojnë në luginën e
lumit Po dhe kjo është etapa e parë e diaspores pellazge e cila
qendroi nje kohe pej 355 vitesh ne mesin e popullit shqiptar ku dhe
pati mundësi të mësonte gjuhën shqipe nga banorët autokton te
quajtur barbar. Asnjë lidhje tjetër nuk kemi më origjnen e ketij
populli mitik me origjinë skito- pellazgjike përpos kësaj që
permendem siper.
B: Solla këtu referencen e Homerit për
të shpjeguar ndodhjen gjeografike te pellazgëve gjatë periudhes së
Homerit qe vete me largë se 800 para krishtit. Pellazgët ishin
kulturë matriarkale dhe jo patriarkale dhe e gjithë mesdheu,
ballkani dhe europa jane te mbushur me kultin femeror i njohur
ndryshe si kulti i gjarperit. (mikenasit, minoica 1500 para krishtit,
etrusket etj) Ne Shqiperi i kemi keto kulte dhe i ruajmi akoma. «
Nese vazhdojme ti konsiderojme pellazget
te ardhur dhe jo autoktone atehere traditat shqiptare nuk jane te
shqiptareve, dhe shqiptaret nuk mund ta konsiderojne me veten
shqiptar. »
Kjo eshte Perendia e Gjarperit 1600
para krishtit ne Kretë kur nuk egzistonte as koncepti i grekeve, as
i heleneve, as i fenikasve, as i hebrenjve, as i arabeve.
Kjo perendi gjëndet e kudogjendeshme
ne kulturen sumere, babilonase, asire, egjitptiane te lashte perveçse
ne ballkan ne formen e perendise dy krereshe: The gods and goddesses
of Old Europe: 7000 to 3500 BC myths, legends and cult images.
E nderuara B, Edhe une do kisha
deshiren qe pellazgët te ishin autokton por mjerishtë se ishin
popullësi e ardhur nga lindja. Sa i perketë Homerit, Herodotit,
Hesiodit, te gjithë keta autor sot kanë nevoj per t'iu bërë një
anliz, po nuk i analizuam, dhe te ushqehemi ashtu si jane bruto,
asnjehere nuk do kuptojmi asgjë në lidhje më këtë periudh. Qe
nga viti 1850 ne europë Pellazgët me nuk mësohen fare ne programet
shkollore dhe gabimi me i madh i yni qe është bërë këto 20 vitet
e fundit është ky se, ne vend qe ti studionim si duhet pellazgët,
pa iu bërë asnjë analiz shëndetsore, iu besuam autorve te huaj si
dhe rilindasëve te cilët mundoheshin te tregonin për kohën se
edhe ne jemi të lashtë, para grekëve ne këto vise, pa ditur fare
as periardhjen e tyre, i moren ata si pasardhes te shqiptarve.
Megjithese Naim Frashëri e thotë bukur mirë edhe ai si Homeri në
poemen e tij per origjinen shqiptare se, « Pellazgët nje ditë si
mizëria nga Azia moren anijet dhe dolen këtej » . Mirëpo deri ne
kete kohe ishte mburrje te thuhej se edhe ne rrjedhim nga Lindja se,
gjoja andej rridhte Abrahami e Noe, pra, për ta ishte një origjine
e lashtë dhe prestigjioze ku nga andej edhe rridhte rrënja
Skito-Pellazge, pershkruar nga librat e shenjtë. Mjerishtë që sot
shkenca po i verteton dhe rishikon gjërat nga një këndë tjetër
mbështetur mbi baza e argumente të reja dhe teoria pellazgjike e
periardhjes së shqiptarve sipas Naim Frashërit na kthehet neve si
bumerang ! Më një fjalë, shkojmi me kokë drejtë në këtë murin
pellazgjikë ku do rrëshqasim si në akull që do ishte edhe më
keq, e tërë historia dhe origjina e popullit shqiptar e
deritanishme do rrokollisej, do shembej më fajin tonë. Pra mund të
thëmi shkurtimishtë;ne vetë jemi duke vetëvrasje direkte para
universiteteve e mediave të botës, sikur se bëjmi një eksperiancë
para magjistarëve e iluzionistëve të pasionuar nga sindroma
pellazgomania që shkon në dëmin e historisë së kombit shqiptar,
dhe pa e ditur do thoshim pastaj, por dihet se nga injoranca e mos
dija njeriu e pëson gjithëmonë.
Në këtë kohë në vitin 1600 para
krishti, Kreta ishte e banuar me një popullsi vendase autoktone e
kurrësesi jo më pellazgët qe ende nuk kishin arritur aty !
Brunilda, Keto zbulime i perkasin
civilizimit Mionien ose Egjeane e kurrësesi pellazgë, ju lutemi, qe
edhe perkthimin në shqip e gjeni këtu se ky kulti i gjarpërit nuk
ishte pellazgjikë.
Perendesha e fekonditetit është një
perëndeshë e qytetërimit Minoan, duke iu referuar ritualet e
pjellorisë, figura të përsëritura të skulpturës Minoane. Shpesh
është, me lartësitë duke filluar nga 29,5 cm në 38.5 cm. Janë
gjetur në dhomën nëntokësore të thesarit të shenjtërores
qendrore e Pallatit të Knossos, Mediominoico. Kjo datë është e
1600-1580 pes. Statuja ka veshje tipike në shtresa të cilat bien në
anët e bllokuar nga një element që do të duket të bërë prej
pëlhure të rënda. Një bust i ngushtë, i cili fasha dhe lë
zemrat e zbuluar, kalon mbi krahët e sipërme. Shake duart dhe të
tregojnë perëndeshë pak e gjarpërinjtë, dy banorët e tokës dhe
derëtarët, nganjëherë, vdekja.
B: « Në
lashtësi rraca e bardhe (e ashtequajtur europjane) shtrihej deri në
Azi dhe këtë e deshmojnë mumjet dhe piramidat e gjetura ne Kinë»:
Kur Naimi flet per pellazget e ardhur nga Azia, ai ndoshta ka patur
edhe te drejtë. Kulti i gjarperit eshte i
perhapur gjith andej ne afrike - egjipti i lasht, ne azi- vendet
antike te indianeve, ne europe - legjendat skandinave etj....
Syrian goddess Atargatis, the “Lady
Goddess of the Sea,” is often depicted as a mermaid. She is
associated with Canaanite goddesses Anat, Asherah, and Astarte. Here
she is seen with her symbol, the serpent. The Return of the Serpents
of Wisdom pg 25 states that the symbol of the Sirians (from Sirius)
in Atlantis was a triangle, sometimes with an eye in the middle. This
all seeing-eye symbol traced through Egypt as the eye of
Horus/Osiris/Ra/Isis which is what is seen on the back of the dollar
bill. The all-seeing eye, on a deeper level, connects to the pineal
gland.
B. ne po flasim per gjëra konkrete,
këto linke po te mos i kisha lexuar qysh moti atehere do thosha
qenkam injoranti me madh mbi tokë... Këto linke deri tani asgjë
nuk sollen si prova qe pellazgët janë autokton te ballkanit, ne po
flasim per qeshtje te pellazgeve, nga Kreta ju me shetisni tani edhe
deri ne Kinë pa patur kurrfare nevoje, lexojeni njehere me mire
shenimet e miqve tuaj qe i ke me afer ketu ne grup e qe jane mendime
tonat dhe ne interes tonin, nuk e shoh aspake interesante te shkoj
tani ne Kinë te hetoj per pellazget. Unë theme, shihe ujkun, kurse
ju me thoni shihi gjurmet e pellazgeve ne Kine, shihi, pellazget edhe
ne Kretë sipas Homerit, mirë, po çfare lidhje ka kjo me këtë që
ne po biseojmi ? Qe këtu ke psh daten e ardhjes dhe shperndarjen e
pellazgeve qe kur erdhen ne Gadishullin tonë dhe si u shperndane ata
nepere Mesdhe !
Edhe enver Hoxha kur ishte ne Kremlin
ne takim me Stalinin i thote keshtu, se, "ndoshta jemi pellazgë
apo etruskë.."..mirëpo kuptohet se per kohen kaqë kishin
mesuar, sot kemi libra me shume por edhe nformatikë dhe lajmet
qarkullojne me shpejtë sot se para 70 vitesh, kuptohet. Pastaj edhe
nga injoranca rilindasit tane e kane promovuar kete epitet
pellazgjike te shtyer nga autor tjere te huaj, per te deshmuar se ne
jemi populli më i vjetër ne Ballkanë, mirëpo injorojshin atehere
se keta pellazget erdhen ne Ballkane nga Azia, mjafton te lexojmi
poemen e Naim Frasherit se nga e sjelle origjinen shqiptare. E thotë
edhe Naimi se aty ku kishte edhe me pare banor te hershem qe jane
pasardhesit tane, si duket keta Dinariket qe po i revandikoj si
stergjysherit tonë të hershem para pellazgë. qe tani me eshte
vertetuar kjo pas vitit 1921 nga Antropologu Pitard, prandaj edhe nuk
mund t'ua lemi fajin rilindasve, këtë e benin nga mosdija. keshtu
pershkruhet edhe ne Enciklopedin tone se arsyeja e parë pse
Akademiket tonë u terhoqen nga kjo teza pellazgjike dhe me plotë te
drejtë. Ne jemi pasardhes te ilirve qe keta ishin pasardhes te
Dinarikeve. Kurse sot dihen gjerat me kjarte se para 100 vite.
Problemin e gjuhës shqipe me duket e spjegova njehere se, kur erdhen
te ne pellazget e moren gjuhen shqipe nga ne dhe pastaj e perhapen
kudo ku shkoi Diaspora pellazge neper Mesdhe dhe nuk ka ketu kurrfare
misteri as Enigme, eshte e thjeshte !
Nga:Fitim Sula:
TË VUASH TË VËRTETËN,
Burrel,
Gjithmonë kam pasur dëshirë të
thoja “Gadishulli Ilirik”, për gadishullin e quajtur nga s’dihet
se kush “Ballkanik”, por kjo u mohua me rënien e perandorisë së
Romës, dhe fuqizimin e faktorit mysliman në Evropën lindore.
Arsyeja se përse gadishulli që emërtohej me emrin e popullatës që
e kishte banuar atë prej mijëra e mijëra vitesh, pra “Gadishulli
Ilirik”, ose “gadishulli i Ilirëve” u ndryshua në “Gadishulli
Ballkanik”, nuk dihet me qartësi. Si gjithmonë, e vërteta është
privilegj i vetëm pak njerëzve. Por gjithsesi, duhet theksuar që,
Ilirët janë para ardhësit e Shqiptarëve, dhe kjo tashmë është
e vertetuar pa mëdyshje nga studiues vendas dhe të huaj. Por
gjithashtu duhet të them, që Ilirët janë një pjësë e vogël e
popullit të madh Pellazgjik. Ajo që shqetëson sot ato shqiptar, që
akoma e quajnë për nderë që janë pasardhës të Pellazgëve,
është degradimi që i bëhet kombit tonë nga qarqe të caktuara
Sllave dhe Greke. Dhe arsyet se përse ndodh kjo, do të jenë më se
të kuptueshme, po të keni mirësinë ta ndiqni me vëmendje
shkrimin deri në fund. Do të marr si shembull Maqedoninë. Që prej
mijëra vitesh heshtje, harrim dhe zvetënim, doli përsëri në pah
shteti Maqedon. Madje të duket që shoqëria njerëzore, ashtu si
Aladini duke fërkuar pa dashje llampën magjike, e nxorri në dritë
Xhindin, nxorri nga skutat e thella të ndërgjegjes së vet
problemin maqedon. Cilido, porsa do të dëgjonte emrin Maqedoni, do
të zgjonte nga gjumi letargjik kujtesën për mbretërit me famë të
Maqedonisë së dy mijë e treqind viteve më parë. Ata janë Filipi
i dytë dhe i biri i tijë, Aleksandri i madh. Bashkëkohësit e tyre
nuk i quanin Grekë maqedonët e kohës së Filipit dhe të birit të
tij. Kjo shihet qartë edhe te “Filipiket”, fjalimet e ashpra të
Demostenit. Grekët e sotëm, që realisht shumë pak prej tyre janë
pasardhës të drejtëpërdrejtë të grekëve homerik, kanë bërë
dhe bëjnë një zhurmë të madhe rreth emrit dhe flamurit maqedon.
Le të bëjmë disa pyetje, që mund të duken naive dhe të ditura
në pamje të parë, por që realisht janë enigma të pazgjidhura.
Kush ishin maqedonët? Çfarë gjuhe flisnin? Ku e kishin
vendndodhjen reale të tyre? Sipas historianëve të vjetër,
maqedonët banonin në veri të Greqisë dhe ishin një popull
barbar. Dihet që me “Barbarë”, grekët klasikë, quanin popujt
që nuk flisnin greqishten e letrare. Le të kujtojmë faktin, që
gjeneralët maqedonë i habitën bashkëkohësit, për shpejtësinë
e përvetësimit të gjuhës dhe kulturës greke (Kjo ndoshta do të
jetë temë për një diskutim tjetër). Atëhere ç’gjuhë flisnin
maqedonët? Të shumtë janë ato që kanë arritur në përfundimin
se; maqedonët flisnin pellazgjisht. Pellazgët ishin grupe popujsh
si; Trakët, Etruskët, Dorët, Akejt, Trojanët, Molosët, Liburnët,
etj. Pellazgët shtriheshin nga “Shtyllat e Herkulit” në
perëndim, deri në malet e kaukazit në lindje, ku Prometeu
pellazgjik turturohej nga shqiponja e Zeusit, kryeperëndia e
pellazgëve. Pra, pellazgët ishin zotër të brigjeve të mesdheut.
Edhe sot e kësaj dite, qyteti-port në
jug të Francës së sotme thërritet me gjuhën e vjetër pellazge,
“Marselle”, pra “Marr-sjell” në shqipen e sotme( pasardhese
e vetme e gjuhës së vjetër pellazge), ose “import-eksport” siç
kuptohet ndërkombtarisht sot. Dihet që maqedonët e kohës së
Filipit të dytë, bërthamën e krijimit si komb e kishin në një
zonë të quajtur Emathja. Në Emathja shtriheshin edhe qytetet e
Pellas, qytetet me famë të Maqedonisë së asaj kohe. Vetë fjala
Emathja, është një fjalë pellazge, pra shqipe, dhe ka kuptimin e
madhësisë së diçkaje. Në këtë rast ka kuptimin e madhësisë
së një territori, më saktë , ka kuptimin e madhësisë së një
lugine, luginë në të cilën shtriheshin qytetet e Filipit të
dytë. Studiues të shumtë nuk kanë mundur të vendosin “gishtin”
me saktësi në ndonjë vend të hartës së gadishullit Ilirik, (nqs
më lejohet ta quaj kështu Ballkanin në shkrimin tim), që të
tregojnë vend ndodhjen e Maqedonisë. Kurse unë mendoj se kjo nuk u
ka “pëlqyer” ta thonë, dhe jo se nuk e kanë ditur.
I.G. HANI, një albanolog austriak, në
librin e tijë “Albanische studien”, Wien 1853, pohon faktin se
zotëronte një hartë, ku shënohej si vendlindja e Aleksandrit të
madh, një fshat në mesin e Matit të sotëm. Matin e sotëm e kanë
identifikuar me Emathian shumë historianë, ndër to edhe histori
shkruesi më i saktë i jetës dhe bëmave të Skënderbeut, Marin
Barleti, bashkohës i Skëndërbeut, heroit kombëtarë të
shqiptarëve. Këtë e tregon edhe fakti, që më pas u shkruajtën
me qindra e mijëra libra historie të bazuara në veprën e
Barletit, në shumë gjuhë të ndryshme, por asnjëra nuk e ka
fisnikërinë e nevojshme të historianit. Duket sikur një “mëndje”
djallëzore, ka ushqyer një mijë e një gënjeshtra, që të mundë
të ngatërrojë keqas të vërtetën. Këtë e tregon fakti i mos
gjetjes së një vendlindje të saktë, të heroit tonë kombëtarë.
Barleti, që për shumë gjëra të tjera besohet, kur ai thotë
qartësisht se; Skënderbeu është nga Emathja, pra nga Mati i
sotëm, në mënyrë absurde dyshohet dhe nuk merret për bazë.
Arsyet se «pse», janë përsëri të padukshme. “Skënderbe”
është një fjalë arabe, që ka kuptimin “Aleksandër i madh”.
Dhe kjo nuk mund të jetë një rastësi, që pikërisht një krye
trim, ose “Dragua” siç njihej në atë kohë nga vendet e
Evropës perendimore, i lindur po në Emathja (Mati sot), me emrin
Gjergj kastroti, të pagëzohej me emrin “Skënderbe”, pra
“Aleksandri i madh”, ose “Aleksandër Zot”. Barleti,
historiani që përmendëm më lart, asnjëherë nuk është dyshues
që Skëndërbeu ishte pasardhës gjaku i Aleksandrit të madh (Për
këtë trashëgoi edhe "reliket" e tij. Për çudinë e të
gjithve, Mati (Emathja) e kohërave moderne, lindi një tjetër mbret
me vizione të pastra perëndimore, me emrin Ahmet Zogu. Po le të
kthehemi te Maqedonia. Thamë që të vërtetat nuk “pëlqehen”
që të thuhen. Shkencëtarët sot flasin me saktësi për
“dinosaurët”, që kanë jetuar e janë zhdukur miliona vite më
parë dhe nuk mund të japin të dhëna ekzakte për Maqedoninë e
kohës së Filipit, që ka jetuar vetëm dy mijë e treqind e ca vite
para nesh. Kjo nuk mund të përtypet. Po çfarë i pengon
historianët, antropologët, etimologët, etnologët, etnografët,
etnomuzikologët, … etj? Na lind e drejta të thonim; egoja
njerëzore. Për dinosaurët, ne, njerëzorët, flasim me saktësi
dhe duke bërë të gjitha përpjekjet që të jemi sa më pranë të
vërtetës. Dhe kjo kuptohet shumë lehtë se «pse». Dinosaurët
janë jashtë qënies njerëzore, u takojnë botës së kafshëve,
dhe për rrjedhojë ne njerëzit jemi të bashkuar në qëllimet tona
për tu afruar sa më shumë të jetë e mundur rreth të vërtetave
së tyre. Por, kur vjen puna të flasim rreth të vërtetave të
ekzistencës së veprimtarisë njerëzore, shumë djallëzisht ne
njerëzorët, e ngotërrojmë keqas vetveten. Madje, me vetëdije të
plotë e shkatërrojmë keqas atë, të vërtetën. A sështë e
vërtetë që ne njerëzorët dogjëm bibliotekën e Aleksandrisë?
Por për çfarë arsye e bëmë? Për të ndihmuar të vërtetën?
Apo mos vallë për ta ngatërruar atë, të vërtetën e
veprimtarisë njerëzore? Dihet që Bota do të ishte dy herë më e
zhvilluar, sikur ajo bibliotekë të mos digjej. Atëherë në emër
të kujt u sakrifikua ky zhvillim? Patjetër në emër të
shpirtligësisë, të egos, të dëshirës gënjeshtare për të qënë
sundues. Pa ç’ka, se kjo do të sakrifikonte zhvillimin, apo
miliona e miliona jetë njerëzish në këto dy mijë vite! Në këtë
bibliotekë gjendeshin edhe të vërtetat pellazgjike, pra të
vërtetat e Akejve, Dardano-trojaneve,…etj. Patjetër që aty do të
gjendeshin edhe të vërtetat maqedonase, për vetë faktin e
thjeshtë se ky qytet ishte krijuar nga vetë Aleksandri i madh. Pra,
një mendje e zgjuar e dogji atë, dhe jo një mendje prej
“budallai”. Por “mendjendriturit” kishin harruar, ose më
mirë të themi, nuk mundën ta varrosin të vërtetën përjetësisht.
Pasardhësit e pellazgëve, shqiptarët e sotëm në Shqipëri,
Kosovë, Maqedoni, Greqi,Turqi e kudo ndodhen, ruajtën me heroizëm
gjuhën mijëra vjeçare pellazge, traditën, zakonin, genin. Për të
ruajtur këto u desh të sakrifikohej çdo gjë…, dhe jeta ishte më
e pakta. Në brendësi të kësaj kulture të ruajtur, gjenden edhe
disa të vërteta maqedonase të kohës së Filipit të dytë.
Përshembull; Pella , emri i qyteteve të Maqedonisë së kohës së
Filipit. Gjuhëtarët, janë munduar ta dëshifrojnë nga greqishtja
e vjetër, por nuk i janë afruar një të vërtete konkrete. Për r
kkëtë të vërtetë, na ndihmon gjuha dialektore e krahinës së
Matit (Emathias). Në këtë krahinë ka shumë topunime me emrin
qytet, qytezë, madje edhe "Qyteti Aleksandër, që edhe sot e
kësaj dite kështu thërriten nga vendasit. Në këtë krahinë edhe
sot e kësaj dite pylli thërritet “ pella ”. Vendasit thonë:
“Jemi tu shku në pell për të bërë dru”,… etj. Duke kujtuar
se vendbanimi i mbretërve me famë të Maqedonisë, quheshin:
“Qytetet e Pellas”, në dialektoren matjane ne mund ta
dëshifrojmë egzaktësisht kështu: “Qytetet e Pellas” = «qytete
që shtriheshin në një zonë me pyje». Kjo përkon edhe me faktin
që shumë topunime, qytet, qytezë (qytet i vogël), janë
ekzistuese edhe sot në gojën e banuesve të zonës. Por një tjëtër
arsye që na bën të mendohemi thellë është edhe emri legjendarë
i kalit të Aleksandrit të madh “Bucefali”, që kur u shkruajt
në latinisht mund të jetë bërë ndoshta jo qëllimisht një
gabim. «C» mund të ketë zëvendësuar tingullin «K» në
pellazgjisht (shqip), që do të mundësonte që emri të lexohej
“Bukefali”. (Dihet që latinishtja ishte gjuha që përdorej në
perandorinë Romake). Ai ishte një kalë i fortë, i fuqishëm, i
shpejtë, por edhe shumë i egër. Kur Aleksandri i madh kalëroi me
të, gjë të cilën se kishte bërë kush më parë, ishte djalë i
ri. Djaloshi me ambicie të mëdha, ktheu kokën e kalit për nga
Dielli, që ai të mos trembej nga hija dhe kalëroi me të katra. I
jati, Filipi i tha: «Maqedonia është shumë e vogël për ambiciet
e tua». Por kalit në atë moment ia ngjitën emrin “Bukefal”,
dhe arsyet ishin specifike. Kalorësi, kishte kaluar një moment të
rrezikshëm, që do ti kishte kushtuar jetën. Në gjuhë të tjera
ky emër nuk do të kishte ndonjë kuptim, por në pellazgjisht
(shqipen e sotme) po, dhe më saktësisht në gjuhën dialektore të
Matit (Emathja). Në dialektoren matjne kjo fjalë përdoret akoma
edhe sot. “Bukefalme” thuhet në ato momente kur një njeri kalon
një rrezik, ku mundësia për të vdekur është shumë e madhe.
“Bukë”, edhe sot nga shqipëtarët kuptohet po e njëta gjë,
buka. “Fal”, kuptohet po njësoj edhe sot, “me fal” = “ me
dhuru” = “me ndihmu”. Dhe kur një person kalon një rrezik që
do ti kushtonte humbjen e jetës, thuhet saktësisht kështu: “E ka
shpëtuar buka e falme”. Të nderuar lexues, maqedonët e kohës së
Filipit, në vitet treqind e ca para erës së re, nuk ishin popullsi
sllave, që mbërritën shumë vonë në gadishullin Ilirik
(Ballkanik sot), në shekujt katër dhe shtatë të erës së re. Po
patjetër që s’ishin edhe grekë, në atë kuptim që pretendojnë
grekët sot, por ishin pellazgë dhe vetëm pellazgë, ose shqipëtarë
siç i njeh Bota sot. Ndoshta ata që kanë transformuar të vërtetat
historikisht, do të habiten kur të lexojnë këto rrjeshta. Dhe kjo
s’do të ndodhë për faktin se, të vërtetat nuk paskan mundur ti
varrosnin përfundimisht, por për faktin që më në fund ne,
pasardhësit e Pellazgëve, ia dolëm në krye të tmbijetonim në
shekujt e gjatë të errësirës, që të tjerët na i kishin lënë
si të vetmen mundësi për të shpëtuar. Me qindra mësues të
gjuhës shqëpe na u vranë në vitet e gjata të heroizmit tonë si
komb. Na u vranë nga kisha ortodokse, por edhe nga fanatikët
myslimanë, na u vranë nga grekët (të mos ngatërrohemi, jo nga
pas ardhësit e athinasve zemër mal, por nga banuesit e tokës greke
në kohët e reja), por na u vranë edhe nga sllavët. Edhe studiusi
me përmasa gjeniale, arvanitasi Aristidh Kola, kishte një vdekje të
dyshimtë vetëm disa vite më parë. Dhe patjetër, që shkak duhet
të jetë bërë evindetimi i të vërtetave pellazgike, dhe lidhjet
e drejtpërdrejta të tyre me shqiptarët e sotëm. Sot, ne,
shqiptarët, jemi ndoshta i vetmi komb në botë që kemi heronj të
gjuhës. Qofshin ata në jetë të jetëve të nderuar.Që disa “mendje
djallëzore” donin të arrinin qëllimin
për tu harruar kultura dhe e vërteta e
qënësisë së kombit të madh pellazg, kjo
nuk mund të anash kalohet. Por gjithmonë do të ketë “heronj”
si gjermani Hainrih Shliman, që ndoqi të dhënat homerike dhe
ngriti nga pluhuri i harresës Trojën, varrin e Akilit, etj. Por
gjithashtu do të ketë “pinjollë” të atyre “mendjeve
djallëzore”, që do të hedhin hije dyshimi te figurat e vjetra
pellazgjike e do të thonë se: “Homeri nuk ka qënë një plak i
verbër, që sillej nëpër qytetet helene dhe recitonte Iliadën,
Odiseun, por një femër”. Ose, “Troja
nuk ka egzistuar në brigjet e detit Mesdhe, por në brigjet
Norvegjeze”.
Absurditet?
Jo, por vetëm përpjekje për të
ngatërruar keqas të vërtetën.Të kujtojmë se; edhe Evropën për
herë të parë popujt pellazgjik e quajtën kështu, siç thërritet
edhe sot, Europë. Këto që thamë deri tani janë vetëm një pjesë
shumë e vogël e të vertetave pellazgjkike të ngatërruar keqas,
dhe patjetër jo pa një qëllim të caktuar, por që herët a vonë
shoqëria njerëzorë do të reagojë ndaj tyre. Por deri atë ditë,
ne, pasardhësve të pellazgëve, shqiptarëve të sotëm, jo vetëm
që na derteminojnë në një rrugë të vështirë ekonomike, por na
prishin imazhin e vërtetë me lloj-lloj sajesash të paqena. Kanë
arritur deri në ekstremitetet e keqësisë njerëzore. Po kush janë
qëllimet? Për këdo, që futet sadopak në gjirin e të vërtetave
historike, do ta kuptojë se “mendje djallëzorët” duan
gjithmonë mjergull dhe zvetënim të realitetit shqiptar. Por këtë
nuk do ta arrijnë pafundësisht. Vetëm gati njëqind vjet ka që na
kanë lënë të lirë të riqytetërohemi, të riarsimohemi, të
rigjejmë pozicionin e vërtetë të vetvetes në mesin e kombeve të
qytetëruara. Po shohim qartësisht se aty ku shtrihet Bullgaria sot,
dikur gjëndeshin Thrakët pellazgë. Në Turqinë e sotme,
gjendeshin Dardanotrojanët, po pellazgë. Në gdishullin Italik,
gjendeshin Etruskët, gjithashtu pellazgë.
E kështu mund të themi se, emrat e
perëndive të Olimpit dëshifrohen dhe marrin kuptimin e duhur vetëm
në shqipe. Këto e të tjera vlera të shqiptarve, na shtyjnë të
mendojmë se segmente të caktuara të shoqërisë njerëzore, gjatë
historisë më se dy mijë vjeçare, por edhe sot e gjith ditën,
janë të interesuar që ky komb të mbesë përgjithmonë personazh
i “shpellës” Platonike. Keqardhja të shtohet më shumë kur
shikon që në brendësi të trupit tonë, ka shumë individë të
rëndësishëm, që e hedhin “vallen” sipas ritmit që diktojnë
“mendje djallëzorët”, duke bërë që “imazhet” e qëndrimit
në “shpellën” e errët platonike, të mos na lënë të shohim
qartësisht realitetin jetësorë. Këto figura të shumtuara, janë
bërë kokë e këmbë vegla të dëshirave të vogla njerëzore, por
që përjetësisht do të kenë varrën e turpshme të tradhëtisë
ndaj kombit të tyre. Por, “Piramida” e gjetur së fundi në
Bosnjë, tokë që në kohët e hershme ka qënë vatër e popujve
pellazgjik, nuk do ti lejojë sllavët serbë të thonë se
shqiptarët nuk dinë të ndërtojnë qytetërim. Megjithse ata nuk e
kanë për gjë që ta përvetësojnë vlerën e tjetrit, dhe kjo ka
ndodhur jo rrallë, ndonëse kësaj here nuk kanë asnjë mundësi,
për faktin e thjeshtë se janë të vonshëm në këto anë. Qëllimi
i shkrimit nuk është, që ne të veçohemi si një komb me vlera më
të veçanta se të tjerët, por një dritësim për rolin “mendje
djallëzorëve”, që s’u lodhën asnjëherë për të mposhtur
këtë popull, që e ka gjenezën në hapat e parë të njeriut të
bardhë në tokë. Qëllimi është të kuptojmë rëndësinë dhe
rolin e popullit të vogël shqiptarë (sot, se kohë më parë,
ishte një popull me përmasa të mëdha dhe me një gjuhë të
përbotshme). Sot jemi në kohë paqeje. Por për fatin tonë të
keq, ekonomia e dobët po bën atë punë që se bënë mijëvjeçërët
e luftërave për egzistencë, harrimin e vetvetes. “Lufta”
teknologjike, po na bën vasal të atyre që kanë qënë gjithmon të
intersuar për zvetënimin e faktorit pellazgjiko-shqiptar.Ky është
alarmi më i madh, tjetërsimi i vetvetes, humbja më fatale për një
komb. Politika nënshtruese sot kan ndryshuar, duke bërë
transformime të identitetit në emër të progresit
ekonomiko-shoqërorë, në emër të globalizimit. Por humbja e
identiteit pellazgo-shqiptar në këtë botë moderne ku darvinizmi,
ose, ku teoria e më të fortit sundon veprimtarinë njerëzore, do
të jetë një humbje për të gjithë njerëzimin, jo sepse na
pëlqen neve, por sepse për qënien njerëzore është e rëndësishme
ti afohet të vërtetës së historisë së tijë. Dhe kjo është
ajo që të shqetëson, dhe kjo nuk vjenë nga një fobi patologjike
e nxitur nga ndjenja të vogla nacionaliste, por nga një realitet që
duket qartë në horizont. Globalizimi, nuk është një gjë e re
për ne shqiptarët, që e kemi realizuar dy mijë e ca vite më
parë. Por aso kohe ishte një globalizim fisnik. Aleksandri i madh e
arriti atë duke mos prekur identitetin e popujve, madje duke
respektuar në mënyrë të fisme besimet shpirtërore të tyre. Po
keni parë ju, që sllavët serbë, bërtasin me të madhe për disa
kisha të djegura nëpër Kosovë, ndërkohë që, djemtë, nënat,
pleqtë i digjnin të gjallë në trojet e tyre më se njëzet mijë
vjeçare, pa lënë mënjëanë vajzat e përdhunuara. Po kjo gjë ka
ndodhur me qindra dhe mijëra herë, ndaj dhe mundësia e vrarjes së
ndërgjegjes nga ana e tyre, është gati e pamundshme. Por ato
harrojnë se ato kisha, por edhe Xhamia, e të tjera nëpër të
gjithë tokën ku kanë banuar dhe banojnë pellazgo-shqipëtarët,
janë ndërtuar mbi tempujt e të parëve, mbi piramidat e tyre(në
Bosnje, Maqedoninë e sotme).
Shembull kemi xhaminë Sofia në
Turqinë e sotme, një shembull tipik tjetërsimi të identitetit
fillestar. Me forcimin e pozitave kristiane u ngrit mbi tempullin e
ndërtuar nga Çezari, kisha shën Sofi. Dhe më pas, kur myslimanët
pushtuan Kostadinopojën e kthyen kishën në xhami, që edhe sot
quhet, xhamia Sofia . Dhe dihet që; aristokratët e kohës së
Çezarit ishin krenarë që në dejet e tyre rridhte gjak Trojan, pra
Dardan, pra shqiptar. Nga të gjithë të vjetrit dihej dhe pranohej
se; Troja u ndërtua nga i biri i Dardanit, po ashtu edhe Roma e
vjetër u ndërtua nga pasardhësit e Enea-s trojano-dardan.
«Dardania» gjithmonë ka qënë Kosova e sotme, dhe dardanë
quheshin dhe quhen banorët e sajë, pra shqiptarët. Por gjithashu,
në shumë ndërtesa kishtare dhe xhamijash, në themelet e tyre,
janë vendosur në vend të gurëve, trupat e skulpturave, pasi janë
masakruar duke u hequr kokën,krahët…. Është ndoshta unikale në
llojin e vet, shkatërrimi dhe sakatimi që i është bërë, jo
vetëm popullatës fizikisht, po edhe kulturës shpirtërore të
këtij kombi. Kjo barbari shihet qartë në veprat skulpturale, që
rrallë herë mund të jetë gjetur ndonjë e pa dëmtuar.
Myslimanët “justifikoheshin” duke
na quajtur të krishterë, ndërsa të krishterët “justifikoheshin”
duke na quajtur myslimanë. Dhe realisht ne jemi pellazgë, pra
shqiptarë. Një ndër njerëzit më të mëdhenj të këtij kombi,
këndon me këto vargje: “Mos shikoni kisha e xhamia, feja e
shqiptarit është shqiptaria”. Po kjo duket qartë edhe në librin
e historisë për Skëndërbeun të shkruar nga Marin Barleti, prift
shkodran. Ai tregon që Skëndërbeu betohej në Zotat (shumës), si
paraardhësi i tij, Akili, Herkuli, Eneu, Aleksandri i madh, Pirro i
Epirit…, e tje. Por gjithësesi, shqiptarët kanë lënë gjurmë
të paeleminueshme në gjirin e kulturës mbarë Botërore, që për
hirë të së vërtetes dhe për shkak ë deformimeve me të cilat
serviret historia e studiuar nëpër shkollat tona dhe të huaja,
shumë pak janë të vetëdishëm për këtë. Kjo padituri ( për të
vërtetat pellazgjike) egziston edhe te popuj jashtë nesh, që
respsktojnë dhe përkrahin personalitetin e popujve të tjerë.
Shumë fjalë shqipe qarkullojnë nëpër Botë, dhe janë shum pak
që janë të mirinformuar për këtë. Përpos të tjerave (që
realisht janë shumë dhe me përulje të fisme, ftohen studiuesit e
nderuar, që ti futen një studimi të hollësishëm historisë së
këtij kombi dhe kanë për të parë, që edhe ato vetë do të
mbesin gojë hapur, nga habia kur të ndodhen përballë disa të
vërtetave, që deri më sot i kanë ditur krejt ndryshe…), kemi
fjalën «ART».



Me Altin
Kocaqin
=PERPLASJET E GJUHEVE=
mercredi 2 avril 2014
Te
nderuar lexues e hapim këtë tem rreth një problematike e cila
mendoj se tani ka ardhur momenti që më tej nuk do mbetet tabu
para lexuesit shqiptar në lidhje me synimet e propagandes serbe e
cila tenton te revandikoje trashegimsine e saj jo vetëm se
kulturore në viset e Ballkanit dhe Egjeut por edhe perkatësin
etnike serbe permes toponimeve që sot janë te ditura dhe kuptohën
përmes sllavishtës, a duhet te flasim rreth kësaj problematike
dhe cilat janë pikpamjet tona në perpjekjet e tyre ?
Cilat
janë synimet e verteta te akademisë serbe në kërkim të një
trashigimsijes së tyre të lashtë në kulturat e dikurshme te
popujve te Ballkanit dhe Egjeut ?
Cilat
janë pretendimet e tyre kryesore rreth problematikes Pellazge ?
Në
çka bazohen sot studiuesit serbë për te trasheguar qytetrimet
vjetra Egjeane ?
Cilat
janë mendimet serbe rreth toponimeve te vjetra qe i quajnë
proto-sllave ?
A
ka ekzitua vertetë ndonjëherë proto-sllaishtja ?
Cilat
janë mendimet e studiuesve serbë rreth prejardhjes shqiptare ?
Pse
dhe në ç'ka bazohën serbët që kërkojnë edhe ata përmes
pellazgëve lidhjet gjuhësore serbe në mbishkrimet e vjetra
egjeane dhe egjiptiane ?
Marrëdhenjet
gjuhësore serbe-shqiptare sipas Anila Omarit, pre cilês epokë
datojnë ato ?
Cilat janë edhe pretendimet e sllovenve rreth etruskve dhe revandikimet e tyre tek trashigimsija etruske dhe mezape ?
Athua mos ishin ata Skitët e ardhur dikur nga Saramatia e Kaukazit, Shkiet që sot i njehë populli yni me këtë emër, Skit ose Shkit ?
Një urnë e gjetur në Vojvodinë dhe ngjajshmëria me tjeteren në Etrurie...

Toskanë:
Në
këtë imazh shofim një robër lufte gdhendur nga një relief
egjiptianë i shekullit XIII-tê para krishti, i kohes së sulmeve
te Popujve te Detit që sulmuan Egjiptin por e humben luftën
mirëpo serbët sot pretendojnë gjoja se, ata ishin sundimtar te
Egjiptit dhe se fshifen pas emrit te Sarmatve: sipas propagandes
serbe në imazh, ata ishin sundimtar te gjithë Egjeut, Egjiptit e
Azisë së vogël...
"Marrëdhëniet
gjuhësore shqiptaro-serbe"
by Anila Omari (Author) çmimi:35 Euro
Gjuhëtarja Anila Omari para disa kohësh doli në librarit tona libri: “Marrëdhëniet gjuhësore shqiptaro-serbe”.
Albert Zholi: -Cilat janë prejardhjet e dy gjuhëve dhe a kanë ndikim ato tek njëra-tjetra?
Anila Omari: -Gjuha shqipe dhe gjuha serbe janë gjuhë të familjes indo-europiane dhe në këtë rrafsh mund të kenë pika të përbashkëta të trashëguara nga paraardhëset e tyre.
Sipas saj, gjuha shqipe dhe gjuha serbe janë gjuhë të familjes indo-europiane dhe në këtë rrafsh mund të kenë pika të përbashkëta të trashëguara nga paraardhëset e tyre".
Problemi më i madh sot, shpjegon Anila, është kultura e dobët gjuhësore sidomos e brezit të ri. Vërshimi pa kriter i fjalëve të huaja është një problem, por shohim edhe përdorime të gabuara në drejtshkrimin, në morfologjinë dhe në sintaksën e shqipes, çka flet për mangësi të formimit gjuhësor në shkollë. Tashmë ajo ka përfunduar një fjalor të veprës së Pjetër Bogdanit me shpjegime në italisht dhe shqip dhe po shkruan një studim për leksikun e Bogdanit, shtresëzimin e tij dhe punën krijuese të autorit për pasurimin e leksikut të shqipes së shekullit XVII.
-Ju kohët e fundit keni hedhur në treg librin “Marrëdhëniet gjuhësore shqiptaro-serbe”. Ku konsiston ky libër dhe çfarë marrëdhëniesh gjuhësore kanë këto dy gjuhë?
Libri “Marrëdhëniet gjuhësore shqiptaro-serbe”, Botimet Albanologjike, Tiranë, 2012, është rezultat i një pune kërkimore të gjatë, të filluar që në fund të viteve ‘80 si punim i disertacionit të doktoratës së mbrojtur në vitin 1995.
Unë kisha mbaruar studimet universitare në Fakultetin e Gjuhë-Letërsisë për gjuhë shqipe dhe gjuhë serbokroate, kështu që mbas emërimit në Institutin e Gjuhësisë, në sektorin e Historisë së Gjuhës, fillova të merrem me marrëdhëniet gjuhësore të shqipes me serbishten, që në atë kohë quhej serbokroatishte. Deri atëherë marrëdhëniet mes këtyre dy gjuhëve fqinjë ishin studiuar në kuadrin e marrëdhënieve të shqipes me gjuhët sllave ballkanike, ku përfshihej edhe bullgarishtja. Nga albanologët e shquar, si Jokli, ishte shtruar kërkesa për të dalluar elementin serb nga ai bullgar si dhe sllavizmat me shtrirje më të gjerë në mbarë gjuhën nga ato me karakter të kufizuar krahinor.
Për këtë arsye studimi kërkonte medoemos edhe kërkime në terren për verifikimin e sllavizmave sipas përhapjes dialektore-gjeografike.
Si një nga kriteret e dallimit të elementeve me burim nga serbishtja ishte edhe kriteri gjeografik, përcaktuar që më parë nga Çabej, sipas të cilit sllavizmat e Shqipërisë veriore ishin me prejardhje nga serbishtja, ndërsa ato të Shqipërisë së Mesme e të Jugut nga bullgarishtja. Kështu që për nevojat e studimit kreva ekspedita kërkimore në Veri të Shqipërisë, në 11 pika që përfaqësonin krahinat kryesore etnografike të Shqipërisë veriore. Tani, mbas shumë vjetësh, me rastin e botimit e rimora në dorë doktoratën dhe i bëra një ripunim rrënjësor, sidomos për sa i përket korpusit të sllavizmave, duke e zgjeruar e pasuruar me të dhëna të reja edhe nga literatura e botuar ndërkohë për këtë çështje.
-Cilat janë prejardhjet e dy gjuhëve dhe a kanë ndikim ato tek njëra-tjetra?
"Gjuha shqipe dhe gjuha serbe janë gjuhë të familjes indo-europiane dhe në këtë rrafsh mund të kenë pika të përbashkëta të trashëguara nga paraardhëset e tyre".
Ato janë edhe gjuhë ballkanike dhe si të tilla kanë përkime të karakterit tipologjik, ndonëse serbishtja nuk bën pjesë në gjuhët ballkanike parësore, siç është shqipja me rumanishten e bullgarishten. Por për ndikime të njërës gjuhë në tjetrën mund të flasim në kushtet e kontakteve gjuhësore mes popullsive shqiptare e serbe apo edhe dygjuhësisë në zona të caktuara, të ardhura si pasojë e rrethanave historike që kanë kushtëzuar marrëdhëniet midis këtyre popujve. Këto ndikime janë të shtresëzuara në kohë dhe fillojnë me dyndjet e para sllave, në shekujt VII-VIII, përforcohen në kohën e pushtimeve të perandorive sllave, si ajo bullgare (shek. IX-XI) dhe serbe (shek. XI-XII e XIV), dhe vijojnë deri në kohët e reja në zonat kufitare të kontaktit me popullsitë sllave. Ndikimi sllav nuk ka të njëjtin intensitet në të gjithë territorin e shqipes: në zonat skajore ai është më intensiv, ndërsa në drejtim të brendësisë vjen duke u zbehur. Kjo do të thotë që edhe rëndësia e sllavizmave në gjuhën shqipe nuk është e njëjtë. Ka një numër fjalësh me burim sllav që kanë përhapje në mbarë gjuhën, pra janë të rrënjosura në gjuhë, dhe ka një numër shumë më të madh sllavizmash që kanë përhapje të ngushtë lokale afër zonave kufitare. Ndërsa sllavizmat e të folmeve shqipe të Kosovës, Maqedonisë e Malit të Zi kanë një tjetër status, ato janë pasojë e kontakteve të vazhdueshme dhe kushteve të ekzistencës së dygjuhësisë, prandaj vështirë se duhen përfshirë në korpusin e sllavizmave të shqipes, edhe pse mund të bëhen objekt studimesh të veçanta. Koncepti i marrëdhënies nënkupton dy kahe drejtimi, pra jo vetëm marrje, por edhe dhënie. Për këtë arsye në punim nuk është lënë mënjanë ndikimi që ka ushtruar gjuha shqipe në të folmet jugore të serbishtes në rrafshe të ndryshme: fonetik, gramatikor e leksikor. Duke mos pasur mundësi praktike hulumtimi në terren në të folmet serbe apo malazeze, jemi mbështetur në punimet e dialektologëve serbë e malazezë, të cilët kanë vënë në dukje ndikime të jashtme në të folmet e studiuara prej tyre, që në pjesën më të madhe janë ndikime të shqipes.
by Anila Omari (Author) çmimi:35 Euro
Gjuhëtarja Anila Omari para disa kohësh doli në librarit tona libri: “Marrëdhëniet gjuhësore shqiptaro-serbe”.
Albert Zholi: -Cilat janë prejardhjet e dy gjuhëve dhe a kanë ndikim ato tek njëra-tjetra?
Anila Omari: -Gjuha shqipe dhe gjuha serbe janë gjuhë të familjes indo-europiane dhe në këtë rrafsh mund të kenë pika të përbashkëta të trashëguara nga paraardhëset e tyre.
Sipas saj, gjuha shqipe dhe gjuha serbe janë gjuhë të familjes indo-europiane dhe në këtë rrafsh mund të kenë pika të përbashkëta të trashëguara nga paraardhëset e tyre".
Problemi më i madh sot, shpjegon Anila, është kultura e dobët gjuhësore sidomos e brezit të ri. Vërshimi pa kriter i fjalëve të huaja është një problem, por shohim edhe përdorime të gabuara në drejtshkrimin, në morfologjinë dhe në sintaksën e shqipes, çka flet për mangësi të formimit gjuhësor në shkollë. Tashmë ajo ka përfunduar një fjalor të veprës së Pjetër Bogdanit me shpjegime në italisht dhe shqip dhe po shkruan një studim për leksikun e Bogdanit, shtresëzimin e tij dhe punën krijuese të autorit për pasurimin e leksikut të shqipes së shekullit XVII.
-Ju kohët e fundit keni hedhur në treg librin “Marrëdhëniet gjuhësore shqiptaro-serbe”. Ku konsiston ky libër dhe çfarë marrëdhëniesh gjuhësore kanë këto dy gjuhë?
Libri “Marrëdhëniet gjuhësore shqiptaro-serbe”, Botimet Albanologjike, Tiranë, 2012, është rezultat i një pune kërkimore të gjatë, të filluar që në fund të viteve ‘80 si punim i disertacionit të doktoratës së mbrojtur në vitin 1995.
Unë kisha mbaruar studimet universitare në Fakultetin e Gjuhë-Letërsisë për gjuhë shqipe dhe gjuhë serbokroate, kështu që mbas emërimit në Institutin e Gjuhësisë, në sektorin e Historisë së Gjuhës, fillova të merrem me marrëdhëniet gjuhësore të shqipes me serbishten, që në atë kohë quhej serbokroatishte. Deri atëherë marrëdhëniet mes këtyre dy gjuhëve fqinjë ishin studiuar në kuadrin e marrëdhënieve të shqipes me gjuhët sllave ballkanike, ku përfshihej edhe bullgarishtja. Nga albanologët e shquar, si Jokli, ishte shtruar kërkesa për të dalluar elementin serb nga ai bullgar si dhe sllavizmat me shtrirje më të gjerë në mbarë gjuhën nga ato me karakter të kufizuar krahinor.
Për këtë arsye studimi kërkonte medoemos edhe kërkime në terren për verifikimin e sllavizmave sipas përhapjes dialektore-gjeografike.
Si një nga kriteret e dallimit të elementeve me burim nga serbishtja ishte edhe kriteri gjeografik, përcaktuar që më parë nga Çabej, sipas të cilit sllavizmat e Shqipërisë veriore ishin me prejardhje nga serbishtja, ndërsa ato të Shqipërisë së Mesme e të Jugut nga bullgarishtja. Kështu që për nevojat e studimit kreva ekspedita kërkimore në Veri të Shqipërisë, në 11 pika që përfaqësonin krahinat kryesore etnografike të Shqipërisë veriore. Tani, mbas shumë vjetësh, me rastin e botimit e rimora në dorë doktoratën dhe i bëra një ripunim rrënjësor, sidomos për sa i përket korpusit të sllavizmave, duke e zgjeruar e pasuruar me të dhëna të reja edhe nga literatura e botuar ndërkohë për këtë çështje.
-Cilat janë prejardhjet e dy gjuhëve dhe a kanë ndikim ato tek njëra-tjetra?
"Gjuha shqipe dhe gjuha serbe janë gjuhë të familjes indo-europiane dhe në këtë rrafsh mund të kenë pika të përbashkëta të trashëguara nga paraardhëset e tyre".
Ato janë edhe gjuhë ballkanike dhe si të tilla kanë përkime të karakterit tipologjik, ndonëse serbishtja nuk bën pjesë në gjuhët ballkanike parësore, siç është shqipja me rumanishten e bullgarishten. Por për ndikime të njërës gjuhë në tjetrën mund të flasim në kushtet e kontakteve gjuhësore mes popullsive shqiptare e serbe apo edhe dygjuhësisë në zona të caktuara, të ardhura si pasojë e rrethanave historike që kanë kushtëzuar marrëdhëniet midis këtyre popujve. Këto ndikime janë të shtresëzuara në kohë dhe fillojnë me dyndjet e para sllave, në shekujt VII-VIII, përforcohen në kohën e pushtimeve të perandorive sllave, si ajo bullgare (shek. IX-XI) dhe serbe (shek. XI-XII e XIV), dhe vijojnë deri në kohët e reja në zonat kufitare të kontaktit me popullsitë sllave. Ndikimi sllav nuk ka të njëjtin intensitet në të gjithë territorin e shqipes: në zonat skajore ai është më intensiv, ndërsa në drejtim të brendësisë vjen duke u zbehur. Kjo do të thotë që edhe rëndësia e sllavizmave në gjuhën shqipe nuk është e njëjtë. Ka një numër fjalësh me burim sllav që kanë përhapje në mbarë gjuhën, pra janë të rrënjosura në gjuhë, dhe ka një numër shumë më të madh sllavizmash që kanë përhapje të ngushtë lokale afër zonave kufitare. Ndërsa sllavizmat e të folmeve shqipe të Kosovës, Maqedonisë e Malit të Zi kanë një tjetër status, ato janë pasojë e kontakteve të vazhdueshme dhe kushteve të ekzistencës së dygjuhësisë, prandaj vështirë se duhen përfshirë në korpusin e sllavizmave të shqipes, edhe pse mund të bëhen objekt studimesh të veçanta. Koncepti i marrëdhënies nënkupton dy kahe drejtimi, pra jo vetëm marrje, por edhe dhënie. Për këtë arsye në punim nuk është lënë mënjanë ndikimi që ka ushtruar gjuha shqipe në të folmet jugore të serbishtes në rrafshe të ndryshme: fonetik, gramatikor e leksikor. Duke mos pasur mundësi praktike hulumtimi në terren në të folmet serbe apo malazeze, jemi mbështetur në punimet e dialektologëve serbë e malazezë, të cilët kanë vënë në dukje ndikime të jashtme në të folmet e studiuara prej tyre, që në pjesën më të madhe janë ndikime të shqipes.
REAGIM NGA ANA JONË:
E lexova me vëmendje këtë intervist dhënë nga studiuesja Anila Omari, megjithëse autorja e këtij librit është e knaqur të na spjegoje më dy rreshta lidhjet e gjuhës serbe me shqipën, dhe tjetra se, për nga kuptimi i termit që ndryshoj nga sllavishte në serbishte, këtu nuk mund të pajtohëmi, edhe se shumica e fjalëve sllave që janë te ngjitura në fjalorin e shqipës, apo anasjelltas, nuk mund ti quajmi si fjalë te ardhura drejtë për së drejti nga serbët por ato erdhen edhe si huazime përmesë etnive tjera që ishin si ndermjetsuës deri tek gjuha shqipe. Në rastin konkret, ishin vëllehët të cilët bartën apo lidhën gjuhët sllave dhe shqipen por, kurrësesi nuk mund të themi sot se, të gjitha fjalët sllave që kanë hyrë në fjalorin e shqipes janë si pasoja të ndonjë kontakti eventuel mes dy popujve dikur në lashtësi.
Para se gjithash, studiusja Anila Omari e thotë që nê fillim të kësaj interviste se: «Gjuha shqipe dhe gjuha serbe janë gjuhë të familjes indo-europiane dhe në këtë rrafsh mund të kenë pika të përbashkëta të trashëguara nga paraardhëset e tyre».
Mirëpo studiuesje nuk na e thotë këtu se, në cilën periudh kohore shqiptarët dhe serbët paskan patur paraardhsin e tyre të perbashkët, por duke e permendur familjen e gjuhëve indo-europiane, ajo na shpie tek e kaluara ku shumica e dijetarve kanë hedhur hipotezën se, gjuha shqipe i përketë kësaj familjes së madhe të gjuhëve europiane, por autorja nuk e thotë se, këto ngjajshëmeri në mes të gjuhëve quhen huazime dhe se, nuk do thotë kjo se këta popuj dikur kishin të njejten prejardhje.
Citim nga Anila Omari:Gjuha shqipe dhe gjuha serbe janë gjuhë të familjes indo-europiane dhe në këtë rrafsh mund të kenë pika të përbashkëta të trashëguara nga paraardhëset e tyre.
Më duhët shtruar shumë pyetje rreth këtij definicionit, se, që dy gjuhët serbe e shqipe kanë shumë fjalë te perbashkëta, nuk mohohët kjo, por edhe nëse dojmi ta mbështesim tezën e Joklit apo studiuesve tjerë të historisë së gjuhës shqipe te cilët mendonin se ngjajshmeria e gjuhës shqipe me gjuhët sllave, nuk do thotë kjo se këta popuj ishin dikur në të kaluaren të afërt mes tyre dhe se kishin paraardhes të perbashkët ! Më duket tepër i pa baza ky studim, sepse as Jokli dhe asnjë dijetar tjetër nuk e ka thënë kështu si shprehet sot studiusja Anila Omari pa argumente shkencore se, gjoja se, këta dy popuj aqë te dallueshëm nga njëri tjetri kishin dikur në lashtësi të njëjtin stergjysh ?
E pa pranueshme dhe e pa sakët është deklarata e Anila Omari, më vie shumë keqë, siç e mësuam më lartë nga autorja e këtij libri e cila ka kryer studime dhe ka bërë hulumtime të gjata prej dekadash rreth këtij studimi dhe më në fund na del me një teori aqë të percaktuar nga ana e saj sa që na shtyn të reagojmi, sepse, edhe nëse deallohën sot fjalë te ngjajshme mes dy gjuhëve, kjo nuk do thotë se shqiptarët dhe serbët, dy popujt e Ballkanit kanë të njejtin stergjysh apo paraardhës të perbashkët siç e thotë studiusja Anila Omari në librin e saj, mirëpo, këto ngjajshmeri dhe nderlidhje kanë ardhur permes huazimeve gjuhësore siç hasim tek te gjithê popujt e Ballkanit e të Europës dhe habitemi se si nuk i ka shkuar mendja autores te shprehet ndryshe por ajo shkon drejtë e në rrënjët e perbashkëta jo vetëm se të dy gjuhëve, por edhe konfirmon se etnikishtë populli shqiptar dhe ai serbë(ashtu e quan ajo e jo sllavë) kishin paraardhset e perbashkët ?
Autorja e këtij libri, Anila Omari i titulluar “Marrëdhëniet gjuhësore shqiptaro-serbe” nuk e permend elementin Vëllahë apo Vëlak apo Belak siç quhej ndryshe kjo etni në perandorin e Bizantit ku siç dihët, ishte popull mergimtar me emrin Megalo Blakitët, popullësi blegtorësh të cilët komunikonin prej mija vitësh që nga brigjet e Kaspikut e deri në brigjet e Egjeut të cilët bartnin me vete silabët=rrokjet e gjuhêve te popujve që ata kontaktonin gjatë rrugêtimit tê tyre, nga një skaj në tjetrin duke i huazuar fjalët e huaja shqipe dhe shperndarë gjithandej sipër Danubit.
Poashtu autorja nuk i permend fare as deportimet masive të këtyre Megalo Blashitëve ose Vëllahëve apo «kuqo vëllahëve» nga viset e Epirit e të Thesalisë nga Romakët në shekullin e dytë pas krishti, dhe i dergojnë atje në Daci ku dëshmohët se këta banor flisnin gjuhën shqipe dhe i emërtuan te gjitha ato vende atje në Daci, Rumani e sotme, sipas toponimeve që i kishin braktisur nga dhuna Romake, pra, këto lidhje në mes vëllehëve e popullit autokton shqiptar egzistonin qysh moti, 500 vite para se te vinin sllavët në gadishullin Ilirikë, prandaj, kjo dëshmi duhej te hyje si bazë e kërkimeve nga autorja Anila Omari.
Perpos kësaj dëshmije, ne mund ti propozojmi autores që ti hulumtoje edhe njêherë më mirë Vëllahët apo Bellaket siç quheshin edhe në kohën romake bizantine si dhe ne sot mund të japim dëshmi tjera se, qysh në kohën e Aleksandrit te Madh , një prijës nga këto viset Blake=Plake/ apo Vëllake të gadishullit i cili mori pjesë në betejën e Issos 334 para krishti, ai prijës Belak fliste gjuhën e tij para Aleksandrit, do thotë se etnia Vëllahe nuk erdhi në Ballkan pas pushtimeve sllave por para tyre dhe se rrugëtimet e tyre lujtën rolin e një ndërmjetsuesi që bredhnin gjithnjë dhe nga lashtësija që nga Kaspiku, Ukraina e sotme, Dakia e deri tek brigjet e Egjeut dhe e ndërronin gjuhën sipas nevojave të tyre, kështu që shkëmbenin rrokje ndërmjet popujve dhe ndërkohë iu sjellnin kultur e civilizim popujve të Ballkanit si dhe anasjelltas, tek popujt sipër Danubit shperndanin gjithashtu doke tradita si dhe huazime gjuhësore .
Sot të gjitha toponimet si në Shqipëri te veriut e të mesme si dhe në trojet ku jetojnë kudo shqiptarët, këto toponime nuk janë te emertuara nga serbët, siç pretendon studiusja Anila Omari, por ato janë te gjitha te emertuara edhe më herët nga Vëllakët ose Megalo Bellakët të cilët si blegtar qê ishin i pershkuan këto vise dhe i emërtuan m emra sllave e jo serbe siç pretendon studiusja Anila Omari.
Ne mund ti sjellim dêshmi të duhura rreth këtyre nderlidhjeve vëllahe-shqipe, sepse, është e vertetë kjo që Bellakët apo të bardhët që ishin Vellakët apo pellaskët, të bardhët, kudo që shkonin, mësonin gjuhët e atij populli nëpër Ilirikë poashtu si edhe sipër Danubit pra, siç e deshmuam kêtu sipër, vëllehët kishin ardhur në viset tona me mija vite para se te dukeshin sllavët apo serbët në Ballkanë, dhe sipas këtij skjarimi të më sipërm, më duket e papranushme teza nga autorja Anila Omari e cila pohon në studimin e saj këtu sipër dhën në këtë intervist, se, «shqiptarët dhe serbët kishin dikur në të kaluaren te njëjtet paraardhes ?
Më lejoni që ti permendi vetëm disa toponime dhe fjalë te huazuara apo te bartura permes vëllehëve, dhe se si ata i shendrronin rrokjet, me nje fjalë, bënin ekonomi në rrokje duke iu dhënë ndryshime tjera, dhe për habi, se si studiusja Anila Omari nuk iu dha në këtë rast edhe vëllehve të njëjtin paraardhes si edhe për shqiptarët e serbët ?
Të marrim shembull toponimin:
=Vrokot= rrethi i Korçës ku pas një kohe ky emër kaloi në,
=Povrokot=
=Stena= ku pas një kohe iu dha emri,
=Postena= ose edhe fjalët tjera si psh:
=za mnogo godina= u shkurtua nga vëllehët në:
=zamnogodine= ose fjala tjetër që thuhej për bekim:
=blagoslovi= por që vëllahët e ndryshuan ose e thjeshtuan në:
=blossovi=
Te nderuar miqë, para dy tre muajve hidhnim vrerë mbi teorit e Matzingerit e Schmitt-it, kurse sot botohën tekste me permbajtje e teza te pa baza, dhe nuk e kuptoj se si duhët te rrijmi pa reaguar ndaj këtij studimi të fundit nga studiuesja Anila Omari e cila hedh teorin e re se shqipja dhe serbishtja kanë te njejtin paraarardhës ?
Dihët që lidhje gjuhësore egzistojnë kudo mes popujve, por, autorja e thotë krejtë ndryshe, ku sapas saj, jo vetëm që serbët e shqiptarët kanë lidhje gjuhësore por ata kanë, sipas saj, edhe te njejtin paraardhes ! qe këtu po e sjellim edhe njëherë, "Gjuha shqipe dhe gjuha serbe janë gjuhë të familjes indo-europiane dhe në këtë rrafsh mund të kenë pika të përbashkëta të trashëguara nga paraardhëset e tyre"..kjo është diçka tjetër, tepër irrituese, sikur te na thoshte autorja se, shqipja dhe serbishta kanë huazuar nga njera tjetra fjalë që nga ardhja e tyre në Ballkanë, po, do e kishim kuptuar autorën, mirëpo kurrësesi nuk duhej të thuhej se, shqiptarët dhe serbët kishin paraardhësit (këtu ajo e ndêrlikon edhe më shumë qellimishtë apo jo me "ardhsi/ ardhësit apo ardhési dhe, sa para ardhës paskemi patur né shqiptarët, edhe shumë te tjerë te perbashkët apo vetëm një, pra nuk arrij ta kuptoj se mbi çfarë bazash e Argumente shkencore mbeshtetet autorja Anila Omeri në studimin e saj ?
Janë fjalë indo-skite, dhe habitem me disa qe nuk e kuptojne ende kete definicion por si duket ata mendojne se këta hindet erdhen tek ne në Ballkan dhe na e sollen kete gjuhe te tyre..?.qesharake kjo mierpo nuk e din ende disa se, ishin po keta skitët qe ishin fqinje dhe ne marredhenje te mira me hindet dhe huazuan fjalë prej tyre ku pastaj u kthyen ktej kah pernendimi e dhe na i hodhen neve në Ballkan e gjithë Europes....do thote se edhe pa patur kontakt asnjehere neve me hinduset gjuha shqipe ka rrenjët e saja nga kjo skito-sanskrishtja që më vone në shekullin e XIX-të u quajt nga dijetarët si Familje e gjuhëve Indo-europiane duke e fshire emrin e skitve që ne realitet ishin këta skitet apo pellazzgët e ardhur ngaAzia qendrore..
..Pra skitet ishin si një "poléen" qe fekondon lule...edhe prej hindusve edhe prej balteve dhe se bashku kete thes me "gjuhe" e zbrazin pastaj ne tere europen gjeografike,(ne te dy anet e detit te zi, veri e jug) e keta jane skitet-gjysherit e pellazgve q edolen nga brigjet e Kaspikut, Turkmenistani ku i gjithë ai breg ishte i races së bardh...por, iken nga dyndjet mongole nje pjesë iku në Angli(kurganet tjerët Mezopotami, Azie Jemen, arab saudi palestine etj...e gjate eshte historia e tyre...)
Dhe
sot sikur te vinte këtu me ne e te diskutonte ndonjë hindu, së
pari ai mua do me kritikonte, do me thoshte se keto fjalet "brana"
"gida" "bojar" etj te cilat une po u'a lejoj
skitve, ai ndoshta do me thoshte se keto jane te tyre ?
Dhe
jam i gatshem t'ia leshoj udhen sepse si e thash siper, kjo ishte
rruga indo-skite=konekcioni, prandaj edhe nuk kuptohem me Kocaqin se
ky nuk leshon, rrugë; iu ka ngulitur ne kry se, "pellazget
dolen prej dheut" aty mu te Tomorri..lol ! Imagjinoje
..njehere, me duket jemi ne shek. XXI..ap jo ?
Nuk
ka diskutim me asnjerin, "ka thene heziodi, ka thene homeri, ka
thene herodoti" etj. thua se une nuk i kam lexuar tem keta
autorë para tri dekadave vetem ata i paskan lexuar toponimet e
gjuhet me duket nuk fluturojn, fluturon aeropani e zogu por jo
gjuha.....dhe prap ai thote se; "ne shkuam atje, shkuam
atje..besa do thoje se shkuam edhe tek Majat atje në Meksike para
te gjitheve nuk diskutohet.
Ti analizojmi edhe disa fjalë tjera:
=bujar=qe ka rrenjen nga
="boj"=djemt
trima luftetar, (bujar, mikprites) ? ku eshte rrenja ?
=bojari=bujari, =ata
qe luftojne/djemt, te njejten rrenej e gjejmi pastaj edhe tek
anglo-saksonet permes (ne kujtojmi se "bujar, bujari-ia, buja,
eshte shqipe, pra cila eshte rrenja ?;;nga "bulli" ?
="boj/boybojnik=vojnik(vetem
gerrma "b" ndrrohet ne "v" siç e kemi thene tek
"bellashket=pellazket"=bujar/guximtar trima luftetar apo
=kaubojnik=(djemt qe iu hypin kaut) ?...lol !..
=vojnik=
=bojnik=
=bojar=
=bujar=i
dl zeri per trimri..buja=nami (shqip)=
te
gjitha jane me rrenje skitishte..por ka gjasa qe vijne permes
lidhjes indo-skite shummica e ketyre fjalve dhe ne gabojmi nese
kujtojmi se jane me rrenje te ketyre sllave te jugut..;kjo eshte
"Mosmarrveshja" jone...
Shqipja
apo sllavishtja ?
Arra=orech
At=ot oc/otec
Bagatia=bogatstwj
Balta=blato
Berber=barbjr
Borika=borowice
Briska=britva
Cuba=dëwa
Секаn=cekan
/kyg
Ciap=cap,
kozel
Dera=dwére
Derres=drzeti
Drapar=
sradar, srp
Dru=drwo
Durog=darugi
Durim=dar
Dzier=deru,
drátí djerdapi=(Dera hapt)Gryka e Gjerdapit)
===================
Fàngil/thengjill=ugel
uhel
Fliakà=
plamen (fla-men)
Gati= gotow
Gliep=slep/lippitudo
Gropa=grob, hrob
Grusht=grst,
hrst
I
shpràzt/zbrazt=prázen /prazan
Liagin=láhwice
Kalí=kolos
Kalubi=chalupa
Kantor=kantár,
gho
Kapeca=kopec,
kupa, stoh
Kapon=kapun
Kapuca=kapce,
obuw
Kaputa=kapec,
krpec, wal, papuca
=====================
Karc=krc,
kmen [fjala eshte për =krsh=krç
=guri=kmen=kamen]
Karchas=chrákám
Kasulia=kosula,
kosile[kmisha]
Kiuc=kljuc,
kljc
Klopaska=pessulum,
klepacka
Koska=kost
Kovac=kowác
Krastavec=chrastawec,
lat. cucumis
Kriub=cerw
Kruag=krágjm
Ku=kul
============
Кuра=kupa,
kofljk
Kurvar=smilnjk
Lama=holomnica
Lech=zbognjk,
lotr sr Lech Liach
Liuad=livada,
lauka
Liuga=lyzica
Liupata=lopata
Mace=raacka,
kocka
Miegula=magla,
mhla
Miss=maso
Mrezià=mreza
sak sjt,
Mut=mut,
kal, legno, [smutna voda]
Nata,
Nat=noc
Nemec=nëmy
=============
Pakka=pokog
Раlcas=palcát,
palica
Реnton=
pndjm
Perenti
Buh= sr. Porantati Porenut Siva=Perendia
Perua=zápor
clauus sr. parato
Pi=pigi,
piti
Piek=рекu,
warjm
Pierd=prdjm
Pliesht=blecha
Pluar=pluh
Plucha=pliha,
plibawost
Porosit=porucit
Potkua=podkowa
Prag=práti,
praskati prak [me sterrrpik pragun]
Prak=prag,
prah
Purteka=prut,
prautek
Puska=puska,
rucnice
==============
Rezog=rjtiti
zrútiti hrauxiti
Riup=remen
Riza=rjza
sat, sátek
Rob=rab,
otrok
Rus=rusy
Rush=hrozen
grozde [reze fr.]
==================
Si
an stan owec owcinec
Strihat
stfjkati
Samatog
zmatok
Sapka
CpUeus fopka
Thikà
dyka nuz
TimÀr
zima
Тгит
dym Tree ert
Trùtog
tï esu se
Trwp
trup fmrtwé telo
Ta
choèu chotëti
Tulà
tehla cibla
============
Zà
mrà saumrak
Ziar
zar oheft
Zoncha
zena zenichowa
Zelm
zel zal
Ziapa
zaba
Ta
choèu chotëti
Tulà
tehla cibla
Ku=kul/kud
p.s:e
kemi permendur se, "dorë" apo
="dora"dar=dor
("o"shpeshehere merr zerin si â te kaluares..
eshte
huazim nga hindet që kaloi deri tek ne në Ballkan permes ketyre skitve apo pellazgeve...
=doravati
=daravati=daravitet/perdoret
=dati=dha
=daravina
=dar=dhurat/durat
=doravira
etj..
Pologu,
që më një vështrim më të parë kuptojmi se emri "polog"
nuk është emër vendi por tregon perafersishtë rrethin e një
vendit jo te caktuar;
=PO=
do thotë;= tek/ té, afër...nga gjuha arumune apo vëllahe që nuk
duhet ta konsiderojmi si gjuhë e sllaveve por gjuhë e veçantë e
folur nga vëllahët.
=LOG=
log, ose Lugi/Lugu, apo =Lug=(si dhe luga qe ushqehemi) janë emra
me kuptim shqip mirëpo parashtesa është vllahishte "po"
gjithnjë iu shtohet një =po= para emrit, te shumten e rasteve, si
psh, tek mali:
=PO
STENA= me kalimin e kohës mori në fund emrin;
=
POSTENAN= që do thotë, fshati bri Kodre/ Stene/kérrshi
Fjalë
tjera:
=Postena=
=Téstena/té shpatijét,
=Té'r-sten'ik/Té shpati i vogel i malit(shembull dy gjuhesh: Té=Po/ Vo si edhe "po" eshte vellahe qe me vone në disa vende iu eshte pershtatur ne gjuhen bugare me "vo"..etj..
te marrim fshatin
=Po'lluzh-a
=Po'lluga/Po'luga ose
=té llugat= se ku ka lugje ka edhe lluga),
Ku ka dallim këtu
=Pollogu në Maqedoni nga
=Polluga/polluzha në Kosovë ?
=Postena=
=Téstena/té shpatijét,
=Té'r-sten'ik/Té shpati i vogel i malit(shembull dy gjuhesh: Té=Po/ Vo si edhe "po" eshte vellahe qe me vone në disa vende iu eshte pershtatur ne gjuhen bugare me "vo"..etj..
te marrim fshatin
=Po'lluzh-a
=Po'lluga/Po'luga ose
=té llugat= se ku ka lugje ka edhe lluga),
Ku ka dallim këtu
=Pollogu në Maqedoni nga
=Polluga/polluzha në Kosovë ?
Huazimet
shqip-frengjishë:
=Loge(fr.), shkruhet por thuhet:
=Lozh=lug ose saktesishte:
=Korit/a=edhe kjo ka kuptimin e Logut/lugines dhe si e kemi hasur ne disa toponime te vjetra ne harta, emri i lugines së Drenicës dikur ishte
=Koritnik=Logu/Korita..
..nuk ka kurrfare dallimi perkah kuptimi i emrit te vendit aspak...ose shkojmi me tutje:
=Po'laci
=Po'k-é-légi=(ne këtë rast kemi dy rrokje dygjuheshe te ngjitura si "po" e pastaj "k'é"/té dhe "léki" mbeti:
=Pok'lék, me siguri
="té likéni"
=Loge(fr.), shkruhet por thuhet:
=Lozh=lug ose saktesishte:
=Korit/a=edhe kjo ka kuptimin e Logut/lugines dhe si e kemi hasur ne disa toponime te vjetra ne harta, emri i lugines së Drenicës dikur ishte
=Koritnik=Logu/Korita..
..nuk ka kurrfare dallimi perkah kuptimi i emrit te vendit aspak...ose shkojmi me tutje:
=Po'laci
=Po'k-é-légi=(ne këtë rast kemi dy rrokje dygjuheshe te ngjitura si "po" e pastaj "k'é"/té dhe "léki" mbeti:
=Pok'lék, me siguri
="té likéni"
Logina/Luginén/rrafshinen e Drenices, ti marrim edhe parashtesat: -ik, -ic, -nik, fush-tic, (kanë kuptimin "te vogla" te gjitha këto vende janë te emertuara nga véllahét qe mbanin blegtori, ishin past'hôr=kishin tûrishta/tôrishta thûrishta =te thurrmé prej thuprave= qe i mbyllnin bagetine ne tô, pra keto muk jane fjale nga sllavet e jugut por te ardhura permes pelllazgve apo vellahve=te bardheve rreth 2000 vite para krishti.
Edhe një ngatrres me duket se është bër diku ne lidhje me rrethin e Podrimes, rrafshit te Dukagjinit..
Podrimje që siaps disave, eshte perkthim nga sllavishtja:
=Nën Romen:ata qe kishin besimin e kthyer kah latinet/
=Roma:
=Rima(sllave) mirëpo kur e shofim me ndryshe, e gjithe kjo fushë pershkohet nga lumi Dri dhe me duket se eshte bere ngatrresa: ne vend qe te thuhej; =banorët e lugut te Drinit=
=Po-Drima= eshte emertuar:
=Pod-Rima=Podrimlja (nën Romén) me duket nuk i pershtatet gjeografise) por administrimit.
=Po Drin-â= ata që banojnë:
=Té Drini=te Drinit..banoret e
=Lugines se Drinit=
=MavRova=Rovina e
=Mav-e=Gropa, Humnera e Madhe !
Fjalët
me prejardhje pellazge-jo jugo-sllavishte;
Fjala
apo emri "Sokol":
=Sokol=shpend=Shpendi, shqip
=Sokol-of=
=Sokolov=
=Zok-orlo-v=
=zok=armene
=zog, shqip
=Zok-orl=
=Zog=shpend=vremç
=Orl=shqiponja
=Shpend-shqiponje=
=Sokol=
=Zokol=Zogol
=Sogorl=
=Sokol=shpend=Shpendi, shqip
=Sokol-of=
=Sokolov=
=Zok-orlo-v=
=zok=armene
=zog, shqip
=Zok-orl=
=Zog=shpend=vremç
=Orl=shqiponja
=Shpend-shqiponje=
=Sokol=
=Zokol=Zogol
=Sogorl=
Fjalë
te
ngjajshme:
=Zar=armene=zjarri=
=Zar=zhar=
=xixa=shkendia
=zharishte=shkendi
=Po-Zhari=
=Bo-Zari=
=Po-zhari
=ba zjarri
=bazari=(pazari, vendi ku zihet, nxehen njerzit ne pazar nga shitblerja)
=Zjarri=zjermi=
=zhar=xixa, shkendia shqip, pra, për mendimin tim, në gjuhën shqipe
te vjeter emri tjeter per =zjarrin=duhej te ishte
=xixa=ose gjixha;xhixh !
Kur themi se diqkq eshte e mrekullueshme, nje shtepi e bukur
themi eshte xix=shkendi, si perfundim;
=xix= e =shkendi= duhej te ishin fjale te vjetra shqipe te vetmuara qe nuk i hasim tek gjuhet tjera per te zevendesuar fjalen
=zarmi=
=zari=zhari
=warmi=
=zara-kustra=zari-kuqt=
=Zar=armene=zjarri=
=Zar=zhar=
=xixa=shkendia
=zharishte=shkendi
=Po-Zhari=
=Bo-Zari=
=Po-zhari
=ba zjarri
=bazari=(pazari, vendi ku zihet, nxehen njerzit ne pazar nga shitblerja)
=Zjarri=zjermi=
=zhar=xixa, shkendia shqip, pra, për mendimin tim, në gjuhën shqipe
te vjeter emri tjeter per =zjarrin=duhej te ishte
=xixa=ose gjixha;xhixh !
Kur themi se diqkq eshte e mrekullueshme, nje shtepi e bukur
themi eshte xix=shkendi, si perfundim;
=xix= e =shkendi= duhej te ishin fjale te vjetra shqipe te vetmuara qe nuk i hasim tek gjuhet tjera per te zevendesuar fjalen
=zarmi=
=zari=zhari
=warmi=
=zara-kustra=zari-kuqt=
Кuра=kupa, kofljk
Kurvar=smilnjk
Lama=holomnica
Lech=zbognjk, lotr sr Lech Liach
Liuad=livada, lauka
Liuga=lyzica
Liupata=lopata
Mace=raacka, kocka
Miegula=magla, mhla
Miss=maso
Mrezià=mreza sak sjt,
Mut=mut, kal, legno, [smutna voda]
Nata, Nat=noc
==========================
Nemec=nëmy
Pakka=pokog
Раlcas=palcát, palica
Реnton= pndjm
Perenti Buh= sr. Porantati Porenut Siva=Perendia
Perua=zápor clauus sr. parato
Pi=pigi, piti
Piek=рекu, warjm
Pierd=prdjm
Pliesht=blecha
Pluar=pluh
Plucha=pliha, plibawost
Porosit=porucit porosi/poruçit
Potkua=podkowa
Prag=práti, praskati prak [me sterrrpik pragun]
Prak=prag, prah
Purteka=prut, prautek
Puska=puska, rucnice
Rezog=rjtiti zrútiti hrauxiti
Riup=remen
Riza=rjza sat, sátek
Rob=rab, otrok
Rus=rusy
Раlcas=palcát, palica
Реnton= pndjm
Perenti Buh= sr. Porantati Porenut Siva=Perendia
Perua=zápor clauus sr. parato
Pi=pigi, piti
Piek=рекu, warjm
Pierd=prdjm
Pliesht=blecha
Pluar=pluh
Plucha=pliha, plibawost
Porosit=porucit porosi/poruçit
Potkua=podkowa
Prag=práti, praskati prak [me sterrrpik pragun]
Prak=prag, prah
Purteka=prut, prautek
Puska=puska, rucnice
Rezog=rjtiti zrútiti hrauxiti
Riup=remen
Riza=rjza sat, sátek
Rob=rab, otrok
Rus=rusy
Kemi fjalë te panumerta edhe tek italianet, apo tek shkrimet etruske..fjalë te bartura permes pellazgeve e jo nga sllavishtja (jugosllavishtja.)
=================================
=Druso=druzo=druzho=shokët, vellezrit....
Tiberio, in nome di Druso, dedica al Tempio di Castore e Polluce nel Foro.=
Ti
kthehemi pikpamjeve etnike dhe te shofim se, cilës rac i perkasim,
asaj aziatike apo europiane ?
SHQIPTARET RAC EUROPIANE DINARIKE dhe AUTOKTONE
"Nuk
e di nëse gjuhëtarët janë pajtuar rreth prejardhjes së gjuhës
shqipe, mirëpo besoj se antropologët pajtohën plotësishtë për
vëndin që i takon kësaj race. Dhe që prej tani, edhese kërkimet
nuk kanë perfunduar krejtësishtë, ne mund ti vëndosim
Shqiptarët në njërin prej grupit të klasifikimit të tanishëm
të racave europiane ku pjesa më e madhe i takon races Dinarike".
Deshmuar nga Antropologu Eugene Pittard në vepren e tij botuar më 1924 pasi qe vetë profesori e vizitoj dhe vertetoj në vendin e ngjarjes autoktoninë shqiptare por jo akund nuk e thote se janë te races Pellazge por Dinarike, sepse ishte e ditur në këtë kohë se, kurrë nuk ka patur pelalzge autoktonë ne keto vende por, ishin vetem se nje popullsi emigrate e cila iku në Italië e Azië të vogël ku lidhjeetnike nuk pati populli shqiptar me ta perpos huazimeve gjuhësore që eshte një diskutim tjetër por, sa i perket races e prejardhjes, ne nuk kemi lidhje me te ashtuquajturit pellazge, rac e bardh apo belalshki ose si i quajne shpeshehere barbarët e bardhë, Bellaci, bellci nag erdhi edhe emri pelalzg, vetem se gerrma "p" nuk shkruhet si duhet prej Homerit e tjerve ose kopjet ndoshta pas tij gabimishte vijuan këtë drejtim duke i quajtur pellazg në vendë te quehshin bellaci, perndryshe familje skitësh apo shki dhe tani këta shkiet moderne kanë filluar kohëve te fundit ti revandkoje te parët e tyre edhe këta me kerkesat se, edhe këta janë pasrdhes te pellazgve e jo asnjehere nuk kanë guximin te thoshin se, pellazgët ishin po ata skitët e dikurshëm qe ishin poashtu dikur edhe fqinjët e këtyre grekeve atje në brigjet e Kaspikut !
Unë
do iu kisha pergjigjur mikut tim z.Aref që e njohë edhe
personalishtë se, nuk duhet te insistoni ta bindësh Akademine tonë
në lidhje me gjuhen e as historinë tonë sepse, besoj në vlerat e
tyre per arsyen se ata kane te drjte i nderuari mik, e problemi me i
madh i juaji eshte se ju nuk keni njohuri me disa gjuhe tjera si dhe
kembengulja e juaj tek prejardhja e shqiptarve nga pellazget nuk
qendrone as kjo. Aty ku JU e cekni; "shife gjuhen baske e
shife shqipen, po perputhen"..por harrroni se baskët
tashmë dihet se janë edhe ata te ardhur nga lindja, nga azia
qëndrore apo aty kah Bashkiria siç e tha me te drejte.
Eshte keshille e mire kjo, qe te mos i ngatrroni gjërat, Akademia i di punet e veta, dhe ka plote te drejte sepse, ne shqiptarët nuk jemi pellazgë me etni por me gjhësi po, kemi shume huazime nga ata popuj apor familje te popujve skitë mirëpo kafkat tona sot janë tjera si dhe gjuha e jonë e verteta kurrësesi nuk duhej te ngjante me gjuhet tjera e as me gjuehet e pellazgeve apo bellashkve te ardhur më vonë në Ballkan pra mos t'ju ngelet hatri mik i dashun, te kisha keshillua që ti mësoni disa gjuhë tjera mirëpo te duhen tri dekada e më shumë për te parë pastaj se në ç'farë rruge te gabuar dhe te DAMSHME e keni shetitur lexuesin dhe opinionin shqiptar qe do na duhet dy shekuj tjerë te korrigjohet ky gabim i nisur nga ju dhe Angjeli.
Eshte keshille e mire kjo, qe te mos i ngatrroni gjërat, Akademia i di punet e veta, dhe ka plote te drejte sepse, ne shqiptarët nuk jemi pellazgë me etni por me gjhësi po, kemi shume huazime nga ata popuj apor familje te popujve skitë mirëpo kafkat tona sot janë tjera si dhe gjuha e jonë e verteta kurrësesi nuk duhej te ngjante me gjuhet tjera e as me gjuehet e pellazgeve apo bellashkve te ardhur më vonë në Ballkan pra mos t'ju ngelet hatri mik i dashun, te kisha keshillua që ti mësoni disa gjuhë tjera mirëpo te duhen tri dekada e më shumë për te parë pastaj se në ç'farë rruge te gabuar dhe te DAMSHME e keni shetitur lexuesin dhe opinionin shqiptar qe do na duhet dy shekuj tjerë te korrigjohet ky gabim i nisur nga ju dhe Angjeli.
=Grekët
janë një popull i përbërë nga dorianët nga jonianët dhe
Aeolians te gjitha këta ishin me origjinë Pellazge por duhet të
pranojmë se, Helenët apo Grekët, të njohur nën këtë emër nuk
ishin një popull i dallueshëm nga Pelazgët: si njëri si tjetri
duhet të kishin jetuar në të njëjtin vend para se te vinin në
Greqin faktet tregojnë se, Grekët ishin nga Kaukazi dhe me sigui
që edhe Pelazgët erdhen rreth këtij mali dhe se ata ishin
Skitianë.=
"The
Greeks are a people composed of Dorians from Ionians and Aeolians
all these being Pélasgues original must acknowledge that the
Hellenes or Greeks known under this name were not a people of
different Pélasgues : some like the other must have lived in the
same country before cn Greece and since we showed that the Greeks
were the Caucasus it is ensured that the Pélasguesalso
came around this mountain and that they were going down
theScythians . The inhabitants of Attica
donnoient the name Hyperaériens those of entreux who dwelt in the
mountains and that of Parbaliens those who
dwelt near the Sea".
It
feems to have been the same people that the Greeks who lived down
the Caucasus Mountains bore the name Graucasiens or Grainks =(ne
realitet quheshin te "skajshmit="krajni" ne gjuhen
balto sllave por kurrë nuk ka per te iu hy ne tru disave ) which
came the Greeks and those who dwelt near the sea that stretches a
short distance Caucasus seem to have borne the name of Pélasgues .
Upon arrival in Greece in recent maintaining manners of the
Scythians pitched tents and Strabo observes that the name Argos that
bore a city of Thessaly means a Camp.
The
name says this author feems to belong to the Macedonian language and
the Thessalians that is in the latter that was the city of Argos
where Homer gives the nickname Pelasgian language and Thessaly."
====================================
*Parballian=ata
qe moren tokat perball tyre=pebballianet
Sipas
Robert D'Angeli në "Enigma" thotë kështu:
"....shumica
e gjuhëve dhe dialekteve pellazgjike të vjetra kanë humbur prej
kohesh, njashtu si humbi gjuha hitite, etruske, lidiane e bizantine,
por edhe ka edhe të tjera që kanë shpetuar, disa gjuhë në Azinë
e vogël, në Toskanë, dhe bregdetin Adriatikë, dhe nëse sot ende
ndihen elemente pellazgjke në Greqi, në Italië, në Sicilië në
korzikë si dhe Sardenjë e tjera, mos të harrojmi se, duke u
bazuar në të dhënat tjera, ne nuk do kerkonim nga shqiptarët e
sotëm, që kanë nevojën të reformohen, që për shkaqe të
situatës gjeografike dhe shkaqet e rrëthanave tjera, është
vonuar për sa i përketë civilizimit të sotëm, ti permbledhin të
gjithë termat e të gjitha format që i flisnin popujt vjetër
pellazgë "dhe duke iu falemenderuar kontaktit të tyre më
popuj të ndryshëm sot shqiptarët e kanë zhvilluar dhe
perfekcionuar gjuhën e tyre gjatë mivjeçarve të kaluar përmes
huazimeve të duhura e të pasururuara."
Me
tutje në një paragraf tjetër Angjeli shkruan:
"Tek
mbishkrimet e Karrisë, Robert D'Angeli pershkruan tentimet e
deshifrimeve të mbishkrimeve në një permbledhje të ktyre
teksteve dy gjuhësore, (karriane dhe greke në volumin e famshëm
Titulli Asiae Minoris vol. titull Lyciae, 1901,) dijetarët nuk
pajtohën më këto deshifrime, ku shumica e tyre pohojnë se,
tekstet likiane janë të shkruara në gjuhën indo-gjermanike,
poashtu edhe më parë studiuesi Grotefend pohonte se:
"gjuha
likiane ishte indo-gjermanike."
Pra
sipas teksteve në fjalë, tjerë studiues pohojnë se:
"këto
mbishkrime të zbuluara në Azinë e vogël janë në gjuhën
sllave, do thotë ariane ose pellazgjishtës së vjetër",
-ky ishte mendimi i Shodzkos.
Ndërsa
Konder ka gjetur se; "gjuha karriane është një dialekt
më origjinë nga popujt e Vanit, do thotë Albania dhe Armenia e
Kaukazit."
Dardan
Leka:Mirepo ky tekst i sakët që kam perkthyer nga Enigma faqe 322
--- 323 Botim i vitit 1991.
Lexojeni
këtë ju lutemi se çka shkruan Robert d'Angjeli për Toskët dhe
Gegët në Shqipëri:
Angjeli:
"Për të dëshmuar se shqiptarët Toskë të sotëm e kanë
marrur emrin nga Etruskët të cilët erdhen nga Italia për tu
vëndosur në këto vise të quajtura Toskënia dhe që dallohet
krejtësishtë nga gjysma e shqipëtarëve tjarë."
Angjeli:"Dhe
për t'iu bërë ballë këtyre Toskëve që imigruan në Shqipëri,
pjesa tjetër e shqiptarëve qe ishin indigjenë u vendosen në
viset që quhët Gheghënia...."
Angjeli:
"Edhe një dëshmi tjetër se shqipëtarët Toskë janë
pasardhësit e Etruskëve të vjetër, të ardhur nga Italia...dhe
vëndosën në Shqipërinë e mesme, në ato vise ku Pol Emili i
kishte shkatërrruar rreth 168 -164 para krishti, dhe nga kjo kohë,
edhe sot dialekti i tyre mëgjithëse të vëndosur më afër
Greqisë dhe në kontakt më ta, ngjanë më shumë si tek latinët
se sa i grekëve të vjetër."
Angjeli:
"Pra, gjuha shqipe që gjuhëtarët dhe etnologet e kanë
anashkaluar apo harruar, gjuhë e cila ka aftëisnë të na japi
provat e ekzistencës dhe mbijetesës së Pellazgëve dhe se ende
edhe sot kjo gjuhë neve na mundëson ta deshifrojmi gjuhën Etruske
ose të quajtur gjuha shqipe e dialektit Toskë që fllitet sot në
Gadishullin Ballkanik dhe më gjerë ...."
Definicioni nga Robert D'Angjeli për gjuhën shqipe është ky:
"dhe
duke iu falemenderuar kontaktit të pellazgëve më popuj të
ndryshëm sot shqiptarët e kanë zhvilluar dhe perfekcionuar gjuhën
e tyre gjatë miveçarve të kaluar përmes huazimeve të duhura e
të pasururuara."
Mirepo per habine tonë, as 10 lexues shqiptare asnjëherë nuk e kanë lexuar këtë, e kuptoj se nuk eshte faji i atyre qe nuk kanë patur mundesin ta lexojn sepse në botimin shqip keto paragrafe janë te cenzurume, te kputura dhe lexuesi yni beson në perralla tjera..."
Mirepo per habine tonë, as 10 lexues shqiptare asnjëherë nuk e kanë lexuar këtë, e kuptoj se nuk eshte faji i atyre qe nuk kanë patur mundesin ta lexojn sepse në botimin shqip keto paragrafe janë te cenzurume, te kputura dhe lexuesi yni beson në perralla tjera..."
Më
thuani se në çfarë rrethanash u botua "Enigma" e
Angjelit ?
Dorshkrimi
i R.D, u botua pas tri dekadave, autori vdes në vitin 1966 dhe
botohet per here te parë në gjuhen frenge në Korzikë tek një
Botues i vogel me te drejten e autorit e jo nga
botues i Parizianë...
Pse nuk u botua në Paris Enigma ?
A mos mendoni
se ndonjë botues serioz do ta botonte kete dorshkrim ku asnjë
artikull as më i vogli nuk gjendet i botuar më parë nga ky autorë
diku në ndonjë gazet apo reviste, asnjë rreshtë...si ka mundesi
kjo ?
Nga
doli pas 30 vitësh ky dorshkrim i cili paska qendrua në fioka dhe
u botua tani vetem se kur u permbys sistemi në Shqipëri na doli
enigma e gatshme?
Si
iu propozua lexuesit shqiptar Enigma dhe për ç'farë qellimesh ?
A
mos ishte qellimi permes këtij botimi ti tregohej botes dhe te
shembej teza ilire qe sot na njohin tere bota si pasardhes te ilirve
bazuar mbi deshmit hitorike dhe vetem se Akademia e Beogradit e
kundershton edhe sot kete tezë, e ndersa këtu në botimin e
"Enigmes" autori R.D, ilirët, pra te parët tanë i
nxjerrë te dalur nga Turkmenistani ?....mos vallë t'iu plotsohet
deshira serbëve ?
Ai
njëri i cili i'a do te keqen popullit shqiptar, ai perhap
propaganda te mbrapshta armiqësore, duke na mashturar me qellime te
caktuara, që të mos hecim perpara por te zhytemi në prapambetuni
edhe më tej e mos te perparojmi por te ushqehemi duke perhapur
propaganda te mbrapshta si kjo këtu;
"Të gjithë janë inspiruar nga ky popullë, sidomos fqinjit serbët, grekët, vëllehët, bullgarët, malazezët, te gjithe vodhen prej gjuhes shqipe, edhe Kocaqit ia vodhen grekët "miun" ose "mishin" që në epoken homerike deh tani i akuzon ata për këtë hajni...?
Kocaqi:"Ky është populli që ju dha aqë shumë evropianëve ku ju mësoi gjuhët, veshjet, ndërtimin etj etj."
D.L:E shifni njehere se ku na shpejne këto propaganda te mbrapashta, drejtë katastrofes !
"Të gjithë janë inspiruar nga ky popullë, sidomos fqinjit serbët, grekët, vëllehët, bullgarët, malazezët, te gjithe vodhen prej gjuhes shqipe, edhe Kocaqit ia vodhen grekët "miun" ose "mishin" që në epoken homerike deh tani i akuzon ata për këtë hajni...?
Kocaqi:"Ky është populli që ju dha aqë shumë evropianëve ku ju mësoi gjuhët, veshjet, ndërtimin etj etj."
D.L:E shifni njehere se ku na shpejne këto propaganda te mbrapashta, drejtë katastrofes !
Mendoni se jane te pa qellimta këto ndodhi ?
Por
nga cilat kuzhina po zihen keto gjellera ..vetem se atyre armiqësore
pa dyshim !
Robert D'Angjeli:Enigma e gjuhës shqipe
Ne
gjurmë te shkrimeve pellazge nxjerrur nga Enigma, Robert D'Angjeli
botim vit 1991?
Deshifrime
nga Robert D'Angeli nga libri Enigma
shkrimevet
pellazge dhe gjuha e tyre ?
=ZIVAE=ZIVAE=VIE qe do thotë
=ZIVAJ=VIVE
! =Rroftë
!
shendet ! Santé !

Në realitet fjala "zivai" rrjedh nga sanskrishtja "giva" qe kaloi pastah permes skitve në Egje si "zivai" "zivo" zivjet" =jet+ziv=rrno, "giva"
Këtu kemi mbishkrimet karriene egjiptiene deshifruar sipas D'Angjelit;
Nuk
e kuptoj se çfarë e ka shtyrë një autorë te gjuhës frenge që
te spjegoje dhe te beje pershkrimin e kësaj fjale "zivae"=vie
ne gjuhen sllave ?
=ŽIVAJ=
perfundon me "j" saktesishte si tek sllavishtja me
shkronja latine ?
Ne
tri faqe te ndryshme hasim tri mbishkrime te ndryshme pellazgjike ku
eshte e shkruar fjala "Zivai"=Jetë
Edhe
se eshte enjohur si fjale nga sllavet rrenja "zivaj" apo
"zhivaj" si e shofim në gjuhen lituaniane eshte shume e
perafert:
Lituanishte:
=gyveno=
=giveno=
=Živeno=ziveo=zivaj=
=GIVENO
!
=Giva=sanskrishte,
rrno,(jeto)
=zivjeti=
=ziv-Jet=jet+rrno ?!
=zivjeti=
=ziv-Jet=jet+rrno ?!
=Zivaj="Vie,
(JETË shq. ) Santé du albanais dialectale que les slaves ont
empronnté." Mirëpo kur e shofim rrënjen =Giveno= Rroftë nga
Lituanishtja mund te vertetohet se; kurrësesi nuk ka patur mundësi
qe sllavet ta huazonin nga gjuha shqipe duke parë hapsiren
gjeografike dhe lidhjet e ngushta te vendeve Balte në veri, mund te
thuhet popuj tjere ndoshta huazuan nga gjuhet Balte e jo e kunderta
!
=ŽIVAJ=RROFTË
!
Te
shofim se si e vlersonë gjuhën shqipe Robert D'Angjeli në
"Enigma"
Sipas
Robert D'Angeli "Enigma" autori thotë kështu:
"....shumica
e gjuhëve dhe dialekteve pellazgjike të vjetra kanë humbur prej
kohesh, njashtu si humbi gjuha hitite, etruske, lidiane e bizantine,
por edhe ka edhe të tjera që kanë shpetuar, disa gjuhë në Azinë
e vogël, në Toskanë, dhe bregdetin Adriatikë, dhe nëse sot ende
ndihen elemente Pellazgjke në Greqi, në Italië, në Sicilië në
Korzikë si dhe Sardenjë e tjera, mos të harrojmi se, duke u
bazuar në të dhënat tjera, ne nuk do kerkonim nga shqiptarët e
sotëm që kanë nevojën të reformohen, që për shkaqe të
situatës gjeografike dhe shkaqet e rrëthanave tjera, janë vonuar
për sa i përketë civilizimit të sotëm, që ti permbledhin:
"të gjithë termat e të gjitha format që i flisnin popujt e vjetër Pellazgë dhe duke iu falemenderuar kontaktit të tyre më popuj të ndryshëm, sot shqiptarët e kanë zhvilluar dhe perfekcionuar gjuhën e tyre gjatë mivjeçarëve të kaluar përmes huazimeve të duhura e të pasururuara."
"të gjithë termat e të gjitha format që i flisnin popujt e vjetër Pellazgë dhe duke iu falemenderuar kontaktit të tyre më popuj të ndryshëm, sot shqiptarët e kanë zhvilluar dhe perfekcionuar gjuhën e tyre gjatë mivjeçarëve të kaluar përmes huazimeve të duhura e të pasururuara."
Me
tutje në një paragraf tjetër D'Angjeli shkruan:
Robert
D'Angeli pershkruan tentimet e deshifrimeve të mbishkrimeve në një
permbledhje të këtyre teksteve dy gjuhësore, (karriane dhe greke
në volumin e famshëm Titulli Asiae Minoris vol. titull Lyciae,
1901,)
"Tek
mbishkrimet e Karrisë, dijetarët nuk pajtohën më këto
deshifrime, ku shumica e tyre pohojnë se, tekstet likiane janë të
shkruara në gjuhën indo-gjermanike, poashtu edhe më parë
studiuesi Grotefend pohonte se:
"gjuha
likiane ishte indo-gjermanike."
"Pra,
sipas teksteve në fjalë, tjerë studiues pohojnë se, këto
mbishkrime të zbuluara në Azinë e vogël janë në gjuhën
sllave, do thotë ariane ose Pellazgjishtës së vjetër", -ky
ishte mendimi i Shodzkos."
"Ndërsa
Konder ka gjetur se; "gjuha karriane është një dialekt më
origjinë nga popujt e Vanit, do thotë Albania dhe Armenia e
Kaukazit."
Perkthim
nga origjinali "Enigma" faqe 322 --- 323 Botim i vitit
1991
Lexojeni
këtë ju lutemi se çka shkruan Robert d'Angjeli për Toskët dhe
Gegët në Shqipëri:
D'Angjeli:
"Për të dëshmuar se shqiptarët Toskë të sotëm e
kanë marrur emrin nga Etruskët të cilët erdhen nga Italia për
tu vëndosur në këto vise të quajtura Toskënia dhe që dallohet
krejtësishtë nga gjysma e shqipëtarëve tjarë."
D'Angjeli:"Dhe
për t'iu bërë ballë këtyre Toskëve që imigruan në Shqipëri,
pjesa tjetër e shqiptarëve qe ishin indigjenë u vendosen në
viset që quhët Gheghënia...."
D'Angjeli:
"Edhe një dëshmi tjetër se shqipëtarët Toskë janë
pasardhësit e Etruskëve të vjetër, të ardhur nga Italia...dhe
vëndosën në Shqipërinë e mesme, në ato vise ku Pol Emili i
kishte shkatërrruar rreth 168 -164 para krishti, dhe nga kjo kohë,
edhe sot dialekti i tyre, mëgjithëse të vëndosur më afër
Greqisë dhe në kontakt më ta, ngjanë më shumë si tek latinët
se sa i grekëve të vjetër."
D'Angjeli:
"Pra, gjuha shqipe që gjuhëtarët dhe etnologet e kanë
anashkaluar apo harruar, gjuhë e cila ka aftëisnë të na japi
provat e ekzistencës dhe mbijetesës së Pellazgëve dhe se ende
edhe sot kjo gjuhë neve na mundëson ta deshifrojmi gjuhën Etruske
ose të quajtur gjuha shqipe e dialektit Toskë që fllitet sot në
Gadishullin Ballkanik dhe më gjerë ...."
perkthim nga origjinali "Enigme" Tom III,
perkthim nga origjinali "Enigme" Tom III,
Robert D'Angely "Enigma" 1998 Tiranë
"Ilirët
janë i njëjti popull me trakët, që të dy janë të
racës pellazge; pra të
bardhë.(bellashki/vellashki/pellashki=kreksi)
Origjina
e tyre e parë, duke përfshirëskitët, bie në Azi në
Turkestanin e sotëm; atje u shfaqën stërgjyshët e tyre
të parë.
Me
kalimine kohës, nën shtytjen e mongolëve që vinin nga Lindja,
trakët, ilirët dhe skitët u detyruan, pak nga pak, që të
shkonin më në perëndim; e po kështu skitët u përqendruan rreth
lumenjve nëveri të Detit Kaspik dhe të Detit Azov, kurse trakët
në perëndim të skitëve, duke pasur si qendër Ukrainën e sotme,
dhe së fundi, edhe më në perëndim ilirët zinin gjithë shpatin
veriortë Karpateve.
Pikërisht
në këto drejtime ne i gjejmë të shtrirë këta tre popuj, ku
ata u shtynë nga loja e dyndjeve të njëpasnjëshme drejt
perëndimit, të cilat kanë ndodhur gjatë dhjetëra e
qindra mijëra vjetëve, që vijnë para fillimit të
mijëvjeçarit të tretë para Krishtit, epoka e Ekspeditës
së parë të argëve drejt Indisë.? (kur ndodhi kjo ? =Asnjehere
jane trillime !
Lëvizjet e ndryshme të popujve që shkaktoi kjo Ekspeditë ushtarake, duke i detyruar të arratisurit të gjenin strehë në drejtimin e veriperëndimit, sollën që ilirët të shtyheshin drejt jugut, gjë që e bëri krahun e majtë të grupittë zinte shpatin jugor të Karpateve me territoret e sotme të Hungarisë, që kufizohen nga po ato Karpate, malet e Transilvanisë dhe bregun e majtë të Danubit, kurse krahu i djathtë, dukekapërcyer Danubin në një vend tjetër, u gjendet sot qyteti i Vjenës në Austri, duke qenë më imadh në numër, vajti dhe u shtri deri në pikën më të largët, aty ku është qyteti i sotëm i Venecies, dhe në jug deri në Shqipëri, duke zënë gjithë territoret ndërmjet Danubit, Moravësdhe bregut lindor të Adriatikut."
citimi
i nxjerrur nga "Enigma" Faqe 80
Ti
kthehemi edhe njehere steles së Lemnos pra, ate qe gjja e ka
deshifrua Angjeli, por e tera gabim sepse as ju e as Angjeli nuk i
keni veglat e punes për te punuar kopshtin si duhet, nuk e dini se
çfare gjuhe flisnin pellazget dhe nuk e dini as nga erdhen, ose e
ka ditur edhe Angjeli por na ka mashtrua ?
Per
te lexuar se çka shkruhet ne Stelen e Lemnos eshte thjeshtë duhet
lexuar edhe tekste te autorve shqiptar, pse jo edhe Andon Zako
çajupin ?
Do me thoshe se, ç'lidhje ka gjuha e çajupit me gjuhen e shkruar ne Stelen e Lemnos para 2500 vitesh ?
Të
marrim një toponim cilin do sot nga gadishulli, q ta marrim emrin
gjeografik
=MAVROVA=
Ju
do thoshit se kjo eshte gjuhe sllavishte bullgare apo e shkieve...
por
a do jeni ne gjendje ta zberthenit rrenjen ? ...jo sepse ju mungojne
veglat e punes, gjuha !
Emri
apo toponim Mavroa qe gjendet sot ne Makedoni, perbehet nga formimi
i dy gjuheve ne dy rrokje;
=MAV+ROV=
=MADH+GERMINA(humnera=rovina)
dhe
kemi:
=Rovina
e Madhe=
=MADH+GERMIN=Humnera
e Madhe= shqip !
Ti
kthehemi edhe Steles Lemnos:
Ne
rreshtin epare larte kemi:
=MARASH
MAV= ( e jo Maraz mav) siç pretendon Anjeli e te tjere, gabim i
tmerrshem por ju falet sepse kane hy ne kete pune pa vegla pune...
=MARASH=eshte
emri i heroit, trimit, ose emrin e ka patur =Marsh= ky luftetari i
banorve te Mudreve te Lemnos ose i thuhet shkurt;
=TRIM
I MADH=
=MARASH
i MAV= si permendem me siper, tek çajupi sikur ta lexoni
literaturen e tij e dis autorve tjere, per te thene
=i
madh= thuhej shkurt
=MAV=
Si e permendem edhe me rastin e toponimit;
=MAVROV=Rovina
e Madhe, njashtu edhe tek Stela Lemnos kemi te bejmi me fjalen
pellazgjike =Mav= dhe heroin qe quhej =Marash= ose trim, kemi edhe
sot plote emra shqiptar ne Kosoe; Marash, por kemi edhe toponimin,
fshatin afer Prizrenit, Marash.
Nuk
dua te hyjmi ne detaje tjera per te deshifrua kete Stelen e Lemnos
apo shkrimin e banorve te izoluar pellazge qe quheshin Mudri, dhe
jam i bindur se as kete nuk e dini se çka do thote ky emer dhe nga
vijne keta banoret e Lemnos qe quheshin Mudri dhe Mirini apo Mirni ?
Pse vendi ku u gjete ky shkrim quhej Polo-oki qysh ne kohen e Argonautve para luftes së Troje ? =(me vone Kaminia)
Duhet
ta lexojmi pershkrimin ne lidhje me gjuhen e pellazgëve nga
Akademia jone; Pellazgjishtja, faqe 800 (aty pari) dhe aty bukur
autori (S.M) e gjuhetar dhe i specializuar ne kete lami, njeri
kompetent, e thote ao iu bene me dije atyre qe dojne te kuptojne mes
rreshtave se;
"pellazgjishten
disa dijetar e konsiderojne se ishe nje gjuhë balto-sllave"...?
Normal se ju mënjeherë do e hupni rrugen këtu dhe do dilnit prej binarve me shprehjet e thjeshta si ato te bisedave te kafeneve duke u mbrojtur se; "jo, s'ka patur sllave atehere kur eshte shkruar ky shkrim para 2500 vitesh" ..dhe ju do revoltoheshit së tepermi... sepse, juve nuk do ju hynin ne tru se ketu ne "Stelen e Mudreve" ai popull qe e ka folur kete gjuhë vertete se nuk ishin sllave as jugoslalve as shkie, as bugar, as rus, as polak, mos keni frik ju lutemi, mirepo ata flisnin kete gjuhe qe edhe balto-sllavet e sotem e flasin.
Dhe kurrsesi
nuk do t'ju hyje ne tru, dhe prape ju do vijonit te shkruani e do
tentoni qe ta bindeni edhe Akademine tone se, "ata nuk dijne
asgjë" dhe vetem Arefi e Angjeli prej Parisit dijne diçka ?
Unë,
i nderuari Aref, në vendë tuajinin do kisha kërkuar falje
nga Akademia jonë dhe pa kurrëfare dhembje do i digjnja ato libra
qe i ke shkruar sepse nuk do i hyjne në punë Akademise sonë dhe
as lexuesit shqiptar, shkurt e trup; me udhëzimet tuaja dëmtohet
historia shqiptare dhe shkaktoni huti mes lexuesit e studentve te
cilët duhej te ndiqnin mesimet sipas programit akademik e jo sipas
programit tuaj jo shkëncor që e bëni me dijen tuaj ose pa
dijen tuaj...?
Kam
edhe shumë e shumë tjera kritika për te shtuar, nje liber
nuk do mjaftonte por pse jo ne te ardhmen ?
Migracionet e hershme para-sllave nga Lindja në Perendim dhe kjo eshte arsyeja pse ne mashtrohemi, mendojmi se disa fjale shqipe qe i hasim edhe tek popujt tjere janë me rrenje nga gjuha jone shqipe, gabim i madh, ne duhet te sherohemi nga kjo smundje..

Migracionet
para pellazge nga Lindja:
Rrenjet e fjalëve europiane:

Principaux
dérivés des racines : 1" Alp, Alb : Albanie, Albiga, Liban,
mont Albius (Illyrie), Alpes, Apennins, Albères, Atlas (par une
transposition de lettres), Altaï, Albana (Caucase), Alba (Italie),
Albacette (Espagne).
2° An, Jirta (chef), dans les noms d'hommes : Ariarathe, Artapherne, Artaxercès, Artaban, Artabaze.
Dans les noms géographiques: Ararat, Arie (la terre vénérée), Artagicerta, Artemita, Artaxate, Arsissa (Arménie), Araca (Assyrie), Artace (Pont), Artacoana (Asie), Artemisium (Eubée), Arménie, Araxe (Caucase et Perse), Arachesie, Articène, Arta (Grèce).
Dans la région des Pyrénées : Aracilium, Arocelis, Artajona (Navarre), cap Artabrum (Finisterre), les Artabri, Arta (ville de Majorque).
Dans les pays basques actuels : Argota, Arioriga, Arrazola, Arribu, Arrast, Arraute, Arros, Artéaga. — Ce dernier lieu, situé à quelques kilomètres de St-Sébastien, est le domaine de l'Impératrice Eugénie.
3° Car, Cor, Cher, Cer, Gor, Cirta : Caria, Corsica, les Charades (Colchide), les Carni (lllyrie). les Carduques, Carmania (Perse), Chorasmia, monts Carduques ou Gordyens, Alpes carniques, les Corbières, la roche Chérienne, à l'ouest de Maracande.
Villes : Corès-Carta (Sogdiane), Carura, Gordium (Phrygie), Halycarnasse (Carie), Carussa (sur l'Euxin), Corinthe (Grèce), Cures, Cortyne (Italie), Caralis (Sardaigne), Carmona (Espagne], Carcaso (Carcassonne), Cartena, Carthago (Afrique).
2° An, Jirta (chef), dans les noms d'hommes : Ariarathe, Artapherne, Artaxercès, Artaban, Artabaze.
Dans les noms géographiques: Ararat, Arie (la terre vénérée), Artagicerta, Artemita, Artaxate, Arsissa (Arménie), Araca (Assyrie), Artace (Pont), Artacoana (Asie), Artemisium (Eubée), Arménie, Araxe (Caucase et Perse), Arachesie, Articène, Arta (Grèce).
Dans la région des Pyrénées : Aracilium, Arocelis, Artajona (Navarre), cap Artabrum (Finisterre), les Artabri, Arta (ville de Majorque).
Dans les pays basques actuels : Argota, Arioriga, Arrazola, Arribu, Arrast, Arraute, Arros, Artéaga. — Ce dernier lieu, situé à quelques kilomètres de St-Sébastien, est le domaine de l'Impératrice Eugénie.
3° Car, Cor, Cher, Cer, Gor, Cirta : Caria, Corsica, les Charades (Colchide), les Carni (lllyrie). les Carduques, Carmania (Perse), Chorasmia, monts Carduques ou Gordyens, Alpes carniques, les Corbières, la roche Chérienne, à l'ouest de Maracande.
Villes : Corès-Carta (Sogdiane), Carura, Gordium (Phrygie), Halycarnasse (Carie), Carussa (sur l'Euxin), Corinthe (Grèce), Cures, Cortyne (Italie), Caralis (Sardaigne), Carmona (Espagne], Carcaso (Carcassonne), Cartena, Carthago (Afrique).
... pas
iberve vijnë pellazget nga Kaspiku qe do ti debojne
apo ndjekin deri ne Gadishullin Iberike(Spanje) kete migracionin e
pare...
Me
duket se, nuk eshte ne interesin tonë këtu qe te humbim kohen me
njeri tjetrin, por te vijohet me temen; Perplasjet me shkencen
shqipëtare, ku, mendja ime ma thote ndryshe, Akademiket tane kane
patur te drejte qe zgjodhen kete drejtim, perndryshe, ku do ishim
sot ?
Mund
ta provoni kete, ne te gjtha enciklopedit botnore sot eshte e ditur
se, shqiptaret jane pasardhes te ilirve dhe per kete meritat nuk
duhet t'ua mohojmi profesorve e akademikve tanë, prandaj duhet te
krenohemi, dje ishim ilirë e sot jemi shqiptar dhe jetojmi te lirë
ne trojet tona e jo skllever te askujt ! Falemenderim akademikve
tane, rrofshin e mos u harrofshin perjete !
Kohe
pas kohe do sjellim analiza dhe veshtime rreth gjuhes shqipe nga
studiues te ndryshem si edhe nga Kolonel Lake, Malte Brun, Prosper
Merimée, Gustav Mejeri..



"Përpjekjen
e parë shkencore për të shpjeguar origjinën e shqiptarëve dhe
të gjuhës së tyre, e bëri historiani suedez Hans Erich Thunmann
në veprën e tij “Undersuchunger liber di Geschichte der
Östlichen europäischen Völker” Leipzig 1774. Ai, duke u
mbështetur në burime historike latine e bizantine dhe në të
dhëna gjuhësore e onomastike, arriti në përfundimin se
shqiptarët janë vazhduesit autoktonë të popullsisë së lashtë
ilire, e cila nuk u romanizua siç ndodhi me popullsinë trako-dake,
paraardhëse të rumunëve."
"Tezea
e origjinës ilire te shqipertarëve është mbështetur nga
albanolugu i mirënjohur australian Johannas Georges von Hahn në
veprën e tij Albanesische Stidien,publikuar më 1854."
(nga
forumet shqip)
Ende nuk e kam te kjart se, çka e pengon Kocaqin studiuesi Mejer ?
Kocaqi:
"Per "botuesin" e veprave te Cabejit,Seit Mansakun,na
u dashka te vrapojme e te perfitojme sa me shume nga keto arritje"
brilante" te Meyerit!!"
Kocaqi: ".....Fatkeqesishte na arriten ne kthese akademiket sllave me enciklopedin e tyre ku nxorren te njejtat perfundime me Meyerin e Seit Mansakun= ne jemi ketu pas serbeve. ....ndaj miq mos i akuzoni me se koti akademiket sllave
=pasi foleja me e madhe e grenxave eshte ne Tirane.....= ?!
Kreksi:Këtu shifet fundosja e Kocaqve...e tmerrshme !
Kush te tha ty se; "serbët ishin para shqiptarve ne keto troje ?
A e din ti se, ç'fare gjuhe flisnin ata pellazgët e tû qe ti po na i rekllamon neper librat tuaj, mos pollen prej dheu ?
Fjalë tjera:
Kocaqi: ".....Fatkeqesishte na arriten ne kthese akademiket sllave me enciklopedin e tyre ku nxorren te njejtat perfundime me Meyerin e Seit Mansakun= ne jemi ketu pas serbeve. ....ndaj miq mos i akuzoni me se koti akademiket sllave
=pasi foleja me e madhe e grenxave eshte ne Tirane.....= ?!
Kreksi:Këtu shifet fundosja e Kocaqve...e tmerrshme !
Kush te tha ty se; "serbët ishin para shqiptarve ne keto troje ?
A e din ti se, ç'fare gjuhe flisnin ata pellazgët e tû qe ti po na i rekllamon neper librat tuaj, mos pollen prej dheu ?
Fjalë tjera:
=sool=kryp
(estoniane)
=soldat=ushtar
=sól
=żołnierz =ushtar
=Сул=kripë,
rusishte
Ku
ka lidhje kjo se, nese rrenja bazë e gjuheve indoeuropiane janë
gjuhët Balte qe ne fakt Baltishtj eshte nëna e sllavishtes, dhe ti
e lidh kete me serbet apo ruset, çlidhje kane ketu serbet qe erdhen
në Ballkan pas Krishti ?
Kush
te ka thene ty se, "nëse na dalin sot fjalet e vjetra
indeuropiane te sllavishtes ne gjuhen shqipe, "kjo do thote"
gjoja sipas teje, se: "serbet janë para neve ne Ballkan ?"
...
Kujt
tentoni t'ia shitni këto mashtrime tuajat në ato libra ?
Serbet
erdhen ne Ballkan pas krishti dhe kete deshmi se luan as Zoti !
Kocaqi:"Fjalën “mal” Meyer e do si fjalë indoevropiane duke e afruar atë në shqip nëpërmijet sllavishtes së vjetër kishtare “iz-moleti” që do të thotë “dal në pah, shquhem”, po kështu dhe disa afërsi të tjera që lidhen me dukurinë dhe jo orgjinalitetin si psh rumanishtja “mal” që do të thotë “breg deti ose lumi”.
Si perfundim:
Kocaqi e mendon kështu: se sllavishtja erdhi "në shqip nëpërmijet sllavishtes së vjetër kishtare ?...
Mos i ka faj Mejeri apo Mensaku pse Kocaqi apo Rina nuk kane lidhje me gjuhësi ?
Te
shofim edhe fjalorin e gjuhës shqipe sipas Liebnice:


Per Kocaqin, nese nuk eshte e shkruar me gjuhen e sotme letrare fjala "e hapi" per te nuk eshte evlefshme, edhe se kjo fjale eshte e shkruar para 150 vitesh me formen e atehereshme "appn" =apé deren, pa gerrmen "h"=(hape deren)ne e kuptojmi se eshte shqip.....dhe nuk e di se ku eshte probemi i Kocaqit qe kjo e vertete nuk i pelqen atij ?
Nuk e di ky Kocaqi që, gjuha shqipe si edhe te gjitha gjuhet zhvillohen, permirsohen me kohen ?


Per Kocaqin, nese nuk eshte e shkruar me gjuhen e sotme letrare fjala "e hapi" per te nuk eshte evlefshme, edhe se kjo fjale eshte e shkruar para 150 vitesh me formen e atehereshme "appn" =apé deren, pa gerrmen "h"=(hape deren)ne e kuptojmi se eshte shqip.....dhe nuk e di se ku eshte probemi i Kocaqit qe kjo e vertete nuk i pelqen atij ?
Nuk e di ky Kocaqi që, gjuha shqipe si edhe te gjitha gjuhet zhvillohen, permirsohen me kohen ?
Si ka mundesi qe mos te dije kete Kocaqi se, deri ne vitin 1908 ne nuk kishim alfabet dhe se, studiuesit e huaj e shkruanin gjuhen shqipe me veglat e mundesit e tyre qe posedonin ne gjuhet e tyre, mund te ishte studiuesi edhe i gjuhes kineze e te shkruaje shqipen me shenjat kineze apo ai tjetri me alfabetin arab apo sikur Dozoni qe shkrunte shqipen me alfabetin e rregullat e gjuhes frenge qe ishte i detyruar edhe tishpikte disa shkrnja tonat se nuk kishim atehere..poashtu edhe Mejeri e tjeret shkruanin shqipen najshtu si shkruhej ne gjuhen gjermane dhe normale se ka gabime apo pakjartesi per lexuesin e sotem shqiptar por, ç'rendesi ka kjo per te analizua nje gjuhë, a mos donte Kocaqi qe keta studiues te huaj te venin aty edhe gerrmen (Ë-) pa zë para 150 vitesh ? Ne cilën tokë jeton athua Kocaqi ?



.


Pa
e zgjedhur problemin e tokarishtes nuk e di se si te quajmi shqipen
"nena e gjuheve"..pra,nese edhe tokarishtja eshte e
izoluar ne veti atje dhe pemes saj gjejmi idioma te ngjajshme me
shqipen e qenuk i posedojne asnjera prej gjuheve as ajo baltike as
tjerat gjuhe, do thote se jane te ardhur nga rremi dinarik si ne..

Ne
lidhje me shqipen kane shkruar edhe shume e shume studiues tjere
edhe pas Mejerit, rishikime besoj te nevojshme por jo si e mendojne
edhe disa tjerë te epokes se re, ishte periudha e njohjes me gjuhen
shqipe ...gje normale qe pati veshtirsi e gabime ne opinione
nganjehere te shtrembta...mirepo sot duhet lejohen edhe opinione
tjera..
Kahdo qe e sjellim nuk mund ti ikim problematikes balte-sllave dhe se fundit kesaj tokarishtes...tre gur me shume mbi supe.. po flas per ne gjuhesi, e tjeter gje eshteper etni, mos te hyjmi andej se, eshte e deshmume se, ne jemi dinarik nese pranoht aktualisht, por kam besim ne kete perfundim.
Kahdo qe e sjellim nuk mund ti ikim problematikes balte-sllave dhe se fundit kesaj tokarishtes...tre gur me shume mbi supe.. po flas per ne gjuhesi, e tjeter gje eshteper etni, mos te hyjmi andej se, eshte e deshmume se, ne jemi dinarik nese pranoht aktualisht, por kam besim ne kete perfundim.
======================
The Position of Albanian
Eric P. Hamp, University og Chigaco
(Ancient IE dialects, Proceedings of the Conference on IE linguistics held at the University of California,
Los Angeles, April 25-27, 1963, ed. By Henrik Birnbaum and Jaan Puhvel)
1. It is fashionable at conferences to come out with no clear affirmative assertion, but rather with a statement of all the many difficulties. While I have no taste for fashion, this should prove a fashionable paper, on this ground if on no other. It is often hard enough to say conclusively where the IE features of Albanian lie, let alone to identify them unambiguously and assign them to a restricted relationship of shared innovation. This is not to say that things are as G. Meyer is all too well known to have put it; there is plenty of good Indo-European material in Albanian but it is often ambiguous and represented by small numbers of examples for each feature and combination.
Furthermore, I am not yet in a position to say what I hope will be possible when the dialect materials from most enclaves have been sifted and compared. This applies particularly to the verb.
There are also relative unknowns that are important in the total question on which I do not feel adequately informed to hold a worthwhile opinion:
Thracian, with Deev's bewildering material, is the notable example here.
Jane gjithesejte1(...deri 16 pjesë...) nje punim qe duhet te mesohet...
Ju japi nje mendim, mund ta perktheni edhe ne shqip aty per aty, eshte ne nje version te kuptushëm.
Nje krahasim i vogël:
Porzig bën një numër të ekuacioneve greke (f. 177-179), të cilat kërkojnë koment:. Left odmh ATT. osmh : Ame 'erë' është shumë e paqartë të ishte e sigurtë. kapnoV : kem <* k epnos . do të jetë e marrëdhënie të paqartë koiloV : thellë (jo thelë ). Çfarë ka të veçantë në lidhje me * - n e ufainw : venj ? "endje" marh : Marr 'take' është e dyshimtë. Pse duhet Alfi : ELB "elb" të <* 'e bardhë'? dhmoV : dhjamë 'yndyrë' nuk është një ndeshje e saktë në vocalism. Xen f ov : huaj 'i huaj' (nuk huai .) dorpon : Darke "darka" gjithashtu përfshin drekë 'mesditë vakt "(në ablaut), dhe unë mendoj se kjo është që të barazohet me ndryshe pashpjegueshme Breton Dibrit ~ dribi 'hamë', të cilën unë merren me diku tjetër. (Greko-armen-) Shqip ândërrë 'ëndërr' është një arkaizëm, dhe në këtë mënyrë nondiagnostic, si shumë sende të tjera më sipër.
========================================
Porzig makes a number of Greek equations (pp. 177-179) which require comment: Hom. odmh Att. osmh : amë 'odor' is too ambiguous to be certain. kapnoV : kem < *kepnos would be of unclear relationship. koiloV : thellë (not thelë). What is special about the *-n of ufainw : venj 'weave'? marh : marr 'take' is dubious. Why should alfi : elb 'barley' be < *'white'? dhmoV : dhjamë 'fat' is not a correct match in vocalism. xenfoV : huaj 'stranger' (not huai). dorpon : darkë 'supper' also involves drekë 'noon meal' (in ablaut), and I think this is to be equated with the otherwise unexplained Breton dibri ~ dribi 'eat', which I deal with elsewhere. The (Greek-Armenian-)Albanian ândërrë 'dream' is an archaism, and thus nondiagnostic, as are many other items above.
http://groznijat.tripod.com/balkan/ehamp.html#1.
Ta
analizojmi nje toponim, ne lidhje me emrin e rrethit te
Matit;
=mati= matiani, ata te bregut te lumit Drin.
Duke ditur se, lumit apo bregut te lumit nga gjuha e vjeter pellazgjike quhet =Tamos=stamos=ose =
=Po'tamos= (lumi)psh;=mesopotmos=(flasim edhe epr mesopotamin ne jug te shqiperise hera tera)
=S'tamos=stami, kemi rastinedhe per;
=Tamis=Tamiza, lumi ne Angli, mendoj se rrenja e kesaj fjale eshte e njejta:
=Stôm= s'tâm, ku me vone banorve iu eshte dhan emri;
=s'tôm'atian=matan lumit,
=m'atan=Mat-an=bregut,
=s'toM'at-iani=ata matan-stamit. Por, nese e keni vrejur; to-ato, vo, po, te gjitha jane me nga rrenja skitike;=tek, te, nga, prj, ose si e kemi vrejtur tek bugaret=to=vo=po, psh; postenan=ata ne breg te stenes/kerrshit, ose rrënxëkodre..etj..
Perfundimi eshte rrenja
=Tamo=atje, matan, pertej !
=asht matan !
=Ma-tenej=matej..etj..
=mati= matiani, ata te bregut te lumit Drin.
Duke ditur se, lumit apo bregut te lumit nga gjuha e vjeter pellazgjike quhet =Tamos=stamos=ose =
=Po'tamos= (lumi)psh;=mesopotmos=(flasim edhe epr mesopotamin ne jug te shqiperise hera tera)
=S'tamos=stami, kemi rastinedhe per;
=Tamis=Tamiza, lumi ne Angli, mendoj se rrenja e kesaj fjale eshte e njejta:
=Stôm= s'tâm, ku me vone banorve iu eshte dhan emri;
=s'tôm'atian=matan lumit,
=m'atan=Mat-an=bregut,
=s'toM'at-iani=ata matan-stamit. Por, nese e keni vrejur; to-ato, vo, po, te gjitha jane me nga rrenja skitike;=tek, te, nga, prj, ose si e kemi vrejtur tek bugaret=to=vo=po, psh; postenan=ata ne breg te stenes/kerrshit, ose rrënxëkodre..etj..
Perfundimi eshte rrenja
=Tamo=atje, matan, pertej !
=asht matan !
=Ma-tenej=matej..etj..
Prej 5000 fjalë te fjalorit te Mejerit:
=1000 =janë dako-rumune,
=500=sllave
=500 =turke
=800=neo-greke
=100=te gjuhes ilire ku disa bejne pjese ne gjuhet tudo-gjermanike;
==================================
=Arbir=emri parahelen i epirotve.
=Albir=emer qe iu dhan romaket Epirotve si pershtatje i "arbir" qe bizantinet e perkthyen në;
=Apëavtat=
=Axavion
=Axavion=Epiri, Epirotet...keshtu njiheshin nga Bizanti...
Mirepo
fjala =pir=
nga greqishtja e vjeter do thotë "ujë" dhe jam i
mendimit se, "epiri" nuk ka lidhje me "é epër"
I Epër.?..nuk perputhet...!
Ky
eshte problemi me i madh qe kam hasur keto dy dekada ne lidhje me
sllavet, njoruit rreth tyre gjuha e tyre si dhe origjina e sllave qe
mjerishte nje pjese e madhe ne Shqiperi nuk ka njohuri, nuk arrij ti
kuptoj se ku eshte apo tek cila arsye apo shkaqet tjera e me vie
por, habitemi se sa pak dijmi per sllavet.
Fjala =slave=slav=i bie =lavdi=fama, nami...ne gjuhen skitisht pellazgjishte, dhe duhet te kuptohemi se nuk ka kombesi sllave por popuj te perbere nga shume etni te cilet kane te perbashket gjuhen sllave e cila ndoshta do habiteni) por sllavishtja rrjedh nga gjuhet Balte..nga e cila ndoshta rrjedh edhe skitishtja apo pellazgjihtja dhe me vie keq qe ketu t'ua mesojmi historin e tjerve...nuk eshte rendi i dites..por, balerina me deyron ti theme dy tri fjale se, ajo lidhje nuk ka rreth sllavishtes...as pellazgjishtes as skitishtes as gjuheve balte dhe nuk e kuptoj se si kyqet ne gjuhesi pa i patur keto baza ?
Skitshtja, baltishtja, pellazgjishtja jane gjuhe qe kane rrenjet nga Indo-skitishtja...dhe normale se erdhen edhe ne gjuhen shqipe disa fjale nga keto gjuhe q ti quajmi pellazgje por, nuk do thote kjo se ne jemi pellazg as skit as balt, ju lutemi, keto jane vetem se huazime gjuhesore.
Fjala =slave=slav=i bie =lavdi=fama, nami...ne gjuhen skitisht pellazgjishte, dhe duhet te kuptohemi se nuk ka kombesi sllave por popuj te perbere nga shume etni te cilet kane te perbashket gjuhen sllave e cila ndoshta do habiteni) por sllavishtja rrjedh nga gjuhet Balte..nga e cila ndoshta rrjedh edhe skitishtja apo pellazgjihtja dhe me vie keq qe ketu t'ua mesojmi historin e tjerve...nuk eshte rendi i dites..por, balerina me deyron ti theme dy tri fjale se, ajo lidhje nuk ka rreth sllavishtes...as pellazgjishtes as skitishtes as gjuheve balte dhe nuk e kuptoj se si kyqet ne gjuhesi pa i patur keto baza ?
Skitshtja, baltishtja, pellazgjishtja jane gjuhe qe kane rrenjet nga Indo-skitishtja...dhe normale se erdhen edhe ne gjuhen shqipe disa fjale nga keto gjuhe q ti quajmi pellazgje por, nuk do thote kjo se ne jemi pellazg as skit as balt, ju lutemi, keto jane vetem se huazime gjuhesore.
"...new
reasons for considering the Pelasgians as a branch of the great
Sarmatian or Sclavonian race The Thracians Getae Scythae and
Sauromatae were so many links in a long chain connecting
the Pelasgians
with Media the Sauromatae were Sclavonians and the Pelasgian
language as it appears in the oldest forms of Latin and in certain
Greek archaisms was unquestionably most nearly allied to
the Sclavonian we
cannot therefore doubt that this was the origin of the Pelasgian
people especially as there is no evidence or argument to the
contrary.
"But to return to Italy who were the old inhabitants of that peninsula Whom did the Pelasgians in the first instance conquer or drive to the mountains What was the origin of that hardy race which descending once more to the plain subjugated Latium founded Rome and changed the destiny of the world The Umbrians Oscans or Sabines for we must now consider them as only different members of the same family are never mentioned as foreigners We know however that they must have had their Transpadane affinities as well as their Pelasgian rivals It is only because they were in Italy before the Pelasgians arrived there that they are called aborigines"
"The difference between them and the Pelasgians is in effect this in examining the ethnical affinities of the latter we have tradition as well as comparative grammar to aid us whereas the establishment of the Umbrian pedigree depends upon philology alone Among the oldest languages of the Indo-Germanic fam not tne least remarkable is the Lithuanian which stands first among the Sclavonian dialects.."
Gjuha greke e re apo e vjeter, sidota quajmi, ka rrenjen nga Kaukazi e Kaspiku, nga i njejti vende erdhen ne ballkan greket dhe pellazget qe balerina po na i quajka dhe i mbron me mish e shirt - deri ne vdekje, se, gjojaketa ishin autokton dhe ne shqiptaret rrjedhim prej pellazgev...shife njehere naivitetin se çka na propozn kjo plejada e foshnjarve...te na qoje atje ne kaukaz edhe ne shqiptarve per arsyen se greket dhe pellazget vinin nga aty...po pse nuk na le neve rehat moj balerina ?
...ne nuk dojmi te jemi pellashk=bellashk=te bardh si ti...lol !
"But to return to Italy who were the old inhabitants of that peninsula Whom did the Pelasgians in the first instance conquer or drive to the mountains What was the origin of that hardy race which descending once more to the plain subjugated Latium founded Rome and changed the destiny of the world The Umbrians Oscans or Sabines for we must now consider them as only different members of the same family are never mentioned as foreigners We know however that they must have had their Transpadane affinities as well as their Pelasgian rivals It is only because they were in Italy before the Pelasgians arrived there that they are called aborigines"
"The difference between them and the Pelasgians is in effect this in examining the ethnical affinities of the latter we have tradition as well as comparative grammar to aid us whereas the establishment of the Umbrian pedigree depends upon philology alone Among the oldest languages of the Indo-Germanic fam not tne least remarkable is the Lithuanian which stands first among the Sclavonian dialects.."
Gjuha greke e re apo e vjeter, sidota quajmi, ka rrenjen nga Kaukazi e Kaspiku, nga i njejti vende erdhen ne ballkan greket dhe pellazget qe balerina po na i quajka dhe i mbron me mish e shirt - deri ne vdekje, se, gjojaketa ishin autokton dhe ne shqiptaret rrjedhim prej pellazgev...shife njehere naivitetin se çka na propozn kjo plejada e foshnjarve...te na qoje atje ne kaukaz edhe ne shqiptarve per arsyen se greket dhe pellazget vinin nga aty...po pse nuk na le neve rehat moj balerina ?
...ne nuk dojmi te jemi pellashk=bellashk=te bardh si ti...lol !
Mirë,
ndoshta e keni lexua dhe studiua se çka thone kronikat franke te
shekullit XIII-të ?
Ti marrim pjestaret e fisit Zakonitet=Zakonia, rrethin në More, vendi ku jetonin ky popullapo fis...ku jane te pershkruara ne detaje traditat e tyre ose veset apo "zakonet" fjaë kjo qe ka hyrë edhe ne gjuhen shqipe deri ne ditet e sotme...
=Zakon=zakonitet= zakoniti, rrjedh nga rrënja e fjales "kun-iti" qe do thotë;=betohem, ata qe japin betimin në fjalen "kunem" kurse te ne eshte "beja" "te bëj bé"- "baj bé"=betohem.
=za-kunem" =për besen, per betimin për fjalen e dhane,
=perbetimi=zakuniti, dhe nga kjo fjalë fien edhe emri i ketij fisi..
Ngjajshmerit jane te pabesueshme mes sllavishtes se vjeter dhe shqipes, te ju kujtojmi se, keta "shkiet" shkuan dhe pushtuan orakline dodones ne shk. e VIII-te, aty u kthyen se nuk paten se kunder kujt te luftonin, râ malarja nder banor dhe keta iken..u kthyen mbrapa por shumica u vendosen ne Thesali...dhe ndrruan emrin...nuk e di se a ia vlene te diskutohet rreth shkieve këtu...hapne nje tem per ta..mua s'me duhet se e di historin e tyre por habitem teper se sa pak e njohim ne historin e popujve tjere...ti kthehemi gjuhesisë pra me mire do ishte e Mejerit sa na lejon tema..
Ti marrim pjestaret e fisit Zakonitet=Zakonia, rrethin në More, vendi ku jetonin ky popullapo fis...ku jane te pershkruara ne detaje traditat e tyre ose veset apo "zakonet" fjaë kjo qe ka hyrë edhe ne gjuhen shqipe deri ne ditet e sotme...
=Zakon=zakonitet= zakoniti, rrjedh nga rrënja e fjales "kun-iti" qe do thotë;=betohem, ata qe japin betimin në fjalen "kunem" kurse te ne eshte "beja" "te bëj bé"- "baj bé"=betohem.
=za-kunem" =për besen, per betimin për fjalen e dhane,
=perbetimi=zakuniti, dhe nga kjo fjalë fien edhe emri i ketij fisi..
Ngjajshmerit jane te pabesueshme mes sllavishtes se vjeter dhe shqipes, te ju kujtojmi se, keta "shkiet" shkuan dhe pushtuan orakline dodones ne shk. e VIII-te, aty u kthyen se nuk paten se kunder kujt te luftonin, râ malarja nder banor dhe keta iken..u kthyen mbrapa por shumica u vendosen ne Thesali...dhe ndrruan emrin...nuk e di se a ia vlene te diskutohet rreth shkieve këtu...hapne nje tem per ta..mua s'me duhet se e di historin e tyre por habitem teper se sa pak e njohim ne historin e popujve tjere...ti kthehemi gjuhesisë pra me mire do ishte e Mejerit sa na lejon tema..
Fjalori
i Konstandin Kristoforidhit permenden 1000 fjalë nga sllavishtja
nga 40 000 fjalë gjithesejt sa ka ky fjalorë në greqishte;;;
..mjerishte ende nuk e kam parë por i besoj Dozonit i cili ka
bisedua shpeshehere me Kristoforidhin qe te botohet nje fjalore i
gjuhes shqipe dhe e ka shtyer ate qe te perpilohet nje alfabet i
gjuhes shqipe.
Desha
te nderhyja ketu se, kemi te bejmi me dy Sarmati, europiane,
aty ku the tek Ukraina e sotshme dhe Sarmatia Aziatike, atje ku
ishte Iberia e Gjeorgjia e sotme, pothuajse terë rrafshirat mes
maleve te Kaukazit..kjo eshte Sarmatia e vjeter qe nga pleqt tane
njihet Salamadia "
e paske shtre si ne Salamadi" do thote e paske bere shtroj te
mire e te pasur..
Nuk pajtohem me mendimin e disa studiusve qe ne realitet shumica jane veem se autorë, njashu si shkruajmi ne ketu ne forume, kane dhan mendime jo te sakta ne lidhje me domethenjen e emrit Sarmatia ku shumica thojne, fjala "sarmat" vie nga =sauro-mati= ata popuj qe i kane sytë si hardhuca=sy hardhucë= mirepo edhe gjermanet i kane quajtur "sy peshk" por, mendoj se, fjala =SaroMati=vien nga fjala skitike (mos mi permeni shkiet ju lutemi) qe duhj te ishte fjala per vndin e vjeter te ketyre skitve =StaroMati= =Nanaplak= ose siç duhej te thuhej; StaraMatia,
"nëna e vjeter"=i humbi vetem se gerrma "t" prej kohesh nga autoret...nejse, keto hulmtime s'kan lidhje me ata qe s'kan lidhje me skitishten e vjeter..jo me at skitet e Wikipedias e te Herodotit por...me ata te lashtit,qe ishin gjysherit e bellashkve apo pellazgve te balerines..e plejades aktuale te pellazgomanjokomanis...qe ende se kane gjetur nga erdhen, kush ishin dhe çafre gjuhe flisnin ata pellashket e tyre...por, qe, do munohemi t'ua gjejmi origjinen atyre pellazgve qe po i revandikojne disa ketu besa edhe po shkruajn e po iu shesin libra lexuesve shqiptar, kjo eshte e keqja jone..se, pellazget si edhe greket qe te dy jetonin atje ne malet e Kaukaztit e brigjeve te detit Kaspik, para se te vinin te na i pushtonin tokat tona...
Kurse Altin Kocaqi kujton se, shqiptaret tjerë nuk e dijne kete se nga erdhen pellazget e greket, kujton ai e Arefi se, gjoja ne kosovarët jemi te paditur dhese keta paskan zbulua nje sekret botnor, ku duhet ti tregojmi botes se ne jemi pellazge dhe para greke...shife njehere absurditetin feminor, se gjoja bota shkencore nuk e di kete qysh para 150 vitesh se, greket nuk jane autoktone por te ardhur nja 300 vite pasi qe erdhen pellazget në Ballkan, qe te dy keta popuj pra pellazgo-skitian erdhen nga Kaukazi aty rreth 1900 para krishti...por, greket arrijten pak me vone per tre shekuj, dhe per ate, kur Heziodi e tjere thne se; "Pellazget ishin aty para Hanes" ata e kane thënë te verteten se, permes fjales "hana" quheshin popujt e hanes(henes) e qe ishin keta greket dhe se pellazget erdhen edhe ata nga i njejti vende por para hënes, para popujve te henes se ne ate kohe s'kishte ende emra per popuj por ksihte vetem se bajraqe, do thote simbole...dhe tani dalin Arifo-Kocaqet perball lexuesit shqiptar popullor nga masa qe nuk eshte i pergatitur fare me keto te dhena, ku e di ai se edhe pellazget erdhen andej nga erdhen greket ?
Po, se keta i betohen lexuesit se kane zbuluar se pellazget jane dal (kan pjell prej dheut) ..keshtu e ebson sot lexuesi shqiptar duke iu referua Kocaqve dhe per habi iu besojne ende..?..shyqyr qe ende se dijne kete as francezet e as gjermanet se, do po thojne jemi te zbritur prej Siriusi, merre me mend se ku shkojmi...Vijmi nga atje ku, vetem drita per te arrijtur deri te ne ne toke zgjate 8000 vite ..logjkojeni njehere se ne çfare llugash e kane shty popullin shqiptar keta pellazgomanjaket..dhe nuk turprohen ...!
Këtu keni te dhena, jo vetem te dhena por edhe argumente se, qe te dy këta popuj vinin nga Kaukazi..si greket dhe pellazgët..
But as the Hellenes formed one people composed us Dorisns lonians and Æolians all of whom were originally Pelasgi we perceive hat the Hellenes or Greeks by trut name were not a different from the Pelasgi they mull both have inhabited one ana the same country their arrival in Greece and as we have de monstrated that the Greeks came from Caucasus it is also certain that the came from the neighbourhood of that mountain and were descended from the Scythians.
The inhabitants of Attica gave the of Hyperacrimi =Parballianet= e)(ata qe zuren vendet perballe malevto such of them as on the mountains and that of to those who lived near the sea.
Dionys Halic lib 1 sect vp 14
This seems liave been the cafe likewise among the from whom the Greeks were descended those who dwelt on the mountain of Caucasus were called Graucajians or Graians ( Grajani=Krajani, =Te fundit=ata qe jetonin skaj detit atje në brigjet e kaspikut, qe ne gjuhen skitishte (qe nuk e njehin këtë gjuhë as Kocaqi e as Arefi) Grajani=do thote =Krajani=Krajni=Grajni, si tek Ukraina qe mori emrin nga balto-polaket; Kraina "û"- iu shtua me vone, qe do thote "në" kraj, në fund te fundit...si psh te ne ne Mal te zi kemi Kraja, ne Kosove ke plote Krajkova, fund fundi..etj..por qe, kur nuk e njohin as skitishten as baltishten...ç'tju bejmi ?..=vijon= ..whence the name of Greeks those on the contrary who lived in the vicinity of the sea which extends itself at no great distance from Caucasus appear lo have been distinguished by the name of Pelasgi On their arrival in Greece the latter preserving the customs of the Scythians encamped themselves under tents and Strabo observes tliat the word Argoi which was the name of a city in Thellaly signifies a Cams .
Strab Geog lib viii p 372 Acyoc it x i to Wf jVor i yiTai
This word fays that author seems lo belong to the Macedonian and Thesalian languages to the latter belonged the city of sfrgei which Homer surnamed Pelasgian and the Thessalian language of which Strabo speaks had preserved the name of sfrgoi from the Pelasgian of which it certainly was a dialect.
The Greeks seem early to have abandoned the wandering way of life of their Scythian ancestors tliey appear to have fettled on the spots they first fixed upon and to have cultivated the land and built cities in order to defend themselves from the incursions of the Scythian Pelasgi who continued to bear the name of Nomadei for in every part they who embraced a pastoral l fe seem to have been inimical to those w ho gave themselves up to agriculture.
The inhabitants of Samarcand and Bochara though of the Tartar race have been obliged at different times to build walls for the protection of their lands against the wandering hordes of Tartars from wliom they originally descended who lead a pastoral life and like the ancient Scythians and Pelasgi fancy the land belongs to lum who can first occupy it This different mode of thinking first inducel the Greks to distinguish themselves from the Pelasgi .
The language of the Greeks collected together in cities easily acquired a smoothness and became very different from that of the Pelasgi and then it was that the Greeks considered as strangers those people from whom they differed both in manners and language and they thus became enemies in consequence of that mutual distrust which the invasions of the one and the resistance of the other gave birth to and constantly kept alive.
To these motives of division which thus separated nations derived from the fame origin were added those of religion.
We have shewn that the religion of the Pelasgi and first Greeks was Scythism a worship antecedent to that of the Gods substituted by the Greeks .
These Gods of the family of the Titans were the princes of their nation and that of the Pelasgi.
In the war between them the latter seem to have been on the side of the vanquished but the Greeks who were attached to the victorious party bestowed divine honours on them. This gave rife to Hellenism or that new religion substituted by them in place of the ancient and afterwards adopted by some of the Pelasgi.
The Œnotrians descended from the Pelasgi carried this new fangled religion into and with it the language of the country from which they came Hence we may for the Aborigines who were descended from these Œnotrians speaking a lan originally the same with the Greek for the Latin formed from that mother which gave birth to the Greek that great affinity which Dionysius and Qiiintilian discovered be it and the Æolian dialect.
The Etruscan language seems to have been still more to the Pelasgian that is to fay latter underwent less alteration in Etruria we have clearly shewn the Scythians certainly penetrated and who must been the fame people as the Œnotrian from whom every circumstance corroborates the proof that the Etruscans."Këto janë botua në vitin 1785 !
Nuk pajtohem me mendimin e disa studiusve qe ne realitet shumica jane veem se autorë, njashu si shkruajmi ne ketu ne forume, kane dhan mendime jo te sakta ne lidhje me domethenjen e emrit Sarmatia ku shumica thojne, fjala "sarmat" vie nga =sauro-mati= ata popuj qe i kane sytë si hardhuca=sy hardhucë= mirepo edhe gjermanet i kane quajtur "sy peshk" por, mendoj se, fjala =SaroMati=vien nga fjala skitike (mos mi permeni shkiet ju lutemi) qe duhj te ishte fjala per vndin e vjeter te ketyre skitve =StaroMati= =Nanaplak= ose siç duhej te thuhej; StaraMatia,
"nëna e vjeter"=i humbi vetem se gerrma "t" prej kohesh nga autoret...nejse, keto hulmtime s'kan lidhje me ata qe s'kan lidhje me skitishten e vjeter..jo me at skitet e Wikipedias e te Herodotit por...me ata te lashtit,qe ishin gjysherit e bellashkve apo pellazgve te balerines..e plejades aktuale te pellazgomanjokomanis...qe ende se kane gjetur nga erdhen, kush ishin dhe çafre gjuhe flisnin ata pellashket e tyre...por, qe, do munohemi t'ua gjejmi origjinen atyre pellazgve qe po i revandikojne disa ketu besa edhe po shkruajn e po iu shesin libra lexuesve shqiptar, kjo eshte e keqja jone..se, pellazget si edhe greket qe te dy jetonin atje ne malet e Kaukaztit e brigjeve te detit Kaspik, para se te vinin te na i pushtonin tokat tona...
Kurse Altin Kocaqi kujton se, shqiptaret tjerë nuk e dijne kete se nga erdhen pellazget e greket, kujton ai e Arefi se, gjoja ne kosovarët jemi te paditur dhese keta paskan zbulua nje sekret botnor, ku duhet ti tregojmi botes se ne jemi pellazge dhe para greke...shife njehere absurditetin feminor, se gjoja bota shkencore nuk e di kete qysh para 150 vitesh se, greket nuk jane autoktone por te ardhur nja 300 vite pasi qe erdhen pellazget në Ballkan, qe te dy keta popuj pra pellazgo-skitian erdhen nga Kaukazi aty rreth 1900 para krishti...por, greket arrijten pak me vone per tre shekuj, dhe per ate, kur Heziodi e tjere thne se; "Pellazget ishin aty para Hanes" ata e kane thënë te verteten se, permes fjales "hana" quheshin popujt e hanes(henes) e qe ishin keta greket dhe se pellazget erdhen edhe ata nga i njejti vende por para hënes, para popujve te henes se ne ate kohe s'kishte ende emra per popuj por ksihte vetem se bajraqe, do thote simbole...dhe tani dalin Arifo-Kocaqet perball lexuesit shqiptar popullor nga masa qe nuk eshte i pergatitur fare me keto te dhena, ku e di ai se edhe pellazget erdhen andej nga erdhen greket ?
Po, se keta i betohen lexuesit se kane zbuluar se pellazget jane dal (kan pjell prej dheut) ..keshtu e ebson sot lexuesi shqiptar duke iu referua Kocaqve dhe per habi iu besojne ende..?..shyqyr qe ende se dijne kete as francezet e as gjermanet se, do po thojne jemi te zbritur prej Siriusi, merre me mend se ku shkojmi...Vijmi nga atje ku, vetem drita per te arrijtur deri te ne ne toke zgjate 8000 vite ..logjkojeni njehere se ne çfare llugash e kane shty popullin shqiptar keta pellazgomanjaket..dhe nuk turprohen ...!
Këtu keni te dhena, jo vetem te dhena por edhe argumente se, qe te dy këta popuj vinin nga Kaukazi..si greket dhe pellazgët..
But as the Hellenes formed one people composed us Dorisns lonians and Æolians all of whom were originally Pelasgi we perceive hat the Hellenes or Greeks by trut name were not a different from the Pelasgi they mull both have inhabited one ana the same country their arrival in Greece and as we have de monstrated that the Greeks came from Caucasus it is also certain that the came from the neighbourhood of that mountain and were descended from the Scythians.
The inhabitants of Attica gave the of Hyperacrimi =Parballianet= e)(ata qe zuren vendet perballe malevto such of them as on the mountains and that of to those who lived near the sea.
Dionys Halic lib 1 sect vp 14
This seems liave been the cafe likewise among the from whom the Greeks were descended those who dwelt on the mountain of Caucasus were called Graucajians or Graians ( Grajani=Krajani, =Te fundit=ata qe jetonin skaj detit atje në brigjet e kaspikut, qe ne gjuhen skitishte (qe nuk e njehin këtë gjuhë as Kocaqi e as Arefi) Grajani=do thote =Krajani=Krajni=Grajni, si tek Ukraina qe mori emrin nga balto-polaket; Kraina "û"- iu shtua me vone, qe do thote "në" kraj, në fund te fundit...si psh te ne ne Mal te zi kemi Kraja, ne Kosove ke plote Krajkova, fund fundi..etj..por qe, kur nuk e njohin as skitishten as baltishten...ç'tju bejmi ?..=vijon= ..whence the name of Greeks those on the contrary who lived in the vicinity of the sea which extends itself at no great distance from Caucasus appear lo have been distinguished by the name of Pelasgi On their arrival in Greece the latter preserving the customs of the Scythians encamped themselves under tents and Strabo observes tliat the word Argoi which was the name of a city in Thellaly signifies a Cams .
Strab Geog lib viii p 372 Acyoc it x i to Wf jVor i yiTai
This word fays that author seems lo belong to the Macedonian and Thesalian languages to the latter belonged the city of sfrgei which Homer surnamed Pelasgian and the Thessalian language of which Strabo speaks had preserved the name of sfrgoi from the Pelasgian of which it certainly was a dialect.
The Greeks seem early to have abandoned the wandering way of life of their Scythian ancestors tliey appear to have fettled on the spots they first fixed upon and to have cultivated the land and built cities in order to defend themselves from the incursions of the Scythian Pelasgi who continued to bear the name of Nomadei for in every part they who embraced a pastoral l fe seem to have been inimical to those w ho gave themselves up to agriculture.
The inhabitants of Samarcand and Bochara though of the Tartar race have been obliged at different times to build walls for the protection of their lands against the wandering hordes of Tartars from wliom they originally descended who lead a pastoral life and like the ancient Scythians and Pelasgi fancy the land belongs to lum who can first occupy it This different mode of thinking first inducel the Greks to distinguish themselves from the Pelasgi .
The language of the Greeks collected together in cities easily acquired a smoothness and became very different from that of the Pelasgi and then it was that the Greeks considered as strangers those people from whom they differed both in manners and language and they thus became enemies in consequence of that mutual distrust which the invasions of the one and the resistance of the other gave birth to and constantly kept alive.
To these motives of division which thus separated nations derived from the fame origin were added those of religion.
We have shewn that the religion of the Pelasgi and first Greeks was Scythism a worship antecedent to that of the Gods substituted by the Greeks .
These Gods of the family of the Titans were the princes of their nation and that of the Pelasgi.
In the war between them the latter seem to have been on the side of the vanquished but the Greeks who were attached to the victorious party bestowed divine honours on them. This gave rife to Hellenism or that new religion substituted by them in place of the ancient and afterwards adopted by some of the Pelasgi.
The Œnotrians descended from the Pelasgi carried this new fangled religion into and with it the language of the country from which they came Hence we may for the Aborigines who were descended from these Œnotrians speaking a lan originally the same with the Greek for the Latin formed from that mother which gave birth to the Greek that great affinity which Dionysius and Qiiintilian discovered be it and the Æolian dialect.
The Etruscan language seems to have been still more to the Pelasgian that is to fay latter underwent less alteration in Etruria we have clearly shewn the Scythians certainly penetrated and who must been the fame people as the Œnotrian from whom every circumstance corroborates the proof that the Etruscans."Këto janë botua në vitin 1785 !
Qe
pra se ku dojne te na qoje kjo plejada e re e "pellashkomaniakve"
tanë te rinjë, të më falni "bellashkve"...te
bardhve..apo jo, se, vetëm ata ishin te bardhë kurse ne
ç'farë jemi ?
Perkthimi:
Thomai A. PASKIDHIS: "Ô Shqiptar Pellazgu ! Ata te parët që erdhen këtu janë ata të vendit të Jafetit apo ndryshe të Japetit, ata që quheshin ndryshe me emrin Pellazgë, janë fara e Japetonve, sipas te dhenave të Pindarit Posodhonit dhe te pavdekurit Homer.
Këta zbritën si edhe nga te tjera vise te Anadollit, por më tepër nga Kaukazi, ku ishte një hora=(vendbanim, fshat i madh), që quhët edhe sot Albania e Para( e nalta) edhe një rrugë me emrin Portat e Albanisë, nga vjenë emri Albet ose Alpet, Malet e Bardha, dhe që nga atje pastaj mbeti edhe emri i popullit Albanoi.
Alb dhe Alp, sipas gjuhës Gotike, Kelte dhe Dake si dhe gjuhês Helene, do thotë Malet e Bardha.
Pellazgët apo Plakët, qëndruan në Trakë dhe Maqedoni, por edhe në Mizinë e eperme dhe te ultën si dhe tërë Shqipërinë dhe Epirin e Thesalinë si dhepastaj në Atikë edhe në Beosië si dhe gjithë bregdetin e Adriatikut, të Jonit dhe Egjeut."
*Po të doni që të jeni në mbretnin e Turqisë, shitni tërë pasurinë që keni dhe ikni në Stamboll* !
Thomai A. PASKIDHIS:"Po ne doni qe te idhi te ngrit eti vini në Imbrëtëri te Turqisë shisni terë gjenë tuaj, edhe shkoni ne Stamboll".
"Kashtu te kini uratën timë te terë qe te mos leftoni me Ellinete”.
Kërrcnimi:*Po të doni që të jeni në mbretnin e Turqisë, shitni tërë pasurinë që keni dhe ikni në Stamboll !...keshtu iu errcnohen edhe sot kocaqet akademikve e profesorve shqiptar dhe te gjith atyre qe u dalin perpara dhe iu pengojne ne projektin per te krijua Alvanin pellazgo-kaukaziane aty ku ka iliro-shqiptar...!
Spjegime:
Perkthimi:
Thomai A. PASKIDHIS: "Ô Shqiptar Pellazgu ! Ata te parët që erdhen këtu janë ata të vendit të Jafetit apo ndryshe të Japetit, ata që quheshin ndryshe me emrin Pellazgë, janë fara e Japetonve, sipas te dhenave të Pindarit Posodhonit dhe te pavdekurit Homer.
Këta zbritën si edhe nga te tjera vise te Anadollit, por më tepër nga Kaukazi, ku ishte një hora=(vendbanim, fshat i madh), që quhët edhe sot Albania e Para( e nalta) edhe një rrugë me emrin Portat e Albanisë, nga vjenë emri Albet ose Alpet, Malet e Bardha, dhe që nga atje pastaj mbeti edhe emri i popullit Albanoi.
Alb dhe Alp, sipas gjuhës Gotike, Kelte dhe Dake si dhe gjuhês Helene, do thotë Malet e Bardha.
Pellazgët apo Plakët, qëndruan në Trakë dhe Maqedoni, por edhe në Mizinë e eperme dhe te ultën si dhe tërë Shqipërinë dhe Epirin e Thesalinë si dhepastaj në Atikë edhe në Beosië si dhe gjithë bregdetin e Adriatikut, të Jonit dhe Egjeut."
*Po të doni që të jeni në mbretnin e Turqisë, shitni tërë pasurinë që keni dhe ikni në Stamboll* !
Thomai A. PASKIDHIS:"Po ne doni qe te idhi te ngrit eti vini në Imbrëtëri te Turqisë shisni terë gjenë tuaj, edhe shkoni ne Stamboll".
"Kashtu te kini uratën timë te terë qe te mos leftoni me Ellinete”.
Kërrcnimi:*Po të doni që të jeni në mbretnin e Turqisë, shitni tërë pasurinë që keni dhe ikni në Stamboll !...keshtu iu errcnohen edhe sot kocaqet akademikve e profesorve shqiptar dhe te gjith atyre qe u dalin perpara dhe iu pengojne ne projektin per te krijua Alvanin pellazgo-kaukaziane aty ku ka iliro-shqiptar...!
Spjegime:
1.*Psodhon:= duhet te ishte emri i ndonjë autori te pa identifikuar ose transkriptimi është marrur gabim ?
2. *Japetit:= Japhet, popull Biblik nga Geneza, që do thotë nga hebraaishtja, te perhapurit, te hapurit, zgjëruarit, te shkepurit)=Yaft=të hapur, që Paskidhis këtu i quan Pellazgë.
3.Allvania:=në pamundësi te shqiptohej "B-éja" thuhej Allvania=Allbania, Albania e Kaukazit, vendi nga dolen populli Jafetik i quajtur pastaj Pellazagë, ku sipas Tomai Paskidhis, Helenët si edhe Shqiptarët kanë prejardhjen nga këto malet e Bardha te Kaukazit.
4.*Autoktonë: Në kuptimin e pergjithshëm, autoktonë kuptohët banor i vendit që nga origjina, lashtësija por mundë te marri edhe kuptime tjera më specifike:
a.Në Etnologji termi Autoktonë ka kuptimin e banorve që janë te lidhur me vendin nga lashtësija.
b. Në Kanada Autoktonë quhën banorët Amerindianë, Inuitët dhe Metisët(te perzierit)
c.Në Biologji Autoktonë quhet territori që i perkete nje gjallese specifike, i barabart me "indigjenë" lokale, i territorit, jo i ardhun.
d.Në Mitologjin Greke një Autoktonë është një fëmijë i lindur nga dhéu pa prindër.
Tani
jemi në thelbin e polemikave, si edhe para 200 vitësh:
A
duhet ti besojmi Akademisë sonë që kundërshton tezen Pellazge
dhe mbronë vetem ate Ilire, apo duhet ta mbështesim këtë autorë
arvanitas Thomai A. PASKIDHIS i cili pretendon se, shqiptarët
njashtu si edhe grekët me emrin Jafet apo Pellazgë, janë te
ardhur nga Kaukazi ?
Shqipja
apo sllavishtja ?
Arra=orech
At=ot oc/otec
Bagatia=bogatstwj
Balta=blato
Berber=barbjr
Borika=borowice
Briska=britva
Cuba=dëwa
Секаn=cekan /kyg
Ciap=cap, kozel
Dera=dwére
Derres=drzeti
Drapar= sradar, srp
Dru=drwo
Durog=darugi
Durim=dar
Dzier=deru, drátí djerdapi=(Dera hapt)Gryka e Gjerdapit)
Nga vien fjala sherbetor ?
Cila
është rrenja e fjalës "srp"
?
Është e vertete kjo se, aristokratet romakë kishin edhe nga 7 sherbëtor ne pronat e tyre por, jo te ngatrrojmi fjalën "sherbëtor" që është=servitor=me fjalen =srb ?
Mendoj pra se sipas burimeve te shumta fjala=srp=rrjedh prej fjalës "srp" në shqip drapër, sepse, srpt ishin në fillim si punëtor sarmat që vinin pertej Danubit, punëtor sezonal qe punonin ne pronat e aristokratve te pasur romakë dhe quhëshin "srp-töri" =serbtori=drapnagjinjët, ata qe korrnin grurin me drapër dhe sot prej tyre ka marrur emrin Republika Srpska=e jo Serbska !
Është e vertete kjo se, aristokratet romakë kishin edhe nga 7 sherbëtor ne pronat e tyre por, jo te ngatrrojmi fjalën "sherbëtor" që është=servitor=me fjalen =srb ?
Mendoj pra se sipas burimeve te shumta fjala=srp=rrjedh prej fjalës "srp" në shqip drapër, sepse, srpt ishin në fillim si punëtor sarmat që vinin pertej Danubit, punëtor sezonal qe punonin ne pronat e aristokratve te pasur romakë dhe quhëshin "srp-töri" =serbtori=drapnagjinjët, ata qe korrnin grurin me drapër dhe sot prej tyre ka marrur emrin Republika Srpska=e jo Serbska !
Rrenja
e nje emrit nuk humb ajo mbetet pergjithemon e tjeter eshte se me
vone ne kohen moderne e quajten Serbia, Servie, Shkinia etj..ata
janë sherbetor e
jo skllevër sepse këta emigrant paguheshin për punën që kryenin
duke korrur me drapër që quhej srp, nga vie edhe emëri
=srptâr=sherbtor=pra se besoj që ishin robër =skllaver lufte, pra
nuk duhet ti ngatrrojmi me skllavërit qe shiteshin ne tregje ne
kohen e Romes, por ata ishin tjerë kurse këta srptarët ishin
familiar, vinin me femijë e gra per te punuar ne fushat e pronarve
romake nën Danub.
KY ESHTE DRAPERI qe do thote Srp-i=

Por edhe anglezët i thonë drapërit =scythe=srp= teper e habitshme kjo apo jo ?
Mendimi tjetër rreth burimit te fjalës =sherbëtor=(hipotez)
Mendoj se jala sherbetor vien nga fjala turke orientale qe e moren edhe francezet emrine nje pije te perzier me sheqer e ujë qe quhet "sorbet" dhe ata qe shperndanin kete pije ne rruget e Damaskit e gjithandej ne Lindje quhen sherbetxhi=shites te ujit perzier me sheqer...dhe morem edhe ne kete fjale ne gjuhen shqipe=shérbetor...! =sherbetxhinjet...!
Fjala sherbetor vjen nga keta sherbetoret =srp't=Srp't'or=srb =drapxhinjet= =srbtor=sherbtor !
Cilën do ta zgjidhni, te paren apo te dyten ?....
KY ESHTE DRAPERI qe do thote Srp-i=
Por edhe anglezët i thonë drapërit =scythe=srp= teper e habitshme kjo apo jo ?
Mendimi tjetër rreth burimit te fjalës =sherbëtor=(hipotez)
Mendoj se jala sherbetor vien nga fjala turke orientale qe e moren edhe francezet emrine nje pije te perzier me sheqer e ujë qe quhet "sorbet" dhe ata qe shperndanin kete pije ne rruget e Damaskit e gjithandej ne Lindje quhen sherbetxhi=shites te ujit perzier me sheqer...dhe morem edhe ne kete fjale ne gjuhen shqipe=shérbetor...! =sherbetxhinjet...!
Fjala sherbetor vjen nga keta sherbetoret =srp't=Srp't'or=srb =drapxhinjet= =srbtor=sherbtor !
Cilën do ta zgjidhni, te paren apo te dyten ?....
A
thuhej Serb apo Srp ?..
Konica i quante =Srp=dhe më duket me te drejtë !

Konica i quante =Srp=dhe më duket me te drejtë !


STARA MATI-â
A ishin serbet ata Sarmatet e vjeter apo Skit=Shkit=shkiet=shkitët, gjysherit e pellazgve ?
=STARAMATIA=ka
edhe kuptimin e "motres së Madhe"=Motra e Madhe= është
në realitet, nga
hindishtja:
=Sestra=Sastra=StaraMati=
=MOTRAMADHE=ose,
=SARMATIA=SOEURMATIA=GRATEMATHER
=Grande SoeuR=
=SARMATIA=MOTRAMADHE=

=Sestra=Sastra=StaraMati=
=MOTRAMADHE=ose,
=SARMATIA=SOEURMATIA=GRATEMATHER
=Grande SoeuR=
=SARMATIA=MOTRAMADHE=

Altin
Kocaqi, te kam kritikua sa kam mundur ne mungesen tuaj e asnjehere
nuk te kam quajtur shpiun, te kam kritikua per munges te dijes që
ké e jo pa arsyeje sepse, ti së pari nuk ke vegla pune as njohuri
qe ti hyni një studimi gjuhësor për një epok te lashtë sepse,
jo qe nuk di por si ke mjetet e punes, te mungon dija e njohuria e
gjuheve tjera, nuk eshte fjala se, po e dijte greqishten do keni
dije në gjuhesi per kete periudh dhe te theme se gabim jeni qqe i
keni hyre nje pune te pa punë, une ti japi ty provat e ti merru me
shrje e ofendime;
Aty
ne librin "Roli i pellazgeve.." keni zgjedhur tek leksiku
krahasues gjuhen e vjeter greke si dhe fjalet shqipe ku, sipas teje,
"greqishtja ka huazuar nga shqipja fjalen "mi-u" dhe
e keni krahasuar me fjalen greke "Mis" qe sipas teje
grqishtja huazoi nga shqipja fjalen; "mi" kurse
unë kundershtoj rreptesishtë këtë perfundimin tuaj, sepse, fjal
"mis" =është e perhapur qysh më parë edhe tek gjuhët
balto-skite;=miš(sl.)=mis (gr.) mis=mi(alb.)=maus=(ang.);
mus(lat.),
мышь(rus.):mus(norv.)
:миш(serb.) ;mysz(polon.):myš(slovak.)
pas
te gjitha këtyre argumenteve qe i nxjerrem këtu kan per qellim te
deshmohet se; fjala "mis" e greqishtes nuk është e
huazuar fjala shqipe "mi-u por është e ardhur permes gjuhës
skitishte popuj te lashte te antikitetit (qe ti ende nuk i njeh
sktet, njeh ndoshta vetem skitet e Herodotit por jo skitet
stergjysherit e pellazgeve qe erdhen ne gadishull por u njohen me
emrin pellazge ose me e drejte bellaci..pellazgi..qe flisnin gjuhet
polake, qeke e te gjitha gjuhet se sot i flasinsllavet siper
Danubit, 3000 vite para se te vinin jugosllavet ne Ballkan ! dhe
sollen edhe fjalen "Mis" në Greqi sepse po keta greket
jane ata skitet e siper danubit dhe normale se fjala "mis"
apo "miš" apo mysz(polon.) мышь(rus.) janë te
gjithat te nje familjes skite njashtu si eshte edhe grqishtja dh
populli grek po nga keta skitet, pra, fjala "mi" ose eshet
huazim nga keta skito-grektet ose ka pikur prej qiellit tuj
fluturue..se, nuk ka mundesi qe gjithe ai popull milionesh si Rusia
te vinintek ne ne Ballkan dhe te huazoninfjalen "mi-u" nga
gjuha shqipe, ky eshte vetem se Absurditeti qe vien nga Altin
Kocaqi, nuk ka mundesi tjeter, por ti dhe propaganda jote mundohet
t'ua shesi lexuesit të mjerë e te pa arsimuar shqiptar por jo edhe
Akademsie shqiptare, nuk ashtrohet shteti shqiptar pas ketyre
propagandave tuja kurrë, duhet ta dini !
Reagimi
ndaj kesaj pasaktesije nga ana ime nuk është pë arsyeje se, dua
vetem se ta kritikoj Altin Kocaqin këtu, se, edhe se ka shperndarë
te dhena te pa skata rreth ketij studimi e rreth kesaj fjale, =miu=
gjoja se greket e vodhen prej gjuhesshqipe, kjo per mua eshte
shpifje dhe me shume se shpifje, eshte mashtrim dhe hutim i
qellimshem qe lexuesi shqiptar te infektohet me libra te rrejshem e
mashtrues; duke i mbushur mendjen lexuesit shqiptar se, etre greqia
ka vjedhur gjuehen nga shqipja, por, pa e ditur ky Altin Kocaqi i pa
ditur fare se, ne keto vende tona kjo gjueh gati se 30% e gjuhes
shqipe erdhi permes ketyre skito-grekve dhe ne i huazuam prej tyre e
jo greket nga gjuah shqipe, spese ne jemi autoktone e jo te ardhur,
dhe normale se ne huazuam fjalê te hauja nga keta pushtues te huaj
pellazgo-skit, njashtu si patem huazuar edhe nga turqizmi, dhe nuk e
shof ketu se ku eshte problemi, ne nuk shkuam atje as nuk erdhem nga
siper Danubi pro, erdhente tjeret ne tokat tona dhe ishim te
detyruar qe te huazojmi fjale te pushtuesve, pra nuk e di se ku
eshet ketu problemi, pse, a duhet edhe ne te mirremi me mashtrime si
greket e serbet e tjeret ?
Pellazget
e ardhur nag Kaukazi, se bashku me greket:

Nga erdhen pellazget e greket ?
Greece
since we showed that the Greeks were coming Caucasus it is ensured
that the Pélasgues also came around this mountain and that they
were going down the Scythians.
The
inhabitants of Attica (â thik, vendi mpreht si thika)
donnoient the name Hyperair to those of them that dwelt in tr as
mountains and one of those who dwelt Parbaliens near the Sea.(keta
helenet kisin zën vendë Perball maleve=parballien, Ballkai,
perball.. te detit, sh.a)..(ketu nuk ka asnje enigm)
II
feems to have been the same people whose Greeks who descended lived
in the Caucasus Mountains bore the name of Graucasiens or Graiens
which came the Greeks and those who dwelt near the sea that
stretches a short distance from the Caucasus seem to have borne the
name of Pélasgues their arrival in Greece in recent maintaining the
manners of the Scythians encamped under tents and Strabo observes
that the name of Argos that bore a city of Thessaly means a
Camp.
===========================
Andej nga vijne Greket vijne edhe Pellazget ?
Andej nga vijne Greket vijne edhe Pellazget ?
"But as the Hellenes formed one people composed us Dorisns lonians and Æolians all of whom were originally Pelasgi we perceive hat the Hellenes or Greeks by trut name were not a different from the Pelasgi they mull both have inhabited one ana the same country their arrival in Greece and as we have de monstrated that the Greeks came from Caucasus it is also certain that the came from the neighbourhood of that mountain and were descended from the Scythians.
The
inhabitants of Attica gave the of Hyperacrimi =Parballianet=e)(ata
qe zuren vendet perballe malev )to such of them as on the
mountains and that of to those who lived near the sea.
This
seems liave been the cafe likewise among the from whom the Greeks
were descended those who dwelt on the mountain of Caucasus were
called Graucajians or Graians ( Grajani=Krajani, =Te fundit=ata qe
jetonin skaj detit atje në brigjet e kaspikut, qe ne gjuhen
skitishte (qe nuk e njeh as Kocaqi e as Arefi) Grajani=do thote
=Kräjani=Krajni=Gräjni,
si tek Ukraina
qe mori emrin nga balto-polaket; Kraina
"û"- i'u shtua me vonë, qe do thote "në"
kraj,
në
fund te fundit...si
psh. te ne në Mal të zi kemi Kraja,
në Kosovë ke plote Krajkova,
fund fundi skaj, n'çosh..etj..por qe, kur nuk e njohin as
skitishten
as baltishten ç'tju
themi ?
=vijon=..whence the name of Greeks those on the contrary who lived in the vicinity of the sea which extends itself at no great distance from Caucasus appear lo have been distinguished by the name of Pelasgi On their arrival in Greece the latter preserving the customs of the Scythians encamped themselves under tents and Strabo observes tliat the word Argoi which was the name of a city in Thellaly signifies a Cams .
=vijon=..whence the name of Greeks those on the contrary who lived in the vicinity of the sea which extends itself at no great distance from Caucasus appear lo have been distinguished by the name of Pelasgi On their arrival in Greece the latter preserving the customs of the Scythians encamped themselves under tents and Strabo observes tliat the word Argoi which was the name of a city in Thellaly signifies a Cams .
This
word fays that author seems lo belong to the Macedonian and
Theltlian languages to the latter belonged the city of sfrgei which
Hmncr surna med Pelasgian j and the Thessalian language of which
Strabo speaks had preserved the name of sfrgoi from the Pelasgian of
which it certainly was a dialect.

Si Altin
Kocaqi kështu edhe para 100 vitësh edhe disa bajraktar nga
greqia na thoshin edhe neve vëlla, na quanin Pellazgoi me qellime
qe te na therrin me thike prapa shpine, si ky miku i yti, une
s'jetoj ne greqi as ne serbi, por ti qe jeton ne Greqi i ke marrue
persiper keto mashtrime;
Shkruesi
Thomai A. PASKIDHIS:
Teksti
origjinal:
Thomai
A. PASKIDHIS:Ô Shqiptarai Pëllazgoj!
"Ata
të parit qe erdhë katu janë ata të vendit se Jafëthit i a
Japetit, ata qe quhen ndryshe Pellazgoni, ia fara e Japëtonit, pas
Pendarit edhe Psodhon edhe ate te pa vdekurit Omiroit.
"Kata
zbritën si edhe nga e të tjerë vise ta Anadholit, po mëtepr nga
i Kaukaz, ku eshtë nji hora emadhe, qe quet edhe tani Allvania
Pari, edhe nji udhë Portat e Allvanisë, nga Alvet ia Alpet, Malëtë
Vardha, qe sandemi pastai edhe emri i miletit Allvanoi. Alv edhe
Alp, si pas gjuhis Gotthisë, Këltisë edhe Dakisë, podhë si pas
Ellinisë, Mali Vardha.(alva=alba=alvania=albania=
"Pëllazgoni
ia Plleqi qindruanë Thrasë ëdhe Maqedonën, po si ëdhe të
siprëmën ëdhe të poshmën Moisinën, edhe terë Shqipërinë
edhe, Ipiro-Thessalinë si ëdhe pastaj Attikinë, edhe Viotinë
ëdhe metë shumat Nisi t’ Adhrisë, te Jonisë edhe Ajgesë".
Perkthimi;
Thomai
A. PASKIDHIS, "Ô Shqiptar Pellazgu ! Ata
te parët që erdhen këtu janë ata të vendit të Jafetit apo
ndryshe të Japetit, ata që quheshin ndryshe me emrin Pellazgë,
janë fara e Japetonve, sipas te dhenave të Pindarit Posodhonit dhe
te pavdekurit Homer.
Këta
zbritën si edhe nga te tjera vise te Anadollit, por më tepër nga
Kaukazi, ku ishte një hora=(vendbanim, fshat i madh), që quhët
edhe sot Albania e Para( e nalta) edhe një rrugë me emrin Portat e
Albanisë, nga vjenë emri Albet ose Alpet, Malet e Bardha, dhe që
nga atje pastaj mbeti edhe emri i popullit Albanoi.
Alb
dhe Alp, sipas gjuhës Gotike, Kelte dhe Dake si dhe gjuhês Helene,
do thotë Malet e Bardha.
Pellazgët
apo Plakët, qëndruan në Trakë dhe Maqedoni, por edhe në Mizinë
e eperme dhe te ultën si dhe tërë Shqipërinë dhe Epirin e
Thesalinë si dhepastaj në Atikë edhe në Beosië si dhe gjithë
bregdetin e Adriatikut, të Jonit dhe Egjeut."
ULTIMATUMI
nga Thomai A. PASKIDHIS popullit (Arvanitve shqiptar në Greqi) nga
Thomai A. PASKIDHIS, -"Po të doni që të jeni në mbretnin e
Turqisë,shitni
tërë pasurinë që keni dhe ikni në Stamboll ! (kehtu
na suleshin edhe serbet..)
Thomai
A. PASKIDHIS, _"Po ne doni qe te idhi te ngrit eti vini në
Imbrëtëri te Turqisë shisni terë gjenë tuaj, edhe shkoni ne
Stamboll".
Kashtu
te kini uratën timë te terë qe te mos leftoni me Ellinete”.
:Po
të doni që të jeni në mbretnin e Turqisë, shitni tërë
pasurinë që keni dhe ikni në Stamboll !
===============================
Sjegime:
1.Psodhon*:=
duhet te ishte emri i ndonjë autori te pa identifikuar ose
transkriptimi është marrur gabim ?
2.Japetit*:=
Japhet, popull Biblik nga Geneza, që do thotë nga hebraaishtja, te
perhapurit, te hapurit, zgjëruarit, te shkepurit)=Yaft=të hapur,
që Paskidhis këtu i quan Pellazgë.
3.Allvania*:=në
pamundësi te shqiptohej "B-éja" thuhej
Allvania=Allbania, Albania e Kaukazit, vendi nga dolen populli
Jafetik i quajtur pastaj Pellazagë, ku sipas Tomai Paskidhis,
Helenët si edhe Shqiptarët kanë prejardhjen nga këto malet e
Bardha te Kaukazit.
4.Autoktonë*:
Në kuptimin e pergjithshëm, autoktonë kuptohët banor i vendit që
nga origjina, lashtësija por mundë te marri edhe kuptime tjera më
specifike:
a.Në
Etnologji termi Autoktonë ka kuptimin e banorve që janë te lidhur
me vendin nga lashtësija.
b.
Në Kanada Autoktonë quhën banorët Amerindianë, Inuitët dhe
Metisët(te perzierit)
c.Në
Biologji Autoktonë quhet territori që i perkete nje gjallese
specifike, i barabart me "indigjenë" likale i
territorist, jo i ardhun.
d.Në
Mitologjin Greke një Autoktonë është një fëmiu i lindur nga
dhéu pa prindër.
Tani
jemi në thelbin e polemikave, si edhe para 200 vitësh:
A
duhet ti besojmi Akademisë sonë që kundërshton tezen Pellazge
dhe mbronë vetem se ate Ilire, apo duhet ta mbështesim këta
shkrues=mashtrues si Kocaqo-Arefet si dhe ky arvanitasi qe na do
shume te miren, Thomai A. PASKIDHIS i cili pretendon se, shqiptarët
njashtu si edhe grekët me emrin Jafet apo Pellazgë, janë te
ardhur nga Kaukazi ?
======dhe.....
Aty
ne librin "Roli i pellazgeve.." keni zgjedhur tek leksiku
krahasues gjuhen e vjeter greke si dhe fjalet shqipe ku, sipas teje,
"greqishtja ka huazuar nga shqipja fjalen "mi-u" dhe
e keni krahasuar me fjalen greke "Mis" qe sipas teje
grqishtja huazoi nga shqipja fjalen; "mi" kurse unë
kundershtoj rreptesishtë këtë perfundimin tuaj, sepse, fjal "mis"
=është e perhapur qysh më parë edhe tek gjuhët
balto-skite;=miš(sl.)=mis (gr.) mis=mi(alb.)=maus=(ang.);
mus(lat.), мышь(rus.):mus(norv.) :миш(serb.)
;mysz(polon.):myš(slovak.)
Pas te gjitha këtyre argumenteve qe i nxjerrem këtu kan per qellim te deshmohet se; fjala "mis" e greqishtes nuk është e huazuar fjala shqipe "mi-u por është e ardhur permes gjuhës skitishte popuj te lashte te antikitetit (qe ti ende nuk i njihni skitet, njeh ndoshta vetem skitet e Herodotit por jo skitet stergjysherit e pellazgeve qe erdhen ne gadishull por u njohen me emrin pellazge ose me e drejte bellaci..pellazgi..qe flisnin gjuhet polake, qeke e te gjitha gjuhet se sot i flasinsllavet siper Danubit, 3000 vite para se te vinin jugosllavet ne Ballkan ! dhe sollen edhe fjalen "Mis" në Greqi sepse po keta greket jane ata skitet e siper danubit dhe normale se fjala "mis" apo "miš" apo mysz(polon.) мышь(rus.) janë te gjithat te nje familjes skite njashtu si eshte edhe grqishtja dh populli grek po nga keta skitet, pra, fjala "mi" ose eshet huazim nga keta skito-grektet ose ka pikur prej qiellit tuj fluturue..se, nuk ka mundesi qe gjithe ai popull milionesh si Rusia te vinintek ne ne Ballkan dhe te huazoninfjalen "mi-u" nga gjuha shqipe, ky eshte vetem se Absurditeti qe vien nga Altin Kocaqi, nuk ka mundesi tjeter, por ti dhe propaganda jote mundohet t'ua shesi lexuesit të mjerë e te pa arsimuar shqiptar por jo edhe Akademsie shqiptare, nuk ashtrohet shteti shqiptar pas ketyre propagandave tuja kurrë, duhet ta dini !
=mish(alb.)=meso(sl.)
=mi=(alb.)=maus(ang.)
=mis=(gr.)=mish(sl.)
=mish=(balt./sl.)=miu
=mi=tul(fr.)(tuli
bukes)
=Meza=mish
i pjekur
=Meze=mish
Kush janë Budimir Milan dhe Ljiljana Crepajac ?
The
first group consists of the works dealing with the research of
pre-classical languages and cultures in the Balkans, Asia Minor and
the Apennines. Milan Budimir's chief merit in this field relates to
the gathering and explaining of the volumnious lexical material of
the languages of the pre-Greek Indo- Europeans, as well as to the
establishing of the phonetic laws of these languages.
According
to the literary tradition, these, pre- Greek
ancients are called the Pelasgians (Πελασγοί), but Milan
Budimir calls them (Πελάσται), proceeding from the
form Πελαστικέ (which appears in the scholias of
Homer's Iliad 16, 223), from the onomastic material in the field
(Παλαιστή, toponym in Epirus; Palaestinus,
older name for Strymon etc.), as well as from some common nouns
proved by evidence (Πενέσται, name for the conquered
population in classical Thessaly; Πελάσται, name for the
farmers bound to the land in Attic).
The
second group consists of the works presenting the research
concerning special relations between the pre-Greek
idioms and the Slavonic languages; more
precisely, the ProtoSlavonic language.
The
third group consists of the works dealing with the research of the
general phonetic laws of the Indo-European languages, especially of
the languages in contact.
The fourth group consists of the works dealing with the research in the field of classical literature, with special emphasis on the pre-Greek origin of some literary genres and the European scene.
The
fifth group consists of the works researching the cultural relations
in the folklore of the South Slavs and the classical peoples; these
works are in close connection with the second group of Budimir's
works.
(Currents
of pre-Indo-European Researches - Source: Pelastian
Proto-Slavonic Reletions According to the Researches of
Milan Budinir by Ljiljana Crepajac, PhD.)
Budimir
was born in Mrkonjić Grad, Austria-Hungary (now in Republika
Srpska, Bosnia and Herzegovina). He was educated in Sarajevo and
studied Classical Philology at the University of Vienna, where he
received his PhD in 1920. He was appointed the assistant the same
year and soon the assistant professor at the Department of the
University of Belgrade Faculty of Philosophy, than he was appointed
Senior lecturer in 1928 and full professor in 1938. As the professor
and the head of the Department of the Classical Philology, he worked
until retirement in 1962, with interruptions during the German
occupation in World War II.
Ljiljana
Crepajac (Serbian Cyrillic: Љиљана Црепајац) (born
1931) is a Serbian classical scholar,[1] philologist, a full-time
professor at the University of Belgrade Faculty of Philosophy on the
subject Historical grammar of Old Greek; she is the head of the
Department of Classical Sciences (since 1994), and she has been a
full professor since 1987.
Crepajac
graduated from the Faculty of Philosophy, University of Belgrade
where she received a PhD, whereas she obtained her MA degree at the
University of Copenhagen. She speaks: English, German, Russian,
Italian and French; written Latin and Old Greek.
Doctoral
thesis: On the Prefix a in Classical Languages (1973),
A
textbook: Stoiheia Hellenika - the Elements of Greek Glotollogy
(1967);
Papers
from Hellenic Glotology;
Primary
Synesthesis in Indoeuropean,
Indoeuropaische
Gutturale im Greichischen und mykenische Zeugnisse;
Zur
Etymologie von griech sidaros und /s/ mudros;
Pelastian
Proto-Slavonic Reletions According to the Researches of
Milan Budimir
"De là
Osiris visita les autres nations de l Asie L on dit même qu il
traversa l 'Hellespont et qu il aborda en Europe où il tua un roi
de Thrace qui s opposa à son passage Il donna les États de ce roi
barbare à son compagnon Maron et laissa son fils
Makedo dans la province qui fut depuis nommée
Macédoine."
Il
chargea aussi Triptolème de cultiver le territoire de l 'Attique.
" Ayant rencontré des peuples dont le pays n était pas propre à la vigne il leur enseigna l' usage d une boisson faite avec de l' orge zythum *qui pour la saveur et la force diffère peu du vin."
" Ayant rencontré des peuples dont le pays n était pas propre à la vigne il leur enseigna l' usage d une boisson faite avec de l' orge zythum *qui pour la saveur et la force diffère peu du vin."
"Having
met people whose country was not clean n the vine he taught them the
use of a drink made with the zythum* barley for flavor and strength
differs little wine."
C'
est ainsi qu Osiris laissa partout sur sa route les fruits de sa
sagesse et de sa bonté.
De
retour en Égypte il fit part à son peuple d une infinité de
choses curieuses et utiles qu il rapportait de ses longs voyages et
mérita le titre de dieu et le culte qu on rend aux divinités.
Lorsqu
il eut passé de la terre au ciel Isis et Hermès lui firent des
sacrifices et instituèrent en son honneur des cérémonies
mytérieuses dont la connaissance n appartenait qu aux initiés Bien
que les prêtres se fussent efforcés de tenir cachée la mort d
Osiris elle fut enfin connue et le bruit se répandit
http://books.google.fr/books?id=8sPQFqf2YHYC&hl=fr&hl=fr&pg=PA143&img=1&zoom=3&sig=ACfU3U2JnxfAAPfkNUE2ICo6b4rwh3vF2A&ci=50%2C550%2C755%2C814&edge=0
===========================================
===========================================
Njashtu vlenê edhe për fjalen :
Meza, Meze, që rrejdh nga skitishtja, =Mesa=mes, mesa..=mishi në
shqip...
Ky
Milan Budimiri eshte i viteve te 70-ta, te gjitha toponimet
skitishte mundohen shkiet qe ti pervetesojne, edhe ato egjiptase e
kudo neper Azie, ky thote se jane te tyre.. e lidhje s'kane serbet
me ketea popuj perpos qe, permes balteve edhe keta shkiet e moren
gjuhen skiishte ose pellazgjike..ketrye shkieve ju dal duar kryq
edhe pa vegla ...j'ua tregoj vendin e tyre si duhet...por, çka tiu
bejmi kocaqo matufarefve qe ata lidhje nuk kane ne kete sferen e
gjuheve te lashta .. e shkojne e i fusin hundet atje ku nuk duhet
dhe nuk marrin erë fare...
Pelasgian,
edhe këtu gaboni tepër, por tâ fali gabimin per arsye se; as ti e
as Kocaqi, as Arefi e Stilo, me vie keq por duhet te ju themi;
"lidhje nuk keni me këto domethenje te lashta, as ti lidhje
nuk ke se ç'ka dashur te thotë ky Budimiri edhe se e pelqeni faqen
e tij ne fb, aspak s'mê mbetet hatri por e shof se bëni nga
mos-dija se, ti se ke kuptua fare se ç'ka dashur te thoshte
Budimiri as me Dardanet e as me shkrimet tjera te vjetra egjiptase
te cilat i ka publikua para sa dekadash, mbeshtetes i teorise se tij
eshte edhe Ivan Xhiretiqi, qe te dyt i kam lexua shkinishte ne
çirilce prej dekadash...dhe e di frt mire se ku dojne te dalin këta
studues serbë, por qe se, ju nuk e keni kuptua...a qe kurrë nuk do
ta kuptoni politiken e shkieve as diplmacin e tyre, se, ju nuk mund
te mateni kurrë sa te jeni gjallë me patriotizmin e kreksit dhe
një ditë, vetem ata te diturit kanë për ti kuptuar këta "skitët
e kreksit" dhe arsejen pse unë mbeshtetem tek ata !
Me një fjalë por, sikur mos te ishin këta skitët, teorit kocaqo-matufarefiane te Belakve do rreshqisnin mbi akull dhe ku do ta thenim qafen e kryet e te gjithat... me nje fjalë do mbaronim...prej fajeve tuaja apo te ketyre te paditurve qe mundoheni ti beni Bellaket stergjysh te shqiptarve !
Dhe pastaj, pas disa dekadave, ai shqiptar i cili do ti lexoje ne te ardhmen këto sharjet e ofendimet tuaja qe ia keni bër kreksit, ju do shaheni prej tyre ... sepse keni akuzuar një njeri te pafajshëm i cili mbronte interesat e popullit dhe te shtetit te tij që, edhe ju kujtoni se po beni diçka por, në realitet ju me teorit tuaja i ndihmoni Budimirit e Gjuretiqit qe ti mbledhni këta bellashket e tyre në një vendë tuj kujtu se, keta ishin stergjyshërit tonë...shife njehere këtu injorancen tonë, dhe, në te ardhmen, qe nuk do shkoje largë... shkiet do t'na e tregojnë qefin(fjale arabe)..pritni pak kur te na thojnë: Mirë, çka po shkruan këtu ne këo tekste te vjetra egjiptiane, po këtu ? ... etj e tj..
Mirë, po ju çka do t'iu thoni e si do iu pergjigjeni shkieve me injorancen qe keni si ti e kocaqet e matufarefet tjerë që lidhje s'keni me skitishten ?
Por, fal zotit që e kemi gjallë ende Akademin tonë edhe se po e sulmoni e besa iu kerrcnoheni shpeshë disa akademikve...se gjoja këta tanët nuk po u'a pranojnë "bellashkët" si stergjysh te shqiptarve, te një races së bardh që do thotë "bellci".kurse ju, na dolet me te mençurit e botës shqiptare dhe kritikoni profesoret tanë e Akademin se gjoja kjo Akademia jonë e Tiranës është anti shqiptare e jo ajo serbe ?
Me një fjalë por, sikur mos te ishin këta skitët, teorit kocaqo-matufarefiane te Belakve do rreshqisnin mbi akull dhe ku do ta thenim qafen e kryet e te gjithat... me nje fjalë do mbaronim...prej fajeve tuaja apo te ketyre te paditurve qe mundoheni ti beni Bellaket stergjysh te shqiptarve !
Dhe pastaj, pas disa dekadave, ai shqiptar i cili do ti lexoje ne te ardhmen këto sharjet e ofendimet tuaja qe ia keni bër kreksit, ju do shaheni prej tyre ... sepse keni akuzuar një njeri te pafajshëm i cili mbronte interesat e popullit dhe te shtetit te tij që, edhe ju kujtoni se po beni diçka por, në realitet ju me teorit tuaja i ndihmoni Budimirit e Gjuretiqit qe ti mbledhni këta bellashket e tyre në një vendë tuj kujtu se, keta ishin stergjyshërit tonë...shife njehere këtu injorancen tonë, dhe, në te ardhmen, qe nuk do shkoje largë... shkiet do t'na e tregojnë qefin(fjale arabe)..pritni pak kur te na thojnë: Mirë, çka po shkruan këtu ne këo tekste te vjetra egjiptiane, po këtu ? ... etj e tj..
Mirë, po ju çka do t'iu thoni e si do iu pergjigjeni shkieve me injorancen qe keni si ti e kocaqet e matufarefet tjerë që lidhje s'keni me skitishten ?
Por, fal zotit që e kemi gjallë ende Akademin tonë edhe se po e sulmoni e besa iu kerrcnoheni shpeshë disa akademikve...se gjoja këta tanët nuk po u'a pranojnë "bellashkët" si stergjysh te shqiptarve, te një races së bardh që do thotë "bellci".kurse ju, na dolet me te mençurit e botës shqiptare dhe kritikoni profesoret tanë e Akademin se gjoja kjo Akademia jonë e Tiranës është anti shqiptare e jo ajo serbe ?
Ju
jeni dalldisur si te terbuar apo apo si disa te burgosur kur dilnin
prejj burgut te Alkatrazit dhe kur dalin nuk e dijne fare se ç'ka
ndodhur reth tyre me dekada...dhe pa asnjë njohur tjetër,
rishfletoni mitet qe kultura europiane ato i ka shtjerrur ketu e 200
vite po qe perseri ran ne duar te atyre qe dolen prej Alatrazi dhe
thrrasin sa mundin; Eureka..! ...e gjetem enigmen: "grekët nuk
qenkan më te vjetër se ne në Europë por ne shqiptaret !
urrrra zbulim senzacional apo jo ?
Shife këtu po shkruan; "mi-u" fjala mi eshte shqip njesoj si në greqishten e vjetër homerike "mish"=miu pra, që do thote se kjo eshte prova finale qe tregon se, né paskemi ekzistua para grekve dhe se greket e kane huazua prej neve fjalen "miu" q e kane quajtur ne kohen homerike " mis"...?
Shife këtu po shkruan; "mi-u" fjala mi eshte shqip njesoj si në greqishten e vjetër homerike "mish"=miu pra, që do thote se kjo eshte prova finale qe tregon se, né paskemi ekzistua para grekve dhe se greket e kane huazua prej neve fjalen "miu" q e kane quajtur ne kohen homerike " mis"...?
Po
si nuk e dininketa te mjer te sapodalur nga Alkarazi se, kjo fjala
"mis" eshet fjale skitike, pellazgjike te cilen e sollen
keta skitet ne gadishull dhe se kete e huazuam edhe ne prej
tyre..?
Si e shifni, ju shkoni e beni marrina krye ne veti gabim pas gabimi, mendoni se po i dilni ne ndihmë kombit dhe se vetem ju jeni shpetimtaret qe do ta nxjerrni prej invazionit helenik, tuj kujtua se, "gjithçka që është helene duhet te ishte pellazge, dhe kur e kemi proven se kjo fjala "miu" ishte pellazge atehere patjeter se fjala "miu" duhet te ishte e jona dhe i takon gjuhes shqipe e jo greke...dhe se ata na e vodhen...?
Shife njehere këtu kulmin e injorances tuaj,..nuk mund te pershkruhen me fjalë te gjithat marrëzirat tuaja që i bëni dhe ate pa kurrfare pergjegjësie e turpi edhe ndaj intelektualve shqiptar dhe akademikve !...Kush do ju akuzoje apo denoje juve për demtimin e intersave tona shkencore ?... askushi ! !
Si e shifni, ju shkoni e beni marrina krye ne veti gabim pas gabimi, mendoni se po i dilni ne ndihmë kombit dhe se vetem ju jeni shpetimtaret qe do ta nxjerrni prej invazionit helenik, tuj kujtua se, "gjithçka që është helene duhet te ishte pellazge, dhe kur e kemi proven se kjo fjala "miu" ishte pellazge atehere patjeter se fjala "miu" duhet te ishte e jona dhe i takon gjuhes shqipe e jo greke...dhe se ata na e vodhen...?
Shife njehere këtu kulmin e injorances tuaj,..nuk mund te pershkruhen me fjalë te gjithat marrëzirat tuaja që i bëni dhe ate pa kurrfare pergjegjësie e turpi edhe ndaj intelektualve shqiptar dhe akademikve !...Kush do ju akuzoje apo denoje juve për demtimin e intersave tona shkencore ?... askushi ! !
Kocaqi: Grekët na e vodhen miun ?
Ne
jemi ilirë, dhe ketu mbetet, nuk na duhet as emri bellac as
pellashk e kuptoni apo jo ?
Pra ai Budimiri yt qe ti po kujton se na i mbrojka "dardanët" shqiptar, shifet kjo nga injoranca apo mos dija jote dhe e disa të tjerve si ti, se, ai Budimiri yt mbron në fakt vetem se nteresat e shtetit e te kombit të tij e jo interesat e dardanve apo te shqiptarve jo kurrësesi !
Mirëpo ty te doket ashtu, te është pjekur në tru si njê smmundje e keqe, virus infektues e vetshkatrrues... ..sepse, ti aqë ke njohuri rreth këtyre gjërave, s'ke faj ti as qe te akuzoj pse e pelqeni faqen e tij atje në fb. pra nuk iu ngjes epitete njerëzve...si ju që etiketoni e ofendoni te gjithë ata qe janë kunder tezes pellazge për ju janë armiqë e se dini ju qe vete jeni armiq..e habitshme kjo teper apo jo ?
E kuptoj se duhet t'ua dijmi edhe mendimet e kundershtarve e pse jo mos t'ua dijmi edhe ne caqet e tyre se ku dojne te dalin këta studiues serbë me këto publikime aqë te vlersueshme qe iu bejkan nderin dhe ua shtjkan famen dardanve ?
E thash, se, unë i lexoj dhe ua kam lexuar besa edhe në çirilice publikimet e tyre dhe i percjelli synimet e tyre prej dekadash, dhe më besoni që vetëm se këta skitët e kreksit mund t'iu dalin perball intrigave serbe, te cilët tentojnë këtu e disa dekada që te hyjnë edhe ata në botën e studimeve antike në Ballkan permes atyre skiteve te lashtë,(jo te atyre te herodotit ) dhe gati se pa i permendur asnjëhere skitet por, ne vendë te tyre vleresojnë famen e madhe serbe qe sunduan nga Ballkani e deri në piramidat e Egjiptit !
Serbët po perpiqen që ti pervetsojne këto shkrime te vjetra në gjuhën skite që ne po kujtojmi se janë te pellazgve stergjyshve tanë duke i perkthyer te gjithat pa veshtirsi nga sllavishtja e skitve në serbishte te sotshme gjithandej nëpër Azi e Egjipte, shkrime te cilat vertete kuptohen sot edhe prmes gjuheve balto-sllave si dhe serbishtes, kroatishtes e gjuhes sllovene..., por, në fakt, këto shkrime janë te mbetura nga invadimet skite qysh 3000 vite para krishti te njohur edhe si sarmat hitite, saka, lasta etj. qe te gjithe ishin te races se bardh=belaci, belci bellashki=pellashk dhe keta sebët mundohen ti pervetsojne...
Qe këtu fjalen "zithum" =drithi= qe ky Budimiri qe ti po kujton se eshte i mirë.. e ka marrur nga shkrimet egjiptase por te gjuhes skitishte qe flitej ne në Atikë (greqi) rreth 3000 por, nga mosdija dhe koncentrimi i juaj i marrezishëm, pretendoni se; "s'ka patur kurrë sllavë para krishti në gadishullin tonë" ?
Sot gjithekushi e di këtë që sllavët erdhen pas krishti ne Ballkan, mirepo pak kush e di se, ndoshta këta skitet (sllavofon) erdhen kalimthi ne keto vende njashtu si kaluan edhe turqit 500 vite, ata s'kshin emer por, nga autoret si Homeri i quajten pelask, pa patru mundesi ti quaj "bellac"=pelak-velak" apo belleshk qe ishin te races se bardh dhe iu mbeti emri "palasgi" ndë te "bellaski" në ve qe ne realitet ishin eta skitet e ardhur nga Kaspiku, pushtuna Azine e Egjiptin dhe me tej deri ne Jemen sot kemi gjurme te gjuhes se tyre...toponime qe kuptohe perme balto-sllavishtes...
Pse kujtojmi se keta pellazgët ishin stergjysherit tanë ?
Pra, e shof se ju mungojne vegla e punes si dhe logjika ne analiza, ju e merrni nje tekst se ç'ka thënë Heziodi, ç'ka tha Herodoti, Eskili etj.. dhe asgjë më shumë, e sa iu perkete ketyre studimeve t'jua theme sinqerishte; ju i beni dëmin shkences shqiptare dhe asgjë tjetër !
Fjala =drithë=zitum=zhitum= zhitom=zitum= ne shkrimet egjiptase qe Budimiri pretendon eshte e tyre serbe..(per mua eshte skitishte)
Te njejten gjë e bëjnë edhe Kocaqi e Arefi pa e ditur se, grekët e vjetër ishin skitët apo shkiét e njohur me këtë emër në popullin tonë dhe nga mosdija ai shkon Kocaqi e nxjerrë fjalen =miu= duke ua marrur grekve dhe tani para lexuesit shqiptar pretendon se, greket na e vodhen miun prej gjuhes shqipe, pra, nga mos dija se edhe fjala=Mis=mish(miu) e greqishtës homerike eshte edhe kjo me prejardhje skitishte-balto sllave "Mish" e ardhur tek ne në gadishull permes shkive=skitve apo permes këtyre popujve "bellaci" bellaki apo bellazgve dhe me siguri që ne e huazuam prej tyre fjalen =mis=mish= por, ngado ta mesoje këtë Kocaqi e Arefi kur ata lidhje s'kane as me skitishten e as me balto-sllavishten, atëherë, kur nuk dini, pse i hyjnë kësaj pune ?
Shkruesi :
Pra ai Budimiri yt qe ti po kujton se na i mbrojka "dardanët" shqiptar, shifet kjo nga injoranca apo mos dija jote dhe e disa të tjerve si ti, se, ai Budimiri yt mbron në fakt vetem se nteresat e shtetit e te kombit të tij e jo interesat e dardanve apo te shqiptarve jo kurrësesi !
Mirëpo ty te doket ashtu, te është pjekur në tru si njê smmundje e keqe, virus infektues e vetshkatrrues... ..sepse, ti aqë ke njohuri rreth këtyre gjërave, s'ke faj ti as qe te akuzoj pse e pelqeni faqen e tij atje në fb. pra nuk iu ngjes epitete njerëzve...si ju që etiketoni e ofendoni te gjithë ata qe janë kunder tezes pellazge për ju janë armiqë e se dini ju qe vete jeni armiq..e habitshme kjo teper apo jo ?
E kuptoj se duhet t'ua dijmi edhe mendimet e kundershtarve e pse jo mos t'ua dijmi edhe ne caqet e tyre se ku dojne te dalin këta studiues serbë me këto publikime aqë te vlersueshme qe iu bejkan nderin dhe ua shtjkan famen dardanve ?
E thash, se, unë i lexoj dhe ua kam lexuar besa edhe në çirilice publikimet e tyre dhe i percjelli synimet e tyre prej dekadash, dhe më besoni që vetëm se këta skitët e kreksit mund t'iu dalin perball intrigave serbe, te cilët tentojnë këtu e disa dekada që te hyjnë edhe ata në botën e studimeve antike në Ballkan permes atyre skiteve te lashtë,(jo te atyre te herodotit ) dhe gati se pa i permendur asnjëhere skitet por, ne vendë te tyre vleresojnë famen e madhe serbe qe sunduan nga Ballkani e deri në piramidat e Egjiptit !
Serbët po perpiqen që ti pervetsojne këto shkrime te vjetra në gjuhën skite që ne po kujtojmi se janë te pellazgve stergjyshve tanë duke i perkthyer te gjithat pa veshtirsi nga sllavishtja e skitve në serbishte te sotshme gjithandej nëpër Azi e Egjipte, shkrime te cilat vertete kuptohen sot edhe prmes gjuheve balto-sllave si dhe serbishtes, kroatishtes e gjuhes sllovene..., por, në fakt, këto shkrime janë te mbetura nga invadimet skite qysh 3000 vite para krishti te njohur edhe si sarmat hitite, saka, lasta etj. qe te gjithe ishin te races se bardh=belaci, belci bellashki=pellashk dhe keta sebët mundohen ti pervetsojne...
Qe këtu fjalen "zithum" =drithi= qe ky Budimiri qe ti po kujton se eshte i mirë.. e ka marrur nga shkrimet egjiptase por te gjuhes skitishte qe flitej ne në Atikë (greqi) rreth 3000 por, nga mosdija dhe koncentrimi i juaj i marrezishëm, pretendoni se; "s'ka patur kurrë sllavë para krishti në gadishullin tonë" ?
Sot gjithekushi e di këtë që sllavët erdhen pas krishti ne Ballkan, mirepo pak kush e di se, ndoshta këta skitet (sllavofon) erdhen kalimthi ne keto vende njashtu si kaluan edhe turqit 500 vite, ata s'kshin emer por, nga autoret si Homeri i quajten pelask, pa patru mundesi ti quaj "bellac"=pelak-velak" apo belleshk qe ishin te races se bardh dhe iu mbeti emri "palasgi" ndë te "bellaski" në ve qe ne realitet ishin eta skitet e ardhur nga Kaspiku, pushtuna Azine e Egjiptin dhe me tej deri ne Jemen sot kemi gjurme te gjuhes se tyre...toponime qe kuptohe perme balto-sllavishtes...
Pse kujtojmi se keta pellazgët ishin stergjysherit tanë ?
Pra, e shof se ju mungojne vegla e punes si dhe logjika ne analiza, ju e merrni nje tekst se ç'ka thënë Heziodi, ç'ka tha Herodoti, Eskili etj.. dhe asgjë më shumë, e sa iu perkete ketyre studimeve t'jua theme sinqerishte; ju i beni dëmin shkences shqiptare dhe asgjë tjetër !
Fjala =drithë=zitum=zhitum= zhitom=zitum= ne shkrimet egjiptase qe Budimiri pretendon eshte e tyre serbe..(per mua eshte skitishte)
Te njejten gjë e bëjnë edhe Kocaqi e Arefi pa e ditur se, grekët e vjetër ishin skitët apo shkiét e njohur me këtë emër në popullin tonë dhe nga mosdija ai shkon Kocaqi e nxjerrë fjalen =miu= duke ua marrur grekve dhe tani para lexuesit shqiptar pretendon se, greket na e vodhen miun prej gjuhes shqipe, pra, nga mos dija se edhe fjala=Mis=mish(miu) e greqishtës homerike eshte edhe kjo me prejardhje skitishte-balto sllave "Mish" e ardhur tek ne në gadishull permes shkive=skitve apo permes këtyre popujve "bellaci" bellaki apo bellazgve dhe me siguri që ne e huazuam prej tyre fjalen =mis=mish= por, ngado ta mesoje këtë Kocaqi e Arefi kur ata lidhje s'kane as me skitishten e as me balto-sllavishten, atëherë, kur nuk dini, pse i hyjnë kësaj pune ?
Shkruesi :
Thomai
A. PASKIDHIS:
ô Shqiptarai Pëllazgoj!
"Ata të parit qe erdhë katu janë ata të vendit se Jafëthit i a Japetit, ata qe quhen ndryshe Pellazgoni, ia fara e Japëtonit, pas Pendarit edhe Psodhon edhe ate te pa vdekurit Omiroit.
Kata zbritën si edhe nga e të tjerë vise ta Anadholit, po më tepër nga i Kaukaz, ku eshtë nji hora emadhe, qe quet edhe tani Allvania Pari, edhe nji udhë Portat e Allvanisë, nga Alvet ia Alpet, Malëtë Vardha, qe sandemi pastai edhe emri i miletit Allvanoi. Alv edhe Alp, si pas gjuhis Gotthisë, Këltisë edhe Dakisë, podhë si pas Ellinisë, Mali Vardha".
=====================
=mish(alb.)=meso(sl.)
=mi=(alb.)=maus(ang.)
=mis=(gr.)=mish(sl.)
=mish=(balt./sl.)=miu
=mi=tul(fr.)(tuli bukes)
ô Shqiptarai Pëllazgoj!
"Ata të parit qe erdhë katu janë ata të vendit se Jafëthit i a Japetit, ata qe quhen ndryshe Pellazgoni, ia fara e Japëtonit, pas Pendarit edhe Psodhon edhe ate te pa vdekurit Omiroit.
Kata zbritën si edhe nga e të tjerë vise ta Anadholit, po më tepër nga i Kaukaz, ku eshtë nji hora emadhe, qe quet edhe tani Allvania Pari, edhe nji udhë Portat e Allvanisë, nga Alvet ia Alpet, Malëtë Vardha, qe sandemi pastai edhe emri i miletit Allvanoi. Alv edhe Alp, si pas gjuhis Gotthisë, Këltisë edhe Dakisë, podhë si pas Ellinisë, Mali Vardha".
=====================
=mish(alb.)=meso(sl.)
=mi=(alb.)=maus(ang.)
=mis=(gr.)=mish(sl.)
=mish=(balt./sl.)=miu
=mi=tul(fr.)(tuli bukes)
Fjala
drithë:
=zitum=zhitum=
=zhitom=zitum=
ne shkrimet egjiptase qe Budimiri pretendon eshte e tyre serbe..(per
mua eshte në gjuhën skitishte që serbët e revandikojnë si te
tyren edhe ata permes pellazgjishtes)
Te
njejten gje e bën edhe Kocaqi, pa e ditur se, greket e vjeter ishin
skitet, ai shkon e nxjerr fjalen =miu= duke uamarrur grekve dhe
pretendon se, greket e moren prej gjuhes shqipe, nga mos dija se
fjala =Mis= greke eshte edhe kjo skitishte-balto sllave e ardhur tek
ne ne gadishul permes skiteve apo te bardhve "bellaci"
bellci, pellazgve e qe ne e morem prej tyre..=mis=mish= po
ku ta dije kete Kocaqi e Arefi ?
=====================
=mish(alb.)=meso(sl.)
=mi=(alb.)=maus(ang.)
=mis=(gr.)=mish(sl.)
=mish=(balt./sl.)=miu
=mi=tul(fr.)(tuli bukes)
======================
=mish=mis=miu=

migracionet skite=te bardhve bardhokve ne gadishull..

=mish(alb.)=meso(sl.)
=mi=(alb.)=maus(ang.)
=mis=(gr.)=mish(sl.)
=mish=(balt./sl.)=miu
=mi=tul(fr.)(tuli bukes)
======================
=mish=mis=miu=

migracionet skite=te bardhve bardhokve ne gadishull..

=Bogos=
had been the Arimii and the
=Belacii=Bardhosh
=Belaci=do
thote i bardh ose pelaski, belashki...)Beli
=Beli=
=â=Beli=â
i Bardhi=Abeli(i Bibles)
=â
Dami=â i dami, i ndari prej tjerve)
=Edes=Eden=(j'édesh)kopshti
ushqyes)
=Belus=Bardhi..
=Bella=
=Pella
=Pelikan
=Belikan
=Velikan=
=Sidon=
=Zidon=
=Gomor=
=Gamur=(vendi
ku nxirren guret)Maden
=Zigurati=
=Sigurati=(mbrojtje
prej gursh)
=Zid-gurash-i=
=Sigurim=
=Zid-gurim=mur-guri
Zidguri-m=mur-guri-
=Alepo=
â
Lepo=â i bukur,
â
Shkel-on=i shkelun, pushtum,
=Gaz-â=â
i shkelun
=Nebo=(mont
Nebo)=mali i nalte(ne qiell)
=Konja=Kali,
=Adana=â
Danaj
=Natoli=
â=Natali=â
(âsht lindja)
=Zid-guri-m=mur-guri-m
(te gjitha balto-skitike)
etj.
etj.
Abbae,
tata, in the language of the inhabitants of Bogos in Ethiopia,
though used only in the vocative. Bogos is the fine territory
situated in the foothills of the northern mountains of Ethiopia.
According to local traditions, the most ancient inhabitants of this
land had been 4 brothers who had come with their flocks and had
occupied all the pastures there. One of these brothers was called
Lammachalli (Rammaselli), another Beleqa (Sitzungsber. XCIX B. 583).
Both these names indicate that the most ancient masters of the land
Bogos had been the Arimii and the Belacii.Belac=do thote i bardh ose
pelask, belashk...)
In
the idiom of the inhabitants of Bogos BOG-us perendi skito
slave...we find even today some traces of the ancient Pelasgian
language, and in their national songs they celebrate even now the
ancient Romii “comme des vaillants guerriers si hardis qu’ils
jetaient leur lance contre le ciel” (Reclus, Geogr. X. 233). See
‘Abba, ‘Apa and ‘Appa.
-
Abioi (Abii), migratory people of shepherds, who, coming from Asia
to Europe, had divided in two currents, one advancing westwards
along the shores of the Northern Sea, the other along the
Carpathians and the Danube.
With
Homer, the Abii appear at the north of Thrace, near the Mysii and
the Scythians (Iliad, XIII. 6). The form of the name corresponds to
Albi (Arimii albi, TN – white Arimii). In the Ionic dialect, l
fell often. In the Istro-Romanian language ab, abi = alb, albi.
Abus, river in Britannia (Ptol. II. 3. 4). Aba Decelia = Alba
Decilia (Rav.), Alba Docilia (Tab. Peut.), locality in Liguria.
Linearet B të Mikenes:
L'absence
de femmes sur ces tablettes, il faut le dire, ne signifie cependant
pas nécessairement leur absence dans la confection de =TELA +
PU et TELA + KU=; elle témoigne plutôt de la perception
qu'avait le scribe des responsables envers le palais.
En ce cas,
le seul toponyme qui apparaît également dans J. T. KN Lc(l) 528 ;
561
Killen, « The Linear B Tablets and Mycenaean les séries de la:
=Ta-ra-si-ja
= peshore Linear B
=Te-ra-zi-je=serbishte
= те-ра-зи-је(serb.)=peshore
=Tərəzi(tur.)=peshore
=Ta-ra-si-ja= Linear B
=līdzsvars
(letone)=ekuilibër(alb.)
=balansas(lit.)=tasakaal
(est.)
=vage(croa.)=Balanta(rum.)
=весы=теразије(serb.)
=κλίμακες(gr.)
=
теразије(serb.)=tərəzi(tur.)
=vog(islande.)=ваги(ukr.)
=песаре
(bulg.)
=теразије(serb)=peshore
Linear A:
Les idéogrammes suivants sont attestés: 1) idéogramme du mouton sur la tablette la mieux conservée ; 2) idéogramme de l'huile A 303 et/ou A 302)32 sur la tablette la mieux conservée ; 2) idéogramme de l'huile A 303 et/ou A 302)32
=OVIS=.ovcé...........................................=délé, A 306)
=OLEUM=........................................ =ulliri=ô léym=
=wa-na-ka=.........................................
=wa-na-ke-te=
=da-mo-ko-ro=
=da-mo-ko-ro=
=Au-ke-wa =
=Pu2-ke-qi-ri=
=mu-jo-me-no=
=e-pi=
=wa-na-ka-te=
=wa-na-ka-te- ro=
=E-ke-ra2-wo-............................................ .=Hekrat ?
=Hekhé-hwos =...............................................=Hekera ?
=sa-ra-pe-da=
=ra-rja=
=rorrjo=
=a-ke-o=
=ka-wi-jo=
=a-pi-me-de=
=a-ko-so-ta=
=we-da-ne-u=
=i-se-we-ri-jom=
=ra- wa-ke-ta=
=e-ke-ra2-wo=
=e-pe-i-ja=
=i-se-we-ri-jo=
=E-QE-TA=
Antroponimos griegos : 25
a-ka-de ...........................................(B(5) 799.6) = *Άκάδης
a-ke-ta .............................................(B 798.3) = *ΆγέτοΤς
a-ki-wa-ta.........................................15.6 (B(5) 801.5) = *Άρχιράστσς
a-ko-ro-da-mo-jo ...........................(B(l) 1025.b) = *ΆκρόδοΤμος [gen.]
a-na-qo-ta ........................................(B 798.4) = *Άναρ-χ*όντο!ς
]a-pi-ja-ko-ro-jo...............................[ (B(l) 812.a) = *Άμφιάγορος [gen.]
a-pi-me-de........................................™ (B(5) 801.6) =Άμφιμήδης
a-tu-qo-ta........................................ (B(5) 799.8) = *Άρτ\ψοίτϋ.ς
do-ri-jo136 ....................................(B(5) 801.2) = Δολίος
le-qe-ra-wo .....................................(B(5) 5025.2) =
e-u-da-mo.......................................... (B(5) 799.5) = Εύδαμος
e-u-na-wo .........................................(B (5) 799 v. 2) =
i-ke-ta ................................................(B(5) 799.8) = ΊκέτοΤς
i-se-we-ri-jo ......................................(B 798.11) = ^'I
ke-sa-do-ro ......................................(B 798.2) = *Κέσσανδρος
Emra njerëzish jo grek/ Antroponimos no griegos : 34
a-me-ja-si = (B(5) 799 v. 4) ]
a-wo-ro B(5) 800.3)
œ-du-ro.....................................................[137 (B(5) 9695.2) ]
e-i-ja-si .....................................................(B(5) 804.3)
e-ke-se......................................................(B(5) 799.7)
e-ko-te......................................................[ (B 1055.6)
e-re-ke......................................................[m $(5) 801.2) ]
e-ri-ko.......................................................[ (B(5) 5026.2)
i-za-re .....................................................(B(5) 805.3)
ki-ri-ja-si........................................... 136 (B(5) 801.5)
ku-pe-re-te ................................................(B(5) 799 v. 1)
ma-di-qo ..................................................(B(5) 806.4)
na-su-wp .................................................(B(5) 799 v. 5)
pa-wi-no................................................. (B(5) 799.4, B(5) 805.1) ]
pi-ja-to .....................................................(B(5) 805.2)
pi-ri-u-wo ............................................... (B(5) 803.2)
============vijon============
Si u
organizua Komploti i Ri ndaj dashnorës Europë ?
Nga Dardan Leka
KUSH FSHIFET PAS KETIJ SHKRIMI, me emrin e HISTORIANIT ZVICRRANE Dr. LAMBERT ?
Tani me duket se ka ardhur koha që te demaskohen keta fallcifikator qe shperndajne e perqajne popullin shqiptar, emrat e tyre demaskohen permes këtij Historianit Dr. ADAMIDI FRASSARI nga Egjipti i cili shqiptar, ka quar pluhur para 100 vitesh me keto fallcifikime te mbrapshta dhe sot pas 100 vitesh peresri keta PSEUDO HISTORIANE me tituj mashtrues mashtrojne boten dhe me se shumti ne damin e shqiptarve, keta jane sot te njohur me pseudonimet M.A dhe shesin libra plote genjeshtra duke infektua opinionin shqiptar, do iu thuhet stop ! Les idiome donc des Pélasges de la Macédoine va être sauvé dans ces contrées malgré le grand cataclysme balcanique du moyen âge; protégés qu'ils étaient dans les montagnes contre les flots des envahisseurs, ils purent conserver leurs mœurs et leurs traditions. Quoique les divisions juridiques des Romains et les séparations ecclésiastifpies les Byzantins iiaralysèrcnt toute action romniunc de ces Pélasgcs, ces helliut'i'ants exeveaient leur instinet des armes aux rangs ilcleur comatriote Dioelétien et di's autres généraux romains. De sorte qu'à plusieurs reprises, dans les rochers qui leur servaient d'abri ou d'asile, ils étaient inaccessibles aux flèches des assaiUants et aux torrents des Huns et tout mélange était impossible, ainsi ue la linguisticiue le trouvera est ainsi qne la langue de ces Macédoniens écrite par un éveque du iv"'^ siècle, est l'albanais d'aujourd'hui. Au xi siècle, ces Pélasges Epiro-Macédoniens sont, pour la première fois, mentionnés par Anna de l'onniénos sous la dénomination nouvelle d Apiava ou àponavûat àêavo, lorsque les Macédoniens ou 'Apavo se battaient à Dyrrhachium sous leur chef Kembescourti (kambeshkurti)pied-court, en allbanais contre Robert de Guiscard et ses Normands.
Depuis cette époque, les Européens appellent ces Pélasges du nord, tantôt Albanais, tantôt Epirotes, tantôt Macédoniens. Nous les trouvons en Italie sous le nom lieal Cavalaria Macedoniensum des Albanais; ces mêmes Epirotes formèrent «la cavalerie légère albanaise» à Paris, (pii mirent fin à la guerre intestine des Guise.
A partir du xiv- siècle, ces Pélasges du nord reconmiencent une série d'émigrations semblables à celles des Héracléïdes Doriens, leurs ancêtres, vers la Grèce. Ils furent appelés par les despotes de la Morée à se partager les plaines, dévastées et dépeuplées qu'elles étaient par les pirates de la Méditerranée. Ces émigrations, qui durèrent plusieurs siècles, furent l'olj^jet d'études approfondies pour le regretté savant Neroutsos bey, l'archéologue connu d'Alexandrie. « C'est par milliers, dit-il, que ces Pélasges de l'Epire et de l'Yllyrie émigraient vers la Grèce accompagnés de leurs enfants, de leurs femmes et de leurs chiens. » C*es émigrés vont régénérer le pays de leurs ancêtres Pélasges; ils vont jouer un grand rôle dans l'histoire hellène moderne, tout en conservant à côté des Hellènes leur langue propre (jui est
Talbanais actuel, et leurs inœurs de l'Albanie. Tout dernièrement encore Robstein a comi)té plus de 600,000 de ces Pélasges qui se servent exclusivement de leur dialecte albanais dans leurs foyers ; en pleine Athènes et aux environs, des quartiers et des villages conservèrent cet idiome du pays natal.
Après la conquête de la Grèce par les Ottomans, des Albanais, afin d'éviter le joug, émigrèrent en Italie, où Ton chante encore en langue albanaise à chaque printemps le chant de leur départ de Morée: Oli Morée o te sho jo te vere; atjt kain velher t'nn: «Oh! Moréa, je te regarde et je te contemple, car j'ai laissé mes frères là », Tous ces Albanais italiotes nommés Greci par les Italiens se servent encore de l'albanais dans leurs familles.
Le même sort de la Grèce était réservé à TEpire qui fut envahie par les Turcs, après la prise de Jannina, on 2000 tètes d'Albanais furent suspendues sur les forts. Tandis que les autres Pélasges Yllyro-Macédoniens, groupés autour de leur héros, le prince Skender bey Kastrioti, luttèrent pendant vingt-sept ans contre les Sultans pour succomber à la fin, après avoir concouru à la défense de l'Europe. L'historien anglais Gibbon, ignorant que ces Pélasges Albanais étaient des descendants des Alexandre et des Achille, a voulu diminuer la valeur de ces héros de Croia de la Dardanie. Mais Skendor bey lui-même, nous dit l'historien de cette époque, Deliessis, appelait ses soldats Epirotes ou Macédoniens, et en réponse à une lettre de Naples il ajouta:
« Mes soldats descendants des phalanges d'Alexandre et de Pyrrus ne seront jamais timides. » Pelpessis affirme que les Epirotes parlaient albanais.
Après la mort de Skenderbey toute union de ces tribus pélasges fut impossible.
Une bonne partie se convertit au mahométisme, d'autres se réfugièrent par centaines de milliers en Italie et en Sicile où il jouèrent un certain rôle dans les événements politiques modernes: les familles des Albani, Crispi sont assez connues. D'autres gardèrent leur religion et ne furent lu'en apparence assujettis: ce sont les Latins. Enfin les chrétiens orthodoxes, fidèles à l'Eglise grecque, se confondent souvent avec leurs congénères Hellènes. Comme musulmans ou catholiques les Pélasges font preuve de leur intrépidité dans les rangs de l'armée ottomane, et maintes fois les Kyprelis les Baïractars et d'autres chefs albanais ont attiré l'admiration de l'Europe, en jouant ainsi un rôle glorieux dans l'histoire de la Turquie. Ils forment ainsi un des élément des plus fidèles et des plus puissants de l'Empire ottoman.
Comme chrétiens orthodoxes grecs, ce Albanais se sont révélés par le génie du mal et du bien, tel que Ali pacha Tépéleni, le lion de Janina; ils donnèrent le réveil à la guerre de l'insurrection de la Grèce qui ne fut à la vérité que une lutte intestine entre des Pélasges chrétiens et des Pélasges musulmans. «Tous ces héros de la mer, dit Néroutsos, Miaouli, Tombazi, Boubouli, Bouboulina, Canaris, les Souliates, les Botzaris, Jriezi, Bythezi ou Kolocotronis, n'étaient que des Albanais ».
Pélasge musulman, le glorieux Méhémed Ali pacha fils d'Ali, né en Albanie, vint avec ses Albanais fonder en Egypte la nouvelle et glorieuse dynastie actuelle des Vice-rois ou Khédives. Il ouvrit ainsi une nouvelle ère de civilisation en Egypt à l'exemple de son aïeul, le fondateur d'Alexandrie.
Voici donc que l'histoire nous apprend à reconnaitre les Pélasges chez leurs descendants les Albanais qui se trouvent actuellement répandus en Albanie, Macédoine, Epire, en Grèce et en Italie.
C'est la langue qui nous prouvera leur identité, étant donné que ce dialecte est unique dans son genre et ne put pas se confondre avec d'autres.
Historiani Lambert: Europa sabotoi historine shqiptare
Historiani zviceran Aleksandre Lambert
-intervistë për “Panorama”
Evropa sabotoi historinë tuaj në shekullin XIX, kur Ilirinë e quajti Ballkan”
30/11/2007 - Panorama
Diku andej nga fundi, pranë Ruandës mbase. Dhe përderisa ne nuk e njohim vetveten mirë, përderisa ngremë zërin, nxijmë gazetat e çajmë mikrofonat duke përbotëruar sa monstruozë jemi, harruar vlerat, kështu ka për të ndodhur. Të huajt, shumica absolute e tyre, ata që përbëjnë mëhallën e madhe rrotull shtëpisë, nuk do të na japin vendin që na takon kurrë nëse një ditë ne nuk do të mësojmë të duam para së gjithash vetveten. Dhe që të kesh respekt për vetveten, së pari duhet të fiksosh në memorie vlerat, pozitivitetin. Kombe të tjera, më agresivë, më të fuqishëm, duket veçse na kanë marrë me përdhunë në çdo kohë pasurinë dhe vetë jetën, kanë punuar me kujdes për të na vdekur në shpirt edhe atë pjesë e cila na bënte krenarë: - Historinë. Të vrarë, të vjedhur, të kafshuar dhe së fundmi të izoluar, mbase vërtet ne nuk dukemi më shumë se tregojmë. Porse është turp gjithsesi që të huajt të na mësojnë të jemi më shumë krenarë. Dhe ndërsa grekët, për shembull, na vendosin kufirin, jo vetëm imagjinar, në Shkumbin, dhe këtë ua trashëgojnë brezave, pavarësisht se shifrat tregojnë 2007, sa nacionalistë mbetet të jemi? Sa dimë ne se Aleksandri i Madh ishte ilir, apo edhe vetë Pirrua i Epirit. Dhe nëse ata më pas folën një tjetër gjuhë, pse nuk tentojmë të përvetësojmë atë pjesë që na takon? Por ky le të mbetet një ilustrim. Vonë nuk është kurrë. Këtë filozofi sjell edhe historiani zviceran Aleksandre Lambert në intervistën për “Panorama”. Fe. De.
INTERVISTA e Dr. Lambert i pergjigjet Dr. Adamidit dhan me 1906, me vie keqe per ata qe nuk dijne te lexojne MES rreshtave...por le te gjurmojn edhe me tej derisa ta gjejne vetë se, ku eshte arsyeja e ketij postimi...! shendet ...dhe ne munges te mos njohjes se gjuhes, me duket se ekziston ehe Translater google, atehere pse te mos sherbeheni ?
Dr. Aleksandre Lambert, me që ju i njihni problemet e vendeve të Evropës Juglindore, sidomos shqiptarët, a mund t'u flitni lexuesve tanë, por edhe botës, në këtë 95-vjetor të Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë se si i njihni ju shqiptarët?
Përballë tendencës së përgjithshme të shtypit dhe mediave të tjera ndërkombëtare, pjesërisht të ndikuara nga propaganda serbe dhe greke, si dhe nga gjithë ata që i mbështesin, duke folur keq për shqiptarët - dhe duke qenë se bashkësia ndërkombëtare bën pyetjen për të ardhmen e këtij populli në Evropën Juglindore, unë mendoj se është koha që të paraqitet ky popull në një mënyrë objektive, konstruktive, dhe pse jo edhe të drejtë.
Më lejoni t'ju them që në fillim se unë nuk mendoj se shqiptarët janë engjëj dhe popuj të tjerë duke përfshirë edhe serbët të jenë të tillë. Unë do t'ju flas për faktin se me përhapjen e klisheve, këtyre ideve të rreme shumë herë të përsëritura me fyerje kundër shqiptarëve, askush nuk do mund t'u ndërrojë bindjen shqiptarëve për dinjitetin e tyre të shquar, as edhe për identitetin e tyre kombëtar, për të cilin ata kanë të drejtë të jenë krenar. Me fjalë të tjera, të flasësh qëllimisht keq për dikë dhe pa argumente tregon se kemi të bëjmë me një vogëlsi shpirtërore që mbulon me turp atë që shpif, sidomos kur nuk ia njeh, por edhe më keq kur ia mohon vlerat një populli.
Çfarë mund të na thoni për zhvillimin e ngjarjeve në vendet e Ballkanit pas përmbysjes së regjimeve komuniste, sidomos për ato lidhur me shqiptarët?
Pas Luftës së Ftohtë, Evropa dy herë nuk ka qenë në gjendje të ndalojë genocidet dhe "spastrimet etnike" në kontinentin e vet. Po të mos kishin ndërhyrë më në fund Shtetet e Bashkuara për të ndaluar masakrat në Bosnje dhe në Kosovë, asgjë nuk do ta kishte ndaluar regjimin e Milosheviçit të çonte deri në fund genocidin e tij të bërë kundër popullsive myslimane në Ballkan. Duhet pranuar se Evropa ka disa vështirësi në punën për të integruar në mënyrë të drejtë komunitetet e veta myslimane. Gjithashtu mund të supozojmë se po të kishin qenë të krishterë 8 mijë burrat dhe djemtë që u masakruan në Srebrenicë, Mladiçi dhe Karaxhiçi nuk do t'i kishin shpëtuar proceseve të tyre për një kohë kaq të gjatë. Nga ana tjetër duhet të jemi të ndërgjegjshëm se afiliacionet fetare dhe konfesionale të shqiptarëve nuk kanë qenë shumë të rëndësishme për ta, as edhe qenësore në përcaktimin e identitetin të tyre kombëtar. Në fakt, Gjergj Kastrioti Skënderbeu, Hero i tyre kombëtar, ishte katolik kur ai luftonte kundër otomanëve për 25 vjet rresht, duke mbrojtur lirinë e Shqipërisë dhe duke penguar ushtritë otomane të mbërrinin deri në Vatikan. Nuk është një gjë e rastit që shumë Papë atë e kanë nderuar me emrin "Kampion i Kristianizmit". Kurse Volteri ka shkruar për të: "Po të kishte qenë në krye të Perandorisë Bizantine, Gjergj Kastrioti Skënderbeu, Konstandinopoli nuk do të kishte rënë në duart e Otomanëve", që në atë kohë përfaqësonin Perandorinë më të fuqishme të botës. Edhe Napoleon Bonaparti e ka vlerësuar Skënderbeun si një nga katër "Gjeneralët" më të mëdhenj të historisë. E vërteta është se shqiptarët po ta kishin konsideruar fenë islame dhe çdo fe tjetër më të rëndësishme se identitetin kombëtar, nuk do ta kishin bërë Skënderbeun hero të tyre kombëtar.
Si e shpjegoni ju çështjen e kthimit të shumicës së shqiptarëve në fenë myslimane dhe mendimin e ndokujt që e konsideron këtë fakt si negacion për hyrjen e shqiptarëve në Evropë?
Unë mendoj se Evropa duhet të jetë krenare që të ketë në gjirin e saj kombin shqiptar, i cili duhet vlerësuar si shumë tolerant. Për shqiptarët çfarëdo që të jesh mysliman, ortodoks, katolik, por edhe atë, je po aq shqiptar dhe po aq i respektuar sa gjithë të tjerët. Eshtë e vërtetë se gjatë pushtimit otoman shumë shqiptarë u kthyen në myslimanë. Por e vërteta është se kryengritjet më të shumta kundra Perandorisë Otomane janë bërë më tepër nga shqiptarët se sa nga popujt e tjerë të krishterë. Përkundrazi, ndërrimi i fesë për shqiptarët ka qenë një mjet për të ruajtur identitetin e tyre kombëtar, dhe ata e kanë ruajtur këtë identitet për një kohë shumë të gjatë. Shumë kohë përpara ardhjes së qytetërimit sllav në Evropën Perëndimore dhe shumë përpara ardhjes së serbëve në Ballkan (ata erdhën në shekullin e VII-të pas Krishtit). Shqiptarët kishin një qytetërim të tyre në juglindje të Evropës dhe e kanë ruajtur kulturën e tyre gjatë shekujve, edhe pse janë ndodhur midis dy kulturave më të rëndësishme të Evropës të asaj kohe, greke dhe romake. Dhe kjo është një provë që flet në të mirë të shqiptarëve, po të kemi parasysh se në të njëjtën kohë shumë popuj të tjerë të Evropës u romanizuan, u gjermanizuan dhe u sllavizuan. Te shqiptarët ky fenomen asimilimi ndodhi vetëm te popullsia ortodokse e atyre krahinave kufitare që jetonin afër serbëve dhe grekëve. Ata nuk i qëndruan presionit fetar të drejtuar nga kisha ortodokse, që është e njohur shumë mirë në histori për çështje asimilimi. Ata e humbën identitetin e tyre kombëtar për t'u bërë grekë, serbë e malazezë vetëm për të ruajtur fenë ortodokse. Shqiptarët katolikë e kanë patur më të lehtë ta ruajnë identitetin e tyre shqiptar, sigurisht nga mbështetja e fuqishme e Vatikanit. Shqiptarët që u konvertuan në myslimanë e patën më të lehtë ruajtjen e identitetit kombëtar shqiptar, se feja myslimane ishte feja zyrtare e pushtuesit. Një meritë e tyre është fakti se ata morën vetëm kulturën osmane, dhe nuk u asimiluan prej tyre siç mund të ketë ndodhur me popuj të tjerë në Perandorinë Otomane, të cilët humbën edhe gjuhën. E vërteta është se shqiptarët e konvertuar në fenë islame, u sollën gjithmonë si vëllezër me shqiptarët ortodoksë e katolikë, duke ndihmuar këta të fundit në zgjidhjen e drejtë të shumë problemeve me administratën turke.
Pasi sqaruam çështjen e konvertimit fetar të shqiptarëve në Mesjetë, çfarë mund të na thoni ju për ilirët, paraardhësit e shqiptarëve të sotëm, ose më mirë si i njihni ju shqiptarët e Lashtësisë?
Ilirët, paraardhës dhe stërgjyshër të shqiptarëve janë regjistruar nga historia në Evropën Juglindore të paktën po aq herët sa edhe grekët. Ata janë unikë në Evropë, sepse prania e tyre në këtë zonë ngjitet të paktën deri në periudhën neolitike, siç e dëshmojnë arkeologjia, antropologjia dhe vazhdimësia kulturore dhe etnolinguistike. Grekët dhe shqiptarët kanë të përbashkët faktin se kanë gjuhë indoevropiane që dallohen nga gjuhët e tjera indoevropiane, ashtu sikurse edhe armenishtja. Studimet e gjysmës së dytë të shekullit XX, provojnë se shqipja është gjuha më e vjetër indoevropiane. Gjuha shqipe ndryshe nga greqishtja dhe armenishtja e sanskritishtja në shkrimin e saj përdor alfabetin latin, dhe shqiptohet ashtu sikurse shkruhet. Po të hyjmë në historinë e lashtësisë, ne mund të gjejmë se Aleksandri i Madh, i biri i Olimpias, epirote - ilire, kishte si gjuhë amtare ilirishten. Greqishten atij ia mësoi Aristoteli. Shumë e përhapur është në botën e sotme shprehja "Një fitore si e Pirros". Dhe kjo shprehje të kujton fitoren e famshme që Pirroja pati kur mundi romakët në Askulum në vitin 279, para Krishtit. Plutarku e ka vlerësuar Pirron si strategun më të madh të lashtësisë. Kjo betejë që humbën romakët mbeti në histori edhe si beteja që karakterizon fillimin e ngjitjes së tyre, kurse për Epirotët dhe për Pirron kjo betejë u shënua si pika e dekadencës së tyre. Bota e ka konsideruar Pirron si grek, edhe pse ai e mësoi greqishten në moshën 12-vjeçare në Aleksandri, ku vazhdonte edukatën e tij princore. Eshtë e vërtetë se romakët i mundën ilirët pas luftërash dhe kryengritjesh që zgjatën me shekuj. Konsulli romak Paul Emili nuk mundi të nënshtrojë ilirianët edhe pasi ai rrafshoi për tokë më se 70 qytete të tyre dhe dërgoi në Romë si skllevër 150.000 epirotë - ilirë, me në krye mbretin e tyre Genc. Sipas historianit romak Suetona, kryengritja e ilirëve në vitet 6 dhe 9 pas Krishtit ishte më e tmerrshmja nga të gjitha luftërat që Roma ka bërë në botën e jashtme pas luftërave Punike. Roma nuk arriti t'i asimilojë ilirët. Përkundrazi, janë me dhjetëra perandorët që Iliria i dha Romës, sidomos kur Perandoria romake filloi të bjerë. Midis perandorëve më të famshëm le të përmendim Konstantinin e Madh, që lindi në Kosovë. Qe Konstantini i Madh ai që u rreshtua vendosmërisht në anën e kishës Kristiane me Ediktin e Milanos të vitit 313, i cili u garantoi të krishterëve një tolerancë që ishte e barabartë me njohjen e kristianizmit si fe e shtetit. Sundimi i Konstantinit të I-rë shkëlqeu me ndërtimin e monumenteve kristiane, prej të cilëve po përmend Vatikanin. Edhe Perandori Justiniani i I-rë ishte ilir. Ai la si trashëgimi të lavdishme veprën e tij legjislative Kodi i Justinianit, që ka mbetur edhe sot e kësaj dite themeli i të drejtës civile moderne. Përkthyesi i parë i Biblës në gjuhën latine ka qenë iliriani Shën Hieronim. Kompozitori dhe himni kristian "Laudamus …" me përdorim edhe sot e kësaj dite është vepër e kompozitorit Niket Dardani, edhe ai ilirian nga Kosova. Duhet të pranojmë se ilirët në Evropë kanë qenë një nga popujt e parë që u kristianizuan, kjo vërtetohet edhe nga Bibla. Kur Shën Pavli shkoi në Iliri për të kristianizuar ilirët, ai gjeti në Durrës një kishë kristiane.
A mund të na thoni diçka lidhur me shqiptarët që lanë gjurmë në historinë e Evropës gjatë Mesjetës, duke na e konkretizuar këtë dhe me emra?
Në Mesjetë shqiptarët i kanë dhënë udhëheqës botës, udhëheqës laikë ose fetarë dhe personalitete kulturore që i kalojnë kufijtë e Evropës. Disa Papë kanë qenë shqiptarë, për shembull, - Klementi i XI-të më i dalluari prej tyre. Por shqiptarët kanë qenë në krye të feve me rëndësi botërore, si në krye të fesë ortodokse, ashtu edhe të asaj myslimane. Në histori gjejmë udhëheqës të shquar shqiptarë në shumë vende të Evropës, madje edhe prej atyre që ngandonjëherë kanë përcaktuar fatin e shumë betejave historike (në vitin 1515 qe Merkur Bua me kalorësinë e lehtë të Venedikut, e përbërë e gjithë nga shqiptarë që përcaktoi fitoren e betejës së Marinjanit, që historia e emëroi beteja e gjigandëve dhe jo Françesku i I-rë i Francës, 19 vjeç, që ato dy ditë beteje mësoi se si luftohet). Shqiptarët i kanë dhënë shumë kryeministra dhe gjeneralë të shquar Perandorisë Otomane (vetëm familja Qyprili i dha 5 kryeministra Perandorisë). Shqiptarët i kanë dhënë shumë heronj të pavarësisë greke, prej të cilëve po përmend Kundurjotis, Marco Boçari, Kanaris, Kolokotroni, Karaiskaqis, Bubulina. Që ishin në udhëheqje të revolucionit grek, prej të cilëve edhe disa kryeministra të shtetit të ri të pavarur grek. Rumania gjithashtu ka pasur një familje princore me origjinë shqiptare (Aleksandër dhe Vladimir Gjika si dhe princesha Eleonora e njohur me emrin Dora Distria). Françesko Crispi, shok i Garibaldit, Kavurit e Macinit që ka qenë një kryeministër i madh Italisë, ishte me origjinë shqiptare. Piktorë si Carpacci, Albani etj., humanisti Leonic Tome, profesori i Kopernikut dhe shumë personalitete shqiptare, janë nderuar nga historia e Italisë. Muhamet Aliu, reformatori i Egjiptit Modern, që historia franceze e ka quajtur "Napoleon i Lindjes së Afërt" qe shqiptari që themeloi dinastinë mbretërore të Egjiptit që mbretëroi gati 150 vjet.
Arkitekti i "Taxhmahallit" në Agra të Indisë, kryevepra e arkitekturës islamike, ishte vepër e një shqiptari ashtu sikurse edhe "Xhamia Blu" e shumë xhami të rëndësishme të Stambollit. Dhe më në fund Heroi Kombëtar i shqiptarëve, Gjergj Kastrioti Skënderbeu, një shembull gati universal i luftëtarit të lirisë, i nderuar në botën mbarë me përmendore jo vetëm në Tiranë, Prishtinë e Shkup, po gjithashtu në Romë, Bruksel, Gjenevë, Detroit, Buenos Aires. Të tjera përmendore për Skënderbeun janë projektuar të ngrihen në Londër, Varshavë, Melburn, Manila etj. Kur shqiptarët kanë kontribuar kaq shumë për qytetërimin e njerëzimit, përse pak njerëz në botë janë të ndërgjegjshëm për këtë, përkundrazi shumë as nuk kanë dashur ta pranojnë këtë realitet? Duhet thënë se një gjë e tillë shpjegohet edhe nga izolimi relativ jo pa qëllim i shqiptarëve nga komuniteti ndërkombëtar, dhe në mënyrë të veçantë nga ai evropian, që nga Kongresi i Berlinit e këtej (1878). Në të vërtetë pas mundjes së turqve në luftën ruso-turke, shtypi ndërkombëtar filloi punën për të injoruar shqiptarët duke i ndërruar emrin gadishullit të dikurshëm të Ilirisë të banuar që nga kohët parahistorike dhe deri në ditët e sotme nga ilirianët - shqiptarët. Atë e pagëzuan me emrin e ri që ka edhe sot, Gadishulli i Ballkanit, vetëm duke u nisur nga vargu i maleve Ballkan. Përse iu vërsulën shqiptarëve? Pjesa më e madhe e diplomacisë konservatore evropiane ka përdorur termin pexhoratif "turq" për t'i cilësuar si turq të gjitha komunitetet myslimane në Ballkan, edhe pse shumica prej tyre nuk janë aspak turq. Evropa ka mbështetur dhe ka zmadhuar tokat e Greqisë, të Serbisë dhe të Malit të Zi, në kurriz të shqiptarëve. Asnjëra nga fuqitë e mëdha evropiane nuk e ka mbështetur çështjen shqiptare, kur shqiptarët krijuan Lidhjen e Prizrenit për të mbrojtur çështjen e tyre të drejtë kundër vendimeve të Kongresit të Berlinit. Ata u lanë në baltë nga të gjithë.
A mund të na flitini për shqiptarët pas Kongresit të Berlinit dhe Lidhjes së Prizrenit deri në Pavarësi?
Duhet pranuar se krijimi i shtetit shqiptar është relativisht i vonshëm. Që nga dalja në arenën ndërkombëtare të çështjes shqiptare në saj të Lidhjes së Prizrenit, shqiptarët nuk kanë pushuar së luftuari për autonominë e tyre politike. Vetëm në vitin 1912 gjatë luftës së I-rë ballkanike, shqiptarët arritën të shpallin pavarësinë e tyre. Në vitin 1913 Konferenca Ndërkombëtare e Ambasadorëve në Londër e ka njohur pavarësinë e Shqipërisë dhe në një farë mënyre kufijtë e saj. Sigurisht duke paguar shumë shtrenjtë këtë pavarësi, shqiptarët me gjysmën e territoreve të populluara nga shqiptarë që diplomacia botërore ia dhuroi serbëve, grekëve dhe malazezëve. Dhe që nga kjo kohë bota filloi të përdorë shprehjen "Shqipëri e Madhe", duke i paraqitur keq shqiptarët dhe duke dekurajuar çdo dëshirë të tyre që të formojnë në mënyrë të ligjshme shtetin komb shqiptar. Ja që dhe padrejtësia historike ndaj shqiptarëve që përgatiti një përmbysje të vërtetë në Ballkan, duke e cilësuar këtë të fundit "depo baruti").
Si e njihni ju Shqipërinë dhe shqiptarët pas shpalljes së Pavarësisë Kombëtare dhe çfarë ndodhi me ta deri në mbarimin e Luftës së Parë botërore?
Në vitin 1912, Shqipëria e pavarur shpallet shtet asnjanës. E vërteta është se që nga pavarësia dhe në vitet që erdhën dhe gjatë gjithë shekullit të XX-të, Shqipëria, shteti më i vogël i Evropës ka vuajtur agresione dhe pushtime të huaja më shumë se çdo shtet tjetër evropian. Për shqiptarë shekulli i XX-të filloi me ekspeditat ushtarake dënuese të Turqisë që shkatërruar vendin për t'i nënshtruar shqiptarët kryengritës kundër pushtimit turk, në emër të vendosjes së rendit perandorak. Pastaj gjatë Luftës së I-rë Ballkanike, të gjitha palët ndërluftuese të këtij konflikti, Serbia, Mali i Zi, Bullgaria dhe Greqia, në emër të luftës kundër Turqisë pushtuan toka shqiptare dhe luftën e bënë po në territore të banuara nga shqiptarë, duke dhunuar në këtë mënyrë asnjanësinë e Shqipërisë. Gjatë Luftës së II-të Ballkanike (1913), kur Serbia dhe Greqia u lidhën për të luftuar kundër Bullgarisë, shtetet ndërluftuese zhvilluan luftime edhe në toka të banuara nga shqiptarë. Edhe para shpërthimit të Luftës së I Botërore, Greqia pushtoi Shqipërinë e Jugut, ku bëri një genocid të vërtetë duke djegur 400 fshatra me popullsi shqiptare - myslimane. Në shembullin e genocidit që kishin bënë serbët kundër shqiptarëve në vitin 1912 e 1213. Serbia pushtoi përsëri Shqipërinë e Veriut (1915) kur serbët ishin në luftë kundër ushtrisë austro - hungareze. Merrni me mend Shqipërinë e Veriut që u bë prapë fushë lufte. Dhe sikur kjo të mos mjaftonte, italianët filluan pushtimin e tokave të Shqipërisë Jugperëndimore (1915). Edhe francezët dërguan ushtritë e tyre për të pushtuar Shqipërinë Juglindore në vitin 1915. Ja se si evropianët e kanë trajtuar një shtet sovran dhe asnjanës të vetë Evropës.
Kush është Aleksandre Lambert
Dr. Aleksandre Lambert, historian, që ka si gjuhë amtare gjermanishten dhe është doktoruar në Relacione Ndërkombëtare në Institutin Universitar të Studimeve të larta Ndërkombëtare në Gjenevë është Drejtor akademik i "School of International Training" në Gjenevë. Ai është autor i disa librave dhe artikujve në fushën e relacioneve ndërkombëtare të filozofisë politike, të politikës së sigurisë dhe lidhjeve civile-ushtarake. Eshtë ekspert i OSBE dhe i kontrollit demokratik të reformës së Forcave të armatosura. Ai ka dhënë kontributin e vet në shumë takime ndërkombëtare në Amerikë, në Evropë, në Kaukaz, në Azinë Qendrore dhe në veçanti në Evropën Juglindore si në Slloveni, Kroaci, Serbi, Bosnjë, Mal të Zi, e në shumë forume ndërkombëtare si atë të Kran Montanës, ku ka njohur delegacionet e Shqipërisë, të Kosovës etj. Ai e ka vizituar Shqipërinë dhe ka filluar të njohë çështjen shqiptare që në rini të tij me kërkimet e bëra në Arkivin e Lidhjes së Kombeve Gjenevë, kur njohu mirë edhe çështjen çame.
“Aleatët ia lanë Lindjes Shqipërinë, edhe pse e dinim se s’ishit sllavë”
01/12/2007 - gazeta Panorama
• Në pjesën e sotme të intervistës për “Panorama”, historiani zviceran Dr. Aleksandre Lambert, flet për Shqipërinë pas Luftës së Dytë Botërore.
Në pjesën e sotme të intervistës për “Panorama”, historiani zviceran Dr. Aleksandre Lambert, flet për Shqipërinë pas Luftës së Dytë Botërore. Këmbëngul se nuk është e rastit që shqiptarët në asnjë moment të historisë nuk njihen si komb që ka sulmuar kombet e tjerë dhe se shumë shqiptarë kanë shkëlqyer duke drejtuar qoftë perandori, qoftë shtete të tjera. Po kështu, sipas tij, të tjerë shqiptarë kanë lënë emrin e tyre në fusha të ndryshme të shkencave në shtete të ndryshme të botës. Më tej historiani ndalet në zhvillimet pas Luftës së Dytë Botërore, duke shprehur bindjen se ajo që ndodhi me Shqipërinë, me lënien e saj në Bllokun e Lindjes ishte një llogari e bërë nga aleatët që fituan luftën. Në fund edhe disa këshilla se si duhet të veprojnë shqiptarët për t’u ngjitur pranë shumicës, aty ku ata tentojnë.
Sipas jush, cili është qëndrimi i Shqipërisë dhe shqiptarëve kundër agresionit fashist italian dhe gjatë Luftës së Dytë Botërore?
Në prill të vitit 1939 re të zeza i afrohen përsëri Shqipërisë, kur ky shtet që nuk ka sulmuar kurrë një vend tjetër, u sulmua dhe u pushtua nga Italia fashiste, por jo pa i bërë një qëndresë të armatosur asaj fuqie të madhe. U derdh gjak në Shqipëri për mbrojtjen e pavarësisë, në vigjiljen e shpalljes së Luftës së II-të Botërore, pasi dy shtete me emër të mirë evropian i’u dorëzuan Gjermanisë naziste pa shkrepur asnjë pushkë. Në shtator të vitit 1939, kur shpërtheu Lufta e II Botërore, Shqipëria asnjanëse, por e pushtuar shërbeu sërish si fushë lufte kur ajo nuk i kishte deklaruar luftë asnjë shteti tjetër. Në vitin 1940 pas agresionit të ushtrisë fashiste italiane kundër Greqisë, historia e deshi që grekët që mbrojtën vendin e tyre kundër italianëve zhvilluan luftimet më të shumta në tokën e Shqipërisë së Jugut. Pas gjithë sa na thatë del se mbi shqiptarët kanë rënë të gjitha pasojat e konflikteve ushtarake që kanë ndodhur në Evropë gjatë shekullit XX-të. Nuk ka asnjë dyshim. Le të dalë një historian për të kundërshtuar të vërtetën tragjike shqiptare, duke na treguar një popull a shtet tjetër në Evropë, që të ketë pësuar më shumë pushtime dhe më shumë luftëra të zhvilluara në territorin e tij se shqiptarët asnjanës, e për më tepër që nga çdo konflikt të kenë dale jo vetëm pa asnjë përfitim, por me humbjet që bota u ka shkaktuar atyre.
Po vetë shqiptarët, që kanë vuajtur kaq shumë nga luftërat që shtetet e tjerë kanë zhvilluar padrejtësisht në territoret e tyre, a kanë bërë ata vetë luftëra gjatë shekullit XX-të? Dhe përse?
Po, shqiptarët kanë bërë vetëm luftëra për çlirim kombëtar dhe për mbrojtjen e pavarësisë së tyre, sigurisht në një masë që i përgjigjet atyre si shteti më i vogël i Evropës edhe pse i provuar historikisht si më i vjetri. Ata vetë kanë organizuar vetëm luftëra për çlirim dhe jo luftëra për të pushtuar vende të tjera. Kështu në shembullin e luftës së Vlorës ata organizuan luftën e çlirimit kombëtar pa pasur asnjë ndihmë të huaj. Shqiptarët bënë luftën e tyre për mbrojtjen e integritetit tokësor nga sulmi i Italisë fashiste. Dhe gjatë Luftës së Dytë Botërore edhe pse pati në Shqipëri një rezistencë popullore nacionaliste kundër pushtuesit italian e gjerman, atje u bë një luftë e organizuar kundër pushtuesit për çlirim kombëtar nga zgjedha nazifashite.
Shqipëria u çlirua. Lufta e Dytë Botërore mori fund. Po çfarë u bë me Shqipërinë dhe shqiptarët?
Në mbarim të Luftës së Dytë Botërore aleatët e perëndimit u kujdesën shumë për të mos lejuar që në Greqi të fitonin komunistët dhe ajo të mbetej në kampin komunist. Greqia mbeti me perëndimin. Por Shqipërinë aleatët ia lanë bllokut të lindjes edhe pse e dinin mirë se shqiptarët, si edhe grekët nuk bënin pjesë në popujt “sllavë”, dhe ç’është më e keqja ata e dinin se një pjesë e mirë e popullit shqiptar nuk ishin me komunistët. Ata e njihnin mirë këtë realitet. Dhe ja fati i popullit shqiptar kur ai iu la bllokut të lindjes për të provuar kështu të gjitha tmerret e sistemit komunist. Si fillim diktatura komuniste e Enver Hoxhës bëri një politikë të jashtme shumë të keqe, duke u prishur në mënyrë të prerë me aleatët perëndimorë të luftës, anglezët dhe amerikanët. Një prishje tjetër aleance ndodhi kur në vitin 1948 u prenë marrëdhëniet diplomatike me Jugosllavinë e Titos. Pastaj i erdhi radha prishjes me Moskën në vitin 1961. Dhe më në fund me Kinën komuniste në vitin 1978. Sigurisht diktatori Enver Hoxha asgjësoi dhe zhduku fizikisht pjesën më të madhe të shokëve të afërt të luftës, duke vazhduar deri në fund të jetës së tij luftën e klasave të ushtruar kundër një populli të tërë. Ai nuk kërkoi të bënte aleanca strategjike, por preferoi të ndërtojë 700 000 bunkerë në të gjithë vendin. Enver Hoxha nuk pranoi asnjë ndihmë të perëndimit “kapitalist”, madje as edhe ndihmën e Kryqit të Kuq ndërkombëtar të destinuar për të dëmtuarit nga tërmetet dhe fatkeqësi të tjera natyrore. Kjo ka ndodhur në të njëjtën kohë që drejt Jugosllavisë shkonin miliarda dollarë me vlerën e asaj kohe, prej të cilave vetëm një pjesë shumë e vogël caktohej për shqiptarët e Kosovës. Qeveria jugosllave në vend që t’u jepte shqiptarëve të Kosovës mundësi pune dhe vende në administratë e kulturë, ajo parapëlqente t’i punësonte jashtë shtetit si emigrantë. Po t’ju japim si shembull Zvicrën mund t’ju themi se në Zvicër kanë emigruar më shumë shqiptarë nga ish- Jugosllavia se në asnjë vend tjetër të botës po të merret në përpjesëtim me popullsinë dhe territorin që ka ky shtet, relativisht i vogël i Evropës. Me këtë rast më lejoni të bëj konstatimin, se Titoja me anë të emigracionit bëri një spastrim etnik të shqiptarëve të Kosovës nga Jugosllavia.
A kanë bërë shqiptarët në historinë e re luftëra pushtuese qoftë në aleanca, ose masakra kundër popujve të tjerë?
Shqiptarët nuk kanë sulmuar asnjë komb tjetër dhe nuk kanë marrë pjesë në masakra. Eshtë e njohur se shqiptarët e kanë për turp të vrasin një armik që dorëzohet. Edhe gjatë Luftës së Dytë Botërore, pas kapitullimit të Italisë fashiste (1943) shqiptarët me traditën e tyre të mikpritjes strehuan ushtrinë italiane, edhe pse një ushtri fashiste dikur pushtuese kishte vrarë, djegur e shkretuar vendin. Ata e prishën realizimin e planit nazist gjerman për internimin në Gjermani të ushtrisë italiane. Shqiptarët fill mbas Luftës së II–të Botërore i riatdhesuan të gjithë ushtarët italianë. Për të vlerësuar fisnikërinë dhe vlerën e këtij qëndrimi tepër humanitar ndaj ushtrisë dhe popullit italian në atë epokë historike, mjafton të kujtojmë se mijëra ushtarakë italianë pas kapitullimi të Italisë (1943) u masakruan nga nazistët në ishullin grek të Qefalonisë. Për ironi të fatit, gjysmë shekulli më vonë nga shpëtimi i ushtrisë italiane nga shqiptarët në kohën e luftës, qeveria italiane harroi gjestin fisnik të tyre. Në vitin 1991, i priti shumë keq 15 000 refugjatët e eksodit shqiptar, duke i mbyllur për disa ditë në stadiumin e Barit në atë vapë gushti, duke u hedhur ushqimet dhe ujin me helikopter nga qielli. Ky qëndrim nuk i përgjigjej sjelljes plot mirëkuptim të popullit Italian.
A jeni optimist për shqiptarët se një ditë ata do të ecin me të njëjtin hap të ndonjë vendi të përparuar të Lindjes komuniste?
Unë kam besim tek e ardhmja e shqiptarëve të Ballkanit. Eshtë një nga popujt më të rinj të Evropës, me një moshë mesatare prej 27 vjeç. Shqiptarët kanë mundësi të mëdha në vendin e tyre për zhvillimin e bujqësisë, shfrytëzimin racional të pyjeve, rritjen e blegtorisë, peshkimin. Në territoret e tyre ka rezerva kromi, bakri, boksiti, qymyri, rezerva hidro – energjie, etj. Në Shqipëri mund të zhvillohet shumë mirë turizmi në zonat malore, por edhe në 440 kilometra bregdet gati të virgjër të detit Adriatik dhe të detit Jon, deri diku në qendër të Evropës, në 41 gradë të gjerësisë veriore. Dhe shqiptarët nuk kanë mbetur në vend. Pas krizave që ata pësuan vihet re se brezi i ri i është futur ndërtimit të vendit, duke ndryshuar faqen e fshatrave dhe qyteteve kryesore me godina të një teknologjie, që nuk ndryshon shumë nga ajo e vendeve të tjera evropiane. Të huajt i çmojnë hotelet, restorantet dhe baret pse jo dhe shërbimin e shqiptarëve, të cilët nuk qëndrojnë më poshtë nga çfarë ata gjejnë në vendet e tjera, qofshin me tradita shekullore në turizëm. Sigurisht në Shqipëri vihen re edhe raste ndërtimesh të egra, fryt i mungesës apo zbatimit të ligjshmërisë. Por dhe kjo ka shpjegimin e vet. Ekonomia nuk mund të presë, duhet të shkojë përpara. U takon legjislatorëve të nxjerrin ligjet dhe të kërkojnë që ato të zbatohen. Emigracioni i ri i shqiptarëve, pas shembjes së regjimeve komuniste në Ballkan, është një dukuri krejt e re me specifikën e vet në këtë etapë të historisë së tyre, le ta quajmë këtë etapën e demokratizimit a të tranzicionit drejt sistemit ekonomik kapitalist me globalizim ose jo. Ajo që është specifike dhe masive tek emigrantët e rinj shqiptarë është patriotizmi, dashuria e madhe për vendin e tyre, dhe çuditërisht krenaria e tyre atavike. Dhe nuk e kanë pasur të lehtë ta ruajnë dhe ta manifestojnë atë krenari shqiptare, kur mediat e të gjitha vendeve kanë paraqitur si shqiptarë, gjithmonë te publiku i tyre, vetëm ata mijëra të rinj shqiptarë të hapërdarë nëpër Evropë që merren me veprimtari të jashtëligjshme. Studiuesit kanë nxjerrë se emigrantët shqiptarë më shumë se emigrantë të popujve të tjerë janë bërë një faktor me peshë jo vetëm për përmirësimin e jetës, por edhe të kulturës, e sidomos të ekonomisë së atdheut që ata lanë pas në kohën e eksodeve biblike… Sot duhet theksuar, se brenda një viti ata dërgojnë në atdhe vetëm nëpërmjet institucioneve bankare një miliard euro. Dhe kjo është pare me djersë që i dërgohet atdheut për ndihmë. Merreni me mend se sa mund të investojnë emigrantët kur shteti shqiptar të sigurojë investimet!
Me eksperiencën që keni fituar edhe në studimet e vendeve të sotme të Ballkanit, çfarë mund të na thoni lidhur me zgjidhjen e drejtë që duhet të gjendet për ta paqësur Ballkanin?
Mendoj se virusi që ka shkaktuar sëmundjen që u bë një epidemi që ka brejtur dhe ka vënë në rrezik demokracitë e reja në zhvillim e sipër në vendet e Juglindjes së Evropës, ky virus mund të mund të asgjësohet në Ballkan po qe se ka një vullnet të mirë te qeveritarët e atyre vendeve, si për të kontrolluar nacionalizmin e egër, ashtu edhe korrupsionin shtetëror. Kjo mund të bëhet vetëm po qe se i jepet një pavarësi e vërtetë popujve dhe kombeve, si edhe një autonomi e paevitueshme minoriteteve kombëtare, kudo qofshin në Ballkan.
A keni ndonjë mesazh për popullin shqiptar në këtë muaj nëntori, muaj festash të kombit shqiptar?
Eshtë një kënaqësi për mua t’u uroj nëpërmjet jush të gjithë shqiptarëve të Ballkanit, si dhe shqiptarëve kudo që ndodhen në botë, festën jubilare të 95-vjetorit të Shpalljes së Pavarësisë në Vlorë. Një përshëndetje u dërgoj edhe delegacioneve shqiptare të Shqipërisë, Kosovës që kam njohur në takime në OKB Gjenevë, në forume ndërkombëtare si ai i Kran Montanës e në kolokiume e simpoziume të tjera, ku është trajtuar çështja shqiptare, të cilën unë e kam mbrojtur me bindje shkencore, por edhe do ta mbroj.
Burimi: ARBERIAONLINE
Evropa sabotoi historinë tuaj në shekullin XIX, kur Ilirinë e quajti Ballkan”
30/11/2007 - Panorama
Diku andej nga fundi, pranë Ruandës mbase. Dhe përderisa ne nuk e njohim vetveten mirë, përderisa ngremë zërin, nxijmë gazetat e çajmë mikrofonat duke përbotëruar sa monstruozë jemi, harruar vlerat, kështu ka për të ndodhur. Të huajt, shumica absolute e tyre, ata që përbëjnë mëhallën e madhe rrotull shtëpisë, nuk do të na japin vendin që na takon kurrë nëse një ditë ne nuk do të mësojmë të duam para së gjithash vetveten. Dhe që të kesh respekt për vetveten, së pari duhet të fiksosh në memorie vlerat, pozitivitetin. Kombe të tjera, më agresivë, më të fuqishëm, duket veçse na kanë marrë me përdhunë në çdo kohë pasurinë dhe vetë jetën, kanë punuar me kujdes për të na vdekur në shpirt edhe atë pjesë e cila na bënte krenarë: - Historinë. Të vrarë, të vjedhur, të kafshuar dhe së fundmi të izoluar, mbase vërtet ne nuk dukemi më shumë se tregojmë. Porse është turp gjithsesi që të huajt të na mësojnë të jemi më shumë krenarë. Dhe ndërsa grekët, për shembull, na vendosin kufirin, jo vetëm imagjinar, në Shkumbin, dhe këtë ua trashëgojnë brezave, pavarësisht se shifrat tregojnë 2007, sa nacionalistë mbetet të jemi? Sa dimë ne se Aleksandri i Madh ishte ilir, apo edhe vetë Pirrua i Epirit. Dhe nëse ata më pas folën një tjetër gjuhë, pse nuk tentojmë të përvetësojmë atë pjesë që na takon? Por ky le të mbetet një ilustrim. Vonë nuk është kurrë. Këtë filozofi sjell edhe historiani zviceran Aleksandre Lambert në intervistën për “Panorama”. Fe. De.
INTERVISTA e Dr. Lambert i pergjigjet Dr. Adamidit dhan me 1906, me vie keqe per ata qe nuk dijne te lexojne MES rreshtave...por le te gjurmojn edhe me tej derisa ta gjejne vetë se, ku eshte arsyeja e ketij postimi...! shendet ...dhe ne munges te mos njohjes se gjuhes, me duket se ekziston ehe Translater google, atehere pse te mos sherbeheni ?
Dr. Aleksandre Lambert, me që ju i njihni problemet e vendeve të Evropës Juglindore, sidomos shqiptarët, a mund t'u flitni lexuesve tanë, por edhe botës, në këtë 95-vjetor të Shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë se si i njihni ju shqiptarët?
Përballë tendencës së përgjithshme të shtypit dhe mediave të tjera ndërkombëtare, pjesërisht të ndikuara nga propaganda serbe dhe greke, si dhe nga gjithë ata që i mbështesin, duke folur keq për shqiptarët - dhe duke qenë se bashkësia ndërkombëtare bën pyetjen për të ardhmen e këtij populli në Evropën Juglindore, unë mendoj se është koha që të paraqitet ky popull në një mënyrë objektive, konstruktive, dhe pse jo edhe të drejtë.
Më lejoni t'ju them që në fillim se unë nuk mendoj se shqiptarët janë engjëj dhe popuj të tjerë duke përfshirë edhe serbët të jenë të tillë. Unë do t'ju flas për faktin se me përhapjen e klisheve, këtyre ideve të rreme shumë herë të përsëritura me fyerje kundër shqiptarëve, askush nuk do mund t'u ndërrojë bindjen shqiptarëve për dinjitetin e tyre të shquar, as edhe për identitetin e tyre kombëtar, për të cilin ata kanë të drejtë të jenë krenar. Me fjalë të tjera, të flasësh qëllimisht keq për dikë dhe pa argumente tregon se kemi të bëjmë me një vogëlsi shpirtërore që mbulon me turp atë që shpif, sidomos kur nuk ia njeh, por edhe më keq kur ia mohon vlerat një populli.
Çfarë mund të na thoni për zhvillimin e ngjarjeve në vendet e Ballkanit pas përmbysjes së regjimeve komuniste, sidomos për ato lidhur me shqiptarët?
Pas Luftës së Ftohtë, Evropa dy herë nuk ka qenë në gjendje të ndalojë genocidet dhe "spastrimet etnike" në kontinentin e vet. Po të mos kishin ndërhyrë më në fund Shtetet e Bashkuara për të ndaluar masakrat në Bosnje dhe në Kosovë, asgjë nuk do ta kishte ndaluar regjimin e Milosheviçit të çonte deri në fund genocidin e tij të bërë kundër popullsive myslimane në Ballkan. Duhet pranuar se Evropa ka disa vështirësi në punën për të integruar në mënyrë të drejtë komunitetet e veta myslimane. Gjithashtu mund të supozojmë se po të kishin qenë të krishterë 8 mijë burrat dhe djemtë që u masakruan në Srebrenicë, Mladiçi dhe Karaxhiçi nuk do t'i kishin shpëtuar proceseve të tyre për një kohë kaq të gjatë. Nga ana tjetër duhet të jemi të ndërgjegjshëm se afiliacionet fetare dhe konfesionale të shqiptarëve nuk kanë qenë shumë të rëndësishme për ta, as edhe qenësore në përcaktimin e identitetin të tyre kombëtar. Në fakt, Gjergj Kastrioti Skënderbeu, Hero i tyre kombëtar, ishte katolik kur ai luftonte kundër otomanëve për 25 vjet rresht, duke mbrojtur lirinë e Shqipërisë dhe duke penguar ushtritë otomane të mbërrinin deri në Vatikan. Nuk është një gjë e rastit që shumë Papë atë e kanë nderuar me emrin "Kampion i Kristianizmit". Kurse Volteri ka shkruar për të: "Po të kishte qenë në krye të Perandorisë Bizantine, Gjergj Kastrioti Skënderbeu, Konstandinopoli nuk do të kishte rënë në duart e Otomanëve", që në atë kohë përfaqësonin Perandorinë më të fuqishme të botës. Edhe Napoleon Bonaparti e ka vlerësuar Skënderbeun si një nga katër "Gjeneralët" më të mëdhenj të historisë. E vërteta është se shqiptarët po ta kishin konsideruar fenë islame dhe çdo fe tjetër më të rëndësishme se identitetin kombëtar, nuk do ta kishin bërë Skënderbeun hero të tyre kombëtar.
Si e shpjegoni ju çështjen e kthimit të shumicës së shqiptarëve në fenë myslimane dhe mendimin e ndokujt që e konsideron këtë fakt si negacion për hyrjen e shqiptarëve në Evropë?
Unë mendoj se Evropa duhet të jetë krenare që të ketë në gjirin e saj kombin shqiptar, i cili duhet vlerësuar si shumë tolerant. Për shqiptarët çfarëdo që të jesh mysliman, ortodoks, katolik, por edhe atë, je po aq shqiptar dhe po aq i respektuar sa gjithë të tjerët. Eshtë e vërtetë se gjatë pushtimit otoman shumë shqiptarë u kthyen në myslimanë. Por e vërteta është se kryengritjet më të shumta kundra Perandorisë Otomane janë bërë më tepër nga shqiptarët se sa nga popujt e tjerë të krishterë. Përkundrazi, ndërrimi i fesë për shqiptarët ka qenë një mjet për të ruajtur identitetin e tyre kombëtar, dhe ata e kanë ruajtur këtë identitet për një kohë shumë të gjatë. Shumë kohë përpara ardhjes së qytetërimit sllav në Evropën Perëndimore dhe shumë përpara ardhjes së serbëve në Ballkan (ata erdhën në shekullin e VII-të pas Krishtit). Shqiptarët kishin një qytetërim të tyre në juglindje të Evropës dhe e kanë ruajtur kulturën e tyre gjatë shekujve, edhe pse janë ndodhur midis dy kulturave më të rëndësishme të Evropës të asaj kohe, greke dhe romake. Dhe kjo është një provë që flet në të mirë të shqiptarëve, po të kemi parasysh se në të njëjtën kohë shumë popuj të tjerë të Evropës u romanizuan, u gjermanizuan dhe u sllavizuan. Te shqiptarët ky fenomen asimilimi ndodhi vetëm te popullsia ortodokse e atyre krahinave kufitare që jetonin afër serbëve dhe grekëve. Ata nuk i qëndruan presionit fetar të drejtuar nga kisha ortodokse, që është e njohur shumë mirë në histori për çështje asimilimi. Ata e humbën identitetin e tyre kombëtar për t'u bërë grekë, serbë e malazezë vetëm për të ruajtur fenë ortodokse. Shqiptarët katolikë e kanë patur më të lehtë ta ruajnë identitetin e tyre shqiptar, sigurisht nga mbështetja e fuqishme e Vatikanit. Shqiptarët që u konvertuan në myslimanë e patën më të lehtë ruajtjen e identitetit kombëtar shqiptar, se feja myslimane ishte feja zyrtare e pushtuesit. Një meritë e tyre është fakti se ata morën vetëm kulturën osmane, dhe nuk u asimiluan prej tyre siç mund të ketë ndodhur me popuj të tjerë në Perandorinë Otomane, të cilët humbën edhe gjuhën. E vërteta është se shqiptarët e konvertuar në fenë islame, u sollën gjithmonë si vëllezër me shqiptarët ortodoksë e katolikë, duke ndihmuar këta të fundit në zgjidhjen e drejtë të shumë problemeve me administratën turke.
Pasi sqaruam çështjen e konvertimit fetar të shqiptarëve në Mesjetë, çfarë mund të na thoni ju për ilirët, paraardhësit e shqiptarëve të sotëm, ose më mirë si i njihni ju shqiptarët e Lashtësisë?
Ilirët, paraardhës dhe stërgjyshër të shqiptarëve janë regjistruar nga historia në Evropën Juglindore të paktën po aq herët sa edhe grekët. Ata janë unikë në Evropë, sepse prania e tyre në këtë zonë ngjitet të paktën deri në periudhën neolitike, siç e dëshmojnë arkeologjia, antropologjia dhe vazhdimësia kulturore dhe etnolinguistike. Grekët dhe shqiptarët kanë të përbashkët faktin se kanë gjuhë indoevropiane që dallohen nga gjuhët e tjera indoevropiane, ashtu sikurse edhe armenishtja. Studimet e gjysmës së dytë të shekullit XX, provojnë se shqipja është gjuha më e vjetër indoevropiane. Gjuha shqipe ndryshe nga greqishtja dhe armenishtja e sanskritishtja në shkrimin e saj përdor alfabetin latin, dhe shqiptohet ashtu sikurse shkruhet. Po të hyjmë në historinë e lashtësisë, ne mund të gjejmë se Aleksandri i Madh, i biri i Olimpias, epirote - ilire, kishte si gjuhë amtare ilirishten. Greqishten atij ia mësoi Aristoteli. Shumë e përhapur është në botën e sotme shprehja "Një fitore si e Pirros". Dhe kjo shprehje të kujton fitoren e famshme që Pirroja pati kur mundi romakët në Askulum në vitin 279, para Krishtit. Plutarku e ka vlerësuar Pirron si strategun më të madh të lashtësisë. Kjo betejë që humbën romakët mbeti në histori edhe si beteja që karakterizon fillimin e ngjitjes së tyre, kurse për Epirotët dhe për Pirron kjo betejë u shënua si pika e dekadencës së tyre. Bota e ka konsideruar Pirron si grek, edhe pse ai e mësoi greqishten në moshën 12-vjeçare në Aleksandri, ku vazhdonte edukatën e tij princore. Eshtë e vërtetë se romakët i mundën ilirët pas luftërash dhe kryengritjesh që zgjatën me shekuj. Konsulli romak Paul Emili nuk mundi të nënshtrojë ilirianët edhe pasi ai rrafshoi për tokë më se 70 qytete të tyre dhe dërgoi në Romë si skllevër 150.000 epirotë - ilirë, me në krye mbretin e tyre Genc. Sipas historianit romak Suetona, kryengritja e ilirëve në vitet 6 dhe 9 pas Krishtit ishte më e tmerrshmja nga të gjitha luftërat që Roma ka bërë në botën e jashtme pas luftërave Punike. Roma nuk arriti t'i asimilojë ilirët. Përkundrazi, janë me dhjetëra perandorët që Iliria i dha Romës, sidomos kur Perandoria romake filloi të bjerë. Midis perandorëve më të famshëm le të përmendim Konstantinin e Madh, që lindi në Kosovë. Qe Konstantini i Madh ai që u rreshtua vendosmërisht në anën e kishës Kristiane me Ediktin e Milanos të vitit 313, i cili u garantoi të krishterëve një tolerancë që ishte e barabartë me njohjen e kristianizmit si fe e shtetit. Sundimi i Konstantinit të I-rë shkëlqeu me ndërtimin e monumenteve kristiane, prej të cilëve po përmend Vatikanin. Edhe Perandori Justiniani i I-rë ishte ilir. Ai la si trashëgimi të lavdishme veprën e tij legjislative Kodi i Justinianit, që ka mbetur edhe sot e kësaj dite themeli i të drejtës civile moderne. Përkthyesi i parë i Biblës në gjuhën latine ka qenë iliriani Shën Hieronim. Kompozitori dhe himni kristian "Laudamus …" me përdorim edhe sot e kësaj dite është vepër e kompozitorit Niket Dardani, edhe ai ilirian nga Kosova. Duhet të pranojmë se ilirët në Evropë kanë qenë një nga popujt e parë që u kristianizuan, kjo vërtetohet edhe nga Bibla. Kur Shën Pavli shkoi në Iliri për të kristianizuar ilirët, ai gjeti në Durrës një kishë kristiane.
A mund të na thoni diçka lidhur me shqiptarët që lanë gjurmë në historinë e Evropës gjatë Mesjetës, duke na e konkretizuar këtë dhe me emra?
Në Mesjetë shqiptarët i kanë dhënë udhëheqës botës, udhëheqës laikë ose fetarë dhe personalitete kulturore që i kalojnë kufijtë e Evropës. Disa Papë kanë qenë shqiptarë, për shembull, - Klementi i XI-të më i dalluari prej tyre. Por shqiptarët kanë qenë në krye të feve me rëndësi botërore, si në krye të fesë ortodokse, ashtu edhe të asaj myslimane. Në histori gjejmë udhëheqës të shquar shqiptarë në shumë vende të Evropës, madje edhe prej atyre që ngandonjëherë kanë përcaktuar fatin e shumë betejave historike (në vitin 1515 qe Merkur Bua me kalorësinë e lehtë të Venedikut, e përbërë e gjithë nga shqiptarë që përcaktoi fitoren e betejës së Marinjanit, që historia e emëroi beteja e gjigandëve dhe jo Françesku i I-rë i Francës, 19 vjeç, që ato dy ditë beteje mësoi se si luftohet). Shqiptarët i kanë dhënë shumë kryeministra dhe gjeneralë të shquar Perandorisë Otomane (vetëm familja Qyprili i dha 5 kryeministra Perandorisë). Shqiptarët i kanë dhënë shumë heronj të pavarësisë greke, prej të cilëve po përmend Kundurjotis, Marco Boçari, Kanaris, Kolokotroni, Karaiskaqis, Bubulina. Që ishin në udhëheqje të revolucionit grek, prej të cilëve edhe disa kryeministra të shtetit të ri të pavarur grek. Rumania gjithashtu ka pasur një familje princore me origjinë shqiptare (Aleksandër dhe Vladimir Gjika si dhe princesha Eleonora e njohur me emrin Dora Distria). Françesko Crispi, shok i Garibaldit, Kavurit e Macinit që ka qenë një kryeministër i madh Italisë, ishte me origjinë shqiptare. Piktorë si Carpacci, Albani etj., humanisti Leonic Tome, profesori i Kopernikut dhe shumë personalitete shqiptare, janë nderuar nga historia e Italisë. Muhamet Aliu, reformatori i Egjiptit Modern, që historia franceze e ka quajtur "Napoleon i Lindjes së Afërt" qe shqiptari që themeloi dinastinë mbretërore të Egjiptit që mbretëroi gati 150 vjet.
Arkitekti i "Taxhmahallit" në Agra të Indisë, kryevepra e arkitekturës islamike, ishte vepër e një shqiptari ashtu sikurse edhe "Xhamia Blu" e shumë xhami të rëndësishme të Stambollit. Dhe më në fund Heroi Kombëtar i shqiptarëve, Gjergj Kastrioti Skënderbeu, një shembull gati universal i luftëtarit të lirisë, i nderuar në botën mbarë me përmendore jo vetëm në Tiranë, Prishtinë e Shkup, po gjithashtu në Romë, Bruksel, Gjenevë, Detroit, Buenos Aires. Të tjera përmendore për Skënderbeun janë projektuar të ngrihen në Londër, Varshavë, Melburn, Manila etj. Kur shqiptarët kanë kontribuar kaq shumë për qytetërimin e njerëzimit, përse pak njerëz në botë janë të ndërgjegjshëm për këtë, përkundrazi shumë as nuk kanë dashur ta pranojnë këtë realitet? Duhet thënë se një gjë e tillë shpjegohet edhe nga izolimi relativ jo pa qëllim i shqiptarëve nga komuniteti ndërkombëtar, dhe në mënyrë të veçantë nga ai evropian, që nga Kongresi i Berlinit e këtej (1878). Në të vërtetë pas mundjes së turqve në luftën ruso-turke, shtypi ndërkombëtar filloi punën për të injoruar shqiptarët duke i ndërruar emrin gadishullit të dikurshëm të Ilirisë të banuar që nga kohët parahistorike dhe deri në ditët e sotme nga ilirianët - shqiptarët. Atë e pagëzuan me emrin e ri që ka edhe sot, Gadishulli i Ballkanit, vetëm duke u nisur nga vargu i maleve Ballkan. Përse iu vërsulën shqiptarëve? Pjesa më e madhe e diplomacisë konservatore evropiane ka përdorur termin pexhoratif "turq" për t'i cilësuar si turq të gjitha komunitetet myslimane në Ballkan, edhe pse shumica prej tyre nuk janë aspak turq. Evropa ka mbështetur dhe ka zmadhuar tokat e Greqisë, të Serbisë dhe të Malit të Zi, në kurriz të shqiptarëve. Asnjëra nga fuqitë e mëdha evropiane nuk e ka mbështetur çështjen shqiptare, kur shqiptarët krijuan Lidhjen e Prizrenit për të mbrojtur çështjen e tyre të drejtë kundër vendimeve të Kongresit të Berlinit. Ata u lanë në baltë nga të gjithë.
A mund të na flitini për shqiptarët pas Kongresit të Berlinit dhe Lidhjes së Prizrenit deri në Pavarësi?
Duhet pranuar se krijimi i shtetit shqiptar është relativisht i vonshëm. Që nga dalja në arenën ndërkombëtare të çështjes shqiptare në saj të Lidhjes së Prizrenit, shqiptarët nuk kanë pushuar së luftuari për autonominë e tyre politike. Vetëm në vitin 1912 gjatë luftës së I-rë ballkanike, shqiptarët arritën të shpallin pavarësinë e tyre. Në vitin 1913 Konferenca Ndërkombëtare e Ambasadorëve në Londër e ka njohur pavarësinë e Shqipërisë dhe në një farë mënyre kufijtë e saj. Sigurisht duke paguar shumë shtrenjtë këtë pavarësi, shqiptarët me gjysmën e territoreve të populluara nga shqiptarë që diplomacia botërore ia dhuroi serbëve, grekëve dhe malazezëve. Dhe që nga kjo kohë bota filloi të përdorë shprehjen "Shqipëri e Madhe", duke i paraqitur keq shqiptarët dhe duke dekurajuar çdo dëshirë të tyre që të formojnë në mënyrë të ligjshme shtetin komb shqiptar. Ja që dhe padrejtësia historike ndaj shqiptarëve që përgatiti një përmbysje të vërtetë në Ballkan, duke e cilësuar këtë të fundit "depo baruti").
Si e njihni ju Shqipërinë dhe shqiptarët pas shpalljes së Pavarësisë Kombëtare dhe çfarë ndodhi me ta deri në mbarimin e Luftës së Parë botërore?
Në vitin 1912, Shqipëria e pavarur shpallet shtet asnjanës. E vërteta është se që nga pavarësia dhe në vitet që erdhën dhe gjatë gjithë shekullit të XX-të, Shqipëria, shteti më i vogël i Evropës ka vuajtur agresione dhe pushtime të huaja më shumë se çdo shtet tjetër evropian. Për shqiptarë shekulli i XX-të filloi me ekspeditat ushtarake dënuese të Turqisë që shkatërruar vendin për t'i nënshtruar shqiptarët kryengritës kundër pushtimit turk, në emër të vendosjes së rendit perandorak. Pastaj gjatë Luftës së I-rë Ballkanike, të gjitha palët ndërluftuese të këtij konflikti, Serbia, Mali i Zi, Bullgaria dhe Greqia, në emër të luftës kundër Turqisë pushtuan toka shqiptare dhe luftën e bënë po në territore të banuara nga shqiptarë, duke dhunuar në këtë mënyrë asnjanësinë e Shqipërisë. Gjatë Luftës së II-të Ballkanike (1913), kur Serbia dhe Greqia u lidhën për të luftuar kundër Bullgarisë, shtetet ndërluftuese zhvilluan luftime edhe në toka të banuara nga shqiptarë. Edhe para shpërthimit të Luftës së I Botërore, Greqia pushtoi Shqipërinë e Jugut, ku bëri një genocid të vërtetë duke djegur 400 fshatra me popullsi shqiptare - myslimane. Në shembullin e genocidit që kishin bënë serbët kundër shqiptarëve në vitin 1912 e 1213. Serbia pushtoi përsëri Shqipërinë e Veriut (1915) kur serbët ishin në luftë kundër ushtrisë austro - hungareze. Merrni me mend Shqipërinë e Veriut që u bë prapë fushë lufte. Dhe sikur kjo të mos mjaftonte, italianët filluan pushtimin e tokave të Shqipërisë Jugperëndimore (1915). Edhe francezët dërguan ushtritë e tyre për të pushtuar Shqipërinë Juglindore në vitin 1915. Ja se si evropianët e kanë trajtuar një shtet sovran dhe asnjanës të vetë Evropës.
Kush është Aleksandre Lambert
Dr. Aleksandre Lambert, historian, që ka si gjuhë amtare gjermanishten dhe është doktoruar në Relacione Ndërkombëtare në Institutin Universitar të Studimeve të larta Ndërkombëtare në Gjenevë është Drejtor akademik i "School of International Training" në Gjenevë. Ai është autor i disa librave dhe artikujve në fushën e relacioneve ndërkombëtare të filozofisë politike, të politikës së sigurisë dhe lidhjeve civile-ushtarake. Eshtë ekspert i OSBE dhe i kontrollit demokratik të reformës së Forcave të armatosura. Ai ka dhënë kontributin e vet në shumë takime ndërkombëtare në Amerikë, në Evropë, në Kaukaz, në Azinë Qendrore dhe në veçanti në Evropën Juglindore si në Slloveni, Kroaci, Serbi, Bosnjë, Mal të Zi, e në shumë forume ndërkombëtare si atë të Kran Montanës, ku ka njohur delegacionet e Shqipërisë, të Kosovës etj. Ai e ka vizituar Shqipërinë dhe ka filluar të njohë çështjen shqiptare që në rini të tij me kërkimet e bëra në Arkivin e Lidhjes së Kombeve Gjenevë, kur njohu mirë edhe çështjen çame.
“Aleatët ia lanë Lindjes Shqipërinë, edhe pse e dinim se s’ishit sllavë”
01/12/2007 - gazeta Panorama
• Në pjesën e sotme të intervistës për “Panorama”, historiani zviceran Dr. Aleksandre Lambert, flet për Shqipërinë pas Luftës së Dytë Botërore.
Në pjesën e sotme të intervistës për “Panorama”, historiani zviceran Dr. Aleksandre Lambert, flet për Shqipërinë pas Luftës së Dytë Botërore. Këmbëngul se nuk është e rastit që shqiptarët në asnjë moment të historisë nuk njihen si komb që ka sulmuar kombet e tjerë dhe se shumë shqiptarë kanë shkëlqyer duke drejtuar qoftë perandori, qoftë shtete të tjera. Po kështu, sipas tij, të tjerë shqiptarë kanë lënë emrin e tyre në fusha të ndryshme të shkencave në shtete të ndryshme të botës. Më tej historiani ndalet në zhvillimet pas Luftës së Dytë Botërore, duke shprehur bindjen se ajo që ndodhi me Shqipërinë, me lënien e saj në Bllokun e Lindjes ishte një llogari e bërë nga aleatët që fituan luftën. Në fund edhe disa këshilla se si duhet të veprojnë shqiptarët për t’u ngjitur pranë shumicës, aty ku ata tentojnë.
Sipas jush, cili është qëndrimi i Shqipërisë dhe shqiptarëve kundër agresionit fashist italian dhe gjatë Luftës së Dytë Botërore?
Në prill të vitit 1939 re të zeza i afrohen përsëri Shqipërisë, kur ky shtet që nuk ka sulmuar kurrë një vend tjetër, u sulmua dhe u pushtua nga Italia fashiste, por jo pa i bërë një qëndresë të armatosur asaj fuqie të madhe. U derdh gjak në Shqipëri për mbrojtjen e pavarësisë, në vigjiljen e shpalljes së Luftës së II-të Botërore, pasi dy shtete me emër të mirë evropian i’u dorëzuan Gjermanisë naziste pa shkrepur asnjë pushkë. Në shtator të vitit 1939, kur shpërtheu Lufta e II Botërore, Shqipëria asnjanëse, por e pushtuar shërbeu sërish si fushë lufte kur ajo nuk i kishte deklaruar luftë asnjë shteti tjetër. Në vitin 1940 pas agresionit të ushtrisë fashiste italiane kundër Greqisë, historia e deshi që grekët që mbrojtën vendin e tyre kundër italianëve zhvilluan luftimet më të shumta në tokën e Shqipërisë së Jugut. Pas gjithë sa na thatë del se mbi shqiptarët kanë rënë të gjitha pasojat e konflikteve ushtarake që kanë ndodhur në Evropë gjatë shekullit XX-të. Nuk ka asnjë dyshim. Le të dalë një historian për të kundërshtuar të vërtetën tragjike shqiptare, duke na treguar një popull a shtet tjetër në Evropë, që të ketë pësuar më shumë pushtime dhe më shumë luftëra të zhvilluara në territorin e tij se shqiptarët asnjanës, e për më tepër që nga çdo konflikt të kenë dale jo vetëm pa asnjë përfitim, por me humbjet që bota u ka shkaktuar atyre.
Po vetë shqiptarët, që kanë vuajtur kaq shumë nga luftërat që shtetet e tjerë kanë zhvilluar padrejtësisht në territoret e tyre, a kanë bërë ata vetë luftëra gjatë shekullit XX-të? Dhe përse?
Po, shqiptarët kanë bërë vetëm luftëra për çlirim kombëtar dhe për mbrojtjen e pavarësisë së tyre, sigurisht në një masë që i përgjigjet atyre si shteti më i vogël i Evropës edhe pse i provuar historikisht si më i vjetri. Ata vetë kanë organizuar vetëm luftëra për çlirim dhe jo luftëra për të pushtuar vende të tjera. Kështu në shembullin e luftës së Vlorës ata organizuan luftën e çlirimit kombëtar pa pasur asnjë ndihmë të huaj. Shqiptarët bënë luftën e tyre për mbrojtjen e integritetit tokësor nga sulmi i Italisë fashiste. Dhe gjatë Luftës së Dytë Botërore edhe pse pati në Shqipëri një rezistencë popullore nacionaliste kundër pushtuesit italian e gjerman, atje u bë një luftë e organizuar kundër pushtuesit për çlirim kombëtar nga zgjedha nazifashite.
Shqipëria u çlirua. Lufta e Dytë Botërore mori fund. Po çfarë u bë me Shqipërinë dhe shqiptarët?
Në mbarim të Luftës së Dytë Botërore aleatët e perëndimit u kujdesën shumë për të mos lejuar që në Greqi të fitonin komunistët dhe ajo të mbetej në kampin komunist. Greqia mbeti me perëndimin. Por Shqipërinë aleatët ia lanë bllokut të lindjes edhe pse e dinin mirë se shqiptarët, si edhe grekët nuk bënin pjesë në popujt “sllavë”, dhe ç’është më e keqja ata e dinin se një pjesë e mirë e popullit shqiptar nuk ishin me komunistët. Ata e njihnin mirë këtë realitet. Dhe ja fati i popullit shqiptar kur ai iu la bllokut të lindjes për të provuar kështu të gjitha tmerret e sistemit komunist. Si fillim diktatura komuniste e Enver Hoxhës bëri një politikë të jashtme shumë të keqe, duke u prishur në mënyrë të prerë me aleatët perëndimorë të luftës, anglezët dhe amerikanët. Një prishje tjetër aleance ndodhi kur në vitin 1948 u prenë marrëdhëniet diplomatike me Jugosllavinë e Titos. Pastaj i erdhi radha prishjes me Moskën në vitin 1961. Dhe më në fund me Kinën komuniste në vitin 1978. Sigurisht diktatori Enver Hoxha asgjësoi dhe zhduku fizikisht pjesën më të madhe të shokëve të afërt të luftës, duke vazhduar deri në fund të jetës së tij luftën e klasave të ushtruar kundër një populli të tërë. Ai nuk kërkoi të bënte aleanca strategjike, por preferoi të ndërtojë 700 000 bunkerë në të gjithë vendin. Enver Hoxha nuk pranoi asnjë ndihmë të perëndimit “kapitalist”, madje as edhe ndihmën e Kryqit të Kuq ndërkombëtar të destinuar për të dëmtuarit nga tërmetet dhe fatkeqësi të tjera natyrore. Kjo ka ndodhur në të njëjtën kohë që drejt Jugosllavisë shkonin miliarda dollarë me vlerën e asaj kohe, prej të cilave vetëm një pjesë shumë e vogël caktohej për shqiptarët e Kosovës. Qeveria jugosllave në vend që t’u jepte shqiptarëve të Kosovës mundësi pune dhe vende në administratë e kulturë, ajo parapëlqente t’i punësonte jashtë shtetit si emigrantë. Po t’ju japim si shembull Zvicrën mund t’ju themi se në Zvicër kanë emigruar më shumë shqiptarë nga ish- Jugosllavia se në asnjë vend tjetër të botës po të merret në përpjesëtim me popullsinë dhe territorin që ka ky shtet, relativisht i vogël i Evropës. Me këtë rast më lejoni të bëj konstatimin, se Titoja me anë të emigracionit bëri një spastrim etnik të shqiptarëve të Kosovës nga Jugosllavia.
A kanë bërë shqiptarët në historinë e re luftëra pushtuese qoftë në aleanca, ose masakra kundër popujve të tjerë?
Shqiptarët nuk kanë sulmuar asnjë komb tjetër dhe nuk kanë marrë pjesë në masakra. Eshtë e njohur se shqiptarët e kanë për turp të vrasin një armik që dorëzohet. Edhe gjatë Luftës së Dytë Botërore, pas kapitullimit të Italisë fashiste (1943) shqiptarët me traditën e tyre të mikpritjes strehuan ushtrinë italiane, edhe pse një ushtri fashiste dikur pushtuese kishte vrarë, djegur e shkretuar vendin. Ata e prishën realizimin e planit nazist gjerman për internimin në Gjermani të ushtrisë italiane. Shqiptarët fill mbas Luftës së II–të Botërore i riatdhesuan të gjithë ushtarët italianë. Për të vlerësuar fisnikërinë dhe vlerën e këtij qëndrimi tepër humanitar ndaj ushtrisë dhe popullit italian në atë epokë historike, mjafton të kujtojmë se mijëra ushtarakë italianë pas kapitullimi të Italisë (1943) u masakruan nga nazistët në ishullin grek të Qefalonisë. Për ironi të fatit, gjysmë shekulli më vonë nga shpëtimi i ushtrisë italiane nga shqiptarët në kohën e luftës, qeveria italiane harroi gjestin fisnik të tyre. Në vitin 1991, i priti shumë keq 15 000 refugjatët e eksodit shqiptar, duke i mbyllur për disa ditë në stadiumin e Barit në atë vapë gushti, duke u hedhur ushqimet dhe ujin me helikopter nga qielli. Ky qëndrim nuk i përgjigjej sjelljes plot mirëkuptim të popullit Italian.
A jeni optimist për shqiptarët se një ditë ata do të ecin me të njëjtin hap të ndonjë vendi të përparuar të Lindjes komuniste?
Unë kam besim tek e ardhmja e shqiptarëve të Ballkanit. Eshtë një nga popujt më të rinj të Evropës, me një moshë mesatare prej 27 vjeç. Shqiptarët kanë mundësi të mëdha në vendin e tyre për zhvillimin e bujqësisë, shfrytëzimin racional të pyjeve, rritjen e blegtorisë, peshkimin. Në territoret e tyre ka rezerva kromi, bakri, boksiti, qymyri, rezerva hidro – energjie, etj. Në Shqipëri mund të zhvillohet shumë mirë turizmi në zonat malore, por edhe në 440 kilometra bregdet gati të virgjër të detit Adriatik dhe të detit Jon, deri diku në qendër të Evropës, në 41 gradë të gjerësisë veriore. Dhe shqiptarët nuk kanë mbetur në vend. Pas krizave që ata pësuan vihet re se brezi i ri i është futur ndërtimit të vendit, duke ndryshuar faqen e fshatrave dhe qyteteve kryesore me godina të një teknologjie, që nuk ndryshon shumë nga ajo e vendeve të tjera evropiane. Të huajt i çmojnë hotelet, restorantet dhe baret pse jo dhe shërbimin e shqiptarëve, të cilët nuk qëndrojnë më poshtë nga çfarë ata gjejnë në vendet e tjera, qofshin me tradita shekullore në turizëm. Sigurisht në Shqipëri vihen re edhe raste ndërtimesh të egra, fryt i mungesës apo zbatimit të ligjshmërisë. Por dhe kjo ka shpjegimin e vet. Ekonomia nuk mund të presë, duhet të shkojë përpara. U takon legjislatorëve të nxjerrin ligjet dhe të kërkojnë që ato të zbatohen. Emigracioni i ri i shqiptarëve, pas shembjes së regjimeve komuniste në Ballkan, është një dukuri krejt e re me specifikën e vet në këtë etapë të historisë së tyre, le ta quajmë këtë etapën e demokratizimit a të tranzicionit drejt sistemit ekonomik kapitalist me globalizim ose jo. Ajo që është specifike dhe masive tek emigrantët e rinj shqiptarë është patriotizmi, dashuria e madhe për vendin e tyre, dhe çuditërisht krenaria e tyre atavike. Dhe nuk e kanë pasur të lehtë ta ruajnë dhe ta manifestojnë atë krenari shqiptare, kur mediat e të gjitha vendeve kanë paraqitur si shqiptarë, gjithmonë te publiku i tyre, vetëm ata mijëra të rinj shqiptarë të hapërdarë nëpër Evropë që merren me veprimtari të jashtëligjshme. Studiuesit kanë nxjerrë se emigrantët shqiptarë më shumë se emigrantë të popujve të tjerë janë bërë një faktor me peshë jo vetëm për përmirësimin e jetës, por edhe të kulturës, e sidomos të ekonomisë së atdheut që ata lanë pas në kohën e eksodeve biblike… Sot duhet theksuar, se brenda një viti ata dërgojnë në atdhe vetëm nëpërmjet institucioneve bankare një miliard euro. Dhe kjo është pare me djersë që i dërgohet atdheut për ndihmë. Merreni me mend se sa mund të investojnë emigrantët kur shteti shqiptar të sigurojë investimet!
Me eksperiencën që keni fituar edhe në studimet e vendeve të sotme të Ballkanit, çfarë mund të na thoni lidhur me zgjidhjen e drejtë që duhet të gjendet për ta paqësur Ballkanin?
Mendoj se virusi që ka shkaktuar sëmundjen që u bë një epidemi që ka brejtur dhe ka vënë në rrezik demokracitë e reja në zhvillim e sipër në vendet e Juglindjes së Evropës, ky virus mund të mund të asgjësohet në Ballkan po qe se ka një vullnet të mirë te qeveritarët e atyre vendeve, si për të kontrolluar nacionalizmin e egër, ashtu edhe korrupsionin shtetëror. Kjo mund të bëhet vetëm po qe se i jepet një pavarësi e vërtetë popujve dhe kombeve, si edhe një autonomi e paevitueshme minoriteteve kombëtare, kudo qofshin në Ballkan.
A keni ndonjë mesazh për popullin shqiptar në këtë muaj nëntori, muaj festash të kombit shqiptar?
Eshtë një kënaqësi për mua t’u uroj nëpërmjet jush të gjithë shqiptarëve të Ballkanit, si dhe shqiptarëve kudo që ndodhen në botë, festën jubilare të 95-vjetorit të Shpalljes së Pavarësisë në Vlorë. Një përshëndetje u dërgoj edhe delegacioneve shqiptare të Shqipërisë, Kosovës që kam njohur në takime në OKB Gjenevë, në forume ndërkombëtare si ai i Kran Montanës e në kolokiume e simpoziume të tjera, ku është trajtuar çështja shqiptare, të cilën unë e kam mbrojtur me bindje shkencore, por edhe do ta mbroj.
Burimi: ARBERIAONLINE
===========================================
Dhe ndërsa
grekët, për shembull, na vendosin kufirin, jo vetëm imagjinar, në
Shkumbin, dhe këtë ua trashëgojnë brezave, pavarësisht se
shifrat tregojnë 2007, sa nacionalistë mbetet të jemi?
Sa dimë ne se Aleksandri i Madh ishte ilir, apo edhe vetë Pirrua i Epirit. Dhe nëse ata më pas folën një tjetër gjuhë, pse nuk tentojmë të përvetësojmë atë pjesë që na takon?
Por ky le të mbetet një ilustrim. Vonë nuk është kurrë.
Këtë filozofi sjelledhe historiani zvicrran Aleksandre Lambert në intervistën për“Panorama”. (Fe. De )?
Lambert: Evropa sabotoi historinë tuaj në shekullin XIX, kur Ilirinë e quajtiBalkan !
Lambert: "Luftës së Ftohtë, Evropa dy herë nuk ka qenë në gjendje të ndalojë genocidet dhe "spastrimet etnike" në kontinentin e vet. Po të mos kishin ndërhyrë më në fund Shtetet e Bashkuara për të ndaluar masakrat në Bosnje dhe në Kosovë, asgjë nuk do ta kishte ndaluar regjimin e Milosheviçit të çonte deri në fund genocidin e tij të bërë kundër popullsive myslimane në Ballkan.
Duhet pranuar se Evropa ka disa vështirësi në punën për të integruar në mënyrë të drejtë komunitetet e veta myslimane."
REAGIME:
Dardan Leka:Si kamundesi ti besohet një artikullshkruesit si ky me një titull bombastik kur dihet se ne kemi perplote hsitoriane tane qe e thone te verteten edhe me saket se ky gjoja historiani apo diplomati zvicranë ?
Cili është thelbi i kësaj interviste këtu nga gazetari Panorama ?
Ku jane referancat, ku është libri, gazeta apo regjistrimi origjinal i kësaj interviste ?
Kush është gazetari qe e ka marrur ne pytje këtë hsitorianë qe s'kam degjuar kurrë për te deri më sot ?
Unë kërkoj pergjigjie nga historiani Dr.Aleksander Lambert aty kur thote se:
Dardan Leka: Por është edhe detyra e lexuesit e kritikut tonë që te reagoje apo jo, nëse rrëfyesi lëshonë te dhana te pasakta apo te pa qeelluara e nganjhere edhe te dhena te imagjinuara pa kurrefare baze mbeshtetse e pa asnjë burim ne duhet te reagojmi, mos te rrijmi duarkryq:
a).Dr.Lambert:"Shqiptarët që u konvertuan në myslimanë e patën më të lehtë ruajtjen e identitetit kombëtar shqiptar, se feja myslimane ishte feja zyrtare e pushtuesit." ?!
b).Dr. Lambert:"Një meritë e tyre është fakti se ata morën vetëm kulturën osmane, dhe nuk u asimiluan prej tyre siç mund të ketë ndodhur me popuj të tjerë në Perandorinë Otomane, të cilët humbën edhe gjuhën.." ?!
Dardan Leka: Pra, sipas leksioneve që na i paska dhän Dr. Lambert, né, jo për 10 vite por as ketyre 100 vite nuk do te kemi aftësi te hyjmi në Europen e Bashkuar, lexojeni arsyet në vijim ju lutemi:
Dardan Leka: Na thuani ju lutemi i nderuari z.Lambert:
Cilët ishin ata popuj që humben gjuhën nën perandorinë osmane, na i thuani emrat e atyre popujve qe jane zhdukur ( e qe une nuk paskam degjuar për ta) si i kanë patur emrat ata popuj te zhdukur ?
Dr.Aleksander Lambert: "Dhe se, "duke iu falemenderuar pranimit te kultures Islame, né mbetem shqiptar ? (ky është definicioni nga historiani i shquar zvicrranë Dr. Lambert) sepse, sipas tij: "shumë e shumë popuj tjerë janë asimiluar e zhdukur në perandorinë osmane "pra te gjith ata qe nuk e pranuan kulturen e tyre Islame" mirëpo qe unë nuk e kam ditur këtë dhe sot e më sova nga ky historiuani i huaj se, kjo qenka e vertete apo jo?
Dardan Leka: Si u bë kjo kjo që: vetem "né" shqiptarët patem fatin e mirë dhe shpetuam sepse morem kulturen islaame dhe duke iu falemenderua turqve dhe kultures së tyre Islame që né e morem prej tyre, né nuk uzhdukem si te tjerë popuj ?
2.) Me keqardhje për ata qe nuk e moren kulturen islame dhe për këtë faj te tyre ata u zhduken ?
Dardan Leka:Kjo do thotë sipas porosive te Dr. Lambert se:
Falë kultures islame qe né morem prej pushtuesve osmanli shpetuam dhe nuk u asimiluam, ruajtem gjuhen dhe nuk u zhdukem si popujt e tjerë ?
Dardan Leka:A duhet edhe sot ti falenderojmi turqit edhe një herë që, falë kultures së tyre Islame qe ata na e imponuan neve, na sherben edhe sot si mjet mbrojtës që te mos zhdukemi nga presioni i kultures Europiane ?
Prandaj, ky izolim sherben ne anen tjeter edhe si shpetim ndaj një sulmi kulturore europiane që do na perbinte neve dhe brenda 100 vitesh ne do ishim asimiluar, do e kishim humbur gjuhen dhe do ishim zhdukur si ata popujt tjerë qe dikur nuk e pranuan Islamin dhe u zhduken, tani na vien radha qe edhe në Europë rrezikohemi nga zhdukja e dyanshme, cilen rrugë pra duhet ta zgjedhim né sipas këshillave tuaja i nderuari Dr.Aleksander Lambert ?
Dardan Leka: Pra, z.Lambert:
Nuk na vie mirë fare qe disa popuj tjerë qenkan zhdukur me fajin e tyre sepse: nuk pranuan si né shqiptarët kulturen Islame, a mund te na thuani z.Lambert:
Pse nuk u zhduken dhe nuk e humben gjuhën e tyre edhe katoliket e Mirditës e te Dukagjinit te cilët nuk e pranuan kulturen Islame ?
Pse nuk u zhduken dhe nuk e humben gjuhën e tyre ortodokesët në Shqipëri qe edhe ata nuk e pranuan kulturen Islame ?
Pse nuk u zhduken dhe nuk e humben gjuhën e tyre grekët qe edhe ata nuk e pranuan kulturen Islame dhe sot janë në BE ?
Pse nuk u zhduken Bullgarët qe nuk pranuan kulturen Islame dhe sot janë pjesë e BE-e ?
Pse nuk u zhduken serbët qe nuk e pranuan kulturen Islame e që nesër do hyjnë në BE ?
Pse nuk u zhduken...tjerë e tjerë popuj, pse nuk e harruan gjuhën e tyre këta popuj qe nuk pranuan kulturen Islame por vetem né qe pranuam kulturen Islame dhe shpetuam nga ky rrezikë sot nuk kemi te drejtën te jemi anetare te BE, pse ?
Dardan Leka: Mbi cilat baza autori i ketij shkrimi mbeshtetet kur thotë gjoja se:
Dr.Aleksander Lambert: "Ata popuj qe nuk pranuan kulturen isalme u zhduken, u asimiluan" dhe "humben" dhe "nuk ruajten gjuhen e tyre", kurse vetem ata qe pranuan kulturen e pushtuesve osmane, si né shqiptarët që pranuam, për fatin e mirë te tonin, "vetëm ne i'a arrijtem te ruajmi gjuhën tonë shqipe duke i'u falemenderuar pranimit te kulturës islame, ndesa ata popuj qe nuk pranuan islamin u zhduken ?
Dardan Leka:Te na i japi argumentet ky autori i këtij shkrimi te sajuar nga rrjeti i gazetes Panorama me inicalet ( q. p ) cilët janë këta artikuj shkrues ?
Pse fshifen e nuk prezentohen me emra para opinionit tonë, nga kush frigohen ? !
A nuk është detyra e një gazetari qe te dali haptas me guximin e tyre edhe para tanksit nese e kerkon nevoja e ta thojne te verteten, a nuk e kerkonim shprehjen e mendimit te lirë, ku jane te drejtat e njeriut atehere ?
Mirepo keta gazetare qe fshifen pas pseudonimeve me inicialet; (f. g) q.z) Pse nuk dalin me emra te tyre, a nuk eshte kjo per tu habitur ?
Dardan Leka:Nuk e kuptoj se si mashtrohet lexuesi shqiptar me këto intervista te sajuara e te rrejshme, pra, jo kurrësesi jo, keto nuk mund te ishin te dhana nga ndonje historianë apo specialist i njohur i qeshtjes shqiptare si ky zvicrani Dr. Aleksander Lambert, prandaj ne do e gjejmi dhe do ta pysesim nese me te vertete ai e ka dhene kete intervist apo jo, dhe do ta pyesim edhe njehere ne keto pytjet qe shtrova më sipër !
Dardan Leka: Kalojmi tani tek pytja tjetër edhe kjo më rendesi:
Dr.AleksanderLambert:"Evropa sabotoi historinë shqiptare në shekullin XIX,kur Ilirinë e quajti Balkan."..?!
Dardan Leka: A mendoni me te vertete i nderuari z. Lambert se, Europa e sabotoi historinë e popullit shqiptar në shekullin XIX-të, kur Ilirinë e quajti Ballkan, mbi ç'farë argumentesh ju mbështesni këtë teori që ju e quani si sabotim i historisë shqiptare nga Europa, a i keni këto dëshmi dhe se ku gjëndën, në cilat arkiva ?
Dardan Leka:Ju lutemi zoti Lambert, kjo =Iliria= e shekullit XIX-të, ku shtrihej, a mund te na i përshkruani këto territore mbi hartë ju lutemi, deri ku ishin kufinjët e kësaj Ilirie shqiptare te shekullit XIX-të qe unë kurrë nuk kamë degjuar për këtë Iliri ?
Dardan Leka: E verteta eshte ndryshe e jo ashtu si e imagjinoni ju z.Lambert se:
Dardan Leka:Në vitin1843, me urdhërin e Perandorit Ferdinand i Austro-Hungarisë, nga dyshimi e frika që kishin prej pan-sllavizmit se, rusët do të krijonin aty një "Iliri-sllave" në Gadishull dhe menjëherë kancelleria austriake reagoi me dekret dha urdherin për fshirjen e emrit; Iliria, Ilirien, ilirisme, illyrie etj. në letrat publike si dhe tekste shkollore e tjera"
Dardan Leka: Këtu sjellim burimet e sakta nga Origjinali pasi që Dr. Lambert nuk na jep këtu asnjë deshmi jemi te detyruar qe ti kerkojmi ne dhe ti verifikojmi te dhenat e historianit te famshëm zvicrranë;
Qe këtu edhe pjesë nga origjinali i tekstit te ndalimit te emrit "iliria" nga perandoria Austro-hungareze, këtu poshtë kopja në gjuhën frenge.
Dardan Leka: "L'évocation du spectre russe, du panslavisme, troublait la chancellerie autrichienne; si bien qu'au début de 1843, l'Empereur Ferdinand avait ordonné la suppression des mots : illyrien,illyrisme, Illyrie, dans les feuilles publiques"
Dardan Leka: Si e shifni te nderuar lexues, emri "Iliria" u fshi nga austriaket për shkaqe tjera, pra ky reagim i tyre nuk kishte kurrëfare lidhje me ne shqiptarët as kunder shqiptarve gjatë kësaj periudhe në shekullin e XIX -të e as që u fshi për shkakun tonë, as per inati te shqiptarve dhe mirë qe u fshi, sepse aty donin që sllavet te pervetsonin këtë emertim Iliria nga epoka romake pa kene fare ilirianë këta sllavet e jugut qe erdhen nga pertej Danubit, mirëpo ky historiani fletë te pa verteta për te na nxitë ne shqiptarve sot dhe te mashtrohemi por, a duhet ti besojmi Dr. Lambert e Schmitt-ave tjerë dhe pse duhet te mashtrohemi nga keto propaganda te mbrapshta ?
Dardan Leka: Ky historiani e thotë me nxitje se: "Jo, juve shqiptarve nga ky moment qe j'ua mohuan emrin Iliria juve mbaruat ...?!
A nuk ju duket kjo nxitje absurde nga një Historianë perendimorë ?
E ç'lidhje ka patur kjo qe Ilirisë së sllaveve te jugut ne epoken Napoleoniane që i'a ndryshuan austriakët emrin dhe e quajten Ballkan ?
Që neve na i coptuan tokat tona kjo eshte e vertete, por çfare roli paska luajtur kjo qe "Europa ia ndrroj emrin Ilirise sllave atje në Kroaci e Slloveni dhe e quajti Ballkan në shekullin XIX-të pas disfates së Napoleonit ?
Mirëpo këto janë vetem se fantezi boshe, kush janë ata që mashtrojnë opinionin shqiptar me këto propaganda mashtruse ?
Dr.Aleksander Lambert:"Në Mesjetë shqiptarët i kanë dhënë udhëheqës botës, udhëheqës laikë ose fetarë dhe personalitete kulturore që i kalojnë kufijtë e Evropës.
Dr.Aleksander Lambert:sa Papë kanë qenë shqiptarë, për shembull, - Klementi iXI-të më i dalluari prej tyre."
Dr.Aleksander Lambert:Por shqiptarët kanë qenë në krye të feve me rëndësi botërore, si në krye të fesë ortodokse, ashtu edhe të asaj myslimane.
Dr.Aleksander Lambert:Shqiptarët i kanë dhënë shumë kryeministra dhe gjeneralë të shquar Perandorisë Otomane (vetëm familja Qyprili i dha 5 kryeministra Perandorisë).
Dardan Leka: Mendoni vertete që ne nuk i kemi ditur këto te dhena dhe tani iu mbetej qe historianet Schmitt&Lambert te u'a mesonin historinë popullit shqiptar ?
Dr.Aleksander Lambert:"Arkitekti i "Taxhmahallit" në Agra të Indisë, kryevepra e arkitekturës islamike, ishte vepër e një shqiptari ashtu sikurse edhe "Xhamia Blu" e shumë xhami të rëndësishme të Stambollit."
Dardan Leka: Dhe gjoja se ne nuk i dinim keto a nuk i kemi te shenuara ne Fjalorin Enciklopedik shqiptar edhe ne këto te dhana ?
Dr.Lambert:"Skenderbeu i nderuar në botën mbarë me përmendore jo vetëm në Tiranë, Prishtinë e Shkup, po gjithashtu në Romë, Bruksel, Gjenevë, Detroit, Buenos Aires.
Të tjera përmendore për Skënderbeun janë projektuar të ngrihen në Londër, Varshavë, Melburn, Manila etj"
Dardan Leka: si e shifni, këtu Historiani zvicrranë eshte nje Enciklopedi e gjallë shqiptare, te gjithat i di, edhe ato gjëra që ne i shofim ëndërr ai i di, si ka mundësi kjo, a thua e njehe ai keshtu edhe historin e zvicrranve si e njihka historinë e popullit shqiptar ?
Mirë te pranojmi se edhe Dr. Lambert e meritojka një permendore, a t'ia ngritim diku ?
Dr.Lambert: "Të tjera përmendore për Skënderbeun janë projektuar të ngrihen në Londër, Varshavë, Melburn, Manila etj.."
Dardan Leka:Më duket vetja se jam mjaftë i pasionuar pas historisë sonë e sidomos pas Gjergj Kastriotit por, te ma prejsh koken nuk do e kisha ditur kurrë se ku e ne cilat kryeqytete kemi permendore te Skenderbeut, si dhe planet e ardhshme i di z. Lambert se ku duhet te ngriten permendoret e Skenderbeut, e di edhe per ate ne Manila ne Filipine, mirepo qe une si dija keto, do mbytem ne nje pus pa fund pra nga inati...!
Jo vetem se e di përmendësh historinë shqiptare ky historiani i shquar zvicrranë por edhe nuk e merrë gjumi në Zvicërr për projektet qe duhet ti ngriten permendore Skenderbeut ne te ardhmen, deri edhe në Manila, Brezil Londer etj.. brengoset shumë si t'ia ngritim një permendore Skenderbeut edhe atje në Filipine ?
Mesazhi i kësaj"Interviste është me një permbajtje djallëzore; qellim ka qe, patjetër ta nxjerri këtu kulturen orientale si shpetimtare e identitetit shqiptar ndërsa kulturen perendimore europiane ta etiketoje djallëzishtë e marrëzishtë si komplotiste e nxitëse gjoja se, kjo Europa na qenka ndaj çdo gjëje shqiptare me termat si; "Europa juve j'ua sabotoi historinë." ?! duhet te habitemi nga nje perendimor apo jo, gjoja se na del ne krahun tonë e na shpeton por nga kush mundohët te na shpetoje ?
Si ka mundesi kjo ?
Dardan Leka: A nuk janë këto shenja se, ky shkrim nga kjo Intervist është një komplot që ka për qellime te largoje popullin shqiptar nga kultura europiane dhe te na armiqesoje se sa te na bashkoje me Europen, a nuk është ky thelbi i këtij Komploti qellim keqë ndaj shqiptarve sot si dhe ndaj Europes, qe ta urrejmi atë si një shtrigë e pastaj do i'a lemi perseri fajin asaj: perse Europa neve nuk na don, te mirremi me vajtime ende si perpara ?
Këta organizatorë të njohur në rrjetë interneti që pergasitin Komplote ndaj vetë shqiptarve e jo se Europa përgatit kundët popullit shqiptar, prandaj ne duhët ti hapim sytë e mos të bëhëmi viktima e këtyre mashtruesve që janë thikë pas shpine për ardhmerien e popullit shqiptar te cilët veprojnë sot brenda vendit për rrjetet e huaja, shihet se këta janë armiq te popullit shqiptar me synime vëllazrimi turko-shqiptar dhe shqiptaret te infektohen, t'iu bëhët larje truri duke fajsuar Europen per te gjitha te këqijat që na ndodhen gjatë historisë sonë, vetem se Europa na qenka fajtore e jo pushtuesi osmanli ?
Autori i këtij teksti synon te na bindi edhe një here se ky pushtues erdhi tek ne per qellime te mira; te na shpetoje e jo te na pushtoje, shife njehere se çfarë loje djallezore luhet sot me ne dhe né duhet t'iu besojmi këtyre mashtruesve ?
INSPIRIMI I KESAJ INTERVISTE NGJALLI EDHE AUTORË SHKRUES TJERË:
E sjellim këtu edhe një artikull Nga Prof Dr. Eshref Ymeri me titull "Në gjurmë te një interviste" pasi qe kjo intervista e Dr.Lambertit i kishte pelqyer së tepermi, i kishte prekur ne damar, njashtu si m'ua por ne kahje te kundert ...!
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Kjo intervistë është marrë më 10 nëntor 2007, me rastin e 95-vjetorit të pavarësisë së vendit tonë. Është botuar fillimisht në Borana-info dhe tre vjet më vonë në gazetën “Panorama”. Nuk më kishte qëlluar rasti të më binte në dorë më parë kjo intervistë e shkëlqyer. Por prof.dr. Vedat Shehu pati mirësinë dhe ma dërgoi ca ditë më parë. Duke e vlerësuar si të jashtëzakonshme këtë intervistë, e quajta të arsyeshme t’ia rekomandoja zotit Ajet Nuro për ta ribotuar në “TribunënShqiptare”. Dhe ai, me korrektësinë e admirueshme që e karakterizon, e ribotoi menjëherë."
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Kur e mbarova së lexuari, i shtrova vetes pyetjen: po si është e mundur vallë që kësaj interviste të mos i jetë bërë absolutisht kurrfarë jehone në mjetet e informimit masiv as nëTiranë e as në Prishtinë, e le më pastaj në Shkup?
Krejt intervistën e përshkon si një fill i kuq ideja e nacionalistëve shqiptarë, sipas të cilëve kombi shqiptar shtrihet në trojet e veta etnike, të copëtuara me dhunë prej shovinizmit evropian, çka ka bërë që Gadishulli Ilirik, i riemërtuar në Gadishull Ballkanik, të mbetet një vatër e përheshme tensioni që prej një shekulli e ca."?!
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Gaius Plinius Secundus, i njohur si Plini Plaku (23-79 e.r.),natyralist i famshëm romak, që botoi në vitin 77 e.r. serinë madhështore prej 37 vëllimesh për historinë natyrore, të titulluar “Naturalis Historiae” (Historia e Natyrës) , në vëllimin VII, shkruan : “Ilirët (arbërit) kanë krijuar të parin alfabet dhe romakët shkrimin e tyre e morën nga ilirët”.
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Ky fakt e zbulon lakuriq shkakun e xhelozisë së pa përmbajtur dhe të urrejtjes egërsore të perandorisë romake ndaj Ilirisë, urrejtje kjo që erdhi duke u kultivuar shkall-shkallë në mbarë Evropën, derisa në Kongresin e Berlinit, sipas dr. Lambertit, ajo erdhi e u konkretizua fare qartazi, deri në përmasa të frikshme."
Dardan Leka: Shife Dr.Eshrefin tani, e mbeshtet Dr.Lambertin dhe ai shton këtu edhe me tej gjoja se edhe Alfabetin e paskemi shpikur ne shqiptaret, e dika Enciklopedia Lambert, nese nuk dini asgjë lexojeni Lambertin, i mesoni te gjitha apo jo ?
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Dr. Lamberti nxjerr në pah kontributet e shquara që kanë dhënë shqiptarët në shumë fusha të dijes, duke filluar nga politika e deri tek arkitektura. Kjo ia gëzon shpirtin dhe ia shton krenarinë për kombin tonë të dashur çdo bashkatdhetari kudo në botë. Është për të ardhur keq që informacionin për krijuesin e një vepre të shquar të arkitekturës botërore, i cili, sipas dr.Lambertit, paska qenë arkitekt shqiptar, lexuesi shqiptar e merr nga një historian i huaj dhe jo nga shkencëtarët e Akademisë së Shkencave të Republikës së Shqipërisë."
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Është fjala për xhaminë-mauzole Taxh-Mahal, që ndodhet në Agra, në Hindi, në bregun e lumit Xhamna. Është ndërtuar me urdhër të perandorit të Mogolëve të Mëdhenj Shah-Xhahan, në kujtim të së shoqes Mumtaz Mahal, që vdiq gjatë lindjes së fëmijës. Më vonë aty u varros edhe vetë Shah-Xhahani. Filloi të ndërtohej në vitin 1632 dhe përfundoi nëvitin 1653. Taxh-Mahal-i vlerësohet si shembulli më i përkryer i arkitekturës së stilit të mogolëve që ngërthen në vetvete elementet e stileve arkitekturore persiane, indiane dhe islame. Në vitin 1983 Taxh-Mahal-i u quajt objekt i trashëgimisë mbarë botërore të UNESKO-s:
“Margaritar i artit mysliman në Hindi, njëra nga kryeveprat e trashëgimisë kulturore, e pranuar nga të gjithë, vepër me të cilën njerëzit mahniten në mbarë botën”. Muret janë ndërtuar prej mermeri të lëmuar dhe gjysmë të tej dukshëm. Mermeri ka një veçori të tillë që, gjatë ditës me diell të ndritshëm, duket i bardhë, në mëngjes merr ngjyrën e trëndafilit, kurse në një natë me hënë merr ngjyrën e argjendit. Sot Taxh-Mahal-i figuron në listën e shtatë mrekullive të botës paskristiane, krahas shtatë mrekullive të botës parakristiane."
Dardan Leka: Ju lutemi te sqarohemi pak edhe me gjeografi se, Taxh-Mahalli gjendet nja 10 000 kilometra largë Tiranës atje në Indi e jo në Shqiperi !
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Por, me shumë të drejtë, dr. Lamberti thekson se në qëndrimin e Evropës ndaj etnisë shqiptare zbulohet jo vetëm kompleksi i saj ndaj elementit mysliman në radhët e kombit shqiptar. Në atë qëndrim, në të vërtetë, zbulohet qëndrimi armiqësor i saj që aso kohe kur shqiptarët, në shumicën e tyre dërrmuese, ishin të besimit të krishterë. Fakt është që ndrimii pabesë i Evropës ndaj luftës çerek shekullore të Skënderbeut kundër perandorisë më të fuqishme të mesjetës."
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Për të gjitha ato fakte tronditëse që dr. Lamberti radhit për qëndrimin armiqësor të Evropës kundër etnisë shqiptare dhe për shumë e shumë të vërteta shkencore që ai thotë për mjaft figura të shquara të kombit shqiptar, për të cilat gjithë kontinenti duhej të ishte krenar, Akademia e Shkencave e Republikës së Shqipërisë, për mendimin tim, atë duhej ta kishte shpallur Anëtar Nderi, kurse Presidenti i Republikës duhej të dekretonte një çmim të posaçëm për të."
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Çdokush që lexon intervistën e dr. Lambertit për qëndrimin tradicional shpërfillës deri në racizëm të Evropës ndaj kombit shqiptar, ka të drejtë të hamendësojë se, juria e Nobelit prandaj edhe nuk ia jep Çmimin Nobel zotit Kadare, vetëm e vetëm se ai i përket etnisë shqiptare".
Dardan Leka: A shifet këtu se deri ku qon kjo mbjellja e urrejtjes qe ne mbjellim apo krijojmi ndaj vetes dhe Europes duke iu falenderua dr.Lambert ?
Prof Dr. Eshref Ymeri:Është për të vënë duart në kokë që një shkencëtar i huaj u tregon shqiptarëve se cilët kanë qenë dhe cilët duhet të jenë dhe se Evropa duhet të jetë krenare për kontributet e tyre të shquara, kurse Akademia e Shkencave hesht. Por, çuditërisht, për intervistën e dr. Lambertit kanë heshtur tërësisht mjetet einformimit masiv, të cilat duhej t’i kishin bërë një jehonë të fuqishme. Kjo heshtje paradoksale dëshmon për një të vërtetë të dhimbshme në realitetin shqiptar: Akademia e Shkencave hesht për zgjithjen e çështjes kombëtare shqiptare, ndërkohë që këtë zgjidhje e kërkon një shkencëtar i huaj për qetësimin e situatës në gadishullin tonë";
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Heshtja e Akademisë së Shkencave vërteton se ajo zvarritet pas klasës politike shqiptare, e cila nuk dëshiron që zgjidhjen e çështjes kombëtare shqiptare ta ketë në qendër të vëmendjes së vet".
Prof Dr. Eshref Ymeri: "Por, fatkeqësisht, edhe mjetet e informimit masiv, ashtu si edhe Akademia e Shkencave, si mercenare të bindura, i bëjnë temena klasës politike shqiptare, prandaj edhe nuk i kanë bërë kurrfarë jehone intervistës së shkencëtarit të nderuar, dr.Aleksandër Lambertit, meqenëse zgjidhja e çështjes kombëtare shqiptare edhe për këto mjete mbetet tabu."
Prof Dr. Eshref Ymeri: Por sot, për këtë Evropë, e cila kombin shqiptar vazhdimisht e ka parë me syrin e njerkës, klasës politike shqiptare i digjet zemra flakë dhe po bën ç’është e mundur për të hyrë në Bashkimin Evropian. Besoj se të rrallë duhet të jenë ata shqiptarë që janë kundër hyrjes në Bashkimin Evropian. Por është halli që në këtë Bashkim Evropian duhet të hyjmë ballëlartë, apo duke u zvarritur?
Prof Dr. Eshref Ymeri: "Evropa përsëri ka për të na trajtuar me syrin e njerkës". Madje ajo ka për ta shndërruar vendin tonë në një parcelë eksperimentale dhe klasa jonë politike, për të kundërshtuar, nuk do ta ketë kurrë guximin e Hungarisë, e cila ia përplasi në fytyrë për politikën koloniale që ka ndjekur ndaj saj."
Sa dimë ne se Aleksandri i Madh ishte ilir, apo edhe vetë Pirrua i Epirit. Dhe nëse ata më pas folën një tjetër gjuhë, pse nuk tentojmë të përvetësojmë atë pjesë që na takon?
Por ky le të mbetet një ilustrim. Vonë nuk është kurrë.
Këtë filozofi sjelledhe historiani zvicrran Aleksandre Lambert në intervistën për“Panorama”. (Fe. De )?
Lambert: Evropa sabotoi historinë tuaj në shekullin XIX, kur Ilirinë e quajtiBalkan !
Lambert: "Luftës së Ftohtë, Evropa dy herë nuk ka qenë në gjendje të ndalojë genocidet dhe "spastrimet etnike" në kontinentin e vet. Po të mos kishin ndërhyrë më në fund Shtetet e Bashkuara për të ndaluar masakrat në Bosnje dhe në Kosovë, asgjë nuk do ta kishte ndaluar regjimin e Milosheviçit të çonte deri në fund genocidin e tij të bërë kundër popullsive myslimane në Ballkan.
Duhet pranuar se Evropa ka disa vështirësi në punën për të integruar në mënyrë të drejtë komunitetet e veta myslimane."
REAGIME:
Dardan Leka:Si kamundesi ti besohet një artikullshkruesit si ky me një titull bombastik kur dihet se ne kemi perplote hsitoriane tane qe e thone te verteten edhe me saket se ky gjoja historiani apo diplomati zvicranë ?
Cili është thelbi i kësaj interviste këtu nga gazetari Panorama ?
Ku jane referancat, ku është libri, gazeta apo regjistrimi origjinal i kësaj interviste ?
Kush është gazetari qe e ka marrur ne pytje këtë hsitorianë qe s'kam degjuar kurrë për te deri më sot ?
Unë kërkoj pergjigjie nga historiani Dr.Aleksander Lambert aty kur thote se:
Dardan Leka: Por është edhe detyra e lexuesit e kritikut tonë që te reagoje apo jo, nëse rrëfyesi lëshonë te dhana te pasakta apo te pa qeelluara e nganjhere edhe te dhena te imagjinuara pa kurrefare baze mbeshtetse e pa asnjë burim ne duhet te reagojmi, mos te rrijmi duarkryq:
a).Dr.Lambert:"Shqiptarët që u konvertuan në myslimanë e patën më të lehtë ruajtjen e identitetit kombëtar shqiptar, se feja myslimane ishte feja zyrtare e pushtuesit." ?!
b).Dr. Lambert:"Një meritë e tyre është fakti se ata morën vetëm kulturën osmane, dhe nuk u asimiluan prej tyre siç mund të ketë ndodhur me popuj të tjerë në Perandorinë Otomane, të cilët humbën edhe gjuhën.." ?!
Dardan Leka: Pra, sipas leksioneve që na i paska dhän Dr. Lambert, né, jo për 10 vite por as ketyre 100 vite nuk do te kemi aftësi te hyjmi në Europen e Bashkuar, lexojeni arsyet në vijim ju lutemi:
Dardan Leka: Na thuani ju lutemi i nderuari z.Lambert:
Cilët ishin ata popuj që humben gjuhën nën perandorinë osmane, na i thuani emrat e atyre popujve qe jane zhdukur ( e qe une nuk paskam degjuar për ta) si i kanë patur emrat ata popuj te zhdukur ?
Dr.Aleksander Lambert: "Dhe se, "duke iu falemenderuar pranimit te kultures Islame, né mbetem shqiptar ? (ky është definicioni nga historiani i shquar zvicrranë Dr. Lambert) sepse, sipas tij: "shumë e shumë popuj tjerë janë asimiluar e zhdukur në perandorinë osmane "pra te gjith ata qe nuk e pranuan kulturen e tyre Islame" mirëpo qe unë nuk e kam ditur këtë dhe sot e më sova nga ky historiuani i huaj se, kjo qenka e vertete apo jo?
Dardan Leka: Si u bë kjo kjo që: vetem "né" shqiptarët patem fatin e mirë dhe shpetuam sepse morem kulturen islaame dhe duke iu falemenderua turqve dhe kultures së tyre Islame që né e morem prej tyre, né nuk uzhdukem si te tjerë popuj ?
2.) Me keqardhje për ata qe nuk e moren kulturen islame dhe për këtë faj te tyre ata u zhduken ?
Dardan Leka:Kjo do thotë sipas porosive te Dr. Lambert se:
Falë kultures islame qe né morem prej pushtuesve osmanli shpetuam dhe nuk u asimiluam, ruajtem gjuhen dhe nuk u zhdukem si popujt e tjerë ?
Dardan Leka:A duhet edhe sot ti falenderojmi turqit edhe një herë që, falë kultures së tyre Islame qe ata na e imponuan neve, na sherben edhe sot si mjet mbrojtës që te mos zhdukemi nga presioni i kultures Europiane ?
Prandaj, ky izolim sherben ne anen tjeter edhe si shpetim ndaj një sulmi kulturore europiane që do na perbinte neve dhe brenda 100 vitesh ne do ishim asimiluar, do e kishim humbur gjuhen dhe do ishim zhdukur si ata popujt tjerë qe dikur nuk e pranuan Islamin dhe u zhduken, tani na vien radha qe edhe në Europë rrezikohemi nga zhdukja e dyanshme, cilen rrugë pra duhet ta zgjedhim né sipas këshillave tuaja i nderuari Dr.Aleksander Lambert ?
Dardan Leka: Pra, z.Lambert:
Nuk na vie mirë fare qe disa popuj tjerë qenkan zhdukur me fajin e tyre sepse: nuk pranuan si né shqiptarët kulturen Islame, a mund te na thuani z.Lambert:
Pse nuk u zhduken dhe nuk e humben gjuhën e tyre edhe katoliket e Mirditës e te Dukagjinit te cilët nuk e pranuan kulturen Islame ?
Pse nuk u zhduken dhe nuk e humben gjuhën e tyre ortodokesët në Shqipëri qe edhe ata nuk e pranuan kulturen Islame ?
Pse nuk u zhduken dhe nuk e humben gjuhën e tyre grekët qe edhe ata nuk e pranuan kulturen Islame dhe sot janë në BE ?
Pse nuk u zhduken Bullgarët qe nuk pranuan kulturen Islame dhe sot janë pjesë e BE-e ?
Pse nuk u zhduken serbët qe nuk e pranuan kulturen Islame e që nesër do hyjnë në BE ?
Pse nuk u zhduken...tjerë e tjerë popuj, pse nuk e harruan gjuhën e tyre këta popuj qe nuk pranuan kulturen Islame por vetem né qe pranuam kulturen Islame dhe shpetuam nga ky rrezikë sot nuk kemi te drejtën te jemi anetare te BE, pse ?
Dardan Leka: Mbi cilat baza autori i ketij shkrimi mbeshtetet kur thotë gjoja se:
Dr.Aleksander Lambert: "Ata popuj qe nuk pranuan kulturen isalme u zhduken, u asimiluan" dhe "humben" dhe "nuk ruajten gjuhen e tyre", kurse vetem ata qe pranuan kulturen e pushtuesve osmane, si né shqiptarët që pranuam, për fatin e mirë te tonin, "vetëm ne i'a arrijtem te ruajmi gjuhën tonë shqipe duke i'u falemenderuar pranimit te kulturës islame, ndesa ata popuj qe nuk pranuan islamin u zhduken ?
Dardan Leka:Te na i japi argumentet ky autori i këtij shkrimi te sajuar nga rrjeti i gazetes Panorama me inicalet ( q. p ) cilët janë këta artikuj shkrues ?
Pse fshifen e nuk prezentohen me emra para opinionit tonë, nga kush frigohen ? !
A nuk është detyra e një gazetari qe te dali haptas me guximin e tyre edhe para tanksit nese e kerkon nevoja e ta thojne te verteten, a nuk e kerkonim shprehjen e mendimit te lirë, ku jane te drejtat e njeriut atehere ?
Mirepo keta gazetare qe fshifen pas pseudonimeve me inicialet; (f. g) q.z) Pse nuk dalin me emra te tyre, a nuk eshte kjo per tu habitur ?
Dardan Leka:Nuk e kuptoj se si mashtrohet lexuesi shqiptar me këto intervista te sajuara e te rrejshme, pra, jo kurrësesi jo, keto nuk mund te ishin te dhana nga ndonje historianë apo specialist i njohur i qeshtjes shqiptare si ky zvicrani Dr. Aleksander Lambert, prandaj ne do e gjejmi dhe do ta pysesim nese me te vertete ai e ka dhene kete intervist apo jo, dhe do ta pyesim edhe njehere ne keto pytjet qe shtrova më sipër !
Dardan Leka: Kalojmi tani tek pytja tjetër edhe kjo më rendesi:
Dr.AleksanderLambert:"Evropa sabotoi historinë shqiptare në shekullin XIX,kur Ilirinë e quajti Balkan."..?!
Dardan Leka: A mendoni me te vertete i nderuari z. Lambert se, Europa e sabotoi historinë e popullit shqiptar në shekullin XIX-të, kur Ilirinë e quajti Ballkan, mbi ç'farë argumentesh ju mbështesni këtë teori që ju e quani si sabotim i historisë shqiptare nga Europa, a i keni këto dëshmi dhe se ku gjëndën, në cilat arkiva ?
Dardan Leka:Ju lutemi zoti Lambert, kjo =Iliria= e shekullit XIX-të, ku shtrihej, a mund te na i përshkruani këto territore mbi hartë ju lutemi, deri ku ishin kufinjët e kësaj Ilirie shqiptare te shekullit XIX-të qe unë kurrë nuk kamë degjuar për këtë Iliri ?
Dardan Leka: E verteta eshte ndryshe e jo ashtu si e imagjinoni ju z.Lambert se:
Dardan Leka:Në vitin1843, me urdhërin e Perandorit Ferdinand i Austro-Hungarisë, nga dyshimi e frika që kishin prej pan-sllavizmit se, rusët do të krijonin aty një "Iliri-sllave" në Gadishull dhe menjëherë kancelleria austriake reagoi me dekret dha urdherin për fshirjen e emrit; Iliria, Ilirien, ilirisme, illyrie etj. në letrat publike si dhe tekste shkollore e tjera"
Dardan Leka: Këtu sjellim burimet e sakta nga Origjinali pasi që Dr. Lambert nuk na jep këtu asnjë deshmi jemi te detyruar qe ti kerkojmi ne dhe ti verifikojmi te dhenat e historianit te famshëm zvicrranë;
Qe këtu edhe pjesë nga origjinali i tekstit te ndalimit te emrit "iliria" nga perandoria Austro-hungareze, këtu poshtë kopja në gjuhën frenge.
Dardan Leka: "L'évocation du spectre russe, du panslavisme, troublait la chancellerie autrichienne; si bien qu'au début de 1843, l'Empereur Ferdinand avait ordonné la suppression des mots : illyrien,illyrisme, Illyrie, dans les feuilles publiques"
Dardan Leka: Si e shifni te nderuar lexues, emri "Iliria" u fshi nga austriaket për shkaqe tjera, pra ky reagim i tyre nuk kishte kurrëfare lidhje me ne shqiptarët as kunder shqiptarve gjatë kësaj periudhe në shekullin e XIX -të e as që u fshi për shkakun tonë, as per inati te shqiptarve dhe mirë qe u fshi, sepse aty donin që sllavet te pervetsonin këtë emertim Iliria nga epoka romake pa kene fare ilirianë këta sllavet e jugut qe erdhen nga pertej Danubit, mirëpo ky historiani fletë te pa verteta për te na nxitë ne shqiptarve sot dhe te mashtrohemi por, a duhet ti besojmi Dr. Lambert e Schmitt-ave tjerë dhe pse duhet te mashtrohemi nga keto propaganda te mbrapshta ?
Dardan Leka: Ky historiani e thotë me nxitje se: "Jo, juve shqiptarve nga ky moment qe j'ua mohuan emrin Iliria juve mbaruat ...?!
A nuk ju duket kjo nxitje absurde nga një Historianë perendimorë ?
E ç'lidhje ka patur kjo qe Ilirisë së sllaveve te jugut ne epoken Napoleoniane që i'a ndryshuan austriakët emrin dhe e quajten Ballkan ?
Që neve na i coptuan tokat tona kjo eshte e vertete, por çfare roli paska luajtur kjo qe "Europa ia ndrroj emrin Ilirise sllave atje në Kroaci e Slloveni dhe e quajti Ballkan në shekullin XIX-të pas disfates së Napoleonit ?
Mirëpo këto janë vetem se fantezi boshe, kush janë ata që mashtrojnë opinionin shqiptar me këto propaganda mashtruse ?
Dr.Aleksander Lambert:"Në Mesjetë shqiptarët i kanë dhënë udhëheqës botës, udhëheqës laikë ose fetarë dhe personalitete kulturore që i kalojnë kufijtë e Evropës.
Dr.Aleksander Lambert:sa Papë kanë qenë shqiptarë, për shembull, - Klementi iXI-të më i dalluari prej tyre."
Dr.Aleksander Lambert:Por shqiptarët kanë qenë në krye të feve me rëndësi botërore, si në krye të fesë ortodokse, ashtu edhe të asaj myslimane.
Dr.Aleksander Lambert:Shqiptarët i kanë dhënë shumë kryeministra dhe gjeneralë të shquar Perandorisë Otomane (vetëm familja Qyprili i dha 5 kryeministra Perandorisë).
Dardan Leka: Mendoni vertete që ne nuk i kemi ditur këto te dhena dhe tani iu mbetej qe historianet Schmitt&Lambert te u'a mesonin historinë popullit shqiptar ?
Dr.Aleksander Lambert:"Arkitekti i "Taxhmahallit" në Agra të Indisë, kryevepra e arkitekturës islamike, ishte vepër e një shqiptari ashtu sikurse edhe "Xhamia Blu" e shumë xhami të rëndësishme të Stambollit."
Dardan Leka: Dhe gjoja se ne nuk i dinim keto a nuk i kemi te shenuara ne Fjalorin Enciklopedik shqiptar edhe ne këto te dhana ?
Dr.Lambert:"Skenderbeu i nderuar në botën mbarë me përmendore jo vetëm në Tiranë, Prishtinë e Shkup, po gjithashtu në Romë, Bruksel, Gjenevë, Detroit, Buenos Aires.
Të tjera përmendore për Skënderbeun janë projektuar të ngrihen në Londër, Varshavë, Melburn, Manila etj"
Dardan Leka: si e shifni, këtu Historiani zvicrranë eshte nje Enciklopedi e gjallë shqiptare, te gjithat i di, edhe ato gjëra që ne i shofim ëndërr ai i di, si ka mundësi kjo, a thua e njehe ai keshtu edhe historin e zvicrranve si e njihka historinë e popullit shqiptar ?
Mirë te pranojmi se edhe Dr. Lambert e meritojka një permendore, a t'ia ngritim diku ?
Dr.Lambert: "Të tjera përmendore për Skënderbeun janë projektuar të ngrihen në Londër, Varshavë, Melburn, Manila etj.."
Dardan Leka:Më duket vetja se jam mjaftë i pasionuar pas historisë sonë e sidomos pas Gjergj Kastriotit por, te ma prejsh koken nuk do e kisha ditur kurrë se ku e ne cilat kryeqytete kemi permendore te Skenderbeut, si dhe planet e ardhshme i di z. Lambert se ku duhet te ngriten permendoret e Skenderbeut, e di edhe per ate ne Manila ne Filipine, mirepo qe une si dija keto, do mbytem ne nje pus pa fund pra nga inati...!
Jo vetem se e di përmendësh historinë shqiptare ky historiani i shquar zvicrranë por edhe nuk e merrë gjumi në Zvicërr për projektet qe duhet ti ngriten permendore Skenderbeut ne te ardhmen, deri edhe në Manila, Brezil Londer etj.. brengoset shumë si t'ia ngritim një permendore Skenderbeut edhe atje në Filipine ?
Mesazhi i kësaj"Interviste është me një permbajtje djallëzore; qellim ka qe, patjetër ta nxjerri këtu kulturen orientale si shpetimtare e identitetit shqiptar ndërsa kulturen perendimore europiane ta etiketoje djallëzishtë e marrëzishtë si komplotiste e nxitëse gjoja se, kjo Europa na qenka ndaj çdo gjëje shqiptare me termat si; "Europa juve j'ua sabotoi historinë." ?! duhet te habitemi nga nje perendimor apo jo, gjoja se na del ne krahun tonë e na shpeton por nga kush mundohët te na shpetoje ?
Si ka mundesi kjo ?
Dardan Leka: A nuk janë këto shenja se, ky shkrim nga kjo Intervist është një komplot që ka për qellime te largoje popullin shqiptar nga kultura europiane dhe te na armiqesoje se sa te na bashkoje me Europen, a nuk është ky thelbi i këtij Komploti qellim keqë ndaj shqiptarve sot si dhe ndaj Europes, qe ta urrejmi atë si një shtrigë e pastaj do i'a lemi perseri fajin asaj: perse Europa neve nuk na don, te mirremi me vajtime ende si perpara ?
Këta organizatorë të njohur në rrjetë interneti që pergasitin Komplote ndaj vetë shqiptarve e jo se Europa përgatit kundët popullit shqiptar, prandaj ne duhët ti hapim sytë e mos të bëhëmi viktima e këtyre mashtruesve që janë thikë pas shpine për ardhmerien e popullit shqiptar te cilët veprojnë sot brenda vendit për rrjetet e huaja, shihet se këta janë armiq te popullit shqiptar me synime vëllazrimi turko-shqiptar dhe shqiptaret te infektohen, t'iu bëhët larje truri duke fajsuar Europen per te gjitha te këqijat që na ndodhen gjatë historisë sonë, vetem se Europa na qenka fajtore e jo pushtuesi osmanli ?
Autori i këtij teksti synon te na bindi edhe një here se ky pushtues erdhi tek ne per qellime te mira; te na shpetoje e jo te na pushtoje, shife njehere se çfarë loje djallezore luhet sot me ne dhe né duhet t'iu besojmi këtyre mashtruesve ?
INSPIRIMI I KESAJ INTERVISTE NGJALLI EDHE AUTORË SHKRUES TJERË:
E sjellim këtu edhe një artikull Nga Prof Dr. Eshref Ymeri me titull "Në gjurmë te një interviste" pasi qe kjo intervista e Dr.Lambertit i kishte pelqyer së tepermi, i kishte prekur ne damar, njashtu si m'ua por ne kahje te kundert ...!
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Kjo intervistë është marrë më 10 nëntor 2007, me rastin e 95-vjetorit të pavarësisë së vendit tonë. Është botuar fillimisht në Borana-info dhe tre vjet më vonë në gazetën “Panorama”. Nuk më kishte qëlluar rasti të më binte në dorë më parë kjo intervistë e shkëlqyer. Por prof.dr. Vedat Shehu pati mirësinë dhe ma dërgoi ca ditë më parë. Duke e vlerësuar si të jashtëzakonshme këtë intervistë, e quajta të arsyeshme t’ia rekomandoja zotit Ajet Nuro për ta ribotuar në “TribunënShqiptare”. Dhe ai, me korrektësinë e admirueshme që e karakterizon, e ribotoi menjëherë."
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Kur e mbarova së lexuari, i shtrova vetes pyetjen: po si është e mundur vallë që kësaj interviste të mos i jetë bërë absolutisht kurrfarë jehone në mjetet e informimit masiv as nëTiranë e as në Prishtinë, e le më pastaj në Shkup?
Krejt intervistën e përshkon si një fill i kuq ideja e nacionalistëve shqiptarë, sipas të cilëve kombi shqiptar shtrihet në trojet e veta etnike, të copëtuara me dhunë prej shovinizmit evropian, çka ka bërë që Gadishulli Ilirik, i riemërtuar në Gadishull Ballkanik, të mbetet një vatër e përheshme tensioni që prej një shekulli e ca."?!
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Gaius Plinius Secundus, i njohur si Plini Plaku (23-79 e.r.),natyralist i famshëm romak, që botoi në vitin 77 e.r. serinë madhështore prej 37 vëllimesh për historinë natyrore, të titulluar “Naturalis Historiae” (Historia e Natyrës) , në vëllimin VII, shkruan : “Ilirët (arbërit) kanë krijuar të parin alfabet dhe romakët shkrimin e tyre e morën nga ilirët”.
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Ky fakt e zbulon lakuriq shkakun e xhelozisë së pa përmbajtur dhe të urrejtjes egërsore të perandorisë romake ndaj Ilirisë, urrejtje kjo që erdhi duke u kultivuar shkall-shkallë në mbarë Evropën, derisa në Kongresin e Berlinit, sipas dr. Lambertit, ajo erdhi e u konkretizua fare qartazi, deri në përmasa të frikshme."
Dardan Leka: Shife Dr.Eshrefin tani, e mbeshtet Dr.Lambertin dhe ai shton këtu edhe me tej gjoja se edhe Alfabetin e paskemi shpikur ne shqiptaret, e dika Enciklopedia Lambert, nese nuk dini asgjë lexojeni Lambertin, i mesoni te gjitha apo jo ?
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Dr. Lamberti nxjerr në pah kontributet e shquara që kanë dhënë shqiptarët në shumë fusha të dijes, duke filluar nga politika e deri tek arkitektura. Kjo ia gëzon shpirtin dhe ia shton krenarinë për kombin tonë të dashur çdo bashkatdhetari kudo në botë. Është për të ardhur keq që informacionin për krijuesin e një vepre të shquar të arkitekturës botërore, i cili, sipas dr.Lambertit, paska qenë arkitekt shqiptar, lexuesi shqiptar e merr nga një historian i huaj dhe jo nga shkencëtarët e Akademisë së Shkencave të Republikës së Shqipërisë."
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Është fjala për xhaminë-mauzole Taxh-Mahal, që ndodhet në Agra, në Hindi, në bregun e lumit Xhamna. Është ndërtuar me urdhër të perandorit të Mogolëve të Mëdhenj Shah-Xhahan, në kujtim të së shoqes Mumtaz Mahal, që vdiq gjatë lindjes së fëmijës. Më vonë aty u varros edhe vetë Shah-Xhahani. Filloi të ndërtohej në vitin 1632 dhe përfundoi nëvitin 1653. Taxh-Mahal-i vlerësohet si shembulli më i përkryer i arkitekturës së stilit të mogolëve që ngërthen në vetvete elementet e stileve arkitekturore persiane, indiane dhe islame. Në vitin 1983 Taxh-Mahal-i u quajt objekt i trashëgimisë mbarë botërore të UNESKO-s:
“Margaritar i artit mysliman në Hindi, njëra nga kryeveprat e trashëgimisë kulturore, e pranuar nga të gjithë, vepër me të cilën njerëzit mahniten në mbarë botën”. Muret janë ndërtuar prej mermeri të lëmuar dhe gjysmë të tej dukshëm. Mermeri ka një veçori të tillë që, gjatë ditës me diell të ndritshëm, duket i bardhë, në mëngjes merr ngjyrën e trëndafilit, kurse në një natë me hënë merr ngjyrën e argjendit. Sot Taxh-Mahal-i figuron në listën e shtatë mrekullive të botës paskristiane, krahas shtatë mrekullive të botës parakristiane."
Dardan Leka: Ju lutemi te sqarohemi pak edhe me gjeografi se, Taxh-Mahalli gjendet nja 10 000 kilometra largë Tiranës atje në Indi e jo në Shqiperi !
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Por, me shumë të drejtë, dr. Lamberti thekson se në qëndrimin e Evropës ndaj etnisë shqiptare zbulohet jo vetëm kompleksi i saj ndaj elementit mysliman në radhët e kombit shqiptar. Në atë qëndrim, në të vërtetë, zbulohet qëndrimi armiqësor i saj që aso kohe kur shqiptarët, në shumicën e tyre dërrmuese, ishin të besimit të krishterë. Fakt është që ndrimii pabesë i Evropës ndaj luftës çerek shekullore të Skënderbeut kundër perandorisë më të fuqishme të mesjetës."
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Për të gjitha ato fakte tronditëse që dr. Lamberti radhit për qëndrimin armiqësor të Evropës kundër etnisë shqiptare dhe për shumë e shumë të vërteta shkencore që ai thotë për mjaft figura të shquara të kombit shqiptar, për të cilat gjithë kontinenti duhej të ishte krenar, Akademia e Shkencave e Republikës së Shqipërisë, për mendimin tim, atë duhej ta kishte shpallur Anëtar Nderi, kurse Presidenti i Republikës duhej të dekretonte një çmim të posaçëm për të."
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Çdokush që lexon intervistën e dr. Lambertit për qëndrimin tradicional shpërfillës deri në racizëm të Evropës ndaj kombit shqiptar, ka të drejtë të hamendësojë se, juria e Nobelit prandaj edhe nuk ia jep Çmimin Nobel zotit Kadare, vetëm e vetëm se ai i përket etnisë shqiptare".
Dardan Leka: A shifet këtu se deri ku qon kjo mbjellja e urrejtjes qe ne mbjellim apo krijojmi ndaj vetes dhe Europes duke iu falenderua dr.Lambert ?
Prof Dr. Eshref Ymeri:Është për të vënë duart në kokë që një shkencëtar i huaj u tregon shqiptarëve se cilët kanë qenë dhe cilët duhet të jenë dhe se Evropa duhet të jetë krenare për kontributet e tyre të shquara, kurse Akademia e Shkencave hesht. Por, çuditërisht, për intervistën e dr. Lambertit kanë heshtur tërësisht mjetet einformimit masiv, të cilat duhej t’i kishin bërë një jehonë të fuqishme. Kjo heshtje paradoksale dëshmon për një të vërtetë të dhimbshme në realitetin shqiptar: Akademia e Shkencave hesht për zgjithjen e çështjes kombëtare shqiptare, ndërkohë që këtë zgjidhje e kërkon një shkencëtar i huaj për qetësimin e situatës në gadishullin tonë";
Prof Dr. Eshref Ymeri:"Heshtja e Akademisë së Shkencave vërteton se ajo zvarritet pas klasës politike shqiptare, e cila nuk dëshiron që zgjidhjen e çështjes kombëtare shqiptare ta ketë në qendër të vëmendjes së vet".
Prof Dr. Eshref Ymeri: "Por, fatkeqësisht, edhe mjetet e informimit masiv, ashtu si edhe Akademia e Shkencave, si mercenare të bindura, i bëjnë temena klasës politike shqiptare, prandaj edhe nuk i kanë bërë kurrfarë jehone intervistës së shkencëtarit të nderuar, dr.Aleksandër Lambertit, meqenëse zgjidhja e çështjes kombëtare shqiptare edhe për këto mjete mbetet tabu."
Prof Dr. Eshref Ymeri: Por sot, për këtë Evropë, e cila kombin shqiptar vazhdimisht e ka parë me syrin e njerkës, klasës politike shqiptare i digjet zemra flakë dhe po bën ç’është e mundur për të hyrë në Bashkimin Evropian. Besoj se të rrallë duhet të jenë ata shqiptarë që janë kundër hyrjes në Bashkimin Evropian. Por është halli që në këtë Bashkim Evropian duhet të hyjmë ballëlartë, apo duke u zvarritur?
Prof Dr. Eshref Ymeri: "Evropa përsëri ka për të na trajtuar me syrin e njerkës". Madje ajo ka për ta shndërruar vendin tonë në një parcelë eksperimentale dhe klasa jonë politike, për të kundërshtuar, nuk do ta ketë kurrë guximin e Hungarisë, e cila ia përplasi në fytyrë për politikën koloniale që ka ndjekur ndaj saj."
=Qytetrimi i vjetër Europian i Vinçes=
7 juin 2014, 16:25
Akullnanjat në Ballkan...-15 000 deri
-8000 para krishti, pas shkrirjes se Akullnajave fillojne te vijne
migracionet e para nga Lindja dhe Veriu, siper Danubit...


Popujt Azianikë:
Aziatikët ndahën në dy degë mjerishtë që nuk e dijmi se gjuhët e tyre a ishin të njejtes familje apo jo.
Popujt e veriut të Azisë janë stergjyshêrit e popujve tê gjuhës eusakaro-kaukaziane, nga rrjedhin gjuhët Baske, Gjeorgiane dhe Qerkeze.
Ndërsa popujt Aziatikë të jugut; Pellazgët që flisnin këtë gjuhê të ketij populli që tani ka humbur, ku ishin të shperndarë në kohën e Neolitit deri në Lindjen e Afërme, si dhe në Europë duke sjellur me vete tekniken e Agrikultures, të blegtorisë deh keramikës.
Qytetrimet Aziatike ishin në ngritje të madhe të zhvillimit ku Pellazgët e Kretës dhe t'Anatolisë kishin shpikur një shkrim mirëpo u zhduken nga invadimet Pontike.
Natufianët:
Natufianët janë stergjyshërit e të gjithë popujve aziatikë qê u shfaqen në Neolitikë. E kanë vijuar një evolucion të gjatë në këto vende që nga Paleolitiki.
Pishtarin e ketij civilizimi e merr një fis nga veriu, Myrejbetienët, qëkrijuan agrikulturen e parë.
Mirëpo dal nga dale këtë civilizim e zëvendëson populli Natufian.
Myrejbetienët;
Asianiket Myrebejtienê janê njê degë e Natufianëve.
Mlekët:
Civilizimi më i vjetër i njohur deri më sot tek popujt e Mlekëve është civilizimi i Zarzienëve, -10 000 para krishti, pastaj Mlekasët ndahen në dy degë; njëra në jug të liqenit të Vanit(Armani) dhe tjetra degë në jug të liqenit Urmia.
Rreth -6700 para krishti njihen kultivatoret e dhive dhe te deleve, nga Hati edhe këta Myrejbetienë.
Në Miliennumin e II-të para Krishti, nën influencen e Sumerëve, Elamitêt që ishin edhe keta popull Mlekas perendimor, çpikin një sistem tê shkrimit dhe që e perhapin deri në Iranin perendimor. Për t'iu ikur sulmeve indo europiane Ariane dhe Indus, disa fise leshuan vendin e quajtur Kopet Dagh dhe shojnë në Afganistanë.
Kah fundi i Milenumit të II-të Indo Europianët Arianë dhe Indus e pushtojnë Iranin dhe Afganistanin ku dhe sjellin bronxin.
Triaaletienët Hatis:
Asianikêt Hatti janë një degë e trialetienëve, proto Kaukazianëve, te cilët rreth -7200 deri -7000 para krishti perhapin kulturen e grurit dhe të tërrshërës, fillojnë të ndertojnê shtepi katrore kah lindja dhe perparojnë kah lindja në Anatolinë qëndrore, ku pastaj rreth b-5000 apo deri -4500 para krishti azianikët Pellazgë të Kan Hasanit II si dhe të Bejkesultanit do ta pushtojnë Anatolinë jugore, duke i shtyer Trialetienët Hattis kah veriu. Më vonë kur Indo Europianët nezitë formojnë një perandori nê Anatolinë qëndrore, marrin emrin Hittitë, nê pekujtim të popullit të mundur tê këtij vendi, Hatis.
Seskelët:
Seskelët ishin më siguri një degë e azianikëve trialetienë, të ardhur nga Haçilari i Anatolisë për tu vëndosur në Greqi. Seskelienët mundën rreth vitit -4400 para krishti nga Pellazgët ku i kemi gjetur shenjat e fshatrave të tyre të djegura. Një pjesë e Seskilienëve instalohët në Italinë jugore rreth vitit -3800 deri -3200 para krishti të cilët më vonë edhe këtu pushtohën nga Pellazgët Diminienë të ardhur nga Greqia.
Amukianët:
Pellazgët Amukianë rrjedhin nga Myrebetienët perendimor, të cilët rreth -4500 deri -4100 para Krishti pellazgët Amukianët bien nën sundimin e Halafienëve dhe pastaj të Sumerianëve të El Eubeid perveq të atyre qe shkuan dhe u perzien më Semitët e Izraelit, për të formuar civilizimin ghashulianë të qypave të zinjë të ilustruar.
Ky qytetrim do të shkatrrrohet pastaj nga Semitët barinjë Kananeenë të ardhur nga shkretira e Arabisë dhe i tërë regjioni u gjëndê nê nomadizëm.
Pellazgët Diminianë:
Azianikë të ardhur nga Kan Hasan dhe Bejçesultan në Anatolinë e jugut, rreth 4400 para krishti, dhe vëndosen në Greqi.
Invadimi i Italisë së jugut, kultura e Serra Alto me qypa spirale, dhe pastaj Indo Europianët nga veriu i Greqisë e shkatrrojnë këtë civilizim.
Kardiatët;
Kardiotët, që bënin qypa më vija të pjerrta, janë një degë e ndarë nga proto Seskelienët, të cilët e formuan kulturen e Mogulicës në veri të Greqisë, në Shqipëri dhe Serbinë aktuale.
Pasi që ia arriten të bëhën edhe lundrues, kulturen e tyre e hasim në Mesdheun meridional sipas kultures së qypave kardiale, me vija të pjerrta rreth -5100 para krishti ku i gjejmi edhe në jug tê Italisë rreth 4900 para krishti.
Njihet tek këta popuj kultura e Guadonës, pasi që bënin shtëpiza të rrumbullakta tani i bënin katrore. nga druri dhe llaçi mê bykë.
Pas një kohe ndahen ne disa rrema;
Adriatët-Dinarikët, Tirrenianët dhe Franko-Iberikët.
Starçevienët:para Vinçiane...
Starçevienët, mori emrin kjo kultur nga një vendbanim i lashtë afer Novi Sadit, janë dega e siperme e Seskelëve, si ata tê ardhur nga Anatolia që jetonin në shtëpia katrore nga llaçi. Kur këta vendosen në Europë rreth 6000 deri -5000 para krishti, duket se i kishin asimiluar popujt e vjetër vendas; popujt e Lepenski Vir të cilët adhuronin perendinë në form të peshkut.
Te gjitha këto kultura shkatrrohën me invadimin e Pellazgëve rreth -4400 para krishti.
Kardio Adriatët:
Adriatët janë një degë e kardienëve të cilët rreth 4000 para krishti një pjes e ktyre Adriatëve të shtyr nga Pellazgët lengilienë dhe rubaneve( kultures se qypave me pshtjella) Adriatët pushtojnë Italinë e veriut ku pastaj keta shtyhen në lindje nga populli Lagozza, të ardhur nga Franca rreth 3200 deri 2500 para krishti. Më vonë keta popuj bien nën sundimin e Indo Europianëve proto latinëve të Remedellos dhe të Rinaldonës, fise Ballkanike të Vuçedolit.
Kronologjia parahistorike:
Nga -10 000 deri -2000 para Krishti
Periudha -8 300 Para Krishti
Në Europë pasi terhiqen Akullnajat, shpalosen zona të mëdhaja në ultësira e lugina të vershueshme ku flora dhe fauna gjejnë një lulzim të volitshëm ku edhe banorët e kanë patur shumë më lehtë qe të furnizohëshin me ketë begati.
-7500 Para Krishti
Ngritja e ujërave bëjnë ndarjen e kontinentit të Europes nga ishulli i Britanisë së Madhe.
-7150 Para Krishti
Prej -13 000 para Krishti kur në këtë kohë Deti i Zi ishte një Liqe i madh i cili gradualishtë thahej e që ishte 100 metra nën nivelin e Mesdheut njashtu si sot që është Deti i Vdekur mirëpo kah fundi i epokes së shkrirjes së akullnajave niveli i ujit ngritet për 120 metra dhe në vitin 5650 para Krishti deti Mesdhe u zgjërua dhe kaperceu pragun e grykes së Bosforit, këshqe mbrenda dy vite liqeni u egalizua me detin Medhe.
Në Laponië, në veri të Suedisë, grupe te njerëzve gjuetar dalin në siperfaqe te ardhur nga Lindja, perendimi dhe Jugu.
-6500 para Krishti:
Në Afrikën e Veriut dhe Sahara bëhën dresimet e kafshëve shtëpiake nga banoret vêndas.
Në Milienumin e IV-të para Krishti, në Europen qendrore fillon epoka e kultures së Lepenski Vir, në te dy anët e Danubit, tek gryka e portave te hekurta, në një fshat më nja 100 njerëz në 22 shtëpi.
Në Kretë në vendin e quajtur Knosos zhvillohet një qender Neolitike.
-5 200 Para Krishti, agrikultorët e parë paraqiten në Europë dhe perhapen në drejtim të Holandes.
Ata prodhojnë një keramik karakteristike dekorative më shpulla të prera.
-4500 para Krishti në Europen lindore zhvillohet teknika e bakrit të shkrirë në kalllupe qe shkrihej nê një temperatur të lartë nga rrëshiqi.
Paraqiten sepultura të pasura, sidomos ato në Varna në Bullgari, ku ne varreza shohim detaje tjera prestigjioze.
-4500 para Krishti ketu në Varna Bullgari, paraqitet një civilizim misterioz, pra ky civilizim shtrihej brigjeve të liqenit afër Detit të Zi, afër Varnes, ku ky civilizim njohi në zhvillim të lartë, të pa parë për epoken.
Së pari gjejmi ketu qypa të mrekullueshëm, idol nga ashti e guri si dhe vegla nga bakri. Pastaj një kilometer më tej jo largë Varnës, për herë tê parë janë punuar gjesende prej ari, më te vjetrat te zbuluara deri më sot.
Keto objekte janë punuar Në mes të 4600 para krishti e 4200, në brigjet detit tê Zi, shumë kohë para Piramidave të Egjiptasëve dhe civilizimit të Mesopotamisë,Shumica e ktyre varrezave janê te paisura mê diademe tê pasuar nga ari dhe gjesende tjera dekorative, rruza të persosura si dhe maje të shtizave nga bakri si dhe keramika mjaftë bukur tê dekoruara. Janêë gjetur edhe guaca tê detit, çka tregonse ka patur marrdhenje tregtare me onat e jugut te Mesdheut.
Nê regjionin e poshtëm të Danubit, shtazet pêr terhjekjen e pendes për të lavruar janë gjetur në shumë vende.
Poashtu në Rudna Glava është gjetur miniera e parë e bakri në botë.
-3800 para Krishti, fshatrat e parê të fortifikuara në Europen perendimore,
-3650 para Kriishti, në Rusi janë gjetur në varreza funerare karrocat e para tê terhequra nga kiet.
Në Milienumin e II-të ngriten monumentet megalitike te Karnakut në perendim të Francës.
-3200 para krishti në Hungari hasim karrocen e bujqëve.
-3500 Para Krishti,
Vala e parë e Indo Europianëve në Skandinavië.
-2900 Para Krishti,
Njohim Mikenen dhe Trojën.
Migracionet karriane në Qipro
Invazioni i një populli Anatolien në kretë, qe e bêjnê të njohur civilizimin Minoenë. Ishte nje popull paqêsor deh i fuqishëm.
-2800 para krishti, fillon ndertimi i Stonhengjit në Angli.
Në Greqi fillon qytetrimi Egjeenë, Kadmeenë më origjinë Fenikase që installohën në Beosië.
Perpunuar sipas "Prehistoire d'Europe" nga Dardan Leka për Rilindjen=Ilire=shqiptare=
Burimi http://www.hist-europe.fr/Prehistoire
Aziatikët ndahën në dy degë mjerishtë që nuk e dijmi se gjuhët e tyre a ishin të njejtes familje apo jo.
Popujt e veriut të Azisë janë stergjyshêrit e popujve tê gjuhës eusakaro-kaukaziane, nga rrjedhin gjuhët Baske, Gjeorgiane dhe Qerkeze.
Ndërsa popujt Aziatikë të jugut; Pellazgët që flisnin këtë gjuhê të ketij populli që tani ka humbur, ku ishin të shperndarë në kohën e Neolitit deri në Lindjen e Afërme, si dhe në Europë duke sjellur me vete tekniken e Agrikultures, të blegtorisë deh keramikës.
Qytetrimet Aziatike ishin në ngritje të madhe të zhvillimit ku Pellazgët e Kretës dhe t'Anatolisë kishin shpikur një shkrim mirëpo u zhduken nga invadimet Pontike.
Natufianët:
Natufianët janë stergjyshërit e të gjithë popujve aziatikë qê u shfaqen në Neolitikë. E kanë vijuar një evolucion të gjatë në këto vende që nga Paleolitiki.
Pishtarin e ketij civilizimi e merr një fis nga veriu, Myrejbetienët, qëkrijuan agrikulturen e parë.
Mirëpo dal nga dale këtë civilizim e zëvendëson populli Natufian.
Myrejbetienët;
Asianiket Myrebejtienê janê njê degë e Natufianëve.
Mlekët:
Civilizimi më i vjetër i njohur deri më sot tek popujt e Mlekëve është civilizimi i Zarzienëve, -10 000 para krishti, pastaj Mlekasët ndahen në dy degë; njëra në jug të liqenit të Vanit(Armani) dhe tjetra degë në jug të liqenit Urmia.
Rreth -6700 para krishti njihen kultivatoret e dhive dhe te deleve, nga Hati edhe këta Myrejbetienë.
Në Miliennumin e II-të para Krishti, nën influencen e Sumerëve, Elamitêt që ishin edhe keta popull Mlekas perendimor, çpikin një sistem tê shkrimit dhe që e perhapin deri në Iranin perendimor. Për t'iu ikur sulmeve indo europiane Ariane dhe Indus, disa fise leshuan vendin e quajtur Kopet Dagh dhe shojnë në Afganistanë.
Kah fundi i Milenumit të II-të Indo Europianët Arianë dhe Indus e pushtojnë Iranin dhe Afganistanin ku dhe sjellin bronxin.
Triaaletienët Hatis:
Asianikêt Hatti janë një degë e trialetienëve, proto Kaukazianëve, te cilët rreth -7200 deri -7000 para krishti perhapin kulturen e grurit dhe të tërrshërës, fillojnë të ndertojnê shtepi katrore kah lindja dhe perparojnë kah lindja në Anatolinë qëndrore, ku pastaj rreth b-5000 apo deri -4500 para krishti azianikët Pellazgë të Kan Hasanit II si dhe të Bejkesultanit do ta pushtojnë Anatolinë jugore, duke i shtyer Trialetienët Hattis kah veriu. Më vonë kur Indo Europianët nezitë formojnë një perandori nê Anatolinë qëndrore, marrin emrin Hittitë, nê pekujtim të popullit të mundur tê këtij vendi, Hatis.
Seskelët:
Seskelët ishin më siguri një degë e azianikëve trialetienë, të ardhur nga Haçilari i Anatolisë për tu vëndosur në Greqi. Seskelienët mundën rreth vitit -4400 para krishti nga Pellazgët ku i kemi gjetur shenjat e fshatrave të tyre të djegura. Një pjesë e Seskilienëve instalohët në Italinë jugore rreth vitit -3800 deri -3200 para krishti të cilët më vonë edhe këtu pushtohën nga Pellazgët Diminienë të ardhur nga Greqia.
Amukianët:
Pellazgët Amukianë rrjedhin nga Myrebetienët perendimor, të cilët rreth -4500 deri -4100 para Krishti pellazgët Amukianët bien nën sundimin e Halafienëve dhe pastaj të Sumerianëve të El Eubeid perveq të atyre qe shkuan dhe u perzien më Semitët e Izraelit, për të formuar civilizimin ghashulianë të qypave të zinjë të ilustruar.
Ky qytetrim do të shkatrrrohet pastaj nga Semitët barinjë Kananeenë të ardhur nga shkretira e Arabisë dhe i tërë regjioni u gjëndê nê nomadizëm.
Pellazgët Diminianë:
Azianikë të ardhur nga Kan Hasan dhe Bejçesultan në Anatolinë e jugut, rreth 4400 para krishti, dhe vëndosen në Greqi.
Invadimi i Italisë së jugut, kultura e Serra Alto me qypa spirale, dhe pastaj Indo Europianët nga veriu i Greqisë e shkatrrojnë këtë civilizim.
Kardiatët;
Kardiotët, që bënin qypa më vija të pjerrta, janë një degë e ndarë nga proto Seskelienët, të cilët e formuan kulturen e Mogulicës në veri të Greqisë, në Shqipëri dhe Serbinë aktuale.
Pasi që ia arriten të bëhën edhe lundrues, kulturen e tyre e hasim në Mesdheun meridional sipas kultures së qypave kardiale, me vija të pjerrta rreth -5100 para krishti ku i gjejmi edhe në jug tê Italisë rreth 4900 para krishti.
Njihet tek këta popuj kultura e Guadonës, pasi që bënin shtëpiza të rrumbullakta tani i bënin katrore. nga druri dhe llaçi mê bykë.
Pas një kohe ndahen ne disa rrema;
Adriatët-Dinarikët, Tirrenianët dhe Franko-Iberikët.
Starçevienët:para Vinçiane...
Starçevienët, mori emrin kjo kultur nga një vendbanim i lashtë afer Novi Sadit, janë dega e siperme e Seskelëve, si ata tê ardhur nga Anatolia që jetonin në shtëpia katrore nga llaçi. Kur këta vendosen në Europë rreth 6000 deri -5000 para krishti, duket se i kishin asimiluar popujt e vjetër vendas; popujt e Lepenski Vir të cilët adhuronin perendinë në form të peshkut.
Te gjitha këto kultura shkatrrohën me invadimin e Pellazgëve rreth -4400 para krishti.
Kardio Adriatët:
Adriatët janë një degë e kardienëve të cilët rreth 4000 para krishti një pjes e ktyre Adriatëve të shtyr nga Pellazgët lengilienë dhe rubaneve( kultures se qypave me pshtjella) Adriatët pushtojnë Italinë e veriut ku pastaj keta shtyhen në lindje nga populli Lagozza, të ardhur nga Franca rreth 3200 deri 2500 para krishti. Më vonë keta popuj bien nën sundimin e Indo Europianëve proto latinëve të Remedellos dhe të Rinaldonës, fise Ballkanike të Vuçedolit.
Kronologjia parahistorike:
Nga -10 000 deri -2000 para Krishti
Periudha -8 300 Para Krishti
Në Europë pasi terhiqen Akullnajat, shpalosen zona të mëdhaja në ultësira e lugina të vershueshme ku flora dhe fauna gjejnë një lulzim të volitshëm ku edhe banorët e kanë patur shumë më lehtë qe të furnizohëshin me ketë begati.
-7500 Para Krishti
Ngritja e ujërave bëjnë ndarjen e kontinentit të Europes nga ishulli i Britanisë së Madhe.
-7150 Para Krishti
Prej -13 000 para Krishti kur në këtë kohë Deti i Zi ishte një Liqe i madh i cili gradualishtë thahej e që ishte 100 metra nën nivelin e Mesdheut njashtu si sot që është Deti i Vdekur mirëpo kah fundi i epokes së shkrirjes së akullnajave niveli i ujit ngritet për 120 metra dhe në vitin 5650 para Krishti deti Mesdhe u zgjërua dhe kaperceu pragun e grykes së Bosforit, këshqe mbrenda dy vite liqeni u egalizua me detin Medhe.
Në Laponië, në veri të Suedisë, grupe te njerëzve gjuetar dalin në siperfaqe te ardhur nga Lindja, perendimi dhe Jugu.
-6500 para Krishti:
Në Afrikën e Veriut dhe Sahara bëhën dresimet e kafshëve shtëpiake nga banoret vêndas.
Në Milienumin e IV-të para Krishti, në Europen qendrore fillon epoka e kultures së Lepenski Vir, në te dy anët e Danubit, tek gryka e portave te hekurta, në një fshat më nja 100 njerëz në 22 shtëpi.
Në Kretë në vendin e quajtur Knosos zhvillohet një qender Neolitike.
-5 200 Para Krishti, agrikultorët e parë paraqiten në Europë dhe perhapen në drejtim të Holandes.
Ata prodhojnë një keramik karakteristike dekorative më shpulla të prera.
-4500 para Krishti në Europen lindore zhvillohet teknika e bakrit të shkrirë në kalllupe qe shkrihej nê një temperatur të lartë nga rrëshiqi.
Paraqiten sepultura të pasura, sidomos ato në Varna në Bullgari, ku ne varreza shohim detaje tjera prestigjioze.
-4500 para Krishti ketu në Varna Bullgari, paraqitet një civilizim misterioz, pra ky civilizim shtrihej brigjeve të liqenit afër Detit të Zi, afër Varnes, ku ky civilizim njohi në zhvillim të lartë, të pa parë për epoken.
Së pari gjejmi ketu qypa të mrekullueshëm, idol nga ashti e guri si dhe vegla nga bakri. Pastaj një kilometer më tej jo largë Varnës, për herë tê parë janë punuar gjesende prej ari, më te vjetrat te zbuluara deri më sot.
Keto objekte janë punuar Në mes të 4600 para krishti e 4200, në brigjet detit tê Zi, shumë kohë para Piramidave të Egjiptasëve dhe civilizimit të Mesopotamisë,Shumica e ktyre varrezave janê te paisura mê diademe tê pasuar nga ari dhe gjesende tjera dekorative, rruza të persosura si dhe maje të shtizave nga bakri si dhe keramika mjaftë bukur tê dekoruara. Janêë gjetur edhe guaca tê detit, çka tregonse ka patur marrdhenje tregtare me onat e jugut te Mesdheut.
Nê regjionin e poshtëm të Danubit, shtazet pêr terhjekjen e pendes për të lavruar janë gjetur në shumë vende.
Poashtu në Rudna Glava është gjetur miniera e parë e bakri në botë.
-3800 para Krishti, fshatrat e parê të fortifikuara në Europen perendimore,
-3650 para Kriishti, në Rusi janë gjetur në varreza funerare karrocat e para tê terhequra nga kiet.
Në Milienumin e II-të ngriten monumentet megalitike te Karnakut në perendim të Francës.
-3200 para krishti në Hungari hasim karrocen e bujqëve.
-3500 Para Krishti,
Vala e parë e Indo Europianëve në Skandinavië.
-2900 Para Krishti,
Njohim Mikenen dhe Trojën.
Migracionet karriane në Qipro
Invazioni i një populli Anatolien në kretë, qe e bêjnê të njohur civilizimin Minoenë. Ishte nje popull paqêsor deh i fuqishëm.
-2800 para krishti, fillon ndertimi i Stonhengjit në Angli.
Në Greqi fillon qytetrimi Egjeenë, Kadmeenë më origjinë Fenikase që installohën në Beosië.
Perpunuar sipas "Prehistoire d'Europe" nga Dardan Leka për Rilindjen=Ilire=shqiptare=
Burimi http://www.hist-europe.fr/Prehistoire
=======================================
Qytetrimi i vjetër Europian i
Vinçes Nga: PhilipCoppens: Europa e vjetër
Burimi: http://www.philipcoppens.com/
Para qytetrimit Sumerë, qytetrimit të Kretës apo Maltës, ishte "Europa e vjetër", apo kultura e Vinçes, një harresë mbi të gjitha se sa një zhdukje e civilizimit që është origjina e vertetë e shumicës së civilizimeve tona te lashta.
Para qytetrimit Sumerë, qytetrimit të Kretës apo Maltës, ishte "Evropa e vjetër", apo kultura e Vinçes, një harresë mbi të gjitha se sa një zhdukje e civilizimit që është origjina e vertetë e shumicës së civilizimeve tona te lashta.
Ka civilizime të humbura dhe civilizime të harruara.
Që nga 6 mivjeçari deri tek mijëvjeçari 3-të para krishti, qytetrimi i ashtu-quajtur "kultura e Vinçës" që shtrihët disa kilometra përgjatë Danubit, në vendin që është tani Serbia, Rumania, Bullgaria dhe Republika e Maqedonisë që lanë gjurmë kudo në Ballkan, si dhe pjesë e tjera të Evropës Qendrore dhe Azinë e Vogël, dhe madje edhe në Evropën Perëndimore.
Pak,ose fare nuk kanë dëgjuar deri sot për këtë kulturë, por kanë par disa objekte të kësaj kulture. Për disa, keto janë të ngjajshme më statujat famëkeqe te gjetura në Sumeri, Mezopotami, ku autorë të tillë si Zecharia Sitchin kanë etiketuar si statuja "të huaja", jashtëtoksore, duke parë se forma e këtyre krijesave të çuditshme nuk mund të konsiderohen si rrjedh tipike e njeriut.
Pra, pse është fshehur apo janë parë vetëm nga pakë studiues keto statueja ?
Personi më përgjegjës për izolimin e kulturës Vinçes ishte autoriteti i të madhit Vere Gordon Childe (1892-1957). Ai ishte një sintetizues i gjetjeve të ndryshme arkeologjike dhe u përpoq për të krijuar një kornizë që përfshin çdo gjë për të krijuar një grup si "Revolucioni neolitikut" dhe "Revolucioni urban". Në përmbledhje të tij, ai e pa kulturën Vinçes si një pajisje kulturore i ndikuar më forcat më te "civilizuara".
Pra nga pozicioni i tij dogmatik dhe me ndikime të ndryshme, kultura e Vinçës ka marrë pak vëmendje nga studiuesit. Fillimisht, interes në shenjat e gjetura në qeramikë ka gjeneruar interes në disa qarqe akademike, por të vyshkura tani prej udhzimeve nga Childes.
Interesi u rigjallë në vitet 1960 (pas vdekjes së Childe), kryesisht për shkak të një zbulim të ri të bërë në 1961 nga Dr N. Vlassa, gjatë gërmimit në rrnojat e Transilvanisë në tartarië, pjesë e kulturës Vinçës. Në mesin e sendeve të ndryshme gjetën edhe tre pllaka argjilore, të cilat ai i ka analizuar me metodën e radiokarbonit, qe ishte metoda më e re për analizimin e vjetërsisë. keto pllaka nga argjila u kthyen me keto rezultate; janë të vjetra 4000 vite para Krishtit ! Mirëpo filloi kritika mënjëherë; Kritikët e metodologjisë së re për të argumentuar këtë vjetersi më anen e Radiokarbonit ata thanë se ky rezultat është i gabuar !
Si mund të jetë ky shkrim aqë i vjetër?
Tradicionalisht, vendëbanimi sumerianë në Uruk ishte e datuar për 3500-3200 para Krishtit, kurse Zbulimi i Dr. Vlashes ishte fillimisht një konfirmim më tej se "kultura e Vinçes" kishte ngjashmëri të fortë me kulturen Sumere. Të gjithë ranë dakord se Sumerët kishin ndikuar në kulturën e Vinçes (dhe vendin e quajtur Tartari), e cila është caktuar një datë e perafert rreth 2900-2600 para krishti, sipas kesaj metodologjiie tradicionale krahasuese, e cila mbështet në logjikën e arkeologëve, në vend se t'iu zbatoheshin provave të forta shkencore).
Por, nëse rezultatet e karbonit do ishin të saktëta pêr këtë zbulim në Tartari qe datojnë 4000 vite para krishtit, që do të thoshte se kultura e Vinçes ishte më e vjetër se Sumere ose Sumerët ishin të paktën një Mijëvjeçar më shumë se arkeologët e kishin marrë më parë këtë datim si më të vjetrin në botë.
Gjithsesi, në këtë rast, ose arkeologjia do të jetë në një gjendje të druajtje të plotë dhe se arkeologët të gjitha ose një pjesë e tyre do të jen në drejtime të gabuara deri me tani. Këtu; Kjo ishte Arsyeja pse Radiokarboni u sulmua, në vend që thjesht te shqyrtoheshin idetë e gabuara.
Nuk ka asnjë debat në lidhje me të: objektet e kulturës së Vinçës dhe të Sumerëve janë shumë të ngjajshme. Dhe kjo nuk është vetëm duke u nisur nga qeramika dhe objekte tjera: ata ndajnë një shkrim që duket shumë i ngjashëm. Në fakt, pak interes është shfaqur për kulturën e Vinçes para 1960-tes, e tera sillej rreth ketij mbishkrimi. Zbulimi i Vlashes dukej vetëm se konfirmonte këtë përfundim, ai gjithashtu një herë tha se shkrimi i gjetur ka qenë i ndikuar nga Lindja e Mesme.
Te gjithë pra, përfshirë edhe Sinclair Hood dhe Adam Falkenstein, ranë dakord që të dy shkrimet janë të lidhura mes tyre, mirëpo Hood pa një lidhje tjetër, me të Kretës.
Së fundi, dijetari hungarez Janosh Makkay tha se "origjina e piktogrameve të Tartarisë janë më origjinë Mesopotamiane dhe nuk ka dyshim."
Por kur kultura e Vinçes paraprihet papritur nga kultura Sumere, kjo tezë nuk mund të ruhet, sepse e gjithë korniza arkeologjike do të prishej, të vendosura kryesisht nga Çajld dhe kolegët e tij.
Kështu që tani që të dy mbishkrimet e Tartarisë studiohen si të pavarur nga ato Sumere.
Sigurisht, ne duhet të pyesim veten nëse kjo është vetëm një përpjekje tjetër për të ruajtur reputacionin dhe në qoftë se në dekadat e ardhshme, pozita në fund do të kthehet, që do të thotë se kultura e Vinçes është me të vërtetë origjina e civilizimit Sumerian, nje sugjerim i tillë do ishte teper i shpejtë për momentin.
Edhe njëhere te pyesim veten: Cila është kultura e Vinçës?
Në vitin 1908, ketu në këtë fshat të vogël buz Danubit më emrin Vinça, që gjinet 14 kilometra nga Beogradi, u zbuluan vendbanime më të rëndësishme prehistorike të neolitikut në Evropë. Zbulimi u bë nga një ekip i kryesuar nga Z. Miloje Vasiç, i cili dilte nga shkolla e parë e arkeologëve në Serbi.
Vinça është gërmuar në mes të 1918 dhe 1934 dhe është shpallur si një qytetërim në vet: një qytetërim iharruar, ku Marija Gimbutas e quajti më vonë "Evropa e vjetër".
Që në fillim të mijëvjeçarit të 6 para krishtit, tre milenar para dinastisë Egjiptiane, kultura e Vinçës ishte tashmë një qytetërim autentik.
Po, pra ishte një qytetërim i përbërë nga shtëpi, qytet tipik me shtepi komplekse me dhoma arkitektonike, ndërtuar prej druri që ishin mbuluar në baltë. keto shtëpi përgjatë rrugëve, e bëjnë qytetrimin parë të Vinçes në Evropë, por edhe më i vjetër se sa qytetet e Mesopotamisë dhe Egjiptit. Dhe qyteti i Vinçes në vetvete ishte një nga disa qytete, me të tjerët si Potporanj, Selevaçi, dhe Ploçnik Predionica etj...
Maria Gimbutas arriti në përfundimin se "në mijëvjeçarin e katert dhe fillimi i pestë, në Evropën Qendrore dhe Lindore, evropianët e Vjetër kishin qytete me dendësi popullsie të lartë, kishin banesa e tempuj shumë-katëshe , kishin një shkrim të shenjtë, shtëpitë e medhaja me katër apo pesë dhoma te mveshura mê poçari profesionale si objekte prej bakrit dhe arit, artizanët prodhonin një sërë të produkteve të sofistikuara. Një rrjet e rrugëve tregtare kishte ekzistuar që artikujt e prodhura si qelqi i vullkanit, obsideni mermeri, bakri, kripa, që qarkullonin permes kesaj rrugës më qindra kilometra të gjatë. "
Gjithçka mbi "Evropen e vjetër" është në fakt më shumë se në çdo vend tjetër si edhe në Lindjen e Mesme.
Ti kthehemi shkrimit te tyre.
Gimbutas kishte një të shkojnë në duke u përpjekur për të përkthyer dhe ai e quajti "gjuha e perëndeshë." Ajo e bazon punën e saj në atë të Shan Winn, i cili përfundoi katalogun më të madh të shenjave të Vinçës deri më sot. Kjo zvogëlon numrin e shenjave në 210, duke treguar se shumica e shenjave janë të përbërë nga vija e drejtë dhe janë të drejtë në formë. Vetëm një pakicë kishte linja të lakuara, te cilat ndoshta ishin shenuar për shkak të vështirësisë së kurbës së skulpturës në sipërfaqe nga balta. Në një përmbledhje të fundit, ajo arriti në përfundimin se të gjitha shenjat e Vinçës që u gjetën janë të bazuara në pesë shenjat kryesore:
- Një vijë të drejtë;
- Dy linja që ndërpriten në qendër;
- Dy linjat që ndërpriten në një fund;
- Një pikë;
- Një linjë e lakuar.
Winn, megjithatë, nuk ka përfshirë këtë shkrim, pasi edhe shembujt më komplekse nuk ishin tekste, dhe është emërtuar kështu më emrin si; "para-shkrim", edhe pse më vonë, thotë Gimbutas, ishte me të vërtetë "një shkrim". Megjithatë, të gjithë janë dakord se teksti i shkruar ishte shumë i shkurtër në gjatësi me një histori apo një llogari të një ngjarje historike.
Çfarë do thotë kjo ?
Në Sumer, zhvillimi i shkrimit mbështetët mbi faktorët ekonomikë, të cilat kërkonin "mbajtjen llogarive". Për kulturën e Vinçës, origjina e shenjave të tilla te gjetura deri më sot tregojnë njohuri rreth rrjedhimit te konsideratatave fetare dhe jo praktike. Me pak fjalë, vija të gjata te ktyre shenjave tregon se behej fjalë për ndonjë lloj formule magjike.
Kultura e Vinçes na mëson se, këtu ishin te njohura edhe mineralet. Mendohej deri vonë se minieralet ishin të njohura, jo të para-4000 vite para krishti, edhe pse në vitet e fundit, shembuj tjerë kanë treguar se ishin të njohura edhe para 7000 vjete, keto u zbuluan në minieren e bakrit në Rudna Glava, 140 km në lindje të Beogradit, është të paktën 7000 vjet dhe kishte puset vertikale, të thella deri njëzet metra dhe në kohën e zbulimit të kesaj miniere ishte përsëri shumë e diskutueshme kjo egzistenc e miniere aqë të vjetër.
Një dritë e re ka lindur së fundi në "Europen e vjetër", në nëntor 2007, kur u njoftua se gërmimet në një vendbanim të lashtë në jug të Serbisë kishte zbuluar praninë e një furre të përdorura për shkrirjen e metaleve. Furrë e kishte mjete në atë: një daltë dhe çekan bakrit me dy koka dhe sëpatë. Më e rëndësishmja, disa objekte metalike të cilat janë bërë këtu, u gjetën në vend.
Gërmimet kanë zbuluar edhe një seri e statujave. Arkeologu Julka Kuzmanoviç-Cvetkoviq theksoi se "sipas figurines kemi gjetur, gra të reja u veshur bukur, si vajzat e sotme në krye të shkurtër dhe funde mini, dhe të veshur rrathë rreth armët e tyre. "
Fis që kanë jetuar në mes të anonim 5400 dhe 4700 para erës sonë në vendin e 120-hektarësh në atë që është tani e di Plocnik tregti, artizanale, artit dhe metalurgjisë. Gërmimet gjithashtu siguroi një kuptim më të mirë të vjetër Evropa: për shembull, në afërsi të vendbanimit, një termike mund të jetë dëshmi e spa vjetër në Evropë. Homes për soba dhe kishte vrima të veçanta për plehra, ndërsa të vdekurit u varrosën në një varrezë të rregullt. Njerëzit flinin në Mats leshi dhe lesh, bëri rroba të, liri, leshi dhe lëkurë, dhe të kafshëve të mbajtura. Komuniteti ishte gjithashtu veçanërisht dua të objekteve të fëmijëve që ishin gjetur lodra përfshirë të tilla si kafshët dhe trondit nga balta, dhe të vogla, pots projektuar clumsily bërë sa duket nga fëmijët në pushimin.
Një dritë e re ka shkelqyer së fundi në "Europen e vjetër", në nëntor 2007, kur u njoftua se gërmimet në një vendbanim të lashtë në jug të Serbisë kishin zbuluar praninë e një furre të përdorur për shkrirjen e metaleve. Në këtë furrë janë gjetur mjete të ndryshme: një daltë dhe çekan prej bakrit me dy koka dhe një sëpatë. Më e rëndësishmja është se keto objekte metalike te gjthat janë bërë këtu në këtë furrë.
Gërmimet kanë zbuluar edhe një seri të madhe të statujave. Arkeologu Julka Kuzmanoviç-Cvetkoviq theksoi se "sipas figurinave, kemi gjetur gra të reja te veshura bukur, si vajzat e sotme që mbajnë mini-funde, dhe më bylyzykë në krahët e tyre.
Fisi i kësaj kolonie të panjohur që kanë jetuar në mes të 5400 dhe 4700 para erës sonë në një siperfaqe prej më se 120-hektarësh në atë që është zbuluar deri më tani në Ploçnikë, e njihnin tregtinë artizanale artin dhe metalurgjinë. Gërmimet gjithashtu siguroi në një kuptim më të mirë të Evropes së lashtë: për shembull, në afërsi të vendbanimit, është zbuluar burim termal, mund të jetë dëshmi e një stacioni termal më të vjetër në Evropë. Shtepit ishin të pajisura më stufa dhe kishte vrima të veçanta për plehra, ndërsa të vdekurit i varrosnin në një varrezë të rregullt. Njerëzit flinin në dyshek të bërë prej leshit të deleve, bënin dhe veshjet tjera, rroba nga lini si dhe nga lëkura të kafshëve të mbajtura. Komuniteti ishte gjithashtu veçanërisht i pasionuar pas objekteve të fëmijëve, janë gjetur lodra të tilla ku reprezentonin kafshë të vogla të punuara nga balta, projektuar ndoshta nga fëmijët në pushimore të tyre ?
Ketu pra shohim vetëm këta dy shembuj të cilat deshmojnë pêr civilizimin e lashtë mijvjeçar të Evropës së Vjetër mijëra vjet përpara civilizimeve te fqinjëve të saj. Pra, Evropa e vjetër është një kulturë e harruar, ashtu si dhe e ka thënë Richard Rudgeley: "Evropa e vjetër ishte paraardhëse e zhvillimit kulturor dhe shkalles së një civilizimit të persosur në lashtësi, në vend se të ishte humbur në valët me ndonjë ngjarje kataklizmike apo gjeologjike, ky civilizim humbi nga valët e fiseve pushtuese te ardhura nga Lindja. Rudgeley argumenton më tej se kur përballemi me "pamjet e papritura të civilizimit të Sumerëve dhe gjetkë, ai thotê se ne nuk duhet të shikojmë tek qytetërimet jashtë toksore apo Atlantët, por të një civilizimit të"Evropës së Vjetër", një civilizim të cilin bota duket se e ka injorua deri me sot, dhe ne vetëm mund te pyesim vetën pse ?
Qytetërimi Sumerianë ishte i përcaktuar në kultivimin e bimëve dhe në zbutjen e kafshëve shtepiake, njerëzit të cilët jetojnin një jetë të ulët në masa të mëdhaja, sidomos në fshatra apo qytete, me një lloj autoriteti qendror. Me këtë përkufizim të qytetërimit, është e qartë se ky qytetrim nuk ka filluar në Sumer, por në Evropën e Vjetër. Evropa e vjetër ishte një kulturë neolitike, e cila mvarej nga bujqësia dhe mbarështimit të kafshëve shtëpiake. Kafshët më të zakonshme në familje ishin bagëti, dhi edhe pse të vogla, si dhe delet dhe derrat kanë qenë gjithashtu të shumta. Ata kultivuan edhe lloje të grurit më pjellor nga parahistoria që kishte edhe një ekonomi të tregut: një tepricë të produkteve e ka çuar në rritjen e tregtisë me vendet fqinje, të cilat furnizohen xham vullkanik, kripë ose më gjë sedne dekorative.
Në fakt, ata nuk ishin me të vërtetë një " qytetrim neolitike" por ata ishin edhe më përpara kohës së tyre në rajonin e Bela Vodes dhe Rudna Glava në si dhe në shpellat natyrale, pra banorët e Vinçës erdhen në kontakt me minerale bakri që ata kishin filluar ti japin formen me zjarr, fillimisht vetëm për objekte dekorative (rruaza dhe rrathë). Ata ishin më tepër të "Epokës së Bronzit" se sa të "Epokes së Gurit" kur në të njëjten kohë, pjesa tjetër e Evropës dhe e Lindjes së Mesme, nuk ishte hy ende as në "Epokën e qytetërimit të Gurit."
Një shkencëtare, tashmë e njohur, Marija Gimbutas, theksoi rëndësinë e lashtësisë së kësaj Evropës së Vjetër, aq shumë sa që e konsideron atë europ të dikurshme të ketë shkuar shumë larg. Ajo interpreton se ky qytetërim i vjetër i Evropës si të Perendeshave, një koncept që ka marrur një jetë ne vete në industrinë moderne të Epokes së Re, e cila shtrihet përtej ktyre kufijve të saj. Gimbutas vetë mund të kishte imagjinuar. Bernard Wailes tha se si Gimbutas ishte "jashtëzakonisht e ditur, por jo edhe aq të mira në analizën kritike ... Ajo mbledh të gjitha të dhënat, atëherë hedhet në përfundim, pa ndonjë argument të ndërhyjës ... Shumica prej nesh kanë tendencë për të thëne; oh Perëndia ime, këtu vjenë Marija përsëri ". Por të gjithë janë dakord se themelet e saj janë të ngurta, dhe kjo është ajo që ne ndërtojmë.
Gimbutas e daton qytetërimin e Vjetër të Evropës para 6500 vitesh ose 3500-3200 para krishti. Mirëpo pastaj i tërë rajoni u muar nga pushtuesit Indo-evropianë. Vendasit mund të bënin dy gjëra: të qëndrojnë në vendin e tyre dhe të pajtohën nga mësuesit të ri, ose të emigrojnë në kërkim të tokave të reja. Duket se njerëzit e "Europes së vjetër" kanë zgjedhur: disa shkuan në kërkim të një strehë në jug, në brigjet e detit Egje, dhe më gjerë. Harald Haarmann ka identifikuar si përgjegjëje të rritjes së kulturës se ashtu-quajtur të Cyclades dhe Kretës, pra civilizimit Egjeanë ku kolonët e ri arrijtën rreth 3200 para krishti.
Sipas mendimit të Marija Gimbutas, dallimi në mes të Evropës së Vjetër dhe indo-evropianëve ishte më tepër se ardhja e një pushtuesi tjetër. Në interpretimet e saja, Evropa e Vjetër ishte paqësore, kurse Indo-Europianët ishin meshkuj dhe luftëtar.
Sot, nëpërmjet objekteve të kulturës së Vinçës hap dritaret e muzeve të ndryshme, si më qeramika te bukura, të një niveli artistik dhe teknologjik që nuk përputhet nga kulturat e tjera për mijëvjeçarët e epokes së Neolitit fare.. Besohet se shkrimi i tyre kishte lindur e të shkruhet si shenjtë. Ashtu si në Kretë, ata ishin një komb paqësor, pallatet e Kretës nuk ishin të një cilësije mbrojtëse por zbukurimi.
Objektet nga kultura e Vinçës tregojnë gjithashtu se kishin një jetë të thellë shpirtërore. Objektet e kultit të përfshira nga figurinat e shumta, si dhe mbi enët e flijimit, antropomorfe dhe enët zomorfike. Kur vrejmi se numri i ktyre enëve dhe figurinave më shumë se 1000, e tejkalon numrin e përgjithshëm të figurinave të gjetura në rajonin e Egjeut e të Greqisë, ne vetëm mund të pyesim veten pse Evropa e vjetër nuk është e njohur sa duhet sot?
Jeta u shfaq në këto objekte, si për të personifikuar ciklin e lindjes dhe vdekjes së natyrës, me dëshirën e njeriut për të marrë simpatinë për hir te natyrës apo për të qetësuar mbijetesën.
I njëjti gabim është bërë edhe në Maltë, ku statuja te lashta prej disa brezave që janë interpretuar si statuja të "Nëna mbretnesh" ndërsa mendimtarët alternative si Joseph Ellul vuri në dukje se nuk kishte asgjë në mënyrë specifike femërore në lidhje me këto statuja, ata treguan permes ktyr figurinave një hyjni, që mund të jetë mashkull apo femër. Kohët e fundit, pikëpamjet e Ellul janë ndarë edhe nga ekspertë të tjerë në Maltë, si Dr.Caroline Malone, e cila argumentoi se, teoria e tempujve Malteze ishte ngritur si pjesë e një e një kulture më vlera të adhurimit të perëndeshës së tyre. Sipas tij, shoqëria malteze prehistorike ka qenë relativisht e qëndrueshëme, i perkiste një komuniteti bujqësore, duke jetuar në një ishull më një popullsi intensive, ku festonin ciklet e jetës, ritet e kalimit të tranzicionit në mes të fazave të ndryshme të jetës së tyre si dhe ndarjes nga jeta dhe ringjalljes, fertilitetit, paraardhësit, të gjitha në një kontekst kozmologjik, edhe më shumë se tek Evropa e Vjetër në Vinça.
Rreth 3200 para krishti,si e cekem kulturën e Evropës së vjetër e kanë bartur në Egje dhe Kretë. Sot egjeenet konsiderohen si origjina e civilizimit Minoan, por në një dimension që disa dijetarë kanë përfshirë në shkrimet e tyre mbi Minoanët, në vend që të zgjedhnin se në Kretë ishte një tjetër " çendër e civilizimit, Gimbutas thotë se "civilizimi që lulëzoi në Evropën qendrore midis 6500 dhe 3500 para krishti dhe 1450 në Kretë, gëzonte një periudhë të gjatë të jetës së qetë pa ndërprerje." Motive të tilla si gjarpër, ndërthurur me zogjë, bletë dhe flutura, me model të veçantë të sëpatave të dyfishta, keto shenja ngjajshmerije mund të gjenden edhe në Evropën e vjetër si keto në Kretë. Por prova më e mirë është në të shkruarit e Evropës së vjetër dhe Lineari i njohur i Kretës.
Gjithashtu është e qartë se kontaktet mes Sumerëve dhe Evropës së Vjetër ka ekzistuar qysh në kohën e kulturës së Ubaidit, të Eridu, vend që frymëzoi aq Sitshin në formulimin e tij të teorisë Annunaki dhe identifikimin e këtyre statujave si "Nephilim=Nefillim. Kultura Ubaid është përafërsisht 4500 BC dhe se ne nuk duhet ndoshta të shkojmi aqë larg sa të arrijmi në përfundimin më në fund se, Sumerët ishin fëmijët e Evropës së vjetër, ku të dy kulturat qartë njihnin njëri-tjetrin. Në të vërtetë, në vitet e fundit, objekte të vjetra evropiane janë zbuluar edhe në jug të Francës, duke sugjeruar se qytetërimi i Evropës së vjetër, jo vetëm që udhëtoi në Lindje, por edhe në Perëndim.
Burimi: http://www.philipcoppens.com/
Para qytetrimit Sumerë, qytetrimit të Kretës apo Maltës, ishte "Europa e vjetër", apo kultura e Vinçes, një harresë mbi të gjitha se sa një zhdukje e civilizimit që është origjina e vertetë e shumicës së civilizimeve tona te lashta.
Para qytetrimit Sumerë, qytetrimit të Kretës apo Maltës, ishte "Evropa e vjetër", apo kultura e Vinçes, një harresë mbi të gjitha se sa një zhdukje e civilizimit që është origjina e vertetë e shumicës së civilizimeve tona te lashta.
Ka civilizime të humbura dhe civilizime të harruara.
Që nga 6 mivjeçari deri tek mijëvjeçari 3-të para krishti, qytetrimi i ashtu-quajtur "kultura e Vinçës" që shtrihët disa kilometra përgjatë Danubit, në vendin që është tani Serbia, Rumania, Bullgaria dhe Republika e Maqedonisë që lanë gjurmë kudo në Ballkan, si dhe pjesë e tjera të Evropës Qendrore dhe Azinë e Vogël, dhe madje edhe në Evropën Perëndimore.
Pak,ose fare nuk kanë dëgjuar deri sot për këtë kulturë, por kanë par disa objekte të kësaj kulture. Për disa, keto janë të ngjajshme më statujat famëkeqe te gjetura në Sumeri, Mezopotami, ku autorë të tillë si Zecharia Sitchin kanë etiketuar si statuja "të huaja", jashtëtoksore, duke parë se forma e këtyre krijesave të çuditshme nuk mund të konsiderohen si rrjedh tipike e njeriut.
Pra, pse është fshehur apo janë parë vetëm nga pakë studiues keto statueja ?
Personi më përgjegjës për izolimin e kulturës Vinçes ishte autoriteti i të madhit Vere Gordon Childe (1892-1957). Ai ishte një sintetizues i gjetjeve të ndryshme arkeologjike dhe u përpoq për të krijuar një kornizë që përfshin çdo gjë për të krijuar një grup si "Revolucioni neolitikut" dhe "Revolucioni urban". Në përmbledhje të tij, ai e pa kulturën Vinçes si një pajisje kulturore i ndikuar më forcat më te "civilizuara".
Pra nga pozicioni i tij dogmatik dhe me ndikime të ndryshme, kultura e Vinçës ka marrë pak vëmendje nga studiuesit. Fillimisht, interes në shenjat e gjetura në qeramikë ka gjeneruar interes në disa qarqe akademike, por të vyshkura tani prej udhzimeve nga Childes.
Interesi u rigjallë në vitet 1960 (pas vdekjes së Childe), kryesisht për shkak të një zbulim të ri të bërë në 1961 nga Dr N. Vlassa, gjatë gërmimit në rrnojat e Transilvanisë në tartarië, pjesë e kulturës Vinçës. Në mesin e sendeve të ndryshme gjetën edhe tre pllaka argjilore, të cilat ai i ka analizuar me metodën e radiokarbonit, qe ishte metoda më e re për analizimin e vjetërsisë. keto pllaka nga argjila u kthyen me keto rezultate; janë të vjetra 4000 vite para Krishtit ! Mirëpo filloi kritika mënjëherë; Kritikët e metodologjisë së re për të argumentuar këtë vjetersi më anen e Radiokarbonit ata thanë se ky rezultat është i gabuar !
Si mund të jetë ky shkrim aqë i vjetër?
Tradicionalisht, vendëbanimi sumerianë në Uruk ishte e datuar për 3500-3200 para Krishtit, kurse Zbulimi i Dr. Vlashes ishte fillimisht një konfirmim më tej se "kultura e Vinçes" kishte ngjashmëri të fortë me kulturen Sumere. Të gjithë ranë dakord se Sumerët kishin ndikuar në kulturën e Vinçes (dhe vendin e quajtur Tartari), e cila është caktuar një datë e perafert rreth 2900-2600 para krishti, sipas kesaj metodologjiie tradicionale krahasuese, e cila mbështet në logjikën e arkeologëve, në vend se t'iu zbatoheshin provave të forta shkencore).
Por, nëse rezultatet e karbonit do ishin të saktëta pêr këtë zbulim në Tartari qe datojnë 4000 vite para krishtit, që do të thoshte se kultura e Vinçes ishte më e vjetër se Sumere ose Sumerët ishin të paktën një Mijëvjeçar më shumë se arkeologët e kishin marrë më parë këtë datim si më të vjetrin në botë.
Gjithsesi, në këtë rast, ose arkeologjia do të jetë në një gjendje të druajtje të plotë dhe se arkeologët të gjitha ose një pjesë e tyre do të jen në drejtime të gabuara deri me tani. Këtu; Kjo ishte Arsyeja pse Radiokarboni u sulmua, në vend që thjesht te shqyrtoheshin idetë e gabuara.
Nuk ka asnjë debat në lidhje me të: objektet e kulturës së Vinçës dhe të Sumerëve janë shumë të ngjajshme. Dhe kjo nuk është vetëm duke u nisur nga qeramika dhe objekte tjera: ata ndajnë një shkrim që duket shumë i ngjashëm. Në fakt, pak interes është shfaqur për kulturën e Vinçes para 1960-tes, e tera sillej rreth ketij mbishkrimi. Zbulimi i Vlashes dukej vetëm se konfirmonte këtë përfundim, ai gjithashtu një herë tha se shkrimi i gjetur ka qenë i ndikuar nga Lindja e Mesme.
Te gjithë pra, përfshirë edhe Sinclair Hood dhe Adam Falkenstein, ranë dakord që të dy shkrimet janë të lidhura mes tyre, mirëpo Hood pa një lidhje tjetër, me të Kretës.
Së fundi, dijetari hungarez Janosh Makkay tha se "origjina e piktogrameve të Tartarisë janë më origjinë Mesopotamiane dhe nuk ka dyshim."
Por kur kultura e Vinçes paraprihet papritur nga kultura Sumere, kjo tezë nuk mund të ruhet, sepse e gjithë korniza arkeologjike do të prishej, të vendosura kryesisht nga Çajld dhe kolegët e tij.
Kështu që tani që të dy mbishkrimet e Tartarisë studiohen si të pavarur nga ato Sumere.
Sigurisht, ne duhet të pyesim veten nëse kjo është vetëm një përpjekje tjetër për të ruajtur reputacionin dhe në qoftë se në dekadat e ardhshme, pozita në fund do të kthehet, që do të thotë se kultura e Vinçes është me të vërtetë origjina e civilizimit Sumerian, nje sugjerim i tillë do ishte teper i shpejtë për momentin.
Edhe njëhere te pyesim veten: Cila është kultura e Vinçës?
Në vitin 1908, ketu në këtë fshat të vogël buz Danubit më emrin Vinça, që gjinet 14 kilometra nga Beogradi, u zbuluan vendbanime më të rëndësishme prehistorike të neolitikut në Evropë. Zbulimi u bë nga një ekip i kryesuar nga Z. Miloje Vasiç, i cili dilte nga shkolla e parë e arkeologëve në Serbi.
Vinça është gërmuar në mes të 1918 dhe 1934 dhe është shpallur si një qytetërim në vet: një qytetërim iharruar, ku Marija Gimbutas e quajti më vonë "Evropa e vjetër".
Që në fillim të mijëvjeçarit të 6 para krishtit, tre milenar para dinastisë Egjiptiane, kultura e Vinçës ishte tashmë një qytetërim autentik.
Po, pra ishte një qytetërim i përbërë nga shtëpi, qytet tipik me shtepi komplekse me dhoma arkitektonike, ndërtuar prej druri që ishin mbuluar në baltë. keto shtëpi përgjatë rrugëve, e bëjnë qytetrimin parë të Vinçes në Evropë, por edhe më i vjetër se sa qytetet e Mesopotamisë dhe Egjiptit. Dhe qyteti i Vinçes në vetvete ishte një nga disa qytete, me të tjerët si Potporanj, Selevaçi, dhe Ploçnik Predionica etj...
Maria Gimbutas arriti në përfundimin se "në mijëvjeçarin e katert dhe fillimi i pestë, në Evropën Qendrore dhe Lindore, evropianët e Vjetër kishin qytete me dendësi popullsie të lartë, kishin banesa e tempuj shumë-katëshe , kishin një shkrim të shenjtë, shtëpitë e medhaja me katër apo pesë dhoma te mveshura mê poçari profesionale si objekte prej bakrit dhe arit, artizanët prodhonin një sërë të produkteve të sofistikuara. Një rrjet e rrugëve tregtare kishte ekzistuar që artikujt e prodhura si qelqi i vullkanit, obsideni mermeri, bakri, kripa, që qarkullonin permes kesaj rrugës më qindra kilometra të gjatë. "
Gjithçka mbi "Evropen e vjetër" është në fakt më shumë se në çdo vend tjetër si edhe në Lindjen e Mesme.
Ti kthehemi shkrimit te tyre.
Gimbutas kishte një të shkojnë në duke u përpjekur për të përkthyer dhe ai e quajti "gjuha e perëndeshë." Ajo e bazon punën e saj në atë të Shan Winn, i cili përfundoi katalogun më të madh të shenjave të Vinçës deri më sot. Kjo zvogëlon numrin e shenjave në 210, duke treguar se shumica e shenjave janë të përbërë nga vija e drejtë dhe janë të drejtë në formë. Vetëm një pakicë kishte linja të lakuara, te cilat ndoshta ishin shenuar për shkak të vështirësisë së kurbës së skulpturës në sipërfaqe nga balta. Në një përmbledhje të fundit, ajo arriti në përfundimin se të gjitha shenjat e Vinçës që u gjetën janë të bazuara në pesë shenjat kryesore:
- Një vijë të drejtë;
- Dy linja që ndërpriten në qendër;
- Dy linjat që ndërpriten në një fund;
- Një pikë;
- Një linjë e lakuar.
Winn, megjithatë, nuk ka përfshirë këtë shkrim, pasi edhe shembujt më komplekse nuk ishin tekste, dhe është emërtuar kështu më emrin si; "para-shkrim", edhe pse më vonë, thotë Gimbutas, ishte me të vërtetë "një shkrim". Megjithatë, të gjithë janë dakord se teksti i shkruar ishte shumë i shkurtër në gjatësi me një histori apo një llogari të një ngjarje historike.
Çfarë do thotë kjo ?
Në Sumer, zhvillimi i shkrimit mbështetët mbi faktorët ekonomikë, të cilat kërkonin "mbajtjen llogarive". Për kulturën e Vinçës, origjina e shenjave të tilla te gjetura deri më sot tregojnë njohuri rreth rrjedhimit te konsideratatave fetare dhe jo praktike. Me pak fjalë, vija të gjata te ktyre shenjave tregon se behej fjalë për ndonjë lloj formule magjike.
Kultura e Vinçes na mëson se, këtu ishin te njohura edhe mineralet. Mendohej deri vonë se minieralet ishin të njohura, jo të para-4000 vite para krishti, edhe pse në vitet e fundit, shembuj tjerë kanë treguar se ishin të njohura edhe para 7000 vjete, keto u zbuluan në minieren e bakrit në Rudna Glava, 140 km në lindje të Beogradit, është të paktën 7000 vjet dhe kishte puset vertikale, të thella deri njëzet metra dhe në kohën e zbulimit të kesaj miniere ishte përsëri shumë e diskutueshme kjo egzistenc e miniere aqë të vjetër.
Një dritë e re ka lindur së fundi në "Europen e vjetër", në nëntor 2007, kur u njoftua se gërmimet në një vendbanim të lashtë në jug të Serbisë kishte zbuluar praninë e një furre të përdorura për shkrirjen e metaleve. Furrë e kishte mjete në atë: një daltë dhe çekan bakrit me dy koka dhe sëpatë. Më e rëndësishmja, disa objekte metalike të cilat janë bërë këtu, u gjetën në vend.
Gërmimet kanë zbuluar edhe një seri e statujave. Arkeologu Julka Kuzmanoviç-Cvetkoviq theksoi se "sipas figurines kemi gjetur, gra të reja u veshur bukur, si vajzat e sotme në krye të shkurtër dhe funde mini, dhe të veshur rrathë rreth armët e tyre. "
Fis që kanë jetuar në mes të anonim 5400 dhe 4700 para erës sonë në vendin e 120-hektarësh në atë që është tani e di Plocnik tregti, artizanale, artit dhe metalurgjisë. Gërmimet gjithashtu siguroi një kuptim më të mirë të vjetër Evropa: për shembull, në afërsi të vendbanimit, një termike mund të jetë dëshmi e spa vjetër në Evropë. Homes për soba dhe kishte vrima të veçanta për plehra, ndërsa të vdekurit u varrosën në një varrezë të rregullt. Njerëzit flinin në Mats leshi dhe lesh, bëri rroba të, liri, leshi dhe lëkurë, dhe të kafshëve të mbajtura. Komuniteti ishte gjithashtu veçanërisht dua të objekteve të fëmijëve që ishin gjetur lodra përfshirë të tilla si kafshët dhe trondit nga balta, dhe të vogla, pots projektuar clumsily bërë sa duket nga fëmijët në pushimin.
Një dritë e re ka shkelqyer së fundi në "Europen e vjetër", në nëntor 2007, kur u njoftua se gërmimet në një vendbanim të lashtë në jug të Serbisë kishin zbuluar praninë e një furre të përdorur për shkrirjen e metaleve. Në këtë furrë janë gjetur mjete të ndryshme: një daltë dhe çekan prej bakrit me dy koka dhe një sëpatë. Më e rëndësishmja është se keto objekte metalike te gjthat janë bërë këtu në këtë furrë.
Gërmimet kanë zbuluar edhe një seri të madhe të statujave. Arkeologu Julka Kuzmanoviç-Cvetkoviq theksoi se "sipas figurinave, kemi gjetur gra të reja te veshura bukur, si vajzat e sotme që mbajnë mini-funde, dhe më bylyzykë në krahët e tyre.
Fisi i kësaj kolonie të panjohur që kanë jetuar në mes të 5400 dhe 4700 para erës sonë në një siperfaqe prej më se 120-hektarësh në atë që është zbuluar deri më tani në Ploçnikë, e njihnin tregtinë artizanale artin dhe metalurgjinë. Gërmimet gjithashtu siguroi në një kuptim më të mirë të Evropes së lashtë: për shembull, në afërsi të vendbanimit, është zbuluar burim termal, mund të jetë dëshmi e një stacioni termal më të vjetër në Evropë. Shtepit ishin të pajisura më stufa dhe kishte vrima të veçanta për plehra, ndërsa të vdekurit i varrosnin në një varrezë të rregullt. Njerëzit flinin në dyshek të bërë prej leshit të deleve, bënin dhe veshjet tjera, rroba nga lini si dhe nga lëkura të kafshëve të mbajtura. Komuniteti ishte gjithashtu veçanërisht i pasionuar pas objekteve të fëmijëve, janë gjetur lodra të tilla ku reprezentonin kafshë të vogla të punuara nga balta, projektuar ndoshta nga fëmijët në pushimore të tyre ?
Ketu pra shohim vetëm këta dy shembuj të cilat deshmojnë pêr civilizimin e lashtë mijvjeçar të Evropës së Vjetër mijëra vjet përpara civilizimeve te fqinjëve të saj. Pra, Evropa e vjetër është një kulturë e harruar, ashtu si dhe e ka thënë Richard Rudgeley: "Evropa e vjetër ishte paraardhëse e zhvillimit kulturor dhe shkalles së një civilizimit të persosur në lashtësi, në vend se të ishte humbur në valët me ndonjë ngjarje kataklizmike apo gjeologjike, ky civilizim humbi nga valët e fiseve pushtuese te ardhura nga Lindja. Rudgeley argumenton më tej se kur përballemi me "pamjet e papritura të civilizimit të Sumerëve dhe gjetkë, ai thotê se ne nuk duhet të shikojmë tek qytetërimet jashtë toksore apo Atlantët, por të një civilizimit të"Evropës së Vjetër", një civilizim të cilin bota duket se e ka injorua deri me sot, dhe ne vetëm mund te pyesim vetën pse ?
Qytetërimi Sumerianë ishte i përcaktuar në kultivimin e bimëve dhe në zbutjen e kafshëve shtepiake, njerëzit të cilët jetojnin një jetë të ulët në masa të mëdhaja, sidomos në fshatra apo qytete, me një lloj autoriteti qendror. Me këtë përkufizim të qytetërimit, është e qartë se ky qytetrim nuk ka filluar në Sumer, por në Evropën e Vjetër. Evropa e vjetër ishte një kulturë neolitike, e cila mvarej nga bujqësia dhe mbarështimit të kafshëve shtëpiake. Kafshët më të zakonshme në familje ishin bagëti, dhi edhe pse të vogla, si dhe delet dhe derrat kanë qenë gjithashtu të shumta. Ata kultivuan edhe lloje të grurit më pjellor nga parahistoria që kishte edhe një ekonomi të tregut: një tepricë të produkteve e ka çuar në rritjen e tregtisë me vendet fqinje, të cilat furnizohen xham vullkanik, kripë ose më gjë sedne dekorative.
Në fakt, ata nuk ishin me të vërtetë një " qytetrim neolitike" por ata ishin edhe më përpara kohës së tyre në rajonin e Bela Vodes dhe Rudna Glava në si dhe në shpellat natyrale, pra banorët e Vinçës erdhen në kontakt me minerale bakri që ata kishin filluar ti japin formen me zjarr, fillimisht vetëm për objekte dekorative (rruaza dhe rrathë). Ata ishin më tepër të "Epokës së Bronzit" se sa të "Epokes së Gurit" kur në të njëjten kohë, pjesa tjetër e Evropës dhe e Lindjes së Mesme, nuk ishte hy ende as në "Epokën e qytetërimit të Gurit."
Një shkencëtare, tashmë e njohur, Marija Gimbutas, theksoi rëndësinë e lashtësisë së kësaj Evropës së Vjetër, aq shumë sa që e konsideron atë europ të dikurshme të ketë shkuar shumë larg. Ajo interpreton se ky qytetërim i vjetër i Evropës si të Perendeshave, një koncept që ka marrur një jetë ne vete në industrinë moderne të Epokes së Re, e cila shtrihet përtej ktyre kufijve të saj. Gimbutas vetë mund të kishte imagjinuar. Bernard Wailes tha se si Gimbutas ishte "jashtëzakonisht e ditur, por jo edhe aq të mira në analizën kritike ... Ajo mbledh të gjitha të dhënat, atëherë hedhet në përfundim, pa ndonjë argument të ndërhyjës ... Shumica prej nesh kanë tendencë për të thëne; oh Perëndia ime, këtu vjenë Marija përsëri ". Por të gjithë janë dakord se themelet e saj janë të ngurta, dhe kjo është ajo që ne ndërtojmë.
Gimbutas e daton qytetërimin e Vjetër të Evropës para 6500 vitesh ose 3500-3200 para krishti. Mirëpo pastaj i tërë rajoni u muar nga pushtuesit Indo-evropianë. Vendasit mund të bënin dy gjëra: të qëndrojnë në vendin e tyre dhe të pajtohën nga mësuesit të ri, ose të emigrojnë në kërkim të tokave të reja. Duket se njerëzit e "Europes së vjetër" kanë zgjedhur: disa shkuan në kërkim të një strehë në jug, në brigjet e detit Egje, dhe më gjerë. Harald Haarmann ka identifikuar si përgjegjëje të rritjes së kulturës se ashtu-quajtur të Cyclades dhe Kretës, pra civilizimit Egjeanë ku kolonët e ri arrijtën rreth 3200 para krishti.
Sipas mendimit të Marija Gimbutas, dallimi në mes të Evropës së Vjetër dhe indo-evropianëve ishte më tepër se ardhja e një pushtuesi tjetër. Në interpretimet e saja, Evropa e Vjetër ishte paqësore, kurse Indo-Europianët ishin meshkuj dhe luftëtar.
Sot, nëpërmjet objekteve të kulturës së Vinçës hap dritaret e muzeve të ndryshme, si më qeramika te bukura, të një niveli artistik dhe teknologjik që nuk përputhet nga kulturat e tjera për mijëvjeçarët e epokes së Neolitit fare.. Besohet se shkrimi i tyre kishte lindur e të shkruhet si shenjtë. Ashtu si në Kretë, ata ishin një komb paqësor, pallatet e Kretës nuk ishin të një cilësije mbrojtëse por zbukurimi.
Objektet nga kultura e Vinçës tregojnë gjithashtu se kishin një jetë të thellë shpirtërore. Objektet e kultit të përfshira nga figurinat e shumta, si dhe mbi enët e flijimit, antropomorfe dhe enët zomorfike. Kur vrejmi se numri i ktyre enëve dhe figurinave më shumë se 1000, e tejkalon numrin e përgjithshëm të figurinave të gjetura në rajonin e Egjeut e të Greqisë, ne vetëm mund të pyesim veten pse Evropa e vjetër nuk është e njohur sa duhet sot?
Jeta u shfaq në këto objekte, si për të personifikuar ciklin e lindjes dhe vdekjes së natyrës, me dëshirën e njeriut për të marrë simpatinë për hir te natyrës apo për të qetësuar mbijetesën.
I njëjti gabim është bërë edhe në Maltë, ku statuja te lashta prej disa brezave që janë interpretuar si statuja të "Nëna mbretnesh" ndërsa mendimtarët alternative si Joseph Ellul vuri në dukje se nuk kishte asgjë në mënyrë specifike femërore në lidhje me këto statuja, ata treguan permes ktyr figurinave një hyjni, që mund të jetë mashkull apo femër. Kohët e fundit, pikëpamjet e Ellul janë ndarë edhe nga ekspertë të tjerë në Maltë, si Dr.Caroline Malone, e cila argumentoi se, teoria e tempujve Malteze ishte ngritur si pjesë e një e një kulture më vlera të adhurimit të perëndeshës së tyre. Sipas tij, shoqëria malteze prehistorike ka qenë relativisht e qëndrueshëme, i perkiste një komuniteti bujqësore, duke jetuar në një ishull më një popullsi intensive, ku festonin ciklet e jetës, ritet e kalimit të tranzicionit në mes të fazave të ndryshme të jetës së tyre si dhe ndarjes nga jeta dhe ringjalljes, fertilitetit, paraardhësit, të gjitha në një kontekst kozmologjik, edhe më shumë se tek Evropa e Vjetër në Vinça.
Rreth 3200 para krishti,si e cekem kulturën e Evropës së vjetër e kanë bartur në Egje dhe Kretë. Sot egjeenet konsiderohen si origjina e civilizimit Minoan, por në një dimension që disa dijetarë kanë përfshirë në shkrimet e tyre mbi Minoanët, në vend që të zgjedhnin se në Kretë ishte një tjetër " çendër e civilizimit, Gimbutas thotë se "civilizimi që lulëzoi në Evropën qendrore midis 6500 dhe 3500 para krishti dhe 1450 në Kretë, gëzonte një periudhë të gjatë të jetës së qetë pa ndërprerje." Motive të tilla si gjarpër, ndërthurur me zogjë, bletë dhe flutura, me model të veçantë të sëpatave të dyfishta, keto shenja ngjajshmerije mund të gjenden edhe në Evropën e vjetër si keto në Kretë. Por prova më e mirë është në të shkruarit e Evropës së vjetër dhe Lineari i njohur i Kretës.
Gjithashtu është e qartë se kontaktet mes Sumerëve dhe Evropës së Vjetër ka ekzistuar qysh në kohën e kulturës së Ubaidit, të Eridu, vend që frymëzoi aq Sitshin në formulimin e tij të teorisë Annunaki dhe identifikimin e këtyre statujave si "Nephilim=Nefillim. Kultura Ubaid është përafërsisht 4500 BC dhe se ne nuk duhet ndoshta të shkojmi aqë larg sa të arrijmi në përfundimin më në fund se, Sumerët ishin fëmijët e Evropës së vjetër, ku të dy kulturat qartë njihnin njëri-tjetrin. Në të vërtetë, në vitet e fundit, objekte të vjetra evropiane janë zbuluar edhe në jug të Francës, duke sugjeruar se qytetërimi i Evropës së vjetër, jo vetëm që udhëtoi në Lindje, por edhe në Perëndim.
Ndoshta ne duhet të njohim edhe
qytetrimin meglitik Por jo, me sa duket, ende nuk kemi marrur guximin
për ta rrotulluar këtë guri !
Hapja e Bosforit, kataklizmi që ndryshoj këtë pjesë të Europes
Hapja e Bosforit, kataklizmi që ndryshoj këtë pjesë të Europes







=Historia e popujve te Europes=
2 juin 2014, 19:49

Nga Dardan Leka më 2012-02-15 në orën 9:06.MD
Popujt Azianikë:
Aziatikët ndahën në dy degë mjerishtë që nuk e dijmi se gjuhët e tyre a ishin të njejtes familje apo jo.
Popujt e veriut të Azisë janë stergjyshêrit e popujve tê gjuhës eusakaro-kaukaziane, nga rrjedhin gjuhët Baske, Gjeorgiane dhe Qerkeze.
Ndërsa popujt Aziatikë të jugut; Pellazgët që flisnin këtë gjuhê të ketij populli që tani ka humbur, ku ishin të shperndarë në kohën e Neolitit deri në Lindjen e Afërme, si dhe në Europë duke sjellur me vete tekniken e Agrikultures, të blegtorisë deh keramikës.
Qytetrimet Aziatike ishin në ngritje të madhe të zhvillimit ku Pellazgët e Kretës dhe t'Anatolisë kishin shpikur një shkrim mirëpo u zhduken nga invadimet Pontike.
Natufianët:
Natufianët janë stergjyshërit e të gjithë popujve aziatikë qê u shfaqen në Neolitikë. E kanë vijuar një evolucion të gjatë në këto vende që nga Paleolitiki.
Pishtarin e ketij civilizimi e merr një fis nga veriu, Myrejbetienët, qëkrijuan agrikulturen e parë.
Mirëpo dal nga dale këtë civilizim e zëvendëson populli Natufian.
Myrejbetienët;
Asianiket Myrebejtienê janê njê degë e Natufianëve.

Akullnanjat në Ballkan...-15 000 deri -8000 para krishti, pas shkrirjes se Akullnajave fillojne te vijne migracionet e para nga Lindja dhe Veriu, siper Danubit...
Mlekët:
Qytetrimi më i vjetër i njohur deri më sot tek popujt e Mlekëve është qytetrimi i Zarzienëve, -10 000 para krishti, pastaj Mlekasët ndahen në dy degë; njëra në jug të liqenit të Vanit(Armani) dhe tjetra degë në jug të liqenit Urmia.
Rreth -6700 para krishti njihen kultivatoret e dhive dhe te deleve, nga Hati edhe këta Myrejbetienë.
Në Miliennumin e II-të para Krishti, nën influencen e Sumerëve, Elamitêt që ishin edhe keta popull Mlekas perendimor, çpikin një sistem tê shkrimit dhe që e perhapin deri në Iranin perendimor. Për t'iu ikur sulmeve indo europiane Ariane dhe Indus, disa fise leshuan vendin e quajtur Kopet Dagh dhe shojnë në Afganistanë.
Kah fundi i Milenumit të II-të Indo-Europianët Arianë dhe Indus e pushtojnë Iranin dhe Afganistanin ku dhe sjellin bronxin.
Triaaletienët Hatis:
Asianikêt Hatti janë një degë e trialetienëve, proto Kaukazianëve, te cilët rreth -7200 deri -7000 para krishti perhapin kulturen e grurit dhe të tërrshërës, fillojnë të ndertojnê shtepi katrore kah lindja dhe perparojnë kah lindja në Anatolinë qëndrore, ku pastaj rreth b-5000 apo deri -4500 para krishti azianikët Pellazgë të Kan Hasanit II si dhe të Bejkesultanit do ta pushtojnë Anatolinë jugore, duke i shtyer Trialetienët Hattis kah veriu. Më vonë kur Indo Europianët nezitë formojnë një perandori nê Anatolinë qëndrore, marrin emrin Hittitë, nê pekujtim të popullit të mundur tê këtij vendi, Hatis.
Seskelët:
Seskelët ishin më siguri një degë e azianikëve trialetienë, të ardhur nga Haçilari i Anatolisë për tu vëndosur në Greqi. Seskelienët mundën rreth vitit -4400 para krishti nga Pellazgët ku i kemi gjetur shenjat e fshatrave të tyre të djegura. Një pjesë e Seskilienëve instalohët në Italinë jugore rreth vitit -3800 deri -3200 para krishti të cilët më vonë edhe këtu pushtohën nga Pellazgët Diminienë të ardhur nga Greqia.
Amukianët:
Pellazgët Amukianë rrjedhin nga Myrebetienët perendimor, të cilët rreth -4500 deri -4100 para Krishti pellazgët Amukianët bien nën sundimin e Halafienëve dhe pastaj të Sumerianëve të El Eubeid perveq të atyre qe shkuan dhe u perzien më Semitët e Izraelit, për të formuar civilizimin ghashulianë të qypave të zinjë të ilustruar.
Ky qytetrim do të
shkatrrrohet pastaj nga Semitët
barinjë Kananeenë të ardhur nga shkretira
e Arabisë dhe i tërë
regjioni u gjëndê nê nomadizëm.Pellazgët
Diminianë:
Azianikë të ardhur nga Kan Hasan dhe Bejçesultan në Anatolinë e jugut, rreth 4400 para krishti, dhe vëndosen në Greqi.
Invadimi i Italisë së jugut, kultura e Serra Alto me qypa spirale, dhe pastaj Indo Europianët nga veriu i Greqisë e shkatrrojnë këtë civilizim.
Kardiatët;
Kardiotët, që bënin qypa më vija të pjerrta, janë një degë e ndarë nga proto Seskelienët, të cilët e formuan kulturen e Mogulicës në veri të Greqisë, në Shqipëri dhe Serbinë aktuale.
Pasi që ia arriten të bëhën edhe lundrues, kulturen e tyre e hasim në Mesdheun meridional sipas kultures së qypave kardiale, me vija të pjerrta rreth -5100 para krishti ku i gjejmi edhe në jug tê Italisë rreth 4900 para krishti.
Njihet tek këta popuj kultura e Guadonës, pasi që bënin shtëpiza të rrumbullakta tani i bënin katrore. nga druri dhe llaçi mê bykë.
Pas një kohe ndahen ne disa degtime;
Adriatët, Tirrenianët dhe Franko Iberikët.
Starçevienët:
Starçevienët, mori emrin kjo kultur nga një vendbanim i lashtë afer Novi Sadit, janë dega e siperme e Seskelëve, si ata tê ardhur nga Anatolia që jetonin në shtëpia katrore nga llaçi. Kur këta vendosen në Europë rreth 6000 deri -5000 para krishti, duket se i kishin asimiluar popujt e vjetër vendas; popujt e Lepenski Vir të cilët adhuronin perendinë në form të peshkut.Te gjitha këto kultura shkatrrohën me invadimin e Pellazgëve rreth -4400 para krishti.
Kardio Adriatët:
Adriatët apo Dinarikët janë një degë e kardienëve të cilët rreth 4000 para krishti një pjes e këtyre Adriatëve të shtyr nga Pellazgët lengilienë dhe rubaneve( kultures se qypave me pshtjella) Adriatët pushtojnë Italinë e veriut ku pastaj shtyhen në lindje nga populli Lagozza, të ardhur nga Franca rreth 3200 deri 2500 para krishti. Më vonë keta popuj bien nën sundimin e Indo Europianëve proto latinëve të Remedellos dhe të Rinaldonës, fise Ballkanike të Vuçedolit.
Kronologjia parahistorike:
Nga -10 000 deri -2000 para Krishti
Periudha -8 300 Para Krishti
Në Europë pasi terhiqen Akullnajat, shpalosen zona të mëdhaja në ultësira e lugina të vershueshme ku flora dhe fauna gjejnë një lulzim të volitshëm ku edhe banorët e kanë patur shumë më lehtë qe të furnizohëshin me ketë begati.-7500 Para Krishti
Ngritja e ujërave bëjnë ndarjen e kontinentit të Europes nga ishulli i Britanisë së Madhe.-7150 Para Krishti
Prej -13 000 para Krishti kur në këtë kohë Deti i Zi ishte një Liqe i madh i cili gradualishtë thahej e që ishte 100 metra nën nivelin e Mesdheut njashtu si sot që është Deti i Vdekur mirëpo kah fundi i epokes së shkrirjes së akullnajave niveli i ujit ngritet për 120 metra dhe në vitin 5650 para Krishti deti Mesdhe u zgjërua dhe kaperceu pragun e grykes së Bosforit, këshqe mbrenda dy vite liqeni u egalizua me detin Mesdhe.
Në Laponië, në veri të Suedisë, grupe te njerzve gjuetar dalin në siperfaqe te ardhur nga Lindja, perendimi dhe Jugu.-6500 para Krishti:
Në Afrikën e Veriut dhe Sahara bëhën dresimet e kafshëve shtëpiake nga banoret vêndas.Në Milienumin e IV-të para Krishti, në Europen qendrore fillon epoka e kultures së Lepenski Vir, në te dy anët e Danubit, tek gryka e portave te hekurta, në një fshat më nja 100 njerëz në 22 shtëpi.
Në Kretë në vendin e quajtur Knosos zhvillohet një qender Neolitike.-5 200 Para Krishti, agrikultorët e parë paraqiten në Europë dhe perhapen në drejtim të Holandes.
Ata prodhojnë një keramik karakteristike dekorative më shpulla të prera.
-4500 para Krishti në Europen lindore zhvillohet teknika e bakrit të shkrirë në kalllupe qe shkrihej nê një temperatur të lartë nga rrëshiqi.
Paraqiten sepultura të pasura, sidomos ato në Varna në Bullgari, ku ne varreza shohim detaje tjera prestigjioze.-4500 para Krishti ketu në Varna Bullgari, paraqitet një civilizim misterioz, pra ky civilizim shtrihej brigjeve të liqenit afër Detit të Zi, afër Varnes, ku ky civilizim njohi në zhvillim të lartë, të pa parë për epoken.
Së pari gjejmi ketu qypa të mrekullueshëm, idol nga ashti e guri si dhe vegla nga bakri. Pastaj një kilometer më tej jo largë Varnës, për herë tê parë janë punuar gjesende prej ari, më te vjetrat te zbuluara deri më sot.
Këto objekte janë punuar Në mes të -4600 para krishti e -4200, në brigjet Detit të Zi, shumë kohë para Piramidave të Egjiptasëve dhe qytetrimit të Mesopotamisë, Shumica e këtyre varrezave janë te paisura me diademe të pasuar nga ari dhe gjesende tjera dekorative, rruza të persosura si dhe maje të shtizave nga bakri si dhe keramika mjaftë bukur tê dekoruara. Janêë gjetur edhe guaca tê detit, çka tregonse ka patur marrdhenje tregtare me onat e jugut te Mesdheut.
Nê regjionin e poshtëm të Danubit, shtazet pêr terhjekjen e pendes për të lavruar janë gjetur në shumë vende.
Poashtu në Rudna Glava është gjetur miniera e parë e bakri në botë.-3800 para Krishti, fshatrat e parê të fortifikuara në Europen perendimore,-3650 para Kriishti, në Rusi janë gjetur në varreza funerare karrocat e para tê terhequra nga kiet.
Në Milienumin e II-të ngriten monumentet megalitike te Karnakut në perendim të Francës.-3200 para krishti në Hungari hasim karrocen e bujqëve. -3500 Para Krishti,
Vala e parë e Indo Europianëve në Skandinavië.-2900 Para Krishti,
Njohim Mikenen dhe Trojën.
Migracionet karriene në Qipro
Invazioni i një populli Anatolien në kretë, qe e bêjnê të njohur civilizimin Minoenë. Ishte nje popull paqêsor deh i fuqishëm.
-2800 para krishti, fillon ndertimi i Stonhengjit në Angli.
Në Greqi fillon qytetrimi Egjeenë, Kadmeenë më origjinë Fenikase që installohën në Beosië.
Perpunuar sipas "Prehistoire d'Europe" nga Dardan Leka për Rilindjen=Ilire=shqiptare=
Burimi http://www.hist-europe.fr/Prehistoire/chronologie-prehistoire.html
Azianikë të ardhur nga Kan Hasan dhe Bejçesultan në Anatolinë e jugut, rreth 4400 para krishti, dhe vëndosen në Greqi.
Invadimi i Italisë së jugut, kultura e Serra Alto me qypa spirale, dhe pastaj Indo Europianët nga veriu i Greqisë e shkatrrojnë këtë civilizim.
Kardiatët;
Kardiotët, që bënin qypa më vija të pjerrta, janë një degë e ndarë nga proto Seskelienët, të cilët e formuan kulturen e Mogulicës në veri të Greqisë, në Shqipëri dhe Serbinë aktuale.
Pasi që ia arriten të bëhën edhe lundrues, kulturen e tyre e hasim në Mesdheun meridional sipas kultures së qypave kardiale, me vija të pjerrta rreth -5100 para krishti ku i gjejmi edhe në jug tê Italisë rreth 4900 para krishti.
Njihet tek këta popuj kultura e Guadonës, pasi që bënin shtëpiza të rrumbullakta tani i bënin katrore. nga druri dhe llaçi mê bykë.
Pas një kohe ndahen ne disa degtime;
Adriatët, Tirrenianët dhe Franko Iberikët.
Starçevienët:
Starçevienët, mori emrin kjo kultur nga një vendbanim i lashtë afer Novi Sadit, janë dega e siperme e Seskelëve, si ata tê ardhur nga Anatolia që jetonin në shtëpia katrore nga llaçi. Kur këta vendosen në Europë rreth 6000 deri -5000 para krishti, duket se i kishin asimiluar popujt e vjetër vendas; popujt e Lepenski Vir të cilët adhuronin perendinë në form të peshkut.Te gjitha këto kultura shkatrrohën me invadimin e Pellazgëve rreth -4400 para krishti.
Kardio Adriatët:
Adriatët apo Dinarikët janë një degë e kardienëve të cilët rreth 4000 para krishti një pjes e këtyre Adriatëve të shtyr nga Pellazgët lengilienë dhe rubaneve( kultures se qypave me pshtjella) Adriatët pushtojnë Italinë e veriut ku pastaj shtyhen në lindje nga populli Lagozza, të ardhur nga Franca rreth 3200 deri 2500 para krishti. Më vonë keta popuj bien nën sundimin e Indo Europianëve proto latinëve të Remedellos dhe të Rinaldonës, fise Ballkanike të Vuçedolit.
Kronologjia parahistorike:
Nga -10 000 deri -2000 para Krishti
Periudha -8 300 Para Krishti
Në Europë pasi terhiqen Akullnajat, shpalosen zona të mëdhaja në ultësira e lugina të vershueshme ku flora dhe fauna gjejnë një lulzim të volitshëm ku edhe banorët e kanë patur shumë më lehtë qe të furnizohëshin me ketë begati.-7500 Para Krishti
Ngritja e ujërave bëjnë ndarjen e kontinentit të Europes nga ishulli i Britanisë së Madhe.-7150 Para Krishti
Prej -13 000 para Krishti kur në këtë kohë Deti i Zi ishte një Liqe i madh i cili gradualishtë thahej e që ishte 100 metra nën nivelin e Mesdheut njashtu si sot që është Deti i Vdekur mirëpo kah fundi i epokes së shkrirjes së akullnajave niveli i ujit ngritet për 120 metra dhe në vitin 5650 para Krishti deti Mesdhe u zgjërua dhe kaperceu pragun e grykes së Bosforit, këshqe mbrenda dy vite liqeni u egalizua me detin Mesdhe.
Në Laponië, në veri të Suedisë, grupe te njerzve gjuetar dalin në siperfaqe te ardhur nga Lindja, perendimi dhe Jugu.-6500 para Krishti:
Në Afrikën e Veriut dhe Sahara bëhën dresimet e kafshëve shtëpiake nga banoret vêndas.Në Milienumin e IV-të para Krishti, në Europen qendrore fillon epoka e kultures së Lepenski Vir, në te dy anët e Danubit, tek gryka e portave te hekurta, në një fshat më nja 100 njerëz në 22 shtëpi.
Në Kretë në vendin e quajtur Knosos zhvillohet një qender Neolitike.-5 200 Para Krishti, agrikultorët e parë paraqiten në Europë dhe perhapen në drejtim të Holandes.
Ata prodhojnë një keramik karakteristike dekorative më shpulla të prera.
-4500 para Krishti në Europen lindore zhvillohet teknika e bakrit të shkrirë në kalllupe qe shkrihej nê një temperatur të lartë nga rrëshiqi.
Paraqiten sepultura të pasura, sidomos ato në Varna në Bullgari, ku ne varreza shohim detaje tjera prestigjioze.-4500 para Krishti ketu në Varna Bullgari, paraqitet një civilizim misterioz, pra ky civilizim shtrihej brigjeve të liqenit afër Detit të Zi, afër Varnes, ku ky civilizim njohi në zhvillim të lartë, të pa parë për epoken.
Së pari gjejmi ketu qypa të mrekullueshëm, idol nga ashti e guri si dhe vegla nga bakri. Pastaj një kilometer më tej jo largë Varnës, për herë tê parë janë punuar gjesende prej ari, më te vjetrat te zbuluara deri më sot.
Këto objekte janë punuar Në mes të -4600 para krishti e -4200, në brigjet Detit të Zi, shumë kohë para Piramidave të Egjiptasëve dhe qytetrimit të Mesopotamisë, Shumica e këtyre varrezave janë te paisura me diademe të pasuar nga ari dhe gjesende tjera dekorative, rruza të persosura si dhe maje të shtizave nga bakri si dhe keramika mjaftë bukur tê dekoruara. Janêë gjetur edhe guaca tê detit, çka tregonse ka patur marrdhenje tregtare me onat e jugut te Mesdheut.
Nê regjionin e poshtëm të Danubit, shtazet pêr terhjekjen e pendes për të lavruar janë gjetur në shumë vende.
Poashtu në Rudna Glava është gjetur miniera e parë e bakri në botë.-3800 para Krishti, fshatrat e parê të fortifikuara në Europen perendimore,-3650 para Kriishti, në Rusi janë gjetur në varreza funerare karrocat e para tê terhequra nga kiet.
Në Milienumin e II-të ngriten monumentet megalitike te Karnakut në perendim të Francës.-3200 para krishti në Hungari hasim karrocen e bujqëve. -3500 Para Krishti,
Vala e parë e Indo Europianëve në Skandinavië.-2900 Para Krishti,
Njohim Mikenen dhe Trojën.
Migracionet karriene në Qipro
Invazioni i një populli Anatolien në kretë, qe e bêjnê të njohur civilizimin Minoenë. Ishte nje popull paqêsor deh i fuqishëm.
-2800 para krishti, fillon ndertimi i Stonhengjit në Angli.
Në Greqi fillon qytetrimi Egjeenë, Kadmeenë më origjinë Fenikase që installohën në Beosië.
Perpunuar sipas "Prehistoire d'Europe" nga Dardan Leka për Rilindjen=Ilire=shqiptare=
Burimi http://www.hist-europe.fr/Prehistoire/chronologie-prehistoire.html

-5600 para krishti permbysja në Detin e Zi dhe shperndarja e banorve ne disa drejtime..

Pellazgët e parë nga Lindja vendosen në Ballkan, pas tyre vijne edhe Pellazget e veriut nga Kaspiku.. rreth -3500 para krishti..

Akullnanjat në Ballkan...-15 000 deri -8000 para krishti, pas shkrirjes se Akullnajave fillojne te vijne migracionet e para nga Lindja dhe Veriu, siper Danubit...




=Shqipja e sllavishtja=
30 janvier 2014, 10:18
- Bagatia=bogatstwj
Balta=blato
Berber=barbjr
Borika=borowice
Briska=britva
Cuba=dëwa
Секаn=cekan /kyg
Ciap=cap, kozel
Dera=dwére
Derres=drzeti
Drapar=neb, sradar, srp
Dru=drwo
Durog=darugi
Durim=dar
Dzier/der=deru, drátí -
Ziapa zaba 15 225 Arra=orech
At=ot otec
Bagatia=bogatstwj
Balta=blato
Berber=barbjr
Borika=borowice
Briska=britva
Cuba=dëwa
Секаn=cekan /kyg
Ciap=cap, kozel
Dera=dwére
Derres=drzeti
Drapar=neb, sradar, srp
Dru=drwo
Durog=darugi
Durim=dar
Dzier=deru, drátí
Fàngtl/thengjill=ugel uhel - Fliakà=Ык, blcenj, plamen
Gati=gotow
Gliep= slep lippitudo
Gropa=grob, hrob
Gropos=brobjm polàbiti
Grusht=grst, hrst, hubjm
Cheth=hodjm
Choie=holy bjony
I shprazin=prázan - Liagin=láhwice
- Lia-kùra,=kûze
Kàceg=skacï
Kakie=kaky, koliky
Kalí=klas, kolos
Kalubi=chalupa
Kantor=kantár, gho
Kapeca=kopec, kupa, stoh
Kapon=kapun
Kapuca=kapce, obuw
Kaputa=kapec, krpec, wal, papuca
=============================
Karc=krc, kmen [fjala eshte per =krsh=guri=kmen=kamen]
Karchas=chrákám
Kasulia=kosula, kosile[kmisha]
Kiuc=kljuc, kljc
Klopaska=pessulum, klepacka
Koska=kost
Kovac=kowác
Krastavec=chrastawec, lat. cucumis
Kriub=cerw
Kruag=krágjm
Ku=kul
===========================
Кuра=kupa, kofljk
Kurvar=smilnjk
Lama=holomnica
Lech=zbognjk, lotr sr Lech Liach
Liuad=livada, lauka
Liuga=lyzica
Liupata=lopata
Mace=raacka, kocka
Miegula=magla, mhla
Miss=maso
Mrezià=mreza sak sjt,
Mut=mut, kal, legno, [smutna voda]
Nata, Nat=noc
Nemec=nëmy
==========================
Pakka=pokog
Раlcas=palcát, palica
Реnton= pndjm
Perenti Buh= sr. Porantati Porenut Siva=Perendia
Perua=zápor clauus sr. parato
Pi=pigi, piti
Piek=рекu, warjm
Pierd=prdjm
Pliesht=blecha
Pluar=pluh
Plucha=pliha, plibawost
Porosit=porucit
Potkua=podkowa
Prag=práti, praskati prak [me sterrrpik pragun]
Prak=prag, prah
Purteka=prut, prautek
Puska=puska, rucnice
Rezog=rjtiti zrútiti hrauxiti
Riup=remen
Riza=rjza sat, sátek
Rob=rab, otrok
Rus=rusy
Rush=hrozen grozde [reze fr.]

Mbi këtë
tematik kemi sjellur deshmi te shumta se si ka ardhur ndryshimi i
sillabve, rrokjeve dhe disa tingujve ku permes gerrmave me vone,
moren emra tjere disa fjale emra njerzish si edhe toponime, si ne
kete rast, emri Kosova.
Sot gerrma e
shkruar "V" tek sllavishtja, si bullgare
serbe e tjerë, ndryshoi shpeshehere nga =V= behej =B=
ose anasjelltas, e kemi edhe shembullin tek Bullgaria ku në fillim
ishte Vollgaria..
Per te gjetur kuptimin e duhur të emrit Kosova, kur dihet se kemi shume e shumë emra Kosova ne te gjitha vendet edhe pertej Danubit banuar me sllavët, kemi poashtu edhe në Poloni, ne Pomerani, gjejmi emrin Kasubes, qe pa dyshim eshte fjala per vendin e kaçubeve, drunjve te shkurter te maleve tona, ku e tere Kosova eshte e mbuluar me këtë lloj druri, Kaçube=çube/çuba..=lluga=cuba=kaçuba ?
Mendoj pra
se edhe emri Kosova rrjedh nga ky emri i drurit, kaçubeve, edhese
ndoshta do ju duket qesharake, por, asnje kuptimnuk i pergjigjet deri
me sot si ky emer e hasim jo vetem se si shkruhet por kemi edhe
kuptimin e duhur qe i pergjigjet vendit te mbuluar me kaçube:lluga?
Ndryshimi nga "B" ne "V" është i vonshem,
=Kasub=
=Kasub=
=Kacub=
=Kosov=
=Kasub=
=Kacub=
=Kosov=
E kemi
spjeguar në këtë tem se, pas pushtimit romakê, shume fise ilire
që nga Panonia e deri tek Krapina atje ne Zagorjen kroate, shumica e
ketyre fiseve u shperngulen dhe gjeten strehim ne veri drejte
Polonise, Pomeranis, Prusisë, qe me kete emrin e fundit, eshet shume
lehte te identifikohet emri i ketij fisi te njohur qe quheshin
Prushi, ta qe ishin te kallun per luftê dhe shperthenin shpejtë si
prushi ishin gjakênxehtë ?
=Prushi=Prusia
=prush, gaca, zjarri, apo gaca e mbuluar në hi =prushi ?
Njashtu edhe
emri kaçube apo kasube=Kasobe, ka kuptimin ne shqip qe do thote
vendi i çubave, kaçube, kaça e druj te shkurter jo te
medhenje..dhe si dihet, e tere kosova eshte me Kaçube
drunj te imët..?
Edhe ketu duhet te habitemi se, poashtu edhe gjuha frenge e spjegon emrin =Makizar= ata qez moren llugat=kaçubat=cubat, vende i pershtatshem per luftera, makizar=partizan rezisteznce , per mendimin tim, ky eshte emer deri me sot i cili perputhet edhe me floren e ketij vendi, pra mendoj se emri Kosova rrjedh nga fjala =kaçuba= qe kane te njejtin kuptim me =cubat=
Kasubia=Kasovia
e hasim keshtu edhe ne tekstet hungareze si dhe dikcioneret e
shekullit XIX-te;
Dhe më tej
mund te kuptojmi se;
sipas shume
perpjekjeve qe kemi bër edhe tek Linearet, shpesh here kjo gerrma
=ô= na del si =â= dhe aty
automatikishte kemi jo "koso" por =kasha=apo
kosha ?
Ta ndjekim
pra rrënjên "coso=koso=?
=Kâçôb=
=Kasôv=
=Koso-nami=?
=Kasonami=?
=Kaçubani=( u ba kaçube, perleshje) si
= Kas û bâ= û bë é keqja..? tragjedija ?
=Kasûbani=
=Kaça-niki=kacubet e vogla, nuk e besoj se behet fjala per kaca...
=doravira=
=Kasôv=
=Koso-nami=?
=Kasonami=?
=Kaçubani=( u ba kaçube, perleshje) si
= Kas û bâ= û bë é keqja..? tragjedija ?
=Kasûbani=
=Kaça-niki=kacubet e vogla, nuk e besoj se behet fjala per kaca...
=doravira=
Nga kjo
rrenja: =doravira=
=Da= mund te
ket dale edhe fjale =Me dhan=;
=Dhan=Dore etj..
=Dhan=Dore etj..
=män=man/mban
mbajtur diçka në dorë=man/mé (fr.)Moni/mon-edha etj, te gjitha
kane kuptimin:
=mân:mbajtur diçka ne dorë....man/n'dan
=dân=jep/ep
=dhân=jep/da/dhâ
=mân=maj/marr nga dora
=mâ-jta=mbajta por edhe dora e sh'majt=e majta, me doren qe mbahet dicka, jo e d'jathta..
=rroka=marr/môra nga dora )
=roka, rroka=ruka, kapa, mbajta dicka...
=mân:mbajtur diçka ne dorë....man/n'dan
=dân=jep/ep
=dhân=jep/da/dhâ
=mân=maj/marr nga dora
=mâ-jta=mbajta por edhe dora e sh'majt=e majta, me doren qe mbahet dicka, jo e d'jathta..
=rroka=marr/môra nga dora )
=roka, rroka=ruka, kapa, mbajta dicka...
p.s:e kemi
permendur se, "dorë" apo "dora" eshte huazim nga
indot...
=doravati=
=daravati=daravitet/perdoret
=dati=dha
=daravina
=dar=dhurat/durat
=doravira etj..
=daravati=daravitet/perdoret
=dati=dha
=daravina
=dar=dhurat/durat
=doravira etj..
A duhet te marrim guximin që ta korrigjojmi Barletin ?
Fjalen e
kemi këtu në lidhje me toponimet dhe emrave tjerë te njerëzve,
mendoj se duhet te rishikohet Barleti.Pa dyshim se, Barleti
konsiderohet si burimi i parë i historisë së Skenderbeut, por,
kurrësesi nuk duhet te themi se Barleti ishte "bashkohës i
Skenderbeut" gjë që është e pa sakët, Marin Barleti ishte
vetem 8 vjeçar kur vdes Skenderbeu, prandaj...nuk mund te themi se
ky autor ishte bashkohës i Skenderbeut, dhe perpos kësaj, Barleti u
largua nga Shqiperia qysh i ri, pas rrethimit te Shkodres, 1478, ne
moshen 17 vjeçare... siç nxitojnë disa historianë tanë, prandaj
duhet evitohen këto gabime;
Mirëpo do
flasim në këtë tem arsyet e rishikimit te emrave te vendeve nga
Barleti(do flasim edhe per emrin Voizva) por këtë here do ti
analizojmi edhe njëhere nga fillimi dy toponimet;
=POLOGI=
dhe...
=TRIPALDA= qe disa autorë gabohen shumë rreth këtyre dy interpretimeve;
=TRIPALDA= qe disa autorë gabohen shumë rreth këtyre dy interpretimeve;
Së pari
PoLogu, që më një veshtrim më të prerë, emri "polog"
ndahet, nuk është emër vendi, por tregon perafersishtë rrethin e
një vendit;
=PO=
do thotë;= tek/ té, afër...nga gjuha arumune apo vëllahe që nuk
duhet ta konsiderojmi si gjuhë e sllaveve por gjuhë e veçantë e
folur nga vëllahët.
=LOG=
log, ose Lugi/Lugu, apo Lug,
janë emra me kuptim shqip mirëpo parashtesa është vllahishte "po"
gjithnjë iu shtohet një =po= para emrit, te shumten e rasteve, si
psh, tek mali:
=POSTENA=
me kalimin e kohës mori në fund emrin;
=POSTENAN= që do thotë, fshati bri Kodre/ Stene/kérrshi ose shoine=mbeshtetur ose mbrojtje nga shpina..
=POSTENAN= që do thotë, fshati bri Kodre/ Stene/kérrshi ose shoine=mbeshtetur ose mbrojtje nga shpina..
Shkambi,
pra, Té Shkambi shqip...
Mendoj se,
edhe tek Barleti ka perplotë gabime te interpretimeve te vendeve,
njashtu si edhe;
=VALIKARDI=
që duhej te ishte;
=Bali-Khardhi=Gardhi i Lugines=bali=vali, vallé/ lugina/lugi......
=Bali-Khardhi=Gardhi i Lugines=bali=vali, vallé/ lugina/lugi......
Duhet te
kuptohemi se, ne shumë raste, tek ata popuj që nuk kishin mundesi
te shkruanin emrat e vendeve te tyre, gjithemon këto toponime
interpretoheshin nga te tjeret, pra ata qe njihnin shkrimin...dhe, ne
shume raste, gerrma "B" shqiptohet "V"
e nganjëhere edhe "P".. njesoj si per
emertimin e pellazgeve nga ''b'' bellahket ne 'pellashket'' dhe
'vellashket' qe ne shaipe duhej te ishte=te
bardhet=bardhushanet.
Një autore
i njohur i historisë per Skenderbeut këtu në nje forum, nuk kishte
arritur ta identifikonte emrin;
=Vitolina= që
identifikohet shume lehte;
=Bitoli=Manastiri ...ose te marrim emrin e shpendit Pelikan, shpend i bardh, bardhosh qe padyshim duhej te quhej ne fillim, njashtu si edhe per Pellazget, Bellushanet, Bellashket, edhe ky Pelikani duhej te quhej Belikan=shpendi bardh.
=Bitoli=Manastiri ...ose te marrim emrin e shpendit Pelikan, shpend i bardh, bardhosh qe padyshim duhej te quhej ne fillim, njashtu si edhe per Pellazget, Bellushanet, Bellashket, edhe ky Pelikani duhej te quhej Belikan=shpendi bardh.
Poashtu kemi
dilemat (dyshimet) se, emri Tripalda qe e hasim tek Barleti e që
diskutohet ende sot, ku disa japin interpretime edhe më të
luhatshme si;
=TRIPALDA=
disa tjerë ngatrrojnë me fisin e Tribalve..
=TRIBALDA= mirëpo , mendoj se ka gabime në te dy interpretimet, si tek
=POLOG= njashtu edhe këtu me toponimin
=TRIBALI që per mendimin tim, te kerkohet emri i Tribalve në rrethin e Dibres është diçka e pa mujtun, sepse kurrfare lidhje asnjëherë nuk pati kjo pjesë e Maqedonisë me Tribalët e famshëm të Ilirisë, edhe se, dihet që, më vonë vendet që pushtuan serbët nga te huajt keta banore i quanin Triballi por jo kurrësesi edhe pjesen jugore te Maqedonisë..
=TRIBALDA= mirëpo , mendoj se ka gabime në te dy interpretimet, si tek
=POLOG= njashtu edhe këtu me toponimin
=TRIBALI që per mendimin tim, te kerkohet emri i Tribalve në rrethin e Dibres është diçka e pa mujtun, sepse kurrfare lidhje asnjëherë nuk pati kjo pjesë e Maqedonisë me Tribalët e famshëm të Ilirisë, edhe se, dihet që, më vonë vendet që pushtuan serbët nga te huajt keta banore i quanin Triballi por jo kurrësesi edhe pjesen jugore te Maqedonisë..
Sipas disa
autoreve tjerë, toponimi qe e gjejmi tek Barleti, Tribalda
apo "Vojsava Tripalda e Pologut" ... edhe
Tripalda apo Tribali është gabim i interpretuar apo së paku, i
shkruar gabimisht tek Barleti;
Tek një
autore tjetër gjejmi një toponim më të besueshëm qe perputhet
perafersisht me toponimin qe e hasim tek Barleti; Autori rumun,
Bolintineanu e permend një toponim me emrin;
=TRIPOLOJDIT=
dhe kur mundohemi t'ia gjëjmi spjegimin në shqipe, patjetër se
duhet të kemi kujdes tek prefiksi="PO"= se
aty kemi më parë edhe rrokjen
=TRI= që për mendimin tim është interpretim i huazuar nga trakishtja e vjetër, ku
=BRI- ose si e quajne te perafert edhe sllavet=Pri= para ose tek, quhej vendi nën shtruherë, bri një shpati apo kodre, pra, BRI e VRRI janë te afërme, na mbetet rrokja tjeter qe ta zberthejmi;
=TRI= që për mendimin tim është interpretim i huazuar nga trakishtja e vjetër, ku
=BRI- ose si e quajne te perafert edhe sllavet=Pri= para ose tek, quhej vendi nën shtruherë, bri një shpati apo kodre, pra, BRI e VRRI janë te afërme, na mbetet rrokja tjeter qe ta zberthejmi;
=POLOJDIT=
siç e permendem me siper rastin tek;
=STENA= shkâmbi/krrshi.. iu shtua "PO"-ja "stenes" qe vien nga balto-skitishtja dhe sot e gjejmi ne anglishte =stone=stena, guri...
=POSTENAN=
= PO VROKOT, u shëndrrua në VRO KOT, POLEANA, PO LEANA, etj...poashtu edhe tek;
=Po LOJDIT= ose TRIPOLOJDIT= "Te po lugu" e shohim se i ngatrrohet shumë lehtë në dy toponimet e Barletit, edhe për;
=STENA= shkâmbi/krrshi.. iu shtua "PO"-ja "stenes" qe vien nga balto-skitishtja dhe sot e gjejmi ne anglishte =stone=stena, guri...
=POSTENAN=
= PO VROKOT, u shëndrrua në VRO KOT, POLEANA, PO LEANA, etj...poashtu edhe tek;
=Po LOJDIT= ose TRIPOLOJDIT= "Te po lugu" e shohim se i ngatrrohet shumë lehtë në dy toponimet e Barletit, edhe për;
=PO
LOGU-t= edhe për:
=TRI BALDA-t = apo
=TRI BALDA= (kêtu tek barleti shihet se i mungon skajorja ne dy rastet; -it- si dhe -ut- që shipja i pervetson dhe e konfirmon autori rumun tek toponimi TRIPOLOJDIT apo =POLOJDIT= kur kemi -it me rrjedh nga shqipja.
=TRI BALDA-t = apo
=TRI BALDA= (kêtu tek barleti shihet se i mungon skajorja ne dy rastet; -it- si dhe -ut- që shipja i pervetson dhe e konfirmon autori rumun tek toponimi TRIPOLOJDIT apo =POLOJDIT= kur kemi -it me rrjedh nga shqipja.
=TRI
BALDIT= it
=TRI PO LOJDI- T=Bri/rrënxë LOJDIT:
=BRI PO LOJDI T= Pra një vendë në rrethin e Lojdit ?
=Palda= dhe =Balda, a nuk na duket mjaftë te peraferta ?
=Tribolojdit=nuk ka kurrfrarë lidhje me Tribalët e Barletit në krahasim në këtë rast nga ky burim i autorit rumun Bolintineanu, por më afër i mbetet emrit të një lokaliteti të këtyre anve, se sa toponimi Tribaldet apo Tripaldet...?
=TRI PO LOJDI- T=Bri/rrënxë LOJDIT:
=BRI PO LOJDI T= Pra një vendë në rrethin e Lojdit ?
=Palda= dhe =Balda, a nuk na duket mjaftë te peraferta ?
=Tribolojdit=nuk ka kurrfrarë lidhje me Tribalët e Barletit në krahasim në këtë rast nga ky burim i autorit rumun Bolintineanu, por më afër i mbetet emrit të një lokaliteti të këtyre anve, se sa toponimi Tribaldet apo Tripaldet...?
Sido
që ta quajmi këtë toponim, pa marrur parasysh se kuptimi iu është
dhënë në gjuhën vëllahe, vertetohet se ky toponim mbetët i
permendur nga shqiptarët siç e shohim se, emri Tripolojd-it
perfundon mê -it, kjo skajore "it" apo "ut"
është e veçant vetëm tek gjuha shqipe, si shembull, Librazh-dit,
Polog-ut, perfundimi me "t" verteton se edhe Pologu ishte
ishte i banuar me shqipetar.
Te
kthehemi tek rrenja =Postena,
=Téstena/té
shpatijét,
=Té'r-sten'ik/Té
shpati i vogel i malit(shembull dy gjuhesh:
Té=Po/ Vo si edhe "po" eshte vellahe qe me vone në disa vende iu eshte pershtatur ne gjuhen bugare me "vo"..etj..te marrim fshatin =Po'lluzh-a
Té=Po/ Vo si edhe "po" eshte vellahe qe me vone në disa vende iu eshte pershtatur ne gjuhen bugare me "vo"..etj..te marrim fshatin =Po'lluzh-a
=Po'lluga/Po'luga
ose
=té llugat= se ku ka lugje ka edhe lluga),
=té llugat= se ku ka lugje ka edhe lluga),
ka dallim
këtu se;
=Pollogu në Maqedoni nga
=Polluga/Polluzha në Drenicë
=Pollugi=polugi
=Plluzhina=polugina, ''toka e pollogut'', toka e pllugut,=POLLOG=toke pjellore=pllodna, pollodna zemla ?
=Pollogu në Maqedoni nga
=Polluga/Polluzha në Drenicë
=Pollugi=polugi
=Plluzhina=polugina, ''toka e pollogut'', toka e pllugut,=POLLOG=toke pjellore=pllodna, pollodna zemla ?
Nuk duhet te
habitemi kur gjejmi ngjajshmeri edhe mes gjuhes frenge e shqipes:
=Loge(fr.),
shkruhet por thuhet:
=Lozh=lug ose saktesishte:
=Korit/a=edhe kjo ka kuptimin e Logut/lugines dhe si e kemi hasur ne disa toponime te vjetra ne harta, emri i lugines së Drenicës dikur ishte
=Koritnik=Logu/Korita..
=Lozh=lug ose saktesishte:
=Korit/a=edhe kjo ka kuptimin e Logut/lugines dhe si e kemi hasur ne disa toponime te vjetra ne harta, emri i lugines së Drenicës dikur ishte
=Koritnik=Logu/Korita..
..nuk ka
kurrfare dallimi perkah kuptimi i emrit te vendit, shkojmi me
tutje:
=Po'laci/
=po-te llaqi, te liqeni..tokat e liqenit..
=Po'k-lé-légi=(ne këtë rast kemi dy rrokje dygjuheshe te ngjitura si "po" e pastaj "k'é"/té dhe "léki" mbeti:
=Pok'lék, me siguri
="té likéni" njashtu si tek rasti Polaci...
=Po'k-lé-légi=(ne këtë rast kemi dy rrokje dygjuheshe te ngjitura si "po" e pastaj "k'é"/té dhe "léki" mbeti:
=Pok'lék, me siguri
="té likéni" njashtu si tek rasti Polaci...
=Po'té'rrki,
dhe shume katunde te njohura te Drenicés qe shtrihen mu ne
Logina/Luginén/rrafshinen e Drenices, ti marrim edhe parashtesat:
-ik, -ic, -nik, fush-tic, (kanë kuptimin
"te vogla" te ngushta, te gjitha këto
vende janë te emertuara nga véllahét qe mbanin blegtori, ishin
past'hôr=kishin tûrishta/tôrishta thûrishta te
thurrmé prej thuprave qe i mbyllnin bagetine ne tô, e
jo nga sllavet..!
Edhe një
ngatrres me duket se është bër diku ne lidhje me rrethin e
Podrimes, rrafshit te Dukagjinit..
=Podrimje që siaps
disave, eshte perkthim nga sllavishtja:
=Nën Romen:ata qe kishin besimin e kthyer kah latinet/
=Roma
=Rima(sllave) mirëpo kur e shofim me ndryshe, e gjithe kjo fushë pershkohet nga lumi Dri dhe me duket se eshte bere ngatrresa: ne vend qe te thuhej; =banorët e lugut te Drinit=
=Po-Drina= eshte emertuar:
=Pod-Rima=podrimlja (jo nën Romén) me duket nuk i pershtatet gjeografise)por;
=Pod/i=rrafshi, podolina, podalishte,
=Po Drin-â= ata që banojnë:
=TéDrini=te Drinit buz drinit..Rrafshi i Drinit
=MavRova=Rovina e Mav-e=
=Gropa, Humnera e Madhe !..vijon..
P.S; ne gjuhen shqipe duhej te thuhej;
=vijon= e jo vazhdon qe eshte nga sllavishtja,
=vazhi=vijon, e lejushme, e pranueshme...
Pra, per te nxjerrur termin si ne deshiorojmi apo si ne pretendojmi nga disa shkrues te historise se gjuhes shqipe ku shkojne aqe large dhe e qujne gjuhen shqipe =nena e gjuheve te europes= shifet kjart si 1+1=2, me duket se nuk bejne 3 ?
Falem=hvala...
=Nën Romen:ata qe kishin besimin e kthyer kah latinet/
=Roma
=Rima(sllave) mirëpo kur e shofim me ndryshe, e gjithe kjo fushë pershkohet nga lumi Dri dhe me duket se eshte bere ngatrresa: ne vend qe te thuhej; =banorët e lugut te Drinit=
=Po-Drina= eshte emertuar:
=Pod-Rima=podrimlja (jo nën Romén) me duket nuk i pershtatet gjeografise)por;
=Pod/i=rrafshi, podolina, podalishte,
=Po Drin-â= ata që banojnë:
=TéDrini=te Drinit buz drinit..Rrafshi i Drinit
=MavRova=Rovina e Mav-e=
=Gropa, Humnera e Madhe !..vijon..
P.S; ne gjuhen shqipe duhej te thuhej;
=vijon= e jo vazhdon qe eshte nga sllavishtja,
=vazhi=vijon, e lejushme, e pranueshme...
Pra, per te nxjerrur termin si ne deshiorojmi apo si ne pretendojmi nga disa shkrues te historise se gjuhes shqipe ku shkojne aqe large dhe e qujne gjuhen shqipe =nena e gjuheve te europes= shifet kjart si 1+1=2, me duket se nuk bejne 3 ?
Falem=hvala...
Sisa=cica, cecek
Skiure=kura, kuze
Skok=skok, skakati
Stan=stan,
Strakat=strjkati
Samatog=zmatok
Sapka=[pileus], capka
Thika=dyka, nuz
Timar/dimer=zima
Tium/tym=dym
Trec=cert
Tristog=tresu
Trup=trup
Tua=chocu
Tula=tehla,cihla
Ulk=vuk, wlk
Zamra=saumrak
Ziar=zar
Zelm=zel
Ziapa/zhaba=zaba
Spi=flej/fjetur, shpi, shtepi..
Arra=orech At=ot otec
Bagatia=bogatstwj ...
Bagatia=bogatstwj ...
-
Mbi këtë tematik kemi sjellur deshmi te shumta se si ka ardhur ndryshimi i sillabve, rrokjeve dhe disa tingujve ku permes gerrmave me vone, moren emra tjere disa fjale emra njerzish si edhe toponime, si ne kete rast, emri Kosova. - sipas shume perpjekjeve qe kemi bër edhe tek Linearet, shpesh here kjo gerrma =ô= na del si =â= dhe aty automatikishte kemi jo "koso" por =kasha=apo kosha ?=doravira=
Ta ndjekim pra rrënjên "coso=koso=?..
Nga kjo rrenja: ..A duhet te marrim guximin që ta korrigjojmi Barletin ?- Fjalen e kemi këtu në lidhje me toponimet dhe emrave tjerë te njerëzve, mendoj se duhet te rishikohet Barleti.Pa dyshim se, Barleti konsiderohet si burimi i parë i historisë së Skenderbeut, por, k.Një autor i njohur i historisë per Skenderbeut këtu në forum, nuk kishte arritur ta identifikonte emrin;
- =Vitolina= që ishte;Sipas disa autoreve tjerë, toponimi qe e gjejmi tek Barleti, Tribalda apo "Vojsava Tripalda e Pologut" ... edhe Tripalda apo Tribali është gabim i interpretuar apo së paku, i shkruar gabimisht tek Barleti;
=Bitoli=Manastiri etj..... - Tek një autor tjetër gjejmi një toponim më të ...Te kthehemi tek rrenja =Postena,
- =Téstena/té shpatijét,Nuk duhet te habitemi kur gjejmi ngjajshmeri edhe mes gjuhes frenge e shqipes:
=Té'r-sten'ik/Té shpati i vogel i malit(shembull dy gjuhesh: Té=Po/ Vo si edhe "po" eshte vellahe qe me vone në disa vende iu eshte pershtatur ne gjuhen bugare me "vo"..etj.... - =Loge(fr.), shkruhet por thuhet:Edhe një ngatrres me duket se është bër diku ne lidhje me rrethin e Podrimes, rrafshit te Dukagjinit..
=Lozh=lug ose saktesishte: ... - =Podrimje që siaps disave, eshte perkthim nga sllavishtja:
=Nën Romen:ata qe kishin besimin e kthyer kah latinet..
=Per te bere armiqe nuk ka nevoje te shpallesh lufte, mjafton te thuash te verteten= -
na duhet humanizem, miresi e vetedije qe te perparojmi, lavderimet, mburrjet llafet ti lemi dhe t'iu veshemi punes..sidoqe te jete, ne sot jemi 8 milon...huazimet gjuehsore kane ekzistuar para 3000 e me shume vitesh...jemi sot keta qe jemi nje popull ne vendin tone.Falem=hvala...
- Sisa=cica, cecek
Skiure=kura, kuze...
Do te ndalemi ne disa fjale te perbashketa per ti analizuar rrenjet e tyre si fjala =grop=grob fjala, zar=pozhar, fjala sokol=zokorl= shpend shqiponje, thika=dyka, briski=britva, pellazk=bellashk etj... - Dede Leka: Studim i hollsishem,Ne vendet sllave ka shume mbiemna te cilet tashma nuk po i kujtoj, ku shqyptohet , apo fillon me Kosovo dhe ka nji mrapashtese, bile disa emna futbollistash. Ne Paris, ne vitin 2006 ne mos gaboj , ne nji panair ishte nji grup Bjellorus folklorik ku valltari kryesore kishte mbiemnin Kosovo + nji mrapashtese qe nuk e kujtoj. Thjeshte si puetje e trajtoj.
Si te vdiset ? =THOTI FLISTE SHQIP= nga Prof. Skender RIZAJ
24 décembre 2013, 05:35
THOTI FLISTE SHQIP ?
Shkruan: Prof. Skender RIZAJ
Shkruan: Prof. Skender RIZAJ
Parathenje,
Dardan Leka: Ju
lutemi lexojeni me kujdes kete studim e pastaj te diskutojmi se,
eshte e pa mundur te mos reagohet ne keto raste se deri ku
shkon gjeniu njerëzor në relizimin e veprave fantastike e jo
kurresesi jo, ky studim nuk mund te pranohet si sudim shkenecorë
dhe per habin tone asnjeri nuk reagon por perkundrazi, iu thurimi
lavdata ketyre artikuj-shkruesve se kurresesi nuk mund te quhen
Historiane keta te vete ashtu-qujturit, studiues te
historise dhe ate me Titujt Prof. e Dr. ku njeri pas tjetrit
dorë per dore shkojne drejte nje humnere pa fund per tu mbytur dhe
me e keqja, sikur te ishte qe te vete-mbyteshin keta studiues
askush nuk do mbane pergjegjesi per ta, por, e keqja eshte se
me vete keta studio-sharlatana prof-anatika emarrin ne qafë
vargë pas vetes edhe tere popullin shqiptar me
djallezite e marrezite e tyre te pa kryposura dhe ate pa
kurrefare turpi mashtrojne hutojne dhe genjejne popullin
shiptare duke shfryzuar mjetin me te lirë, rrjetin e internetit
i cili ne vende qe ti sherbeje kjo shpikje nejrezimit ne perparim e
zhillime te pa kufishem me njohuri universale, keta
profetet tane zgjedhin menyren se si ta qorrojne popullin shqipatre
me doktrinat e tyre fanteziste e absurde dhe asjeri nuk ka mundesi te
reagoje, derisa edhe gjithe shkrimet egjiptiane i bejne shqipe,
gjitha perendite e lashta i bejne shqiptare, valle, kur do
ndalen ?
"Thoti ishte edhe krijues i shkencës antike. Ai dhe dijetarët tjerë, flitnin shqip qysh para 12000 vjetëve, meqë ajo periudhë historike (parahistorike) konsiderohej si erë ilire, apo kuturë pellazgjiko - ilire e shqiptarëve të lashtë."
Filologu i shquar nga Roma Giuseppe
Catapano, botoi si rezuitat të punës së tij kërkimore - shkencore
40 vjeçare, një vepër kapitale nga fusha, e shkencave
filologjike, të cilës i vuri një titull mjaft interesant: THOT
- TAT PARLAVA ALBANESE (Thoti - Tati fliste shqip).
Është hartuar në italishte në formë
proze dhe poezie, madje në italishte dhe arbërishte. Siç shihet
nga vepra, autori, për studimin e vet delikat dhe të vështirë,
është mbështetur kryesisht në veprat e shkrimtarëve antikë dhe
në përmendoret e egjiptianëve, hititëve, grekëve dhe romakëve
të vjetër, respektivisht edhe në shkrimet e ilirëve - shqiptarëve
të lashtë. Duhet theksuar që në fillim se pohimet e Giuseppe
Catapanos janë në harmoni me pohimet e shumë filologëve,
historianëve dhe arkeologëve anglezë, francezë, turq, arabë dhe
shqiptarë. Qëllimi im themelor është që me këtë shkrim t'ua
prezentoj lexuesve tanë një vepër vërtet me rëndësi kolosale, e
cila i dedikohet kulturës së lashtë të ilirëve shqiptarëve.
Nga ana tjetër, shpresojmë se kjo do
ta nxisë kritikën shkencore në këto fusha të dijes, e cila për
fat të keq, deri në ditët tona nuk ka arritur të jetë në nivel
të duhur. Sipas mendimit të Catapanos, shqipja, më drejtë,
ilirishtja, po u flitka më se 12000 vjet, ndërsa sipas Horald
Whitehall-it, profesor i linguistikës anglo gjermane në
universitetin Indiana (SHBA), shqipja është dega më e vjetër e
trungut të familjes së gjuhëve indoevropiane. Si e tillë, ajo nuk
është degëzuar më tutje, por ka mbetur si gjuhë e parë dhe e
vetmuar. Kemi lexuar dhe dëgjuar për hieroglifet e egjiptianëve të
lashtë, të cilët si skalitje të shenjta, janë krijuar para 4000
vjetëve para e.s., por deri në ditët tona, nuk kemi ditur se
hieroglifet egjiptiane kanë domethënie shqipe. Këtë dukuri na e
zbuloi filologu Giuseppe Catapano në veprën e vet "Thoti -
Tati fliste shqip". Po kush ishte THOT - i ? THOT-i (ose TOT-i)
(lat., gr. Thoth; egjip. Tehuti) ishte perëndia e mësimit, e
shkathtësisë së të shkruarit, e shkencës dhe e magjisë së
egjiptianëve të lashtë; pastaj ishte matës i kohës dhe zbulues i
numrave dhe përpilues i hieroglifeve.
Ai përshkruhej si qenie me trup të
njeriut e me kokë të ibisit, përkatësisht të shqipes
(shqiponjës). Ndërkaq, sipas Giuseppe Catapanos, Thot-i,
i cili e "fliste shqipen", i përpiloi
hieroglifet, alfabetin fonetik të egjiptianëve të lashtë, duke u
mbështetur në gjuhën e vet amtare" - në gjuhën shqipe.
"Jo vetëm kaq, konstaton
Catapanoja - nga hieroglifet egjiptiane u formuan edhe
alfabetet, shkronjat tjera, ato të shqipes (të cilat njihen si
shkronja latine, shih tabelën, të hebraishtes, samaritano -
palestinishtes, sirianishtes, arabishtes dhe të greqishtes."
Thoti ishte edhe krijues i shkencës
antike. Ai dhe dijetarët tjerë, flitnin shqip qysh para 12000
vjetëve, meqë ajo periudhë historike (parahistorike) konsiderohej
si erë ilire, apo kuturë pellazgjiko - ilire e shqiptarëve të
lashtë. Sipas Giuseppe Catapanos, emërtimi Thot, padyshim, rrjedh
nga folja e shqipes: thom, thua, thotë = me thënë, besim, lajm,
etj. me kuptim "lajmëtar i zotave" (messagero degli dei).
Për më tepër, emri Thot, në gjuhën shqipe ka edhe domethënien:
me i thënë, të gjitha dituritë (urtësitë) e Atlantidës Atlasit
- Atlashit, e cila, poashtu, shpjegohet, nga autori në fjalë, me
shqipen: AT = at - baba, dhe LASH(TË) = i vjetër, që do të thotë:
stërgjysh. Por, çfarë paraqiste Atlantida? Ajo sipas Platonit (427
- 347 p.e.s.) ishte vend i madh dhe i fuqishëm, i cili, 9000 vjet
para tij, ishte mbytur në Oqeanin Atlantik. Sipas G.Catapanos,
Atlasi - Atlantida ishte një nga vendet më të zhvilluara të
stërgjyshëve të shqiptarëve të sotëm, të cilët, pas zhdukjes
së saj (Atlantidës) para 12000 vjetëve, atlantidasit e mbetur
gjallë kaluan në luginën e Nilit, ku e krijuan një kulturë të
re, kulturën e egjiptianëve të lashtë, e cila, si duket, qe
vazhdim i kulturës së Atlantidës. Në të mirë të këtij mendimi
flasin edhe rezultatet shkencore të punës shumëvjeçare të
G.Catapanos, i cili, përkitazi me këtë çështje, thotë:
Atlantida quhej edhe Borei, d.m.th. e bardhë, nga fjala iliro
shqipe: borë. Kjo fjalë përdorej te egjiptianët e lashtë në
formë borea; në frëngjishte të vjetër si bore, kurse në
italishte si borea. Nga ana tjetër borea në Egjiptin e lashtë
identifikohej me sfingën. Sfinga në Egjipt ishte një amblemë
guri, adhurues i DRITËS, që e personifikonte Zotin. Prandaj Thoti,
sipas gjykimit të Catapanos, nuk i takonte erës egjiptiane, por
asaj të boreo-s, d.m.th., të erës së Atlantidës. Sepse Thoti
konsiderohej krijues i doktrinës VERBALO - DRITËS, që u manifestua
në Tokë. E DIELLI, ishte simbol i NJË PERËNDIE, ATUM ose TEM,
terma këto që kanë shpjegim iliro - shqip:
• AT = at = at (babë) • U = unë • M = më = mëmë • T = tatë = babë • E = e • M = më = mëmë (hieroglifet ketu mungojne dhe jane te zavendesuar me pike, te cilat mund t'i gjeni ne revisten elektronike Mjellma- aferdita)
Edhe G.Catapano është i mendimit se emri ilir rrjedh nga i lirë, dhe shqiptar nga shqiponja, d.m.th. ashtu siç e shpjegon tradita shqiptare, sepse shqipja (shqiponja) e simbolizon DRITËN, THOTIN, ZOTIN. Kështu edhe hierogiifi i parë >>>>, të cilin Thoti e quajti shqip AIN = IBIS = SHQIPE, e simbolizon vet THOTIN, d.m.th. ZOTIN, dhe ka këtë shpjegim në shqipen:
• A = ATË, fillimi premierës; Zot! At i përjetshëm
• I = fjalë (folje) krijuese (themeluese) e fillimit: Zot krijues
• N = (N = NU = në ujë) materie e parë (uji) për të gjitha krijesat; Zot i përhapjes së dashurisë.
AIN-i, pra, ishte simbol që tregonte edhe lindjen, vitalitetin e burrërisë, i cili frymëzonte krijesën Në të vertetë Thoti, me këtë hieroglif, i cili qe i pari dhe më i rëndesishmi në sistemin e hieroglifeve, e simbolizoi vetveten, sepse ishte krijues i tij, pra ishte perëndi - Zot. Ky hieroglif në alfabetin e shqipes paraqitet me A.
• Hieroglifi , të cilin Thoti e quajti me fjalën shqipe BROF, me kuptim në kembë, paraqiste tingullin e germës shqipe B. Tregon qëndrimin karakteristik të njeriut inteligjent krijuar nga periudha në pozite drejtë, me kokë lart, i cili është duke e ruajtur fuqinë lart në qiell e në mënyrë të përhershme. Tregon se ky qëndrim është njelëzor e vet njeriu, si qenie, është i përsosur. Fjala brof në shqipen e sotme ka këto kuptims: Ngrihem menjëherë në këmbë. Brofi ne këmbë. U ngrit (u çua) brof.
• Hieroglifi ; të cilin Thoti e quajti DORË, si simbolikë paraqiste punën e dorës së njeriut, apo të gjitha intervenimet e njeriut për pronësi, me qelli që puna të jetë e begatshme e dobishme për njeriun. Ky hieroglif në shqipen mori formën D.
• Hieroglifi , të cilin Thoti e quajti GATH (GARDH), e si simbolikë paraqiste ndalesën - pengimin - gardhin në afërsi të faltores, në alfabetin shqip e mori formën G.
• Hieroglifi të cilin Thoti e quajti FJERË, paraqiste shlingën ose neperkën, gjarpërin helmues, me kokë të shtypur në trajtë trekëndëshi, me dy dhëmbë në gojë dhe bisht të shkurtër. Edhe sot e kësaj dite nepërka quhet FjERË, në Malësi, në dialektin gegë. Në shqipen mori formën F.
Hieroglifi , të cilin Thoti e quajti HJETË, d.m.th. ashtu siç e quajnë edhe sot arbereshët bishtalecin e flokëve, thurrjen, nyjën, lidhjen. Në shqipen mori formën H.
• Simbolin , Thoti, në sistemin e hieroglifeve, e quajti KUFË, d.m.th. nga shqipja KOFË (KOVË), e cila si simbolikë paraqiste enën ku bëhej përzierja e fuqisë per krijimin e materies. Në shqipen mori formën K.
Është në interes të vihet në pah edhe një dukuri. Shkronja KAF e arabishtes, jo vetëm që ka ruajtur formën dhe shqiptimin e hieroglifit KUFË, por çdo pjesë (sure) e Kur'anit fillon me germën KAF ( ), çfarë supozohet se KAF - at paraqesin vet Kur'anin, d.m.th fjalët e perëndisë - Allahut.
• Hieroglifin , Thoti e quajti GJI, emërtim shqip i gjinjve të femrës, nga i cili u lind shhronja GJ në shqipen.
Ndërkaq, hieroglifin Thoti e quajti NU, fjalë kjo e përbërë nga: NË UJE. Nga ky hieroglif doli shkronja N. Shqiptari kosovar fjalën NË UJE e shqipton N'UJË ndersa këtë shkronjë hebreji e shqipton NUM, e arabi NUN, d.m.th. nga shqipja: N'UJË. Poashtu në Biblen e shenjtë thuhet: "Në fillim perëndia mori frymë n'ujë". Do te thotë krijesat u krijuan në fillim n'uje, në dete. Kjo filozofi e stërgjyshëve të shqiptarëve aprovohet nga shkencat bashkëkohore. Në të vërtetë, hieroglifi NU simbolizonte materien e parë, Zotin dhe përhapjen e dashurisë.
• Hieroglifin Thoti e quajti U. nga shqipja unë, kështu që edhe në shqipen mori formën U.
• Thoti hieroglifin quaiti PLIS, që në shqipen do të thotë: tullë copë e madhe dheu që ngre pllugu kur çan tokën; copë e tillë dheu me bar, e prerë me bel a me ndonjë mjet tjetër; plisat e arës; plis me bar. Në shqipen mori formën P.
• Sipas Thotit hieroglifi quhej QULL, nga shqipja: materie pa formë, brumë, baltë, lloq, materie kjo që mund të transformohet me përzierje nga puna e njeriut. Ky hieroglif në shqipen mori formën Q.
• Thoti hieroglifin e quajti BUZË, për tingullin R. sepse buzët, me këtë rast, përfaqësonin gojën, respektivisht, buzët që bënin rojë, ruanin "fjalën, gjuhën, dhëmbët.
• Ndërkaq, për tingullin S. Thoti përdori dy hieroglife: , të cilin e quajti STOL, STOLI, dhe , të cilin e quajti SlXHIR term ky që përdoret edhe sot e kësaj dite te shqiptarët gegë në formë singjir, apo zingjir.
• Edhe për tingullin T, Thoti përdori dy hieroglife; dhe nga fjala shqipe TERË, me kuptim fitim.
• Për tingullin I dhe J Thoti përdori hieroglifin , të cilin e quajti ISË, që do të thotë DRITË, e me kuptim: FILLIMI I JETËS. Simbolizon DIELLIN, i cili rrezaton forcë kreative. Shkronja I qe emër i parë që iu dha perëndisë së njeriut; PERËNDIA E DRITËS SË PËRHERSHME. Nga fjala ISË doli emri; IDISË - simbol i dritës. Kështu, pra, shkronja i te shqiptarët hyn në tingullin e fjalëve që shpreh dritën, bukurinë, stolinë. Pra kjo urtësi ISIAKE (isiakë = nga isë = DRITË), në arbërishte do të thotë DRITË.
• Hieroglifin ,Thoti e quajti ASHIM nse ASHËR, me kuptim degë, filiz dru i çarit (i plasaritur, i ndarë). Hieroglifi në fjalë paraqet veprimin ose aktivitetirl e njeriut në natyrë. Zaten edhe në gjuhën e sotme të shqipes flala ASHËR do të thotë ashkëll dru i vogël, i çarë për zjarr. Copë druri i çarë si dërrasa e hollë, që përdoret si petavër ose për të mbuluar çatinë, pullazin. Çati me ashra. Çaj (bëj) ashra. Me fjalë të tiera hieroglifi "ashër" i paraqiste tingujt â,tinguj këta që janë guturalë, por të zhdukur te toskët. Në shqip mori formën à.
• Për hieroglifin , Thoti e përdori shprehjen shqipe ZVARANIK ose ZHVARANIK = zvarranik i tokës. Simbolizonte vuajtjen e shfrenuar, por zvarraniku konsiderohej frymezim i tërbuar e sentimentai. Hieroglifi në fjalë në shqipen dha tingullin Z dhe Zh.
• Kurse hieroglifin e fundit , Thoti e quajti me fjalën shqipe SHI. Si hieroglif paraqiste një liqe me ujë të shiut origjinal. Për më tepër, jeta, vdekja, rilindja, gjithmonë janë të lidhura me ujin "NU" ose "SHI", sepse në "NU" krijohet jeta. Nga ky hieroglif u krijua shkronja shqipe SH.
Është shumë interesant edhe dukuria e kësaj shkronje, meqë në hebraishte dhe arabishte quhet SHIN dhe forma e tyre është e njëjtë me hieroglifin SHI; "bazeni me pika të shiut", që do të thotë se gjuha, kultura dhe prejardhja e shqiptarëve, hebrejve dhe e arabëve është identike, si duket, është nga ilirët e lashtë, apo nga stërgjyshët e shqiptarëve të sotëm.
Mendimi mbi prejardhjen e njëjtë të shqiptarëve, hebrejve dhe arabëve është vallë fakt historik, apo fantazi? Në vështrim të pare duket si endërr, por nëse merren parasysh burimet historike, kërkimet arkeologjike, të dhënat gjuhesore dhe Bibla e Kur'ani, atëhere mund të bindemi mjaft edhe për këtë pohim jo aq të zakonshëm.
Këto lidhje të shqiptarëve me popujt më të lashtë të Afrikës dhe të Azisë së Afërme janë shumë të hershmë, më të hershmë se sa është menduar deri tash, çka tregon fakti se perëndia THOT (stërgjysh i shqiptarëve), e barti, pas katastrofës së Atlantidës, që ndodhi para 12000 vjetëve, kuLturën ilire - shpiptare në Afrikë, sigurisht edhe në Azi. Kurse, para 6000 vietëve Thoti e krijoi edhe sistemin e hieroglifeve në bazë të ilirishtes - shgipes, sistem ky që shërbeu si mostër për përpilimin e sistemeve të tjera të alfabeteve, si ai i shqipes, që gabimisht e njohim si alfabet latin, i hebraishtes, samaritaro - palestinishtes, sirianishtes, arabishtes dhe i greqishtes! Ky fakt tregon se ilirët, si stërgjyshër të shqiptarëve, nga gjuha e zakonet shtriheshin që moti, jo vetëm në gjithë Siujdhesën Balikanike, por edhe në Siujdhesën Apenine, në ishujt e Detit Mesdhe, Egje, ne Azinë e vogël, në Siujdhesën Arabike, në Gadishullin e Pirinejeve. Shkurt, kultura iliro - shqiotare, Si kulturë e qytetërimit të parë të këtij ambienti, shtrihej nga Irani në lindje, deri në Atlantik në perëndim dhe nga Alpet në veri, deri në Afrikën Veriore në jug.
Në këtë pjesë të vështrimit tim - nënvizon Catapanoja - u demonstrua vetëm THOTI, i cili e krijoi alfabetin hieroglifik fonetik, me çelës të shqipes (të ilirishtes - S.R.), që u muar për çdo hieroglif te tingulFit të parë, vokali ose konsonanti, të qenies së emrit shqip kuptim ky që zbulon shpjegimin e sigurt, i cili nuk mund të mohohet:
1. Që origjina ilire na shpie në kohe më të vjetra, histori kjo e cila na mahnit, apo histori që na shpie në neolit (koha e re e gurit). Ndoshta origjina e civilizimit neolitik fillon me zhdukjen e Atlantidës (para 12000 vjetëve), epokë kjo qe solli nevojën e krijimit të THOT-it në Egjipt, si mënyrë e shpjegimit të fillirnit të punës.
2. Ky studim, si pohim i së vërtetës, korrigjon datën e historisë, korrologjisë (disciplinë që studion ndarjen gjeografike), etnologjisë dhe filologjisë.
3. Rishikimi i Thotit zgjeron kufijt e shkencave që deshëm s'deshëm ndikon në metafizikën e cila është me rendësi për njeriun dhe njerëzimin sepse arrihet rishtazi në kuptimin e mendimit së ndjenjës së të vërtetës për jetën që është vërtet natyre shpirtërore, është erë e vërtetë e shkëlqimit të lavdishem të DRITËS SË PARË, përfundon G. Catapano.
Rezultatet shkencore të arkeologëve anglezë, amerikanë, gjermanë dhe turq (J.E. Gauter më 1894, R. Campbell - Thompson më 1910, E. Pitard më 1927, Kurt Bittel më 1831, Shevket Aziz Konsu, Kiliç Kokten, Enver Bostanci, Muzaffer Shanyurek, Fikret Ozansoy, që nga viti 1936 e tutje, Halet Çambel John Brandwood më 1968, etj.) pasqyrojnë në mënyrë plastike në veprat e tyre ketë çështje. Sipas mendimit të këtyre dijetarëve kuptojmë:
-se vala e parë e furishme e dyndjes së hititëve të cilët përfaqësonin, një fis të veçantë të ilirëve, ose i takonin njërit nga fiset e shumta të dardanëve, u shpërngulën, kuptohet në disa faza nga Ballkani i Epërm, apo nga Dardania, kah brigjet perëndimore dhe veriore të Detit të zi, kah Kaukazi për në Anadollin Qendrore;
- se kjo shpërngulje u bë në kohën e paleolitikut, mezelitikut, neolitikut dhe halkolitikut;
- se hititët e sollën teknologjinë e xehetarisë dhe të metalurgjisë nga Ballkani në Anadoll;
- se kah 2000 - vjetshi para e.s. filloi periudha historike në Anadoll, e cila nga shkencëtarët u quajt "periudhë e hititëve" (2000 - 700 parae.s.);
- se në shekullin XII para e.s. përmenden tre perandorë me emrin Arnuvanda l,II,III, prej të cilit emër si duket, u krijua, sipas ligjit të metastezës, njëri nga siononimet për shqiptarët - arnavudë;
- se në vitin 3000 para e.s. shkaktohet; vala e dytë e furishme e dyndjes së ilirëve dardanë, prej të cilëve u krijua Troja, dhe me emrin e dardanëve u emërtuan: njëra derë e Trojës Dardanos. ngushtica detare mes Anadollit dhe të Ballkanit - Dardanelet, dhe një qytet Dardania apo Dardanos në veri të Trojës.
- se m; 1200 para e.s. ndodh vala e tretë e dyndjes së ilirëve frigas nga Dardania e Ballkanit, prej të cilëve u krijua Mbretëria Frigase (750 - 546 para e.s.) në Anadollin Perëndimor;
- dhe se, me sa duket, nga koha e dyndjes së hititëve daton historia e një krahine në Kaukaz, e cila quhej në kohën antike ALBANIA, kurse banorët e saj albanë, sigurisht nga emri i një fisi të ilirëve të Ballkanit, të cilët quheshin albanë.
Tani për tani do t'i vë në pah edhe disa fjalë hitite që kanë lidhje me shqipen e sotme, fjalë këto që janë zbuluar në plisat (tullat) e pjekura, të cilat kanë shërbyer si mjet për të shkruar, me shkronjat e veta karakteristike kunjore dhe hieroglifike.
Ní = tani Asht = asht-i
Ata = ati, baba Maje = ngritje, rritje
Mat = mas, matje Njoj = njoh
Wit = vit-i Ane = anë,-a
Gjun = gju-ri Qend = qind
ili = yll-i, zoti Bait = oborr,-i
Et = etj:e,-a; etjeje Lule = lul:e,ja
Est = është Dor = dorë
Gurta = kala, fortifikatë Mial = mjaltë
Wesha = veshj:e,-a Miel = miell,-i
Shur = ranë, ranishtë Urirn = urim,-i
Turija = turi,-ri Nakt = natë
Ara = të lashtat Sojoti = sit:ë,-a
Shkal = shpoj, shërthej Hur = uri.-a
Leiht = lehtë (i,e) Lissi = lis,-i,sh.-a
Sipas G. Catapanos edhe vet Moisiu e ka folur shqipen e Thotit dhe se emri hebrej- jevrej, për izraelitët rrjedh nga shqipja iliro hitite: JHVE = Tl JE VET: JE VE(T). H e cekur, në hebraishten e vjetër është shqiptuar edhe si E.
Disa historianë arabë mendojnë se shqiptarët dhe arabët kanë prejardhje të përbashkët qysh nga kohët më të hershme. Kurse Elvia Çelebiu (1611 - 82) vë në pah se nga fisi Kurejsh, nga i cili rrjedh Muhamedi, profeti i islamizmit, rrjedhin edhe shqiptarët. Mirëpo, origjinën e përbashkët të shqiptarëve dhe të arabëve, nëse këto pohime kanë bazë shkencore, duhet kërkuar qysh nga koha e lashtë ilire, së paku para 4000 vjetëve, d.m.th. qysh nga koha e profetit Ibrahim, prej të cilit, thuhet në botën arabe e hebreite, rrjedhin arabët dhe hebrejt. Ndërsa Willy Borgeaud-i thotë se palestinezët (filistinët) kanë emër ilir, dhe se Argolida dhe Elida në Greqi janë vatra të rëndësishme ilire në pjesën e Mesdheut. E sipas mendimit të Faik Reshit Unatit, palestinezët (filistinët) u tërhoqën nga Kreta për në Palestinë rreth vitit 1200 para e.s. Palestinezët ishin banorët e ish qytetit ilir Paleste - Palasa e sotme në Himarë.
Në fund do t'i vë në pah edhe disa konstatime të Giuseppe Catapanos lidhur me lashtësinë e gjuhes shqipe. Sipas tij, kërkimet e ndërgjegjshme apo studimi komparativ i gjuhëve të vjetra të llojilojshme, na shpien te "ESKUERA" baskisht (E - SHKUERA, që në shqipen do të thotë gjuhë e shkuar - e kaluar), d.m.th. na bien te shqipja, hititishtja, hebraishtja, arabisht- ja, arameikishtja (gjuhë semite perëndimore e folur në kohën e lashtë në Siri, Mesopotami, Palestinë) dhe koptishtja - gjuhë liturgjike e të krishterëve të Egjiptit, që do të thotë gjuhë e THOTIT.
Këtë e dëshmojnë edhe faktet që vijojnë:
- Shprehja PAN - AMEN, përbëhet nga Zoti Amon, emër i përbërë nga fjalët shqipe:
A = AT = babë
M = MË = mëmë
ON = Onë = Yn = Yni (joni)
-mos të harrohet se është NJË ZOT
Kjo shprehje përdoret te të gjithë popujt dhe në të gjitha gjuhët në dy forma: AMEN ose AMIN.
- THOTI, që është atribut i të gjitha shkencave antike, nga Nili e shtriu dritën në gjithë botën, sepse në Egjipt u krijua civilizimi i përparuar.
- Prania e ilirëve në Egjipt mund të datohet para 12000 vjetëve, peridhë kjo që përputhet me zhdukjen e Atlantidës, e cila u përshkrua nga Platoni në dialogun e "TIMEO"-s dhe të "CRIZIA"-s.
-Shqipja flitej para 12000 vjetëve, jo vetëm në tokën e Nilit, por edhe gjetiu, duke qenë se:
1. Ilirishtja ishte shumë më e vjetër se sa që mendohej deri më sot.
2. Kultura e lashtë e POPULLIT TË LIRË (ilir) në Egjipt ishte e vjetër, së paku 12000 vjet.
- Emri POSEIDON, emërtim i zotit të deteve dhe të tërmeteve i cili qe vëllau i Zeusit (ZOTIT), shpjegohet me shqipen: PO Sl - E - DON = me kuptim: shumë e dëshiron.
- Emri FARAON, me kuptim I NJERËZISHËM, poashtu rrjedh nga shqipia: FARA - JONË.
- THOTI është lajmëtar i perëndive.
- THOTi konsiderohet gjithashtu si personalitet më i ditur, "më i urti prej të urtëve" i të gjitha kohëve më të vjetra, nga doktrina e të cilit dolën fillet e mëdha të humanizmit, sikurse RAMA, KRISHMA, MOISIU, ORFEU, PITAGORA, PLATONI, të gjithë: lajmëtarë, sub velo, të DRITËS SË ARDHSHME, ekzistues të përhershëm, DIVIN LOGOS FIGLIO di DIO (ARSYEJA HYJNORE BIRIT TË ZOTIT), që do të mishërohej për çlirimin e njeriut dhe shpëtimin e botës.
THOTI është themelues i religjionit të DRITËS dhe i shkencave sekrete (okulte) të mistereve dhe është gfithashtu në përgjithësi shpikës i shkrimit.
Prandaj, bazuar në shënimet e sipërshënuara mund të konkludohet:
- se pellazgët - ilirët ishin stërgjyshët e shqiptarëve;
- se pellazgët - ilirët, me emra të ndryshme, d.m.th. me emra të fiseve pellazgo - ilire (gegë, toskë, albanë, arbër, arnautë, dardanë, maqedonë, hetitë a hititë, trojanë, ejiptianë, etruskë, etj. etj.) jetonin në një sipërfaqe shumë më të gjerë në tri kontinente: në Evropë, Afrikën Veriore dhe në Azi, deri në Iran dhe Indi;
- se ilirishtja - shqipja, si degë më e vjetër e familjes së gjuhëve indoevropiane, është çelës i qytetërimit njerëzor;
- se nga gjiri i ilirëve dolën shumë perëndi, profetë, perandore e dijetarë;
- se stërgjyshët e shqiptarëve, pellazget-ilirët, me kulturën e tyre të lartë kontribuan jo vetëm në civilizimin e popujve tjerë, të cilët i sundonin, por, me anë të vetë asimilimit, kontribuan në krijimin e shumë kombeve dhe kulturave (feve, gjuhëve, shkrimeve) të veçanta në tri kontinente;
- se shkatërrimi i pellazgëve - ilirëve të shumtë dhe të kulturuar u shkaktua jo vetëm nga katastrofat natyrore, por edhe nga luftat e brendshme që u zhvilluan mes fiseve të tyre, luftë kjo që vazhdoi, tradicionalisht, deri në ditët tona;
-se nga bërthama e pellazgëve -Ilirëve shumë të lashtë - vetëm shqiptarët mbetën pa u shkrirë në popuj apo kombe të tjera - në grekë, hebrej, arabë, italianë, austriakë, sllavë të jugut, turq, etj.;
- se vetën gegët, në një masë të konsiderueshme, e kanë ruajtur shqiptimin e ilirishtes - shqipes së lashtë;
- dhe se fjalën vendimtare, përkitæi me çështjet e shtruara, duhet ta japin, në radhe të parë, filologët, arkeologët dhe etnologët.
• AT = at = at (babë) • U = unë • M = më = mëmë • T = tatë = babë • E = e • M = më = mëmë (hieroglifet ketu mungojne dhe jane te zavendesuar me pike, te cilat mund t'i gjeni ne revisten elektronike Mjellma- aferdita)
Edhe G.Catapano është i mendimit se emri ilir rrjedh nga i lirë, dhe shqiptar nga shqiponja, d.m.th. ashtu siç e shpjegon tradita shqiptare, sepse shqipja (shqiponja) e simbolizon DRITËN, THOTIN, ZOTIN. Kështu edhe hierogiifi i parë >>>>, të cilin Thoti e quajti shqip AIN = IBIS = SHQIPE, e simbolizon vet THOTIN, d.m.th. ZOTIN, dhe ka këtë shpjegim në shqipen:
• A = ATË, fillimi premierës; Zot! At i përjetshëm
• I = fjalë (folje) krijuese (themeluese) e fillimit: Zot krijues
• N = (N = NU = në ujë) materie e parë (uji) për të gjitha krijesat; Zot i përhapjes së dashurisë.
AIN-i, pra, ishte simbol që tregonte edhe lindjen, vitalitetin e burrërisë, i cili frymëzonte krijesën Në të vertetë Thoti, me këtë hieroglif, i cili qe i pari dhe më i rëndesishmi në sistemin e hieroglifeve, e simbolizoi vetveten, sepse ishte krijues i tij, pra ishte perëndi - Zot. Ky hieroglif në alfabetin e shqipes paraqitet me A.
• Hieroglifi , të cilin Thoti e quajti me fjalën shqipe BROF, me kuptim në kembë, paraqiste tingullin e germës shqipe B. Tregon qëndrimin karakteristik të njeriut inteligjent krijuar nga periudha në pozite drejtë, me kokë lart, i cili është duke e ruajtur fuqinë lart në qiell e në mënyrë të përhershme. Tregon se ky qëndrim është njelëzor e vet njeriu, si qenie, është i përsosur. Fjala brof në shqipen e sotme ka këto kuptims: Ngrihem menjëherë në këmbë. Brofi ne këmbë. U ngrit (u çua) brof.
• Hieroglifi ; të cilin Thoti e quajti DORË, si simbolikë paraqiste punën e dorës së njeriut, apo të gjitha intervenimet e njeriut për pronësi, me qelli që puna të jetë e begatshme e dobishme për njeriun. Ky hieroglif në shqipen mori formën D.
• Hieroglifi , të cilin Thoti e quajti GATH (GARDH), e si simbolikë paraqiste ndalesën - pengimin - gardhin në afërsi të faltores, në alfabetin shqip e mori formën G.
• Hieroglifi të cilin Thoti e quajti FJERË, paraqiste shlingën ose neperkën, gjarpërin helmues, me kokë të shtypur në trajtë trekëndëshi, me dy dhëmbë në gojë dhe bisht të shkurtër. Edhe sot e kësaj dite nepërka quhet FjERË, në Malësi, në dialektin gegë. Në shqipen mori formën F.
Hieroglifi , të cilin Thoti e quajti HJETË, d.m.th. ashtu siç e quajnë edhe sot arbereshët bishtalecin e flokëve, thurrjen, nyjën, lidhjen. Në shqipen mori formën H.
• Simbolin , Thoti, në sistemin e hieroglifeve, e quajti KUFË, d.m.th. nga shqipja KOFË (KOVË), e cila si simbolikë paraqiste enën ku bëhej përzierja e fuqisë per krijimin e materies. Në shqipen mori formën K.
Është në interes të vihet në pah edhe një dukuri. Shkronja KAF e arabishtes, jo vetëm që ka ruajtur formën dhe shqiptimin e hieroglifit KUFË, por çdo pjesë (sure) e Kur'anit fillon me germën KAF ( ), çfarë supozohet se KAF - at paraqesin vet Kur'anin, d.m.th fjalët e perëndisë - Allahut.
• Hieroglifin , Thoti e quajti GJI, emërtim shqip i gjinjve të femrës, nga i cili u lind shhronja GJ në shqipen.
Ndërkaq, hieroglifin Thoti e quajti NU, fjalë kjo e përbërë nga: NË UJE. Nga ky hieroglif doli shkronja N. Shqiptari kosovar fjalën NË UJE e shqipton N'UJË ndersa këtë shkronjë hebreji e shqipton NUM, e arabi NUN, d.m.th. nga shqipja: N'UJË. Poashtu në Biblen e shenjtë thuhet: "Në fillim perëndia mori frymë n'ujë". Do te thotë krijesat u krijuan në fillim n'uje, në dete. Kjo filozofi e stërgjyshëve të shqiptarëve aprovohet nga shkencat bashkëkohore. Në të vërtetë, hieroglifi NU simbolizonte materien e parë, Zotin dhe përhapjen e dashurisë.
• Hieroglifin Thoti e quajti U. nga shqipja unë, kështu që edhe në shqipen mori formën U.
• Thoti hieroglifin quaiti PLIS, që në shqipen do të thotë: tullë copë e madhe dheu që ngre pllugu kur çan tokën; copë e tillë dheu me bar, e prerë me bel a me ndonjë mjet tjetër; plisat e arës; plis me bar. Në shqipen mori formën P.
• Sipas Thotit hieroglifi quhej QULL, nga shqipja: materie pa formë, brumë, baltë, lloq, materie kjo që mund të transformohet me përzierje nga puna e njeriut. Ky hieroglif në shqipen mori formën Q.
• Thoti hieroglifin e quajti BUZË, për tingullin R. sepse buzët, me këtë rast, përfaqësonin gojën, respektivisht, buzët që bënin rojë, ruanin "fjalën, gjuhën, dhëmbët.
• Ndërkaq, për tingullin S. Thoti përdori dy hieroglife: , të cilin e quajti STOL, STOLI, dhe , të cilin e quajti SlXHIR term ky që përdoret edhe sot e kësaj dite te shqiptarët gegë në formë singjir, apo zingjir.
• Edhe për tingullin T, Thoti përdori dy hieroglife; dhe nga fjala shqipe TERË, me kuptim fitim.
• Për tingullin I dhe J Thoti përdori hieroglifin , të cilin e quajti ISË, që do të thotë DRITË, e me kuptim: FILLIMI I JETËS. Simbolizon DIELLIN, i cili rrezaton forcë kreative. Shkronja I qe emër i parë që iu dha perëndisë së njeriut; PERËNDIA E DRITËS SË PËRHERSHME. Nga fjala ISË doli emri; IDISË - simbol i dritës. Kështu, pra, shkronja i te shqiptarët hyn në tingullin e fjalëve që shpreh dritën, bukurinë, stolinë. Pra kjo urtësi ISIAKE (isiakë = nga isë = DRITË), në arbërishte do të thotë DRITË.
• Hieroglifin ,Thoti e quajti ASHIM nse ASHËR, me kuptim degë, filiz dru i çarit (i plasaritur, i ndarë). Hieroglifi në fjalë paraqet veprimin ose aktivitetirl e njeriut në natyrë. Zaten edhe në gjuhën e sotme të shqipes flala ASHËR do të thotë ashkëll dru i vogël, i çarë për zjarr. Copë druri i çarë si dërrasa e hollë, që përdoret si petavër ose për të mbuluar çatinë, pullazin. Çati me ashra. Çaj (bëj) ashra. Me fjalë të tiera hieroglifi "ashër" i paraqiste tingujt â,tinguj këta që janë guturalë, por të zhdukur te toskët. Në shqip mori formën à.
• Për hieroglifin , Thoti e përdori shprehjen shqipe ZVARANIK ose ZHVARANIK = zvarranik i tokës. Simbolizonte vuajtjen e shfrenuar, por zvarraniku konsiderohej frymezim i tërbuar e sentimentai. Hieroglifi në fjalë në shqipen dha tingullin Z dhe Zh.
• Kurse hieroglifin e fundit , Thoti e quajti me fjalën shqipe SHI. Si hieroglif paraqiste një liqe me ujë të shiut origjinal. Për më tepër, jeta, vdekja, rilindja, gjithmonë janë të lidhura me ujin "NU" ose "SHI", sepse në "NU" krijohet jeta. Nga ky hieroglif u krijua shkronja shqipe SH.
Është shumë interesant edhe dukuria e kësaj shkronje, meqë në hebraishte dhe arabishte quhet SHIN dhe forma e tyre është e njëjtë me hieroglifin SHI; "bazeni me pika të shiut", që do të thotë se gjuha, kultura dhe prejardhja e shqiptarëve, hebrejve dhe e arabëve është identike, si duket, është nga ilirët e lashtë, apo nga stërgjyshët e shqiptarëve të sotëm.
Mendimi mbi prejardhjen e njëjtë të shqiptarëve, hebrejve dhe arabëve është vallë fakt historik, apo fantazi? Në vështrim të pare duket si endërr, por nëse merren parasysh burimet historike, kërkimet arkeologjike, të dhënat gjuhesore dhe Bibla e Kur'ani, atëhere mund të bindemi mjaft edhe për këtë pohim jo aq të zakonshëm.
Këto lidhje të shqiptarëve me popujt më të lashtë të Afrikës dhe të Azisë së Afërme janë shumë të hershmë, më të hershmë se sa është menduar deri tash, çka tregon fakti se perëndia THOT (stërgjysh i shqiptarëve), e barti, pas katastrofës së Atlantidës, që ndodhi para 12000 vjetëve, kuLturën ilire - shpiptare në Afrikë, sigurisht edhe në Azi. Kurse, para 6000 vietëve Thoti e krijoi edhe sistemin e hieroglifeve në bazë të ilirishtes - shgipes, sistem ky që shërbeu si mostër për përpilimin e sistemeve të tjera të alfabeteve, si ai i shqipes, që gabimisht e njohim si alfabet latin, i hebraishtes, samaritaro - palestinishtes, sirianishtes, arabishtes dhe i greqishtes! Ky fakt tregon se ilirët, si stërgjyshër të shqiptarëve, nga gjuha e zakonet shtriheshin që moti, jo vetëm në gjithë Siujdhesën Balikanike, por edhe në Siujdhesën Apenine, në ishujt e Detit Mesdhe, Egje, ne Azinë e vogël, në Siujdhesën Arabike, në Gadishullin e Pirinejeve. Shkurt, kultura iliro - shqiotare, Si kulturë e qytetërimit të parë të këtij ambienti, shtrihej nga Irani në lindje, deri në Atlantik në perëndim dhe nga Alpet në veri, deri në Afrikën Veriore në jug.
Në këtë pjesë të vështrimit tim - nënvizon Catapanoja - u demonstrua vetëm THOTI, i cili e krijoi alfabetin hieroglifik fonetik, me çelës të shqipes (të ilirishtes - S.R.), që u muar për çdo hieroglif te tingulFit të parë, vokali ose konsonanti, të qenies së emrit shqip kuptim ky që zbulon shpjegimin e sigurt, i cili nuk mund të mohohet:
1. Që origjina ilire na shpie në kohe më të vjetra, histori kjo e cila na mahnit, apo histori që na shpie në neolit (koha e re e gurit). Ndoshta origjina e civilizimit neolitik fillon me zhdukjen e Atlantidës (para 12000 vjetëve), epokë kjo qe solli nevojën e krijimit të THOT-it në Egjipt, si mënyrë e shpjegimit të fillirnit të punës.
2. Ky studim, si pohim i së vërtetës, korrigjon datën e historisë, korrologjisë (disciplinë që studion ndarjen gjeografike), etnologjisë dhe filologjisë.
3. Rishikimi i Thotit zgjeron kufijt e shkencave që deshëm s'deshëm ndikon në metafizikën e cila është me rendësi për njeriun dhe njerëzimin sepse arrihet rishtazi në kuptimin e mendimit së ndjenjës së të vërtetës për jetën që është vërtet natyre shpirtërore, është erë e vërtetë e shkëlqimit të lavdishem të DRITËS SË PARË, përfundon G. Catapano.
Rezultatet shkencore të arkeologëve anglezë, amerikanë, gjermanë dhe turq (J.E. Gauter më 1894, R. Campbell - Thompson më 1910, E. Pitard më 1927, Kurt Bittel më 1831, Shevket Aziz Konsu, Kiliç Kokten, Enver Bostanci, Muzaffer Shanyurek, Fikret Ozansoy, që nga viti 1936 e tutje, Halet Çambel John Brandwood më 1968, etj.) pasqyrojnë në mënyrë plastike në veprat e tyre ketë çështje. Sipas mendimit të këtyre dijetarëve kuptojmë:
-se vala e parë e furishme e dyndjes së hititëve të cilët përfaqësonin, një fis të veçantë të ilirëve, ose i takonin njërit nga fiset e shumta të dardanëve, u shpërngulën, kuptohet në disa faza nga Ballkani i Epërm, apo nga Dardania, kah brigjet perëndimore dhe veriore të Detit të zi, kah Kaukazi për në Anadollin Qendrore;
- se kjo shpërngulje u bë në kohën e paleolitikut, mezelitikut, neolitikut dhe halkolitikut;
- se hititët e sollën teknologjinë e xehetarisë dhe të metalurgjisë nga Ballkani në Anadoll;
- se kah 2000 - vjetshi para e.s. filloi periudha historike në Anadoll, e cila nga shkencëtarët u quajt "periudhë e hititëve" (2000 - 700 parae.s.);
- se në shekullin XII para e.s. përmenden tre perandorë me emrin Arnuvanda l,II,III, prej të cilit emër si duket, u krijua, sipas ligjit të metastezës, njëri nga siononimet për shqiptarët - arnavudë;
- se në vitin 3000 para e.s. shkaktohet; vala e dytë e furishme e dyndjes së ilirëve dardanë, prej të cilëve u krijua Troja, dhe me emrin e dardanëve u emërtuan: njëra derë e Trojës Dardanos. ngushtica detare mes Anadollit dhe të Ballkanit - Dardanelet, dhe një qytet Dardania apo Dardanos në veri të Trojës.
- se m; 1200 para e.s. ndodh vala e tretë e dyndjes së ilirëve frigas nga Dardania e Ballkanit, prej të cilëve u krijua Mbretëria Frigase (750 - 546 para e.s.) në Anadollin Perëndimor;
- dhe se, me sa duket, nga koha e dyndjes së hititëve daton historia e një krahine në Kaukaz, e cila quhej në kohën antike ALBANIA, kurse banorët e saj albanë, sigurisht nga emri i një fisi të ilirëve të Ballkanit, të cilët quheshin albanë.
Tani për tani do t'i vë në pah edhe disa fjalë hitite që kanë lidhje me shqipen e sotme, fjalë këto që janë zbuluar në plisat (tullat) e pjekura, të cilat kanë shërbyer si mjet për të shkruar, me shkronjat e veta karakteristike kunjore dhe hieroglifike.
Ní = tani Asht = asht-i
Ata = ati, baba Maje = ngritje, rritje
Mat = mas, matje Njoj = njoh
Wit = vit-i Ane = anë,-a
Gjun = gju-ri Qend = qind
ili = yll-i, zoti Bait = oborr,-i
Et = etj:e,-a; etjeje Lule = lul:e,ja
Est = është Dor = dorë
Gurta = kala, fortifikatë Mial = mjaltë
Wesha = veshj:e,-a Miel = miell,-i
Shur = ranë, ranishtë Urirn = urim,-i
Turija = turi,-ri Nakt = natë
Ara = të lashtat Sojoti = sit:ë,-a
Shkal = shpoj, shërthej Hur = uri.-a
Leiht = lehtë (i,e) Lissi = lis,-i,sh.-a
Sipas G. Catapanos edhe vet Moisiu e ka folur shqipen e Thotit dhe se emri hebrej- jevrej, për izraelitët rrjedh nga shqipja iliro hitite: JHVE = Tl JE VET: JE VE(T). H e cekur, në hebraishten e vjetër është shqiptuar edhe si E.
Disa historianë arabë mendojnë se shqiptarët dhe arabët kanë prejardhje të përbashkët qysh nga kohët më të hershme. Kurse Elvia Çelebiu (1611 - 82) vë në pah se nga fisi Kurejsh, nga i cili rrjedh Muhamedi, profeti i islamizmit, rrjedhin edhe shqiptarët. Mirëpo, origjinën e përbashkët të shqiptarëve dhe të arabëve, nëse këto pohime kanë bazë shkencore, duhet kërkuar qysh nga koha e lashtë ilire, së paku para 4000 vjetëve, d.m.th. qysh nga koha e profetit Ibrahim, prej të cilit, thuhet në botën arabe e hebreite, rrjedhin arabët dhe hebrejt. Ndërsa Willy Borgeaud-i thotë se palestinezët (filistinët) kanë emër ilir, dhe se Argolida dhe Elida në Greqi janë vatra të rëndësishme ilire në pjesën e Mesdheut. E sipas mendimit të Faik Reshit Unatit, palestinezët (filistinët) u tërhoqën nga Kreta për në Palestinë rreth vitit 1200 para e.s. Palestinezët ishin banorët e ish qytetit ilir Paleste - Palasa e sotme në Himarë.
Në fund do t'i vë në pah edhe disa konstatime të Giuseppe Catapanos lidhur me lashtësinë e gjuhes shqipe. Sipas tij, kërkimet e ndërgjegjshme apo studimi komparativ i gjuhëve të vjetra të llojilojshme, na shpien te "ESKUERA" baskisht (E - SHKUERA, që në shqipen do të thotë gjuhë e shkuar - e kaluar), d.m.th. na bien te shqipja, hititishtja, hebraishtja, arabisht- ja, arameikishtja (gjuhë semite perëndimore e folur në kohën e lashtë në Siri, Mesopotami, Palestinë) dhe koptishtja - gjuhë liturgjike e të krishterëve të Egjiptit, që do të thotë gjuhë e THOTIT.
Këtë e dëshmojnë edhe faktet që vijojnë:
- Shprehja PAN - AMEN, përbëhet nga Zoti Amon, emër i përbërë nga fjalët shqipe:
A = AT = babë
M = MË = mëmë
ON = Onë = Yn = Yni (joni)
-mos të harrohet se është NJË ZOT
Kjo shprehje përdoret te të gjithë popujt dhe në të gjitha gjuhët në dy forma: AMEN ose AMIN.
- THOTI, që është atribut i të gjitha shkencave antike, nga Nili e shtriu dritën në gjithë botën, sepse në Egjipt u krijua civilizimi i përparuar.
- Prania e ilirëve në Egjipt mund të datohet para 12000 vjetëve, peridhë kjo që përputhet me zhdukjen e Atlantidës, e cila u përshkrua nga Platoni në dialogun e "TIMEO"-s dhe të "CRIZIA"-s.
-Shqipja flitej para 12000 vjetëve, jo vetëm në tokën e Nilit, por edhe gjetiu, duke qenë se:
1. Ilirishtja ishte shumë më e vjetër se sa që mendohej deri më sot.
2. Kultura e lashtë e POPULLIT TË LIRË (ilir) në Egjipt ishte e vjetër, së paku 12000 vjet.
- Emri POSEIDON, emërtim i zotit të deteve dhe të tërmeteve i cili qe vëllau i Zeusit (ZOTIT), shpjegohet me shqipen: PO Sl - E - DON = me kuptim: shumë e dëshiron.
- Emri FARAON, me kuptim I NJERËZISHËM, poashtu rrjedh nga shqipia: FARA - JONË.
- THOTI është lajmëtar i perëndive.
- THOTi konsiderohet gjithashtu si personalitet më i ditur, "më i urti prej të urtëve" i të gjitha kohëve më të vjetra, nga doktrina e të cilit dolën fillet e mëdha të humanizmit, sikurse RAMA, KRISHMA, MOISIU, ORFEU, PITAGORA, PLATONI, të gjithë: lajmëtarë, sub velo, të DRITËS SË ARDHSHME, ekzistues të përhershëm, DIVIN LOGOS FIGLIO di DIO (ARSYEJA HYJNORE BIRIT TË ZOTIT), që do të mishërohej për çlirimin e njeriut dhe shpëtimin e botës.
THOTI është themelues i religjionit të DRITËS dhe i shkencave sekrete (okulte) të mistereve dhe është gfithashtu në përgjithësi shpikës i shkrimit.
Prandaj, bazuar në shënimet e sipërshënuara mund të konkludohet:
- se pellazgët - ilirët ishin stërgjyshët e shqiptarëve;
- se pellazgët - ilirët, me emra të ndryshme, d.m.th. me emra të fiseve pellazgo - ilire (gegë, toskë, albanë, arbër, arnautë, dardanë, maqedonë, hetitë a hititë, trojanë, ejiptianë, etruskë, etj. etj.) jetonin në një sipërfaqe shumë më të gjerë në tri kontinente: në Evropë, Afrikën Veriore dhe në Azi, deri në Iran dhe Indi;
- se ilirishtja - shqipja, si degë më e vjetër e familjes së gjuhëve indoevropiane, është çelës i qytetërimit njerëzor;
- se nga gjiri i ilirëve dolën shumë perëndi, profetë, perandore e dijetarë;
- se stërgjyshët e shqiptarëve, pellazget-ilirët, me kulturën e tyre të lartë kontribuan jo vetëm në civilizimin e popujve tjerë, të cilët i sundonin, por, me anë të vetë asimilimit, kontribuan në krijimin e shumë kombeve dhe kulturave (feve, gjuhëve, shkrimeve) të veçanta në tri kontinente;
- se shkatërrimi i pellazgëve - ilirëve të shumtë dhe të kulturuar u shkaktua jo vetëm nga katastrofat natyrore, por edhe nga luftat e brendshme që u zhvilluan mes fiseve të tyre, luftë kjo që vazhdoi, tradicionalisht, deri në ditët tona;
-se nga bërthama e pellazgëve -Ilirëve shumë të lashtë - vetëm shqiptarët mbetën pa u shkrirë në popuj apo kombe të tjera - në grekë, hebrej, arabë, italianë, austriakë, sllavë të jugut, turq, etj.;
- se vetën gegët, në një masë të konsiderueshme, e kanë ruajtur shqiptimin e ilirishtes - shqipes së lashtë;
- dhe se fjalën vendimtare, përkitæi me çështjet e shtruara, duhet ta japin, në radhe të parë, filologët, arkeologët dhe etnologët.
===================================Reagimet e kritikat i presim me knaqesi, duhet ti themi Stop injorances dhe atyre qe meritojne te ju thuhet injorant duhet te kemi guxim; stop injorantve !


=De l'origine des Albanais=Par, Prosper Mérimée=
20 mars 2014, 00:00
De l'origine des Albanais, par Prosper Mérimée
Source:Albanesiche
Studien, "études sur l'Albanie", par M. J. Georges Hahn.
Iena,1834.
La nation albanaise a joué un rôle considérable dans la révolution à la suite de laquelle s'est constitué le royaume de Grèce, mais ce rôle a été muet. Les Grecs et les Turcs furent alors les seuls acteurs qui attirèrent l'attention du public européen. Cependant c'est l'ambition de l'Albanais Ali, pacba de Janina qui prépara l'insurrection grecque ; la fidélité des Albanais à la domination ottomane a probablement empècbé cette insurrection de s'étendre, et si l'on en croit des gens bien informés de la situation actuelle, tant que les montagnes de l'Epire renfermeront une population belliqueuse et dévouée au Sultan, toute tentative semblable aura peu de chances de succès. Remarquons «ncore que la race albanaise a fourni des capitaines et des soldats aux deux partis dans la guerre de 1821-1830. Les Souliotes étaient des Albanais chrétiens , aussi bien que les intrépides matelots d'Hydra et de Spezzia. Aujourd'hui une partie notable de la population du royaume de Grèce n'appartient pas à la race Hellénique; elle se compose d'Albanais hellénisés.
La nation albanaise a joué un rôle considérable dans la révolution à la suite de laquelle s'est constitué le royaume de Grèce, mais ce rôle a été muet. Les Grecs et les Turcs furent alors les seuls acteurs qui attirèrent l'attention du public européen. Cependant c'est l'ambition de l'Albanais Ali, pacba de Janina qui prépara l'insurrection grecque ; la fidélité des Albanais à la domination ottomane a probablement empècbé cette insurrection de s'étendre, et si l'on en croit des gens bien informés de la situation actuelle, tant que les montagnes de l'Epire renfermeront une population belliqueuse et dévouée au Sultan, toute tentative semblable aura peu de chances de succès. Remarquons «ncore que la race albanaise a fourni des capitaines et des soldats aux deux partis dans la guerre de 1821-1830. Les Souliotes étaient des Albanais chrétiens , aussi bien que les intrépides matelots d'Hydra et de Spezzia. Aujourd'hui une partie notable de la population du royaume de Grèce n'appartient pas à la race Hellénique; elle se compose d'Albanais hellénisés.
Pour la
seconde fois la Grèce a triomphé de ses vainqueurs.
Ce petit peuple d'où sont sortis tant d'aventuriers héroïques, tant de bons soldats et de marins, n'est guère conuu que par ses émigrés, qui s'accommodent avec une merveilleuse facilité aux mœurs, aux institutions et jusqu'à un certain point à la religion du pays où le sort les jette. « Où le sabre, la foi » c'est un proverbe national parmi tes Albanais. Partout, en Orient, ils attirent l'attention du voyageur. En Grèce leur langue étrange, en Turquie leur costume pittoresque les distiguent tout d'abord au milieu des populations mêlées que l'on rencontre. Chez eux on ne trouve pas le phlegme sublime des Turcs, ni cette gravité noble et dédaigneuse que possède le portefaix de Constantinople aussi bien que le pacha à trois queues, mais ils apprennent les grandes manières de l'Orient lorsqu'elles leur sont utiles; en effet c'est un des traits de leur caractère que l'éducabilité. Naturellement vifs et curieux ils ne demandent qu'à s'instruire et craignent peu de se compromettre en se frottant à la civilisation franque. Je me souviens qu'en une excursion que je fis il y a quelques années dans l'Asie mineure, je me laissai persuader de prendre une escorte pour traverser le Tmolus, montagne où les voleurs mourraient de faim s'ils ne vivaient que des voyageurs qu'ils détroussent. Bien euteadu que je ne trouvai pas de voleurs, m^is de distance en distance je rencontrai des gendarmes pour m'accompagner et me protéger. Ces gendarmes qui se relayaient à chaque corps de garde, étaient tantôt des Turcs, tantôt des Albanais. Les premiers n'ouvraient jamais la bouche, ne me regardaient pas et ne pensaient pas à moi, s'ils pensaient à quelque chose. Avec les Albanais, au bout de cinq minutes nous étions camarades.
Nous causions, eux dans leur mauvais grec, moi dans un grec encore pire, et chose surprenante, nous nous comprenions un peu, car à force de gestes et de grimaces tous nos barbarismes devenaient intelligibles. Ils riaient, chantaient, gambadaient; ils avaient l'air de francs gamins. Si une boucle, une courroie, se détachait de mon petit bagage, cela disparaissait aussitôt comme par enchantement. Ces gens paraissaient connaître à merveille notre proverbe, « ce qui tombe dans le fossé est pour le 'soldat. » En revanche on m'a dit que mes gendarmes, si habiles à voler des bagatelles, se seraient fait casser la tête pour me défendre des voleurs de profession. Je n'ai pas la prétention de juger les Albanais par ceux qui m'ont escorté, et je ne cite mes observations personnelles que parce que de cette époque date ma curiosité au sujet de leur nation. C'est dans leur pays qu'il faut apprendre leurs vices et leurs vertus; malheureusement ils sont beaucoup moins accessibles aux voyageurs que leurs voisins, Grecs ou Slaves.
De hautes montagnes, des vallées abruptes, une insécurité complête hors des villes, une langue sans analogue en Europe, enfin des mœurs encore rudes et sauvages rebutent les touristes les plus aventureux et rendent leurs explorations fort difficiles. L'auteur de l'ouvrage que nous annonçons a profité d'un long séjour en Albanie, et du caractère privilégié de consul de Sa Majesté l'Empereur d'Autriche, pour étudier de près ce peuple encore si mal connu, et si des recherches approfondies, des renseignements neufs, une vaste érudition suffisaient pour faire un livre excellent, les Études sur l'Albanie ne laisseraient rien à dire aux voyageurs qui viendront après M. Hahn. J'ai regret à confesser que l'ouvrage ne brille ni par l'ordre, ni par la méthode; il est diffus, souvent obscur; ou y cherche vainement cette vivacité d'impressions et de coloris qui fait le charme d'une relation, qui transporte le lecteur en présence de scènes nouvelles, et le fait jouir sans fatigue de presque tous les plaisirs d'un voyage. En revanche, c'est un excellent dictionnaire pour tout ce qui concerne l'Albanie; il faut peut-être un peu de temps pour le consulter, mais à la longue on y trouve ce qu'on cherche, et il récompense, par des notions exactes la patience dont il faut faire preuve en l'interrogeant. Les Allemands ont parfois le tort de ne pas assez mêler l'agréable à l'utile : personne, du moins, ne contestera à M. Hahn le mérite d'être utile.
Voulez-vous savoir l'histoire de Scanderbeig ?
Ce petit peuple d'où sont sortis tant d'aventuriers héroïques, tant de bons soldats et de marins, n'est guère conuu que par ses émigrés, qui s'accommodent avec une merveilleuse facilité aux mœurs, aux institutions et jusqu'à un certain point à la religion du pays où le sort les jette. « Où le sabre, la foi » c'est un proverbe national parmi tes Albanais. Partout, en Orient, ils attirent l'attention du voyageur. En Grèce leur langue étrange, en Turquie leur costume pittoresque les distiguent tout d'abord au milieu des populations mêlées que l'on rencontre. Chez eux on ne trouve pas le phlegme sublime des Turcs, ni cette gravité noble et dédaigneuse que possède le portefaix de Constantinople aussi bien que le pacha à trois queues, mais ils apprennent les grandes manières de l'Orient lorsqu'elles leur sont utiles; en effet c'est un des traits de leur caractère que l'éducabilité. Naturellement vifs et curieux ils ne demandent qu'à s'instruire et craignent peu de se compromettre en se frottant à la civilisation franque. Je me souviens qu'en une excursion que je fis il y a quelques années dans l'Asie mineure, je me laissai persuader de prendre une escorte pour traverser le Tmolus, montagne où les voleurs mourraient de faim s'ils ne vivaient que des voyageurs qu'ils détroussent. Bien euteadu que je ne trouvai pas de voleurs, m^is de distance en distance je rencontrai des gendarmes pour m'accompagner et me protéger. Ces gendarmes qui se relayaient à chaque corps de garde, étaient tantôt des Turcs, tantôt des Albanais. Les premiers n'ouvraient jamais la bouche, ne me regardaient pas et ne pensaient pas à moi, s'ils pensaient à quelque chose. Avec les Albanais, au bout de cinq minutes nous étions camarades.
Nous causions, eux dans leur mauvais grec, moi dans un grec encore pire, et chose surprenante, nous nous comprenions un peu, car à force de gestes et de grimaces tous nos barbarismes devenaient intelligibles. Ils riaient, chantaient, gambadaient; ils avaient l'air de francs gamins. Si une boucle, une courroie, se détachait de mon petit bagage, cela disparaissait aussitôt comme par enchantement. Ces gens paraissaient connaître à merveille notre proverbe, « ce qui tombe dans le fossé est pour le 'soldat. » En revanche on m'a dit que mes gendarmes, si habiles à voler des bagatelles, se seraient fait casser la tête pour me défendre des voleurs de profession. Je n'ai pas la prétention de juger les Albanais par ceux qui m'ont escorté, et je ne cite mes observations personnelles que parce que de cette époque date ma curiosité au sujet de leur nation. C'est dans leur pays qu'il faut apprendre leurs vices et leurs vertus; malheureusement ils sont beaucoup moins accessibles aux voyageurs que leurs voisins, Grecs ou Slaves.
De hautes montagnes, des vallées abruptes, une insécurité complête hors des villes, une langue sans analogue en Europe, enfin des mœurs encore rudes et sauvages rebutent les touristes les plus aventureux et rendent leurs explorations fort difficiles. L'auteur de l'ouvrage que nous annonçons a profité d'un long séjour en Albanie, et du caractère privilégié de consul de Sa Majesté l'Empereur d'Autriche, pour étudier de près ce peuple encore si mal connu, et si des recherches approfondies, des renseignements neufs, une vaste érudition suffisaient pour faire un livre excellent, les Études sur l'Albanie ne laisseraient rien à dire aux voyageurs qui viendront après M. Hahn. J'ai regret à confesser que l'ouvrage ne brille ni par l'ordre, ni par la méthode; il est diffus, souvent obscur; ou y cherche vainement cette vivacité d'impressions et de coloris qui fait le charme d'une relation, qui transporte le lecteur en présence de scènes nouvelles, et le fait jouir sans fatigue de presque tous les plaisirs d'un voyage. En revanche, c'est un excellent dictionnaire pour tout ce qui concerne l'Albanie; il faut peut-être un peu de temps pour le consulter, mais à la longue on y trouve ce qu'on cherche, et il récompense, par des notions exactes la patience dont il faut faire preuve en l'interrogeant. Les Allemands ont parfois le tort de ne pas assez mêler l'agréable à l'utile : personne, du moins, ne contestera à M. Hahn le mérite d'être utile.
Voulez-vous savoir l'histoire de Scanderbeig ?
Voulez-vous
apprendre comment les sorcières albanaises tirent la bonne aventure
ou, si vous aimez la statistique, vous êtes peut-être curieux de
connaître combien de décalitres d'hule on récolte dans telle
vallée dont le nom est terrible à prononcer ?
— Vous
trouverez tout cela dans les Etudes Albanaises, pas toujours sous la
rubrique que vous imaginez. Quelquefois les notes vous en diront plus
que le texte; quelquefois, à propos de statistique, vous aurez un
trait de mœurs, et vice versa. Suffit qu'il y ait de quoi intéresser
tout le monde; pour moi, parmi un grand nombre de dissertations
philologiques, commerciales, politiques, j'ai tout d'abord été
attiré par une assez longue notice sur une question difficile, celle
de l'origine des Albanais. Jusqu'à présent le problême
est demeuré fort obscur. Je n'ai pas besoin de faire remarquer
l'autorité qu'apporté M. Hahn en cette matière, car à une vaste
érudition il join le rare avantage d'une connaissance parfaite de la
langue chkyipe ou albanaise. Disons tout d'abord que l'idiome que
parlent aujourd'hui les Albanais est totalement différent du grec et
du slave en usage chez leurs voisins; en outre, on ne connaît aucune
langue morte ou vivante qui ait avec le chkyipe assez d'analogie pour
qu'on en puisse conclure une ancienne parenté. Le chkyipe
est une langue isolée comme le basque.
Les Basques vous diront que Noé parlait basque dans l'arche.Je n'eu sais rien, mais tout semble prouver que dans leur pays on n'a jamais parlé d'autre langue. Ils sont, comme s'expriment les savants, un peuple autochthone, ce qui revient à dire qu'on n'en connaît point qui les ait précédés dans le pays qu'ils habitent aujourd'hui. A défaut de tradition historique, on fait remarquer ce fait très important que tous les noms de lieux de leurs vallées, de leurs montagnes et de leurs villages, appartiennent à la langue basque.
En Albanie, il suffit de jeter les yeux sur la carte pour observer un fait tout contraire. Un grand nombre de localités ont des noms empruntés à des dialectes slaves. Pourtant, elles ne sont habitées que par des gens parlant l'albanais, et qui, dans leurs mœurs comme dans leurs caractères physiques, n'ont rien de commun avec les Serbes et les Bulgares, de la langue desquels sont tirés ces noms de lieux.
En France et en Espagne, on trouve des villes et des villages ayant des noms basques, mais habités uniquement aujourd'hui par des Français ou par des Espagnols. On eu conclut, non sans raison, qu'à une époque antérieure, plus ou moins éloignée, des Basques ont vécu dans ces villes, les ont fondées peut-être, ou, si l'on veut, y ont assez dominé pour leur imposer un nom. Le fait analogue que nous venons de rapporter prouve qu'à une certaine époque des Slaves se sont établis en Albanie, et qu'ils y ont été remplacés par la population actuelle. Or, l'histoire ne fournit presque aucun renseignement sur cette révolution.
Seulement, on s'aperçoit qu'au moyeu-âge les chroniqueurs occidentaux ont confondu l'Albanie avec la Bulgarie, pays slave. Plus tard, lorsque le nom des Albanais se produit pour la première fois dans l'histoire, ils forment déjà une nationalité importante et compacte;on les voit déborder de leurs frontières et molester leurs voisins du Nord et de l'Est. L'existence de ces noms de lieux slaves, qui se retrouvent jusqu'au centre des montagnes, où d'ordinaire les peuples autochthones maintiennent leur nationalité avec obstination, ne permet pas de révoquer en doute l'occupation complète du pays par un peuple étranger à la race albanaise ; et cette occupation a dû être assez prolongée, pour que des noms aient été donnés à plusieurs villes. Là dessus, on peut se demander si les Slaves se sont approprié un pays vide, ou s'ils l'ont conquis par une guerre d'extermination, car autrement ils n'auraient pas manqué d'adopter les noms donnés par les premiers possesseurs du sol, de la même manière que les Albanais eux-mêmes ont adopté les dénominations des Slaves. Observons encore que l'expulsion de ces derniers a dû être assez lente pour que les conquérants aient eu le temps de se familiariser avec la nomenclature des vaincus.
En Grèce, le même phénomène se présente et tout aussi mal connu. Une invasion slave a eu lieu, et le souvenir s'en est perdu, aussi bien que celui de la révolution qui a remis la population hellénique en possession de la terre occupée par ses ancêtres. Là, du moins, cette révolution s'explique facilement par l'ascendant qu'ont exercé la religion chrétienne et la civilisation hellénique ; tandis qu'Albanais et Slaves ont été des Barbares aux prises, et bien habile qui pourrait décider de quel côté était la supériorité intellectuelle.
Les traditions locales sont en général fort modernes en Albanie; elles fournissent pourtant quelques lumières. Les Mirdites, tribu catholique aux environs de Scodra, se disent descendus d'un Bulgare qui serait venu s'établir entre le Drin et la Mattia, c'est leur territoire actuel. Notez qu'ils parlent l'albanais, bien que proches voisins des Monténégrins et des Bosniaques, qui ont des dialectes slaves.—Les montagnards de l'Albanie centrale disent qu'autrefois leurs hautes vallées étaient habitées par des Serbes. A une époque qu'ils ne peuvent préciser, des Chkipetars ou Albanais, venus ils ne savent d'où, se seraient mêlés aux familles serbes, qui mécontentes de voir prospérer les immigrants, se seraient éloignées ou bien se seraient éteintes dans la misère. A part le vague de ces deux récils, ils ne font que confirmer le fait déjà constant d'une occupation ancienne de l'Albanie par des Slaves. Reste toujours à deviner s'ils ont été chassés par l'invasion d'une horde étrangère ou bien par les premiers habitants du pays, qui subjugués un moment comme les Grecs, seraient parvenus à se débarrasser de leurs envahisseurs.
M. Hahn se déclare pour la seconde de ces hypothèses, et voici en quelques mots les arguments sur lesquels il se fonde.
La langue albanaise n'ayant rien de commun avec les idiomes slaves, le peuple qui la parle ne peut avoir fait partie de l'invasion slave, laquelle est incontestable. D'un autre côté, l'histoire n'a pas conservé le souvenir d'une antre immigration assez considérable pour constituer une nation; nulle part on n'a découvert un peuple parlant un dialecte voisin de l'albanais; en un mot, il n'existe aucune trace ni du voyage, ni du point de départ des Albanais, fait inouï et inexplicable si leur arrivée était postérieure à celle des Slaves.
Les Basques vous diront que Noé parlait basque dans l'arche.Je n'eu sais rien, mais tout semble prouver que dans leur pays on n'a jamais parlé d'autre langue. Ils sont, comme s'expriment les savants, un peuple autochthone, ce qui revient à dire qu'on n'en connaît point qui les ait précédés dans le pays qu'ils habitent aujourd'hui. A défaut de tradition historique, on fait remarquer ce fait très important que tous les noms de lieux de leurs vallées, de leurs montagnes et de leurs villages, appartiennent à la langue basque.
En Albanie, il suffit de jeter les yeux sur la carte pour observer un fait tout contraire. Un grand nombre de localités ont des noms empruntés à des dialectes slaves. Pourtant, elles ne sont habitées que par des gens parlant l'albanais, et qui, dans leurs mœurs comme dans leurs caractères physiques, n'ont rien de commun avec les Serbes et les Bulgares, de la langue desquels sont tirés ces noms de lieux.
En France et en Espagne, on trouve des villes et des villages ayant des noms basques, mais habités uniquement aujourd'hui par des Français ou par des Espagnols. On eu conclut, non sans raison, qu'à une époque antérieure, plus ou moins éloignée, des Basques ont vécu dans ces villes, les ont fondées peut-être, ou, si l'on veut, y ont assez dominé pour leur imposer un nom. Le fait analogue que nous venons de rapporter prouve qu'à une certaine époque des Slaves se sont établis en Albanie, et qu'ils y ont été remplacés par la population actuelle. Or, l'histoire ne fournit presque aucun renseignement sur cette révolution.
Seulement, on s'aperçoit qu'au moyeu-âge les chroniqueurs occidentaux ont confondu l'Albanie avec la Bulgarie, pays slave. Plus tard, lorsque le nom des Albanais se produit pour la première fois dans l'histoire, ils forment déjà une nationalité importante et compacte;on les voit déborder de leurs frontières et molester leurs voisins du Nord et de l'Est. L'existence de ces noms de lieux slaves, qui se retrouvent jusqu'au centre des montagnes, où d'ordinaire les peuples autochthones maintiennent leur nationalité avec obstination, ne permet pas de révoquer en doute l'occupation complète du pays par un peuple étranger à la race albanaise ; et cette occupation a dû être assez prolongée, pour que des noms aient été donnés à plusieurs villes. Là dessus, on peut se demander si les Slaves se sont approprié un pays vide, ou s'ils l'ont conquis par une guerre d'extermination, car autrement ils n'auraient pas manqué d'adopter les noms donnés par les premiers possesseurs du sol, de la même manière que les Albanais eux-mêmes ont adopté les dénominations des Slaves. Observons encore que l'expulsion de ces derniers a dû être assez lente pour que les conquérants aient eu le temps de se familiariser avec la nomenclature des vaincus.
En Grèce, le même phénomène se présente et tout aussi mal connu. Une invasion slave a eu lieu, et le souvenir s'en est perdu, aussi bien que celui de la révolution qui a remis la population hellénique en possession de la terre occupée par ses ancêtres. Là, du moins, cette révolution s'explique facilement par l'ascendant qu'ont exercé la religion chrétienne et la civilisation hellénique ; tandis qu'Albanais et Slaves ont été des Barbares aux prises, et bien habile qui pourrait décider de quel côté était la supériorité intellectuelle.
Les traditions locales sont en général fort modernes en Albanie; elles fournissent pourtant quelques lumières. Les Mirdites, tribu catholique aux environs de Scodra, se disent descendus d'un Bulgare qui serait venu s'établir entre le Drin et la Mattia, c'est leur territoire actuel. Notez qu'ils parlent l'albanais, bien que proches voisins des Monténégrins et des Bosniaques, qui ont des dialectes slaves.—Les montagnards de l'Albanie centrale disent qu'autrefois leurs hautes vallées étaient habitées par des Serbes. A une époque qu'ils ne peuvent préciser, des Chkipetars ou Albanais, venus ils ne savent d'où, se seraient mêlés aux familles serbes, qui mécontentes de voir prospérer les immigrants, se seraient éloignées ou bien se seraient éteintes dans la misère. A part le vague de ces deux récils, ils ne font que confirmer le fait déjà constant d'une occupation ancienne de l'Albanie par des Slaves. Reste toujours à deviner s'ils ont été chassés par l'invasion d'une horde étrangère ou bien par les premiers habitants du pays, qui subjugués un moment comme les Grecs, seraient parvenus à se débarrasser de leurs envahisseurs.
M. Hahn se déclare pour la seconde de ces hypothèses, et voici en quelques mots les arguments sur lesquels il se fonde.
La langue albanaise n'ayant rien de commun avec les idiomes slaves, le peuple qui la parle ne peut avoir fait partie de l'invasion slave, laquelle est incontestable. D'un autre côté, l'histoire n'a pas conservé le souvenir d'une antre immigration assez considérable pour constituer une nation; nulle part on n'a découvert un peuple parlant un dialecte voisin de l'albanais; en un mot, il n'existe aucune trace ni du voyage, ni du point de départ des Albanais, fait inouï et inexplicable si leur arrivée était postérieure à celle des Slaves.
La
vraisemblance est donc qu'ils sont autochthones.
M. Hahn n'a poin t'il examiné l'hypothèse proposée d'une parenté entre les Albanais ae l'Ëpire et les Albaniens du Chirvan ou du Caucase. Je crois en effet eue cette supposition, fondée sur une conformité de nom fortuite, ne mérite guère d'être discutée, et que les anciens Albaniens (Turcs ou Arméniens) n'ont aucune affinité à prétendre avec nos Chkipetars. Aujourd'hui que l'étude des langues comparées a pris des développements considérables, je ne crois pas qu'un idiome analogue au chkyipe, s'il en existait fort loin de l'Albanie, eût manqué d'attirer l'attention des savants qui s'occupent de linguistique et d'ethnographie. M. Hahn fait encore valoir cette considération assez difficile à apprécier pour nous, c'est que les mœurs des Albanais auraient une très grande affinité avec celles des Grecs et des Homains, et pourtant, comme leur langue proclame qu'ils appartienent à une race d'hommes essentiellement distincte, ou ne saurait expliquer cette conformité de mœurs que par des rapports anciens avec la civilisation hellénique, lesquels auraient existé à une époque très antérieure aux invasions des Barbares en Occident.
Mais cette conformité de mœurs, que je suis tout prêt d'admettre sur la parole de M. Hahn , suffit-elle pour prouver des relations anciennes entre deux peuples? J'avoue que j'ai quelque peine à voir dans ce fait un argument sérieux. Rien de plus fréquent que d'observer de pareils traits de ressemblance entre des nations qui n'ont jamais eu de rapports les unes avec les autres. En faut-il alléguer un exemple?
M. Hahn n'a poin t'il examiné l'hypothèse proposée d'une parenté entre les Albanais ae l'Ëpire et les Albaniens du Chirvan ou du Caucase. Je crois en effet eue cette supposition, fondée sur une conformité de nom fortuite, ne mérite guère d'être discutée, et que les anciens Albaniens (Turcs ou Arméniens) n'ont aucune affinité à prétendre avec nos Chkipetars. Aujourd'hui que l'étude des langues comparées a pris des développements considérables, je ne crois pas qu'un idiome analogue au chkyipe, s'il en existait fort loin de l'Albanie, eût manqué d'attirer l'attention des savants qui s'occupent de linguistique et d'ethnographie. M. Hahn fait encore valoir cette considération assez difficile à apprécier pour nous, c'est que les mœurs des Albanais auraient une très grande affinité avec celles des Grecs et des Homains, et pourtant, comme leur langue proclame qu'ils appartienent à une race d'hommes essentiellement distincte, ou ne saurait expliquer cette conformité de mœurs que par des rapports anciens avec la civilisation hellénique, lesquels auraient existé à une époque très antérieure aux invasions des Barbares en Occident.
Mais cette conformité de mœurs, que je suis tout prêt d'admettre sur la parole de M. Hahn , suffit-elle pour prouver des relations anciennes entre deux peuples? J'avoue que j'ai quelque peine à voir dans ce fait un argument sérieux. Rien de plus fréquent que d'observer de pareils traits de ressemblance entre des nations qui n'ont jamais eu de rapports les unes avec les autres. En faut-il alléguer un exemple?
Je vois,
par les Etudes Albanaises, que la passion de la vengeance est un des
traits caractéristiques des Chkipetars. Non seulement il est reçu
chez eux de tuer l'homme qui vous a offensé, mais encore son frère,
voire ses cousins et ses arrières cousins. Eh bien ! cela se
pratiquait et se pratique encore peut-être aujourd'hui en Corse. Il
y a même dans le dialecte de l'île un mot pour désigner cette
espèce de vengeance ; on l'appelle vendetta transversale Doit-on en
conclure d'anciennes relations entre les Corses et les Albanais
?
L'objection, probablement loin d'embarrasser M. Hahn, lui fournirait peut-être un nouvel argument, et il est homme à nous démontrer que ces deux peuples si éloignés sont peut-être très proches parents. Son système sur l'origine des Albanais pourrait expliquer celle de plusieurs autres nations, celle des Corses, entre autres. Dans les idées du savant Allemand, la nation albanaise serait un rameau isolé de la grande souche pélasgique, cette race mystérieuse dont l'existence en Occident a précédé celle des Hellènes et des tribus italiotes. La question, comme on k voit, tend à s'amplifier considérablement.
Les historiens grecs sont unanimes pour reconnaître que leurs ancêtres trouvèrent les Pélasges en possession de tout le pays qui, plus tard, s'appela la Grèce. Ces Pélasges qui, aux yeux des Grecs, étaient des Barbares (cela veut dire qu'ils ne parlaient pas un dialecte hellénique), étaient venus dans la Grèce, de la Macédoine et de l'Epire. Selon M. Hahn, ils se seraient maintenus dans ces provinces et auraient conservé jusqu'à un certain point leur nationalité.
Que les Epirotes fussent des Barbares, on le concède facilement, car ils n'ont jamais joué un rôle dans l'histoire de la Grèce libre ; mais, à l'égard des Macédoniens , on éprouve quelque scrupule à leur donner cette qualification. L'opinion des anciens eux-mêmes paraît avoir varié sur ce point suivant les temps. Lorsque le nom de barbare fut devenu une espèce d'injure, et surtout lorsque les rois de Macédoine commencèrent à exercer une influence prépondérante sur la Grèce, il est à croire qu'on ne chercha pas à éclaircir la question; mais il est certain qu'aune époque où la peur ne pouvait dicter l'opinion, les Macédoniens étaient considérés comme tout à fait étrangers à la race hellénique. Un de leurs rois, Alexandre I, se présenta pour concourir aux jeux olympiques , et d'abord les juges refusèrent de l'admettre. Il gagna néanmoins sa cause en alléguant qu'il descendait d'Hercule, et que partant, il était Grec. Ainsi il reniait son pays. Parmi des peuples entichés de leurs origines héroïques, l'argument était décisif, et un roi de Lacédémone en fit usage avec le même succès pour se faire ouvrir un temple clout l'entrée était interdite aux Doriens. Je suis Héraclide, dit- il, et par conséquent Ëolicn. Lorsque les successeurs des roitelets de la Macédoine furent devenus de puissants souverains, leur cour et leur pays perdirent beaucoup de leur caractère national. La Grèce devint pour eux le centre de l'élégance et du goût, ils réformèrent leurs mœurs d'après elle, et probablement le grec devint la langue des honnêtes gens. Alexandre-le-Grand s'écriait, au milieu du Granique : « 0 Athéniens, je mériterai vos louanges ! » Les grands de la Macédoine se préoccupaient alors de l'opinion des Grecs, comme les gentilshommes Russes du dix-huitième siècle attendaient la renommée de quelque lettré de Paris. Cela n'empêchait pas le peuple et les soldats de rester de francs Barbares et de conserver leur idiome national. Alexandre ordonnait à Philotas, qui avait conspiré contre lui, de se justifier en grec ou en macédonien, et le rude guerrier reprochait à son roi de prendre les mœurs des vaincus, d'avoir oublié sa langue et d'avoir besoin d'un interprète pour parler à ses vétérans.
On objectera à M. Hahn que le macédonien pouvait diflérer beaucoup du grec, et cependant n'en être qu'un dialecte plus ou moins corrompu. Il répond que c'était le pur pélasgique, c'est-à-dire l'ancien albanais, et il s'efforce de le prouver en comparant dans une longue discussion des mots de l'albanais moderne avec le petit nombre de termes macédoniens, plus ou moins estropiés, que nous ont transmis les lexicographes. Avouons d'abord notre incompétence; mais remarquons en même temps que quelques rapprochements ingénieux ne suffisent point pour décider la question, d'autant plus que M. Hahn lui-même n'hésite point à reconnaître qu'entre l'idiome pélasgique et le grec il devait y avoir une assez grande analogie ; il la compare à celle qui existe entre l'allemand et les langues Scandinaves. Or, je le demande, étant donné un mot anglais, dérivé d'une racine commune au saxon et au danois, serait-il facile de résoudre duquel des deux peuples les Anglais l'ont reçu?
Quelle que fût la langue ou le dialecte des Macédoniens, en ne peut guère douter, je pense, qu'ils ne fussent des Barbares plus ou moins hellénisés. L'important serait de connaître l'élément barbare qui entrait dans la composition de ce peuple. Un ethnographe anglais justement estimé, M. Latham, les regarde comme des Thraces, c'est-à-dire des Slaves. M. Hahn croit qu'ils étaient de la même race que les Épi- rotes et les Illyriens, c'est à savoir des Pélasges. De part et d'autre, on a invoqué l'autorité de Strabou, qui donne raison à chacun, car dans un passage il dit que les Macédoniens sont des Thraces, et plus loin, que le pays des Thraces commence à l'est du Strymon. Le témoignage des mythographes et des poètes, qui a son importance dans une question de si haute antiquité, est décisif en faveur de M. Hahn. On lit dans le Recueil d'Apollodore, dépôt précieux des plus vieilles traditions, que Thesprotus et Macednus furent fils de Lycaon, dont le père fut Pelasgus. Inutile de faire observer que dans la langue mythologique l'origine des peuples se confond avec celle de leurs héros éponymes. Eaychyle, dans les Suppliantes, fait ainsi parler Pelasgus lui-même : « Je suis fils de Palœchthon et Roi de cette terre que possède la race qui porte, d'après moi, le nom de Pélasges. Je règne sur le pays qu'arosé l'Axius et le Strymon à l'Occident. Dans mon Empire, je compte » la terre des Perrhœbes, et les contrées au delà du Pinde, près des Péones et des monts Dodonéens. La mer borne mes États. »
M. Hahn, avec lu plus louable impartialité, n'a négligé aucun des témoignages contraires à son opinion, et en général il les réfute heureusement. Les guerres continuelles entre les Êpirotes, les Macédoniens et les Illyriens n'ont aucune valeur contre l'hypothèse d'une race commune. On ne peut pas davantage tirer de conclusions contre la parenté des trois peuples du fait rapporté par certains auteurs, que, dans leurs rrlations, ils se sont quelquefois servi d'interprètes, et qu'ils se considéraient réciproquement comme étrangers. A ce sujet, M. Hahn présente une observation remarquable et qui lui est personnelle. L'Albanie moderne est divisée en deux tribus principales, les Gheghes et les Toskes. Entre eux coule le Chkoumb, autrefois le Genusus. Chacune de ees tribus à son dialecte, qui ne se distingue à la vérité que par la prononciation et par un certain nombre de mots particuliers. C'est ce qu'on remarque dans nos patois provinciaux : chaque village a ses expressions locales inusitées ailleurs, et cependant le fond de l'idiome reste commun à toute une province. Ces légères différences suffisent pourtant à établir le sentiment d'une nationalité distincte. Le Toskc ne considère pas le Gheghe comme un compatriote, et vice versa. Quelquefois les gens de villages très éloignés, des gens de Souli,par exemple, et d'autres de Scodra auraient de la peine à se comprendre, et s'il s'agissait d'intérêt graves, il est probable qu'ils se serviraient entre eux d'interprètes. Ajoutons que le cours du Chkoumh, cette limite actuelle des deux tribus albanaises, servait autrefois de frontière entre les Êpirotes et les Illyriens. N'est-il pas très remarquable qu'une petite rivière marque encore une barrière que tant de révolutions auraient dû effacer? Cette barrière subsiste toujours dans l'opinion.
La supériorité de la Grèce sur l'Albanie, au point de vue de la civilisation, n'est point douteuse. M. Hahn l'attribue au croisement des races dans la Grèce. La sauvagerie des Albanais ne serait à son sentiment que le résultat de leur isolement:
« La race hellénique, dit Hérodote, a toujours parlé la même langue. »
Séparée des Pélasges, encore faible et s'élevant de médiocres convictions» mencements, elle a formé une nation puissante en englobant d'autres » peuples barbares. Au contraire, les Pélasges, en tant que Barbares, » n'ont jamais fait des progrès considérables. »
En effet, cet isolement des Albanais dans leur propre pays pourrait bien être la seule cause qui ait retardé leur développement; hors de leurs frontières ils acceptent rapidement la civilisation qu'ils rencontrent. A partir du quatorzième siècle, on voit les Albanais pénétrer dans la Grèce, tantôt en aventuriers, tantôt en conquérants. Bientôt ils dominent dans plusieurs provinces : l'Attique, la Béotie, la Corinthie, Eubée méridionale se peuplent d'Albanais ; c'est à peine si dans les villes la race grecque conserve une supériorité numérique; dans les campagnes elle est presque entièrement renouvelée. Pendant plusieurs siècles les deux races sont demeurées eu présence sans se mêler ; la révolution de 1821 les a confondues en une seule nation. Aujourd'hui dans le royaume hellénique, le grec a remplacé la langue chkyipe; elle se conserve à peine par les femmes dans quelques localités, mais on peut prédire que d'ici à peu d'années il ne se trouvera plus en Grèce d'Albanais d'origine qui ait gardé son idiome. Ce phénomène tout récent peut expliquer comment les Arcadiens, Pélasges d'origine, sans avoir reçu de colonisation hellénique, ont adopté le grec et renoncé à leur ancienne langue. La langue grecque, autrefois comme de nos jours, était l'indice évident d'une certaine supériorité reconnue; voilà pourquoi elle est devenue générale.
On en peut inférer, et cette remarque n'a point échappé à M. Hahn, que les Hellènes arrivant en présence des Pélasges, possédaient déjà une civilisation supérieure à celle de ces derniers; leur idiome devait être plus parfait et plus régulier ; probablement il devint, même pour les tribus pelasgiques, un moyen de communication presque indispensable. Le général Georgey raconte qu'au plus fort de la guerre de Hongrie, lorsque les insurgés voulaient le plus ardemment effacer toutes les traces de la domination autrichienne, ils étaient réduits, faute de pouvoir comprendre leurs différents dialectes, à parler entre eux en albanais. Le grec a été, pour les Barbares habitant la Grèce, ce qu'a été le latin au moyen-âge, la langue commune de tous les gens instruits.
M. Hahn propose d'appeler l'Albanais le Pélasge moderne, de même qu'on appelle grec moderne la langue corrompue qui se parle de nos jours en Grèce. Le pélasge a dû souffrir plus que le grec du contact des idiomes étrangers, n'ayant pas eu l'avantage d'une littérature écrite dans laquelle on pouvait reprendre sans cesse les formes anciennes et nationales. Depuis la guerre de l'indépendance, le grec moderne s'est retrempé en quelque sorte aux sources antiques, et il a suffi de quelques années pour en faire disparaître une multitude de mots étrangers qui s'y étaient introduits. Ces mots ont été remplacés avec la plus grande facilité par des expressions tirées du grec littéral, qui a toujours conservé les respects même du vulgaire. Aujourd'hui que le pélasge a été altéré par le slave, le turc, le grec, l'italien, et même, autant que je puis le croire, par le français, est-il bien possible d'y retrouver sûrement les débris de la langue originelle?
L'objection, probablement loin d'embarrasser M. Hahn, lui fournirait peut-être un nouvel argument, et il est homme à nous démontrer que ces deux peuples si éloignés sont peut-être très proches parents. Son système sur l'origine des Albanais pourrait expliquer celle de plusieurs autres nations, celle des Corses, entre autres. Dans les idées du savant Allemand, la nation albanaise serait un rameau isolé de la grande souche pélasgique, cette race mystérieuse dont l'existence en Occident a précédé celle des Hellènes et des tribus italiotes. La question, comme on k voit, tend à s'amplifier considérablement.
Les historiens grecs sont unanimes pour reconnaître que leurs ancêtres trouvèrent les Pélasges en possession de tout le pays qui, plus tard, s'appela la Grèce. Ces Pélasges qui, aux yeux des Grecs, étaient des Barbares (cela veut dire qu'ils ne parlaient pas un dialecte hellénique), étaient venus dans la Grèce, de la Macédoine et de l'Epire. Selon M. Hahn, ils se seraient maintenus dans ces provinces et auraient conservé jusqu'à un certain point leur nationalité.
Que les Epirotes fussent des Barbares, on le concède facilement, car ils n'ont jamais joué un rôle dans l'histoire de la Grèce libre ; mais, à l'égard des Macédoniens , on éprouve quelque scrupule à leur donner cette qualification. L'opinion des anciens eux-mêmes paraît avoir varié sur ce point suivant les temps. Lorsque le nom de barbare fut devenu une espèce d'injure, et surtout lorsque les rois de Macédoine commencèrent à exercer une influence prépondérante sur la Grèce, il est à croire qu'on ne chercha pas à éclaircir la question; mais il est certain qu'aune époque où la peur ne pouvait dicter l'opinion, les Macédoniens étaient considérés comme tout à fait étrangers à la race hellénique. Un de leurs rois, Alexandre I, se présenta pour concourir aux jeux olympiques , et d'abord les juges refusèrent de l'admettre. Il gagna néanmoins sa cause en alléguant qu'il descendait d'Hercule, et que partant, il était Grec. Ainsi il reniait son pays. Parmi des peuples entichés de leurs origines héroïques, l'argument était décisif, et un roi de Lacédémone en fit usage avec le même succès pour se faire ouvrir un temple clout l'entrée était interdite aux Doriens. Je suis Héraclide, dit- il, et par conséquent Ëolicn. Lorsque les successeurs des roitelets de la Macédoine furent devenus de puissants souverains, leur cour et leur pays perdirent beaucoup de leur caractère national. La Grèce devint pour eux le centre de l'élégance et du goût, ils réformèrent leurs mœurs d'après elle, et probablement le grec devint la langue des honnêtes gens. Alexandre-le-Grand s'écriait, au milieu du Granique : « 0 Athéniens, je mériterai vos louanges ! » Les grands de la Macédoine se préoccupaient alors de l'opinion des Grecs, comme les gentilshommes Russes du dix-huitième siècle attendaient la renommée de quelque lettré de Paris. Cela n'empêchait pas le peuple et les soldats de rester de francs Barbares et de conserver leur idiome national. Alexandre ordonnait à Philotas, qui avait conspiré contre lui, de se justifier en grec ou en macédonien, et le rude guerrier reprochait à son roi de prendre les mœurs des vaincus, d'avoir oublié sa langue et d'avoir besoin d'un interprète pour parler à ses vétérans.
On objectera à M. Hahn que le macédonien pouvait diflérer beaucoup du grec, et cependant n'en être qu'un dialecte plus ou moins corrompu. Il répond que c'était le pur pélasgique, c'est-à-dire l'ancien albanais, et il s'efforce de le prouver en comparant dans une longue discussion des mots de l'albanais moderne avec le petit nombre de termes macédoniens, plus ou moins estropiés, que nous ont transmis les lexicographes. Avouons d'abord notre incompétence; mais remarquons en même temps que quelques rapprochements ingénieux ne suffisent point pour décider la question, d'autant plus que M. Hahn lui-même n'hésite point à reconnaître qu'entre l'idiome pélasgique et le grec il devait y avoir une assez grande analogie ; il la compare à celle qui existe entre l'allemand et les langues Scandinaves. Or, je le demande, étant donné un mot anglais, dérivé d'une racine commune au saxon et au danois, serait-il facile de résoudre duquel des deux peuples les Anglais l'ont reçu?
Quelle que fût la langue ou le dialecte des Macédoniens, en ne peut guère douter, je pense, qu'ils ne fussent des Barbares plus ou moins hellénisés. L'important serait de connaître l'élément barbare qui entrait dans la composition de ce peuple. Un ethnographe anglais justement estimé, M. Latham, les regarde comme des Thraces, c'est-à-dire des Slaves. M. Hahn croit qu'ils étaient de la même race que les Épi- rotes et les Illyriens, c'est à savoir des Pélasges. De part et d'autre, on a invoqué l'autorité de Strabou, qui donne raison à chacun, car dans un passage il dit que les Macédoniens sont des Thraces, et plus loin, que le pays des Thraces commence à l'est du Strymon. Le témoignage des mythographes et des poètes, qui a son importance dans une question de si haute antiquité, est décisif en faveur de M. Hahn. On lit dans le Recueil d'Apollodore, dépôt précieux des plus vieilles traditions, que Thesprotus et Macednus furent fils de Lycaon, dont le père fut Pelasgus. Inutile de faire observer que dans la langue mythologique l'origine des peuples se confond avec celle de leurs héros éponymes. Eaychyle, dans les Suppliantes, fait ainsi parler Pelasgus lui-même : « Je suis fils de Palœchthon et Roi de cette terre que possède la race qui porte, d'après moi, le nom de Pélasges. Je règne sur le pays qu'arosé l'Axius et le Strymon à l'Occident. Dans mon Empire, je compte » la terre des Perrhœbes, et les contrées au delà du Pinde, près des Péones et des monts Dodonéens. La mer borne mes États. »
M. Hahn, avec lu plus louable impartialité, n'a négligé aucun des témoignages contraires à son opinion, et en général il les réfute heureusement. Les guerres continuelles entre les Êpirotes, les Macédoniens et les Illyriens n'ont aucune valeur contre l'hypothèse d'une race commune. On ne peut pas davantage tirer de conclusions contre la parenté des trois peuples du fait rapporté par certains auteurs, que, dans leurs rrlations, ils se sont quelquefois servi d'interprètes, et qu'ils se considéraient réciproquement comme étrangers. A ce sujet, M. Hahn présente une observation remarquable et qui lui est personnelle. L'Albanie moderne est divisée en deux tribus principales, les Gheghes et les Toskes. Entre eux coule le Chkoumb, autrefois le Genusus. Chacune de ees tribus à son dialecte, qui ne se distingue à la vérité que par la prononciation et par un certain nombre de mots particuliers. C'est ce qu'on remarque dans nos patois provinciaux : chaque village a ses expressions locales inusitées ailleurs, et cependant le fond de l'idiome reste commun à toute une province. Ces légères différences suffisent pourtant à établir le sentiment d'une nationalité distincte. Le Toskc ne considère pas le Gheghe comme un compatriote, et vice versa. Quelquefois les gens de villages très éloignés, des gens de Souli,par exemple, et d'autres de Scodra auraient de la peine à se comprendre, et s'il s'agissait d'intérêt graves, il est probable qu'ils se serviraient entre eux d'interprètes. Ajoutons que le cours du Chkoumh, cette limite actuelle des deux tribus albanaises, servait autrefois de frontière entre les Êpirotes et les Illyriens. N'est-il pas très remarquable qu'une petite rivière marque encore une barrière que tant de révolutions auraient dû effacer? Cette barrière subsiste toujours dans l'opinion.
La supériorité de la Grèce sur l'Albanie, au point de vue de la civilisation, n'est point douteuse. M. Hahn l'attribue au croisement des races dans la Grèce. La sauvagerie des Albanais ne serait à son sentiment que le résultat de leur isolement:
« La race hellénique, dit Hérodote, a toujours parlé la même langue. »
Séparée des Pélasges, encore faible et s'élevant de médiocres convictions» mencements, elle a formé une nation puissante en englobant d'autres » peuples barbares. Au contraire, les Pélasges, en tant que Barbares, » n'ont jamais fait des progrès considérables. »
En effet, cet isolement des Albanais dans leur propre pays pourrait bien être la seule cause qui ait retardé leur développement; hors de leurs frontières ils acceptent rapidement la civilisation qu'ils rencontrent. A partir du quatorzième siècle, on voit les Albanais pénétrer dans la Grèce, tantôt en aventuriers, tantôt en conquérants. Bientôt ils dominent dans plusieurs provinces : l'Attique, la Béotie, la Corinthie, Eubée méridionale se peuplent d'Albanais ; c'est à peine si dans les villes la race grecque conserve une supériorité numérique; dans les campagnes elle est presque entièrement renouvelée. Pendant plusieurs siècles les deux races sont demeurées eu présence sans se mêler ; la révolution de 1821 les a confondues en une seule nation. Aujourd'hui dans le royaume hellénique, le grec a remplacé la langue chkyipe; elle se conserve à peine par les femmes dans quelques localités, mais on peut prédire que d'ici à peu d'années il ne se trouvera plus en Grèce d'Albanais d'origine qui ait gardé son idiome. Ce phénomène tout récent peut expliquer comment les Arcadiens, Pélasges d'origine, sans avoir reçu de colonisation hellénique, ont adopté le grec et renoncé à leur ancienne langue. La langue grecque, autrefois comme de nos jours, était l'indice évident d'une certaine supériorité reconnue; voilà pourquoi elle est devenue générale.
On en peut inférer, et cette remarque n'a point échappé à M. Hahn, que les Hellènes arrivant en présence des Pélasges, possédaient déjà une civilisation supérieure à celle de ces derniers; leur idiome devait être plus parfait et plus régulier ; probablement il devint, même pour les tribus pelasgiques, un moyen de communication presque indispensable. Le général Georgey raconte qu'au plus fort de la guerre de Hongrie, lorsque les insurgés voulaient le plus ardemment effacer toutes les traces de la domination autrichienne, ils étaient réduits, faute de pouvoir comprendre leurs différents dialectes, à parler entre eux en albanais. Le grec a été, pour les Barbares habitant la Grèce, ce qu'a été le latin au moyen-âge, la langue commune de tous les gens instruits.
M. Hahn propose d'appeler l'Albanais le Pélasge moderne, de même qu'on appelle grec moderne la langue corrompue qui se parle de nos jours en Grèce. Le pélasge a dû souffrir plus que le grec du contact des idiomes étrangers, n'ayant pas eu l'avantage d'une littérature écrite dans laquelle on pouvait reprendre sans cesse les formes anciennes et nationales. Depuis la guerre de l'indépendance, le grec moderne s'est retrempé en quelque sorte aux sources antiques, et il a suffi de quelques années pour en faire disparaître une multitude de mots étrangers qui s'y étaient introduits. Ces mots ont été remplacés avec la plus grande facilité par des expressions tirées du grec littéral, qui a toujours conservé les respects même du vulgaire. Aujourd'hui que le pélasge a été altéré par le slave, le turc, le grec, l'italien, et même, autant que je puis le croire, par le français, est-il bien possible d'y retrouver sûrement les débris de la langue originelle?
M. Hahn l'a tenté et l'on ne
refusera pas à ses essais le mérite d'une ingénieuse subtilité,
même si l'on doit en contester les résultats. Les recherches
étymologiques ne sont jamais bien concluantes, parce que les lois
qui président à la transformation des mots sont si élastiques, que
souvent, en cherchant une origine, on en découvre plusieurs
également probables. Je trouve un exemple assez frappant de cette
triste vérité dans la dissertation de M. Hahn sur l'origine des
Macédoniens.
Les érudits qui opinent pour une descendance hellénique, après avoir fait remarquer que le fondateur de la dynastie, Caranus, était Argien et Héraclide, reconnaissent facilement une racine grecque dans son nom et dans celui de son royaume. Caranus vient de kara, tète, ou, si l'on veut, de koiranos, chef, prince; Macédoine , dont le héros éponyme est Maeednus, de makednos, grand, élevé. Or, ce ne sont pas les montagnes qui manquent en Macédoine.
A cela, M. Hahn objecte le peu de vraisemblance qu'a une immigration argienne, partant du Péloponèse, sous la conduite de ce Caranus, environ sept cents ans avant notre ère, pour aller fonder un royaume en Macédoine. Un si long voyage, a de quoi surprendre en effet. Caranus, suivant M. Hahn, serait venu d'une autre Argos, ville d'Illyrie, et son nom serait dérivé de Caranô. Caranô ne veut rien dire en albanais ; mais tout le inonde sait (ce qui, en style d'érudit, signiûe cinq ou six personnes) que ce mot en crétois signifie chèvre. Or, les Crétois étaient dés Pélasges. D'autre part, chèvre se dit kith en albanais ; Kithim est le nom que les peuples sémitiques donnaient aux Macédoniens; il y avait en Macédoine une ville de Kissos; en Crète, une ville de Kittion. Les Rois descendants de Caranus étaient ensevelis dans une ville nommée Aegea, dont le nom rappelle encore le mot chèvre (aix, aigos) en grec... Mais pourquoi tant de chèvres? C'est qu'elles jouent un grand rôle dans l'histoire de la Macédoine. Ses anciennes monnaies autonomes portent l'image d'une chèvre. Ca- rauus s'empara d'Aegea en surprenant une porte qu'on avait laissé ouverte pour faire rentrer les chèvres. Perdiccas, autre roi de Macédoine, avait gardé les chèvres. Le mot albanais qui signifie un troupeau de chèvres est bagheti, qui dans quelques dialectes devient magheti. Convenons qu'entre magheti et Macédoine il n'y a que la main.
Qu'on me permette encore de citer une ou deux étymologies. La- ris% est un nom de lieu des plus remarquables. Presque partout où la tradition a placé des Pélasges, il y avait une Larisse. On rapproche ce nom de ville d'un des cinq ou six mots étrusques que savent les savants, fars, titre des chefs. Or, lars ressemble fort à Lares, dénomination que les Romains donnaient à leurs dieux domestiques, d'après les Étrusques, lesquels, selon M. Lepsius, sont des Pélasges-Tyrrhéniens ou des Tyrrhéniens-Pélasgiques. A ces mots de lars, larisse, M. Hahn trouve dans l'albanais une racine probable, c'est liarte, haut, puissant. Il explique encore tellement quellement les noms des trois vittes où, du temps d'Hérodote, la langue pélasgique était encore parlée. Plaka (albanais Plaka l'ancienne); Skylake (coftoue dépouille), Krestm (Kre'chf, crinière, racine d'oignon) (?).
Tout cela est fort beau mais laisse bien quelques doutes. Pour moi, j'avouerai qu'après avoir feuilleté la Grammaire et le Dictionnaire albanais publiés par M. Hahn, l'antiquité du Pelasge moderne m'inspire des soupçons. Je ne parle pas du nombre considérable de mots étrangers que renferme le vocabulaire. Comment pourrait-il en être autrement, lorsque les Albanais, pour une grande partie de leurs besoins, sont tributaires de voisins plus avancés qu'eux en civilisation et parlant des langues écrites et bien formées?
Mais ce n'est pas seulement par l'originalité des racines qu'on peut apprécier l'antiquité d'une langue;
L'étude des formes grammaticales fournit encore des renseignements curieux qu'il ne faut pas négliger. Je tiens de mon savant ami, M. Eugène Burnouf, ce principe de linguistique :
1. C'est qu'une langue ancienne et isolée est synthétique ;
2. Une langue moderne et mêlée est analytique.
Un exemple suffira pour éclaircir cet axiome.
Qu'on observe le travail analytique qu'a subi la langue latine dans ses transformations qui ont produit les langues modernes de l'Europe occidentale. En latin, on exprime cette idée : Je suis aimé, par un seul mot : amor; en italien et en français, l'idée s'analyse, et au lieu d'un mot il en faut deux ou trois : son ainato, je suis aimé. Autant que j'en ai pu juger, l'albanais en est arrivé à une période d'analyse à peu près semblable à celle où se trouvent nos langues occidentales. Assurément, cela ne prouve point qu'il n'y ait pas dans cet idiome un fonds très ancien, mais cela ajoute peut-être à la difficulté de retrouver son origine. Il semble que l'albanais ait exercé une influence assez remarquable sur la langue grecque, influence, d'ailleurs, facile à expliquer, puisqu'une grande partie de la nation qui parle le grec aujourd'hui est de race albanaise. Ainsi, une des singularités du verbe albanais, c'est qu'il n'a pas d'infinitif, une autre que le futur se forme au moyen d'un auxiliaire.
On dit: je veux que j'aime pour j'aimerai. Dans le grec moderne, il n'y avait pas d'infinitif. On l'a rétabli dernièrement, et c'est une des conséquences de la l'évolution. Le futur se forme également par un procédé analytique à la manière albanaise : tha uyapù,= j'aimerai. Dans toutes les déclinaisons albanaises, le datif est semblable au génitif; en Grèce, le datif n'a été restauré qu'avec l'indépendance, et les gens qui ne se piquent pas d'helléniser disent encore : dos mou au lieu de dos moi (= donne de moi ) pour donne-moi. H. Lepsius, contrairement à l'opinion commune qui fait arriver en Étrurie une colonie lydienne, suppose que ce pays a été peuplé par des Pélasges arrivant de l'Est a l'embouchure du Pu. Cette hypothèse parait avoir été adopté par M. Hahn.
Il me souvient d'avoir entendu en Grèce une expression qui m'a fort intrigué.
Ou me dit : ho hilios vacilèvi, le soleil règne, trône; cela veut dire qu'il se couche.
Cette expression est inconnue au grec ancien. Le hazard m'a fait découvrir, je crois, son origine. Il y a certains mots qu'on cherche volontiers dans les glossaires étrangers qui vous tombent entre les mains, le mot Dieu, par exemple. Eu albanais on dit Peréni. La racine paraît être perndaïgh, c'est le verbe qui exprime le coucher du soleil. Si j'étais poêle, j'expliquerais comment le majestueux spectacle d'un coucher de soleil eu Orient a donné aux Albanais la première idée de la divinité ; en ma qualité d'apprenti étymologiste, je me borerai à conclure qu'eu: "baragouinant" le grec ils ont traduit leur mot perndaïgh par le verbe qui signifie régner, parce qu'ils associaient dans leur propre langue le mot de soleil couchant avec celui de Dieu.
Toute mon érudition albanaise, je la tiens de M. Halin, mais bien que sa grammaire soit excellente, je n'ai pas fait de grands progrès en Chkyipe. Les échantillons de la littérature albanaise que j'avais sous les yeux n'étaient pas faits pour m'encourager dans cette étude. J'avouerai franchement que malgré tout le goût que j'ai pour les poésies populaires, je n'ai pas senti le mérite des chansons dont le savant allemand nous a donné des traductions en vers et en prose. Pour la forme elles offrent une grande analogie avec les chants des Klephtes que M. Fauriel et M. de Marcellus ont rendu presque populaires en France. Pour le fond nulle originalité.
On se demande comment un peuple placé entre les Serbes et les Grecs est resté si parfaitement étranger au mouvement poétique de ses voisins, comment les admirables ballades slaves n'ont point trouvé d'écho dans les montagnes des Gheghes, et comment les Toskes, compagnons des Klephtes grecs, n'ont jamais éprouvé leurs inspirations des journées d'escarmouche ou des nuits de bivouac. Dans les prétendues poésies que j'ai sous les yeux je ne trouve guères que des platitudes dignes de servir de devises aux bonbons du Fidèle-Berger, ou bien un luxe d'épithètes emphatiques, de rosés et de jasmins, d'ambre et de perles qui me paraissent des traductions de quelques troubadours turcs. Je veux cependant donner un échantillon de poésie albanaise, et je cfioisis une complainte funèbre et un chant d'amour parmi ce qui m'a paru le plus supportable. Cela a du moins le mérite d'être court. Le lecteur est averti que je traduis d'après une traduction.
Dans la complainte, il s'agit d'un Derven-Aga ( capitaine du df'ftle', c'est-à-dire commandant de gendarmerie ), tué dans un engagement avec des bandits.
« Oh! malheur! Derven-Aga! Tes braves sont demeurés là-bas. Ton sabre, suspendu à la muraille, demande :
"Où est mon maître? ..qu'ils me retire Ton cheval, dans l'écurie, bennit et demande :
Où est mon » maître, qu'il me selle, qu'il m'enfourche pour aller se promener! »
Ce dernier trait gâte le commencement, qui promettait.
On notera que les sabres et les chevaux qui parlent sont fréquents dans les ballades des Klephtes.
Voici maintenant la chanson d'amour; elle est un peu vive; mais il y a quelque apparence que c'est un impromptu fait après boire :
« Quittons la table, amis ; dans nos cervelles il n'y a plus un grain » de raison depuis que ce gentil oiselet est entré dans la chambre pour » faire le lit (Par cet oiseau, il faut entendre une fille d'auberge, ou plutôt une demoiselle de bonne maison empressée pour ses hôtes.)
« Ah! si Dieu me faisait moucbo, comme je volerais autour de toi ! « Comme je papillonnerais dans ta cour ! Je me poserais sur ton toit ; » puis je me glisserais dans ton sein, je le mordrais, je le ferais ( noir » comme de la ) poix, et alors on pourrait me tuer. »
Cette poix sent sa sauvagerie ; mais après tout, il y a dans cette petite pièce une certaine grâce qui rappelle le Moriamur mea Lesbia.
Que conclure de tout ce qui précede ?
Que M. Hahn a fait un ouvrage intéressant et utile, et que l'Albanie renferme probablement beaucoup plus de Pélasges que de poètes.
Prosper Mérimée
Les érudits qui opinent pour une descendance hellénique, après avoir fait remarquer que le fondateur de la dynastie, Caranus, était Argien et Héraclide, reconnaissent facilement une racine grecque dans son nom et dans celui de son royaume. Caranus vient de kara, tète, ou, si l'on veut, de koiranos, chef, prince; Macédoine , dont le héros éponyme est Maeednus, de makednos, grand, élevé. Or, ce ne sont pas les montagnes qui manquent en Macédoine.
A cela, M. Hahn objecte le peu de vraisemblance qu'a une immigration argienne, partant du Péloponèse, sous la conduite de ce Caranus, environ sept cents ans avant notre ère, pour aller fonder un royaume en Macédoine. Un si long voyage, a de quoi surprendre en effet. Caranus, suivant M. Hahn, serait venu d'une autre Argos, ville d'Illyrie, et son nom serait dérivé de Caranô. Caranô ne veut rien dire en albanais ; mais tout le inonde sait (ce qui, en style d'érudit, signiûe cinq ou six personnes) que ce mot en crétois signifie chèvre. Or, les Crétois étaient dés Pélasges. D'autre part, chèvre se dit kith en albanais ; Kithim est le nom que les peuples sémitiques donnaient aux Macédoniens; il y avait en Macédoine une ville de Kissos; en Crète, une ville de Kittion. Les Rois descendants de Caranus étaient ensevelis dans une ville nommée Aegea, dont le nom rappelle encore le mot chèvre (aix, aigos) en grec... Mais pourquoi tant de chèvres? C'est qu'elles jouent un grand rôle dans l'histoire de la Macédoine. Ses anciennes monnaies autonomes portent l'image d'une chèvre. Ca- rauus s'empara d'Aegea en surprenant une porte qu'on avait laissé ouverte pour faire rentrer les chèvres. Perdiccas, autre roi de Macédoine, avait gardé les chèvres. Le mot albanais qui signifie un troupeau de chèvres est bagheti, qui dans quelques dialectes devient magheti. Convenons qu'entre magheti et Macédoine il n'y a que la main.
Qu'on me permette encore de citer une ou deux étymologies. La- ris% est un nom de lieu des plus remarquables. Presque partout où la tradition a placé des Pélasges, il y avait une Larisse. On rapproche ce nom de ville d'un des cinq ou six mots étrusques que savent les savants, fars, titre des chefs. Or, lars ressemble fort à Lares, dénomination que les Romains donnaient à leurs dieux domestiques, d'après les Étrusques, lesquels, selon M. Lepsius, sont des Pélasges-Tyrrhéniens ou des Tyrrhéniens-Pélasgiques. A ces mots de lars, larisse, M. Hahn trouve dans l'albanais une racine probable, c'est liarte, haut, puissant. Il explique encore tellement quellement les noms des trois vittes où, du temps d'Hérodote, la langue pélasgique était encore parlée. Plaka (albanais Plaka l'ancienne); Skylake (coftoue dépouille), Krestm (Kre'chf, crinière, racine d'oignon) (?).
Tout cela est fort beau mais laisse bien quelques doutes. Pour moi, j'avouerai qu'après avoir feuilleté la Grammaire et le Dictionnaire albanais publiés par M. Hahn, l'antiquité du Pelasge moderne m'inspire des soupçons. Je ne parle pas du nombre considérable de mots étrangers que renferme le vocabulaire. Comment pourrait-il en être autrement, lorsque les Albanais, pour une grande partie de leurs besoins, sont tributaires de voisins plus avancés qu'eux en civilisation et parlant des langues écrites et bien formées?
Mais ce n'est pas seulement par l'originalité des racines qu'on peut apprécier l'antiquité d'une langue;
L'étude des formes grammaticales fournit encore des renseignements curieux qu'il ne faut pas négliger. Je tiens de mon savant ami, M. Eugène Burnouf, ce principe de linguistique :
1. C'est qu'une langue ancienne et isolée est synthétique ;
2. Une langue moderne et mêlée est analytique.
Un exemple suffira pour éclaircir cet axiome.
Qu'on observe le travail analytique qu'a subi la langue latine dans ses transformations qui ont produit les langues modernes de l'Europe occidentale. En latin, on exprime cette idée : Je suis aimé, par un seul mot : amor; en italien et en français, l'idée s'analyse, et au lieu d'un mot il en faut deux ou trois : son ainato, je suis aimé. Autant que j'en ai pu juger, l'albanais en est arrivé à une période d'analyse à peu près semblable à celle où se trouvent nos langues occidentales. Assurément, cela ne prouve point qu'il n'y ait pas dans cet idiome un fonds très ancien, mais cela ajoute peut-être à la difficulté de retrouver son origine. Il semble que l'albanais ait exercé une influence assez remarquable sur la langue grecque, influence, d'ailleurs, facile à expliquer, puisqu'une grande partie de la nation qui parle le grec aujourd'hui est de race albanaise. Ainsi, une des singularités du verbe albanais, c'est qu'il n'a pas d'infinitif, une autre que le futur se forme au moyen d'un auxiliaire.
On dit: je veux que j'aime pour j'aimerai. Dans le grec moderne, il n'y avait pas d'infinitif. On l'a rétabli dernièrement, et c'est une des conséquences de la l'évolution. Le futur se forme également par un procédé analytique à la manière albanaise : tha uyapù,= j'aimerai. Dans toutes les déclinaisons albanaises, le datif est semblable au génitif; en Grèce, le datif n'a été restauré qu'avec l'indépendance, et les gens qui ne se piquent pas d'helléniser disent encore : dos mou au lieu de dos moi (= donne de moi ) pour donne-moi. H. Lepsius, contrairement à l'opinion commune qui fait arriver en Étrurie une colonie lydienne, suppose que ce pays a été peuplé par des Pélasges arrivant de l'Est a l'embouchure du Pu. Cette hypothèse parait avoir été adopté par M. Hahn.
Il me souvient d'avoir entendu en Grèce une expression qui m'a fort intrigué.
Ou me dit : ho hilios vacilèvi, le soleil règne, trône; cela veut dire qu'il se couche.
Cette expression est inconnue au grec ancien. Le hazard m'a fait découvrir, je crois, son origine. Il y a certains mots qu'on cherche volontiers dans les glossaires étrangers qui vous tombent entre les mains, le mot Dieu, par exemple. Eu albanais on dit Peréni. La racine paraît être perndaïgh, c'est le verbe qui exprime le coucher du soleil. Si j'étais poêle, j'expliquerais comment le majestueux spectacle d'un coucher de soleil eu Orient a donné aux Albanais la première idée de la divinité ; en ma qualité d'apprenti étymologiste, je me borerai à conclure qu'eu: "baragouinant" le grec ils ont traduit leur mot perndaïgh par le verbe qui signifie régner, parce qu'ils associaient dans leur propre langue le mot de soleil couchant avec celui de Dieu.
Toute mon érudition albanaise, je la tiens de M. Halin, mais bien que sa grammaire soit excellente, je n'ai pas fait de grands progrès en Chkyipe. Les échantillons de la littérature albanaise que j'avais sous les yeux n'étaient pas faits pour m'encourager dans cette étude. J'avouerai franchement que malgré tout le goût que j'ai pour les poésies populaires, je n'ai pas senti le mérite des chansons dont le savant allemand nous a donné des traductions en vers et en prose. Pour la forme elles offrent une grande analogie avec les chants des Klephtes que M. Fauriel et M. de Marcellus ont rendu presque populaires en France. Pour le fond nulle originalité.
On se demande comment un peuple placé entre les Serbes et les Grecs est resté si parfaitement étranger au mouvement poétique de ses voisins, comment les admirables ballades slaves n'ont point trouvé d'écho dans les montagnes des Gheghes, et comment les Toskes, compagnons des Klephtes grecs, n'ont jamais éprouvé leurs inspirations des journées d'escarmouche ou des nuits de bivouac. Dans les prétendues poésies que j'ai sous les yeux je ne trouve guères que des platitudes dignes de servir de devises aux bonbons du Fidèle-Berger, ou bien un luxe d'épithètes emphatiques, de rosés et de jasmins, d'ambre et de perles qui me paraissent des traductions de quelques troubadours turcs. Je veux cependant donner un échantillon de poésie albanaise, et je cfioisis une complainte funèbre et un chant d'amour parmi ce qui m'a paru le plus supportable. Cela a du moins le mérite d'être court. Le lecteur est averti que je traduis d'après une traduction.
Dans la complainte, il s'agit d'un Derven-Aga ( capitaine du df'ftle', c'est-à-dire commandant de gendarmerie ), tué dans un engagement avec des bandits.
« Oh! malheur! Derven-Aga! Tes braves sont demeurés là-bas. Ton sabre, suspendu à la muraille, demande :
"Où est mon maître? ..qu'ils me retire Ton cheval, dans l'écurie, bennit et demande :
Où est mon » maître, qu'il me selle, qu'il m'enfourche pour aller se promener! »
Ce dernier trait gâte le commencement, qui promettait.
On notera que les sabres et les chevaux qui parlent sont fréquents dans les ballades des Klephtes.
Voici maintenant la chanson d'amour; elle est un peu vive; mais il y a quelque apparence que c'est un impromptu fait après boire :
« Quittons la table, amis ; dans nos cervelles il n'y a plus un grain » de raison depuis que ce gentil oiselet est entré dans la chambre pour » faire le lit (Par cet oiseau, il faut entendre une fille d'auberge, ou plutôt une demoiselle de bonne maison empressée pour ses hôtes.)
« Ah! si Dieu me faisait moucbo, comme je volerais autour de toi ! « Comme je papillonnerais dans ta cour ! Je me poserais sur ton toit ; » puis je me glisserais dans ton sein, je le mordrais, je le ferais ( noir » comme de la ) poix, et alors on pourrait me tuer. »
Cette poix sent sa sauvagerie ; mais après tout, il y a dans cette petite pièce une certaine grâce qui rappelle le Moriamur mea Lesbia.
Que conclure de tout ce qui précede ?
Que M. Hahn a fait un ouvrage intéressant et utile, et que l'Albanie renferme probablement beaucoup plus de Pélasges que de poètes.
Prosper Mérimée
=========================

Pelaskët te ardhur nga Lindja ?
Pellazgët me prejardhje Skite ?
12 février 2012, 19:07

Cette assertion peut être démontrée
par différentes preuves sans réplique, quoique les écrivains Grecs
aient singulièrement obscurci le sujet par leur fier entêtement a
vouloir que leur nation fut aborigène, ou issue de la terre sur
laquelle elle vivoit. Il est malheureux qu'ils n'aient pas tous
partagé, a cet égard, la manière de penser du philosophe
Antisthène, qui avoit coutume de représenter aux Athéniens, qu'une
semblable réputation appartenait a des limaçons, et non à des
hommes. Mais ce qui prouve que les Pélasges étoient Scythes, c'est
qu'ils étoient venus dans la Grèce par le nord-est, et que les
Scythes occupoient toute cette partie : car nous trouvons des
établissemens de Pélasges sur l'Hellespont; et dans la Thessalie,
située au nord-est de la Grèce, il existoit une vaste région
spécialement appelée Pelasgia du temps d'Homère, et long-temps
après lui. Trogue Pompée, dans Justin, liv. VU, ch. x, dit
expressément que les peuples de la Macédoine se nommoient
anciennement Pélasges, Strabon, liv. Vi l ,pag,222, assure que les
Thraces, sous Eumolpe, peuplèrent l'Attique de leurs colonies ; et
Hérodote donne à ces Thraces, comme on l'a vu plus haut, la
dénomination de Pélasges. Plùtarque, dans la Vie de Romulus:
« On dit que les Pélasges, après
avoir erré sur la plus grande partie de la terre, et en » avoir
soumis les habitans, se fixèrent dans la contrée dont ils avoient
fait la conquête. » Cela ne peut se rapporter qu'aux Scythes.
Pausanias nous apprend, liv. X, ch. 5, que l'oracle de Delphes fut
établi par les Scythes hyperboréens; et les anciens poètes Grecs
lui donnent encore le nom de Pélasgien. Quelques mythologistes ont
dit qu'Inachus, le premier roi fabuleux des Pélasges, étoit arrivé
de la Grèce par mer; mais je suis convaincu que cette idée n'a sa
source que dans la similitude des mots et Pélasge
quoique ce dernier dérive plus vraisemblablement de à cause que les
Pélasges s'étoient précipités sur une si vaste étendue de pays;
ou plus probablement encore, de quelque épithète Assyrienne (
Égyptienne ou Phénicienne ) donnée aux anciens habitans par le
petit nombre d'Égyptiens et de Phéniciens qui s'étoient établis
parmi eux; si ce n'est pas plutôt une dénomination Scythique ou
Gothique.
A la vérité, nous ne
saurions être trop en garde contre les illusions de l'étymologie,
et les erreurs qui résultent de la ressemblance ou de l'identité
des noms: car dans les anciennes chroniques et dans les traditions,
ce sont presque autant d'écueils contre les quels le vaisseau de
l'antiquaire s'expose et fait naufrage; et le danger est si grand,
qu'il vaut mieux n'en jamais approcher.
Il est tellement convaincu que les
Pélasges étoient Scythes, qu'il paroît croire que cette opinion
n'a pas besoin de preuves. Cependant il seroit à desirer qu'il eût
insisté davantage sur un point aussi curieux et aussi intéressant.
Hérodote, Thucydide, Strabon, affirment que les Pélasges sont venus
de la Thessalie dans la Grèce; et la Thessalie étoit anciennement
regardée comme faisant partie de la Thrace; de sorte que les
Pélasges étoient Thraces, c'est-à-dire, Scythes, Gètes ou Goths.
Le mot Hellas (ou Grèce) reçoit, des
différens écrivains, différens degrés d'extension : il en est
qui, comme Démosthène, Philippique, en retranchent la
Macédoine et l'Epire. Les Hellènes [ou Grecs], dans toute la
rigueur du terme, étoient les Pélasges descendus de la Macédoine,
anciennement appelée Pclasgia, selon Trogue, dans la Grèce
proprement dite. II est certain que l'Epire fut aussi habitée par
les Pélasges ; car Denys d'Halicarnasse fait sortir d'Épire les
Pélasges d'Italie; et le célèbre oracle de Dodone, appelé
P.élasgien, étoit à l'extrémité septentrionale de l'Epire. On
sait bien que le langage de l'Epire et de la Macédoine étoit le
dialecte Dorique de la langue Grecque. Ainsi, en retranchant de
l'Hellas [ou Grèce] la Macédoine et l'Épîre, le raisonnement
demeure le même. L'ancienne Pélasgie renfermoit la Macédoine,
l'Epire, et s'étendit dans la suite à cette partie appelée dans
des temps postérieurs, Hellas [ou Grèce]. Peutêtre lesThraces qui
remplissoient cette Chersonèse, furent-ils nommés Pélasges par
leurs frères du nord, parce que, de tous côtés, ils étoient
environnés par la mer [pelagos], excepté au nord.
Mais, comme il est aujourd'hui
généralement convenu parmi les savans, que les Pélasges et les
Hellènes ne formoient qu'un seul et même peuple sous deux
dénominations différentes , nous allons faire voir que les
Hellènes, d'abord appelés Pélasges, étoient Scythes. Ceux qui
desireront plus de renseignemens sur les Pélasges, pourront
consulter Geinoz, Fréret, et autres auteurs.
Les Hellènes étoient Scythes. La mythologie même suffiroit pour persuader de cette vérité; car on sait très-bien qu'Hellen, regardé comme le père du nom Hellénique, étoit le fils de Deucalion ; et Lucien, De deâ Syrâ, p. 882, édit. Benedict. 161o, vol. il, dit expressément que Deucalion étoit Scythe:
« Deucalion le Scythe, du temps
duquel arriva le » grand déluge. Deucalion était fils de
Prométhée"
Prométhée étoit Roi des Scythesb.
Les Titans, ou famille des dieux, suivant les mythologistes Grecs,
étoient de Scythie. Les hymnes attribués à Orphée, qui sont
anciens, quoiqu'ils ne lui appartiennent pas, donnent expressément
aux Titans la qualification S ancêtres des Grecs. Mais laissant là
la mythologie, qui se place aussi loin de l'histoire que la fable de
la vérité, marchons sur une base plus assurée.
Thucydide, Ih. I, ch. 28, est un garant
incontestable que les Hellènes furent originairement une petite
tribu de la Thessalie; et son témoignage est confirmé par Hérodote
et Strabon. II est certain que les Thessaliens étoient Thraces ; car
Thucydide, liv. II, ch. 2p, nous apprend que les Thraces s'étendoient
jusqu'à la Phocide. Strabon appelle Thraces les Athéniens
qu'Hérodote nomme Pélasges de la Thessalie, contrée située entre
la Thrace et l'Attique. Eusèbe, p. 7, et le Chronicon Paschale, pag.
4o, désignent les Ioniens comme Scythes. Epiphane, liv. I, p. 6 de
son ouvrage contre l'hérésie, dit que tous les peuples au sud de
l'HelIespont, c'est-à-dire, les Macédoniens et les Grecs, étoient
Scythes.
La langue et les mœurs de tout
l'Hellas, depuis la Thrace jusqu'à la mer d'Ionie, étoient celles
des Thraces, des Scythes, des Gètes, des Goths.
La langue éolique, d'après l'opinion
de tous les auteurs, ne différait pas essentiellement de celle des
Pélasges; or, nous trouvons dans l'albanais moderne:
Balé,=tête, en langue éolique
Bala (1).
Zïara,= feu, Tharmos (2).
Skiéma, =pays étranger, Skenos
(3).=Stena
Le nom de Skipetar
ou de guerriers, que se donnent les Albanais, trouve aussi son
étymologie dans l'éolique Skiphos, qui
signifie glaive shpata(h) ?
Le fond de l'albanais actuel
serait donc l'ancien idiome pélasgique qu'on parlait en Grèce dans
les temps héroïques, et aurait la même origine que le scythe,
dérivé lui même de l'ancien chaldéen (5).
Passons maintenant aux
établissements des Scythes dans la Grèce:
Les premiers peuples de la Grèce
sont désignés dans l'histoire sous le nom de Pélasges, et les
anciens Scythes honoraient l'agriculture sous le nom de Pelasgis.
Cette déesse présidait en même
temps à l'architecture, et l'on sait que le génie des Pélasges
était celui des constructions.
(1) Phata en béotien, d'où =Képhalè.
(2) Garm en vieux persan, =Tjerm en
arménien.
(3) D'où Axénos, étranger.
(4) Ce mot, dans l'origine,
s'écrivait probablement Skitos (Scythe), car dans le même ordre
nous avons en albanais Skeptim, foudre, qui a vraisemblablement servi
d'origine au grec Skepto, je tombe avec impétuosité.
(5) Beaucoup de mots allemands,
d'origine gothique, se trouvent également dans la langue albanaise;
mais cette analogie s'explique d'autant plus facilement que les Goths
descendaient des Scythes. Plus loin nous en donnerons la preuve.
Homère, dans sa nomenclature des
villes de la Grèce, cite une multitude de noms semblables à ceux de
l'ancienne Scythie, et dont on ne trouve déjà plus de traces au
temps d'Hérodote. Les subdivisions des Pélasges mentionnées
par ce dernier auteur se trouvent également dans la géographie
primitive du Caucase. Bien avant la guerre de Troie, il y
avait des Albaniens dans l'Eubée, puisqu'il en fait mention dans les
traditions primitives et dans l'Iliade. Les Achéens descendaient
probablement des Aschœi du Caucase. Les Hellènes, d'après Lucien
et d'autres auteurs, étaient Scythes. Les Titans, selon les
mythologistes de l'antiquité, étaient du Caucase, et Orphée donne
aux Titans la qualification d'ancêtres des Grecs. Hellen, regardé
comme le père du nom hellénique, était fils du Scythe Deucalion,
et les traditions grecques placent dans le Caucase le séjour de
Prométhée, dont elles font descendre Deucalion. Platon dit enfin
que les Pélasges étaient plus anciens que les dieux de la Grèce,
et que les rites grecs étaient tous empruntés aux Scythes.
Le Pinde est le plus ancien séjour
connu des Pélasges, et ce nom trouve son étymologie dans le
sanscrit Pindhia ou Vindia. Parnasse vient
également de Paranischa, et le mont Kynthos,
à Délos, de Kuntha, colline sacrée.
La commune origine des Scythes et des
Grecs étant démontrée par les traditions, les récits de
l'histoire, l'aflinité du langage, la similitude de mœurs et la
ressemblance physique, on s'explique pourquoi la plupart des noms de
la Grèce primitive ont une signification dans la langue albanaise
actuelle, et pourquoi tant d'anciens mots grecs sont composés
d'éléments albanais.
Établissements des Scythes dans
l'Asie-Mineure.
Pendant que les Scythes occidentaux
portent leurs colonies jusque dans la Grèce, ceux des parties
méridionales descendent dans l'Asie-Mineure et occupent
successivement la Cappadoce, la Bithynie, la Phrygie et la Troade, où
se trouvaient déjà des colonies syriennes, qui les reçurent comme
des parents.
L'histoire ancienne et la tradition
rapportent que la Cappadoce fut primitivement habitée par les
enfants de Togorma.
Denys le géographe nous apprend que la
Cappadoce était un établissement scythe, et Porphyrogénète donne
le nom de Chaldia au territoire de Trébizonde, qui en faisait
partie.
Hérodote place dans cette contrée des
Syres, que d'autres géographes appellent Assyres ou Saspires. Ce
même peuple est désigné plus tard sous le nom de Casari, et
l'Histoire mêlée, citée par Ortelius, nomme ainsi un peuple
d'entre les Turcs.
Les géographes de l'antiquité placent
une ville de Comana dans la Cappadoce, et
il y avait, selon Pline, des Comani dans le Caucase.
Les Coralli de Cappadoce, mentionnés
par Arrien, avaient évidemment la même origine que
les Scythes
Coralli dont il est parlé dans Ovide.
Les Bithyniens, selon
Xénophon,étaient Thraces d'origine, c'est à-dire Scythes.
Strabon compte parmi eux des Trocmi et des Bryges [Bpvyoî). Étienne
de Byzance donne le nom de Brukaï à ce dernier peuple, et l'on
trouve dans la géographie ancienne du Caucase des Burci, dont
l'origine remontait probablement aux Birkaï ou Birchi de
Mésopotamie, mentionnés dans la Notice d'Antioche.
Les Phrygiens, selon Hérodote,
descendaient des Bryges, qui, après avoir passé d''Asie en Europe,
étaient venus d'Europe s'établir en Asie, bien avant l'expédition
des Argonautes.
Strabon dit que les Phrygiens
étaient Scythes, comme les Bithyniens, et originaires des monts
Riphêes. On trouvait chez eux des Tabeni et des Axiaci, comme dans
le Caucase , un canton de Charax, comme dans la Perside, et des
Mygdones, comme dans la Babylonie.
La Troade, suivant les historiens
grecs, fut d'abord habitée par une colonie venue de Thrace avec
Dardanus, et reçut son nom du roi Tros, qui la gouverna à une
époque inconnue. Cette origine s'explique d'autant plus facilement
que dans la Thrace il y avait une province appelée Dardante.
Quant au nom lui-même (Troas), il venait probablement des Rhoa-Daï
du Caucase, établis sur les bords du Rhoas, que
quelques auteurs appellent Rhoda. Il y avait
aussi des Rhoa-Daï à l'est du Tigre, dans le voisinage des
Dara-Daï, dont le nom a pu servir d'étyraologie
à Dardante. =Tartante=
Plusieurs savants ont été surpris de
voir que les noms troyens d'hommes et de lieux étaient Grecs,
lorsqu'il n'existait aucune autorité en faveur de la fondation de
Troie par les Grecs ; mais cette similitude n'a rien qui étonne
quand on réfléchit que les Troyens et les Grecs étaient
originairement le même peuple scythe et se servaient du même
idiome.
Pomponius-Méla parle de Gargaris,
ville de Troade, au pied du mont Ida, et Strabon place au pied du
Caucase, vers le nord, une tribu qu'il appelle Gargarenses. Dans le
voisinage de cette tribu se trouvait le canton de Naura, et les
anciens géographes désignent sous le nom tfAnaura une vallée de
Troade située au nord du mont Ida.
Strabon fait mention de deux anciennes
villes de Troade, Sudena et Sigée, qui de son temps n'offraient plus
que des ruines, et l'on comptait, selon Pline, des Sudeni et des
Sigeï parmi les tribus du Caucase.
Au sud de l'Asie-Mineure, la Lycie et
la Cilicie étaient également des établissements scythes, et la
géographie de ces provinces, telle que Strabon, Ptolémée et les
Notices grecques nous l'ont transmise, s'accorde encore avec les
traditions. C'est ce qui a fait dire à Spencer que tous ces peuples
avaient la même origine que les Chaldéens.
Les Scythes, en se divisant dans les
contrées qui enve
ILIADA E HOMERIT
NE GJUHEN BROTONE ?
M. Ihre, Suédois, a trouvé de
très-grands rapports entre les langues latine, grecque et suédoise,
il croit qu'on ne peut les attribuer qu'à une origine commune.
M. l'abbé Barthelemi a démontré
qu'il y avoit de très-grands rapports entre le grec, l'égyptien
le phénicien.
M. de Gébelin pense de tout cela, que
le grec ne doit son existence à aucune de ces langues; mais qu'il
est dérivé de la langue première de l'Europe ou de la langue
celtique, sœur de la langue orientale. II prétend qu'on ne peut
parvenir à la vérité fur cet objet, qu'en ayant connoissance de
l'origine des Grecs.
Le P. Pezron
avait avancé, avant luit, que la langue
grecque devoir remonter aux Celtes. Mais comme ni l'un ni l'autre de
ces savans ne savoit pas assez profondément la langue bretonne, il
n'avoit pu établir assez complètement les preuves de son sentiment.
Je conviens moi-même qu'au premier apperçu, il paroìt prêter un
peu au ridicule.
Mais quand on refléchit sur cet objet:
que l'on se dit à soi-même que les Grecs
n'ont pas du parler d'abord la langue d'Homère, ni de Démosthènes;
que, comme toutes les langues, elle a dù avoir un commencement, qui
n'étoit autre que la langue des ancêtres des Grecs, quels qu'ils
fussent : qu'importe
alors que ce soit de l'illyrien ou du phrygien?
Ce dont il faudra convenir, c'est que
cette langue originaire doit être, non de celle du peuple qui
a précédé immédiatement les Grecs, Gètes ou autres mais de celle
du peuple qui a le premier habité le pays.
C'est jusqu'à ce peuple qu'il
faudra remonter; la série qui se trouve entre eux ne pouvant
présenter que la succession des variations. Depuis les premiers
Asiatiques passés d'Asie en Europe , Asiatiques que j'appelle
Gomintes, parce que je ne connois pas de peuple qui ait précédé
celui-ci, chaque famille s'est très-bien expliquée entre elle,
chaque fils a entendu son père, comme en France nous n'avons cessé
de nous entendre, même depuis Amiot; cependant, la perfection de la
littérature a apporté du changement dans la perfection de la
langue. Ce n'est pas ici le lieu d'examiner ce qu'elle y a gagné ou
perdu. Je m'en tiendrai seulement à dire que, non-seulement depuis
notre temps, remontant jusqu'à celui d'Amiot, mais jusqu'à celui de
Louis-le Germanique , on n'a ceffé de s'entendre en France de père
en fils, mais même chacun a cru parler le langage de ceux qui
l'avoient précédé, en convenant de quelques changemens qui
n'étoient admis que pour tendre à la perfection. Cette opinion ,
que je regarde comme établie fans autre démonstration , me fait
regarder comme très-admissible , celle de M. le Brigant fur
l'orìgine de la langue grecque, qu'il attribue à la langue
celtique.
Or, cette langue celtique n'est, selon
lui, que le breton. A ce qu'il a présenté d'une manière si
lumineuse & si péremptoire sur l'origine des langues, dans
l'excellent prospectus de l'ouvrage qu'il doit publier, j'ajouterai
la comparaison suivante, établie très-littéralement entre les
quatre premiers vers de l'Iliade & les mêmes phrases en
bas-breton. Je la dois à l'honnêteté & à la complaisance de
ce savant. Elle m'a paru assez curieuse & elle est assez nouvelle
pour devoirêtre consacrée dans cet ouvrage.
Mmcìc cLífe
, 0e<t utihn="a=</p"><p>Mé
nin a e i dé,Toua,PííJ<seo
ach="</p"><p>Coi
lo me è, e mûri Acheots allé ghé
etkeke</p><p>Ve o llas de i
fez ti me u z psukeas ai tti Béro i a fe </p><p>tí
pú av, à.Tavf S'iï.áfia. rsvyj Kvveítiv.</p><p>roz
an, aoueté de goria teuke coun e zéi. </p><p>
</p><p>Mots Bretons Expliqués. </p><p>
</p><p>Me nìn, je n'irai pas : (indiquant) bouderie, colère.</p><p>A e dì, il est jour; parler d'abord, ouvrir les travaux.</p><p>Ton a, qui va couvrant, qui est au-dessus.</p><p>Coll aon me ne, ce qui me perd, qui m'abinie.</p><p>E mûri, tu feras plus, plus simplement.</p><p>Al U ghè, ce qui est dessus, ce qui accable.</p><p>E tekc, allé à la maison , porté. S Vì oil, & tout, beaucoup.</p><p>De i, deux. ri se û me, qui m'atteint, qui est plus fort que znoi.</p><p>P su ke, le souffle du corps, rendu par la bouche.</p><p>Ai di is, la maison d'en-bas , l'enfer.</p><p>Bo ro i a Jé, qui a fait tomber, descendre.</p><p>E ron,,qui est élevé au deíìus.</p><p>A on le, qui est toi, celui-là.</p><p>Goria, à dévorer.</p><p>Te u ke, donné.</p><p>
</p><p>Counessin:Coun è , qui est chien.</p><p>Les mots en it ilique ne font pas bas-breron e I font les noms grecs tout simplement.</p><p>La simple lecture des mots grecs & d?s mots bretons suffit pour nous convaincre que le matériel des mots est si semblable * que l'on ne peut se refuser à croire que l'un soit venu de l'autre. Or, ce n'est certainement pas le breton qui est descendu du grec.</p><p>
</p><p>Mais comme il se pourroit très-bien trouver dans une langue des mots qui eussent un rapport matériel avec ceux d'i:ne autre langui, fans que cela fût concluant, si le sens propre ou figuré étoit diffèrent, il faut donc que l'on me permeue d'apporter ici la preuve que les mots du breton ont le sens des mots grecs (i). Voyons d'abord le sens par des mots latins placés littéralement dans Tordre des mots grecs.</p><p>
</p><p>ram, cane, dea, Peoda Achill'ts</p><p>Exiùofam qua plurimos achivis dolores ailulit</p><p>Mulías amem sortiflìmas animas orco demifit</p><p>Heroon, iffos autem prícdam dilaniandam Jecit</p><p> canibus. </p><p>Une traduction moins servile rendroit ainsi ces quatre vers.</p>
<p>« Muse, chante le courroux d'Achille, fils de » Pélée, cette pernicieuse colère, source des maux » qui accablèrent l'armée des Grecs, qui préci» pita dans le royaume de Pluton les aines cou» rageiises de tant de héros, & livra leurs corps » aux chiens ( 6c aux vautours ) ». ( Trjd. de M. Gin.)</p><p>
</p><p>Mais pour ne pas trop interrompre mon texte, je renvoie à l'analyse de chacun des mots bretons.</p><p>Je reviens à la langue grecque telle que nous la connoissons. Avec le temps , elle fut partagée en plusieurs dialectes, qui furent le dorien ,.1'éolien, 1 attique & l'ionien.
Le Dorien & l'éolien eurent le plus grand rappott entre eux; c'étoit la langue primitive des Grecs : elle leur étoit commune avec les peuples celtiques. Cette langue étoit composée de Ions mâles, & elle se conserva chez les Siciliens, les Péloponésiens, les Cretois, les Rhodiens Òí les peuples de l'Epire.</p><p>
</p><p>L'Attique étoit le grec perfectionné par les Athéniens.</p><p>
</p><p>L'ionien étoit parlé par les Grecs de l'Asie, qui habitoient les villes d'Ephèíè, de Smyrne , de Aiilct, bc. Ces peuples furent amollis par l'excmple des Syriens, des Périls, évc. & leur langage dut acquérir encore plus de douceur que celui des Athéniens.</p><p>Les dialectes grecs eurent un avantage qui assura la durée de leur langue. Aucune de ces dialectes ne fut sacrifiée à l'autre ; maniées par les écrivains les plus distingués, régnant avec égalité dans les assemblées générales de la Grèce, dans ces jeux où tous les Grecs étoient réunis, aucune ne pouvoit l'emporter fur l'autre ; lés orateurs & les écrivains dévoient les poffédsr & ne leur accorder aucune préférence.</p><p>
</p><p>Le génie de ceux qui se servirent de cette langue la porta de bonne heure à un degré de perfection , dont aucune des langues modernes ne peut se flatter d'approcher. Elle avoit, dit M. l'abbé Arnaud ( Mém. de littéral. ), une expression & un chant que nous ne retrouvons que dans notre musique, & qui faisoit essentiellement partie du langage. 11 n'y avoit point de syllabe qui n'eût fes sons, ainsi que ses temps propres; & l'art de la poésie & de la musique consistoit uniquement à prescrire à ces temps & à ces sons inhérens au langage même, des proportions & des rapports agréables. Le choix &. l'assemblage des syllabes longues & brèves, donnent à la diction plus de mouvement & de vie ; & , de même, par le choix & le mélange des syllabes affectées par des sons 'aigus, graves ou moyens, la parole acquéroit encore plus de charme & un nouveau moyen d'imitation.>Quant à récriture grecque, il est reçu d'adopter Fopinion que les caractères orientaux furent apportés en Grèce par Cadmus. Comme les Orientaux écrivent de droite à gauche, on peut présumer que les premiers Grecs ècrivoient ainsi. Cn ne fait à quelle époque ils adoptèrent une antre manière. Mais Pausanias, entre autres exemples, parle d'une épitaphe de Cypsele, tyran de Corinthe , qui fut trouvée écrite une ligne de gauche à droite, & la suivante de droite à gauche , ainsi alternativement; ce que les Grecs nommèrent bouflrophcdon. Dans la fuite, on n'écrivit plus que de gauche à droite.Religion.J'entends ici par ce mot tout ce que l'on peut comprendre sous les noms de cosmogonie, théogonie & mythologie des Grecs. Je m'étendrai peu fur chacun de ces articles, & ne ferai presque que rapporter les opinions des savans qui se sont le plus heureusement occupés de ces objets.
Quelques mythologistes, dit M. Cousin ( vol. p- 315 ) ont soutenu. Que toutes les fables n'étoient que récriture sainte mal entendue, & que les dieux, ainsi que les héros du paganisme, nous retraçoient les patriarches dont l'histoire est conservée dans l'ancien testament. II ne faut, pour apprécier ce système, que jetter un coup-d'oeil sur les ouvrages d'après lesquels on prétend rétablir. Si les rapports que l'on veut trouver entre les dieux de la fable & les personnages de l'histoire...</p>
John Pinketone
</p><p>Mots Bretons Expliqués. </p><p>
</p><p>Me nìn, je n'irai pas : (indiquant) bouderie, colère.</p><p>A e dì, il est jour; parler d'abord, ouvrir les travaux.</p><p>Ton a, qui va couvrant, qui est au-dessus.</p><p>Coll aon me ne, ce qui me perd, qui m'abinie.</p><p>E mûri, tu feras plus, plus simplement.</p><p>Al U ghè, ce qui est dessus, ce qui accable.</p><p>E tekc, allé à la maison , porté. S Vì oil, & tout, beaucoup.</p><p>De i, deux. ri se û me, qui m'atteint, qui est plus fort que znoi.</p><p>P su ke, le souffle du corps, rendu par la bouche.</p><p>Ai di is, la maison d'en-bas , l'enfer.</p><p>Bo ro i a Jé, qui a fait tomber, descendre.</p><p>E ron,,qui est élevé au deíìus.</p><p>A on le, qui est toi, celui-là.</p><p>Goria, à dévorer.</p><p>Te u ke, donné.</p><p>
</p><p>Counessin:Coun è , qui est chien.</p><p>Les mots en it ilique ne font pas bas-breron e I font les noms grecs tout simplement.</p><p>La simple lecture des mots grecs & d?s mots bretons suffit pour nous convaincre que le matériel des mots est si semblable * que l'on ne peut se refuser à croire que l'un soit venu de l'autre. Or, ce n'est certainement pas le breton qui est descendu du grec.</p><p>
</p><p>Mais comme il se pourroit très-bien trouver dans une langue des mots qui eussent un rapport matériel avec ceux d'i:ne autre langui, fans que cela fût concluant, si le sens propre ou figuré étoit diffèrent, il faut donc que l'on me permeue d'apporter ici la preuve que les mots du breton ont le sens des mots grecs (i). Voyons d'abord le sens par des mots latins placés littéralement dans Tordre des mots grecs.</p><p>
</p><p>ram, cane, dea, Peoda Achill'ts</p><p>Exiùofam qua plurimos achivis dolores ailulit</p><p>Mulías amem sortiflìmas animas orco demifit</p><p>Heroon, iffos autem prícdam dilaniandam Jecit</p><p> canibus. </p><p>Une traduction moins servile rendroit ainsi ces quatre vers.</p>
<p>« Muse, chante le courroux d'Achille, fils de » Pélée, cette pernicieuse colère, source des maux » qui accablèrent l'armée des Grecs, qui préci» pita dans le royaume de Pluton les aines cou» rageiises de tant de héros, & livra leurs corps » aux chiens ( 6c aux vautours ) ». ( Trjd. de M. Gin.)</p><p>
</p><p>Mais pour ne pas trop interrompre mon texte, je renvoie à l'analyse de chacun des mots bretons.</p><p>Je reviens à la langue grecque telle que nous la connoissons. Avec le temps , elle fut partagée en plusieurs dialectes, qui furent le dorien ,.1'éolien, 1 attique & l'ionien.
Le Dorien & l'éolien eurent le plus grand rappott entre eux; c'étoit la langue primitive des Grecs : elle leur étoit commune avec les peuples celtiques. Cette langue étoit composée de Ions mâles, & elle se conserva chez les Siciliens, les Péloponésiens, les Cretois, les Rhodiens Òí les peuples de l'Epire.</p><p>
</p><p>L'Attique étoit le grec perfectionné par les Athéniens.</p><p>
</p><p>L'ionien étoit parlé par les Grecs de l'Asie, qui habitoient les villes d'Ephèíè, de Smyrne , de Aiilct, bc. Ces peuples furent amollis par l'excmple des Syriens, des Périls, évc. & leur langage dut acquérir encore plus de douceur que celui des Athéniens.</p><p>Les dialectes grecs eurent un avantage qui assura la durée de leur langue. Aucune de ces dialectes ne fut sacrifiée à l'autre ; maniées par les écrivains les plus distingués, régnant avec égalité dans les assemblées générales de la Grèce, dans ces jeux où tous les Grecs étoient réunis, aucune ne pouvoit l'emporter fur l'autre ; lés orateurs & les écrivains dévoient les poffédsr & ne leur accorder aucune préférence.</p><p>
</p><p>Le génie de ceux qui se servirent de cette langue la porta de bonne heure à un degré de perfection , dont aucune des langues modernes ne peut se flatter d'approcher. Elle avoit, dit M. l'abbé Arnaud ( Mém. de littéral. ), une expression & un chant que nous ne retrouvons que dans notre musique, & qui faisoit essentiellement partie du langage. 11 n'y avoit point de syllabe qui n'eût fes sons, ainsi que ses temps propres; & l'art de la poésie & de la musique consistoit uniquement à prescrire à ces temps & à ces sons inhérens au langage même, des proportions & des rapports agréables. Le choix &. l'assemblage des syllabes longues & brèves, donnent à la diction plus de mouvement & de vie ; & , de même, par le choix & le mélange des syllabes affectées par des sons 'aigus, graves ou moyens, la parole acquéroit encore plus de charme & un nouveau moyen d'imitation.>Quant à récriture grecque, il est reçu d'adopter Fopinion que les caractères orientaux furent apportés en Grèce par Cadmus. Comme les Orientaux écrivent de droite à gauche, on peut présumer que les premiers Grecs ècrivoient ainsi. Cn ne fait à quelle époque ils adoptèrent une antre manière. Mais Pausanias, entre autres exemples, parle d'une épitaphe de Cypsele, tyran de Corinthe , qui fut trouvée écrite une ligne de gauche à droite, & la suivante de droite à gauche , ainsi alternativement; ce que les Grecs nommèrent bouflrophcdon. Dans la fuite, on n'écrivit plus que de gauche à droite.Religion.J'entends ici par ce mot tout ce que l'on peut comprendre sous les noms de cosmogonie, théogonie & mythologie des Grecs. Je m'étendrai peu fur chacun de ces articles, & ne ferai presque que rapporter les opinions des savans qui se sont le plus heureusement occupés de ces objets.
Quelques mythologistes, dit M. Cousin ( vol. p- 315 ) ont soutenu. Que toutes les fables n'étoient que récriture sainte mal entendue, & que les dieux, ainsi que les héros du paganisme, nous retraçoient les patriarches dont l'histoire est conservée dans l'ancien testament. II ne faut, pour apprécier ce système, que jetter un coup-d'oeil sur les ouvrages d'après lesquels on prétend rétablir. Si les rapports que l'on veut trouver entre les dieux de la fable & les personnages de l'histoire...</p>

John Pinketone
=Prejardhja e familjes Trojane=
18 mars 2014, 14:48
Sipas te dhânave
te reja nga shkenca, kataklizmi që ndodhi në Egje kjo lidhet me të
njëjtën periudh historike kur aty ga rreth vitit -1450 Para
Krishti i pari i trojanve Dardanosi,ishte një pjesëtar i një fisi
Ilirë i cili thuhet se kishte ikur nga një kataklizëm mu n’atë
epokë kur në ishullin Santorin që gjëndet në detin Egje kishte
shperthyer nga mali Terra një vullkan, më shkatrruesi mbi tokë që
e njeh deri më sot shkenca.
E gjithë klima në Mesdhe si dhe deri
në Groenland kishte ndryshuar tërësishtë për disa vite me
rradh, dielli nuk arrinte të rrezonte mbi faqe te dheut. Duhet
të besohet se, që nga kjo kohë Dardanosi duhet te këtë ikur nga
ky kaos dhe gjetur strehim atje në brigjet e Frigjisë tek mbreti
Teuker e që më vonë pas vdekjes së Teukerit, Dardanosi mbetet
sundimtar i i vetëm pasi që ai martohet me të bijen e Teukerit,
Bahtia qe ishte trashëgimtare e vetëme e tronit mbretëror.Më
vonë, nipi i Dardanosit pra, Trosi e themelon Trojën legjendare ku
në kohën e sundimtarit Laomedon që ishte i ati i Priamit, Troja
quhej Ilion, në emër të j’atit të tij, Iliaz e deri tek
Parisi, Hektori e Polidori dhe ky i fundit ishte djali i vetëm i
Priamit që arrin te shpetoje nga tragjedija trojane, i cili ndoshta
është këthyer pas gjashtë brezave në atëdheun e të parve të
tij në Dardanin e lashtë ? Kur dihet se Priami ia kishte besuar te
birin e vogël mbretit trakas Rrezosit, mirepo ky e tradhton atë,
sipas disa traditave, Rrezosi e mbyt Polidorin dhe ia rremben tërë
thesarin qe kishte dhe kur e lexojmi me vemendje Virgjilin, habitemi
se si edhe ky poeti romakë e eliminon pa mëshirë fare Polidorin e
gjorë, trashëgimtarin e fundit të Priamit i cili vritet duke
tentuar të kthehet në atëdheun e te parve të tij në Dardani
menjehere pas shkatrrimit të Trojës nga akejët. A ishin trojanët
te ardhur nga Dardania, Kosova e sotme apo eshte kjo një fantezi ?
Prejardhja e familjes mbretnore
Trojane:
Ramsezi II-të do te realizonte ëndrrën e tij qe ti ripushtoje territoret që ikishte patur dikur nën sundim para ardhesi i tij Tutmosis III por qe i kishte humbur pastaj gjatë sundimit te faraonit refomator Akenaton, ne vitin e katertë te sundimit te tij. Pra per Ramsezin ishte me se vitale kjo betej kunder Hititeve tecilet e kishin marrur nje pike strategjike te sirise se sotmee pasur me drunjë qe për egjiptianet ishte vital ky furnizim. Ramsezi II kishte vendosur ti ballafaqonte hititët në Kadesh, që konsiderohej një fortifikat e pamposhtur !
Faraoni niset pra nga Pi-Ramsez, qyteti i tij buzë deltës së Nilit, kalon nepermes Tçarru, Kanan, Tir dhe Biblos dhe futet në territoret e Amurus, këtu në befasi e sulmon princin Beteshina aleat i hititeve i cili dorzohet pa kundershtim fare.Ramsezi II emron Nearinkin aty si guvernator dhe kthehet në Egjipt, dhe ai kishtevrejtur se ende nuk ishte i gatshem ti sulmoje hititet këtë herë që ishin mu afër Amuru, i duhej një pergatitje e duhur kundër hititëve...Filloi pra ai te pergatiste ushtrin e tij, kishte vetem se 1900 egjiptas kurse pjesa tjeter ishin mercenar, ne emsin e tyre edhe 2100 Sardanes, tecilet pasi e kishin sulmuar egjiptin rreth vitit 2010 ne kohen e faraonit Merop, keta ishin dorzuar dhe tani luftonin ne krahun e faroneve, poashtu keta kishin edhe 2500 karroca me kuaj dhe te stervitur mirë. Niset ne muajin maj te vitit 1274(per disa burime tjera 1294) nga Egjipti duke kaluar në Kanan dhe Galile kupastaj ngjitet luginës së Bekës për të arrijtur në Kadesh, qytet në Sirin e sotme. Në anën tjetër edhe hititët bëhëshin gati për këtë betej. Perandori hititë Muvatalli kishte ngritur një ushtri të përbërë nga një koalicion i shumtë i popujve të Azisë që këta ishin;Naharina, Arzauva, Dardanë, Kershkesh, Masa, Pidasa, Inuna, Karkisa,Lukka, Kizzuvatan, Karkemish, Ugarit, Kedi, Nuges, Mushaset, praishin rreth 30 000 luftëtar e 3000 karrosa lufte terhequr ngakuajt e shpejtë hitit te quajtur Ikali. Në këto tekste egjiptase nga skribët e Ramsezit kuptohet se është edhe e teprueme kjo ngjarje, ku përkah numri i forcave, ai i zvogloj ushtarët e vetë në këto shkrime, dhe e tepron më hititët dhe se gjoja ai luftoi si luan, por në realitet, në këtë betej, perpakë se atij i shkoi koka...!Ta lëmi tani Ramsezin e të mirremi njëherë me aleatët e Muvatallit, përandorit hitit, ku në mesin e aletve të tij, ne mund të thëmi, në mesin e mercenerëve, i gjëjmi këtu për herë të parë në një tekst egjiptas të shkruar edhe emrin e "dardanëve" =dardi= permenden si aleat të hititve, perafersishtë nja 25 vite para Luftës së Trojës, te shkruar në hieroglife rreth 500 vite para se ti citonte Homeri në Iliaden e tij !
Si e spjegojmi këtë ?
Nëse e percjellim më kujdes kronologjin, atëherë duhët të këtë marrur pjesë në këtë luftë edhe vetë Priami, ku në këto rrethana e sjellin si bashkohës të Ramsezit II, por nëse kjo beteja e Kadeshit është zhvillua më 1274 para krishti, si e thonë disa të dhëna tjera por kemi edhe një dat më të perparshme të vitit 1294 më q'ka e hudh poshtë këtë ide ku, Priami e Ramsezi do kishin patur mundësi të ishin bashkohës, por, ka mundësi qe në këtë kohë për krahë hititeve duhet të ishte i ati i Priamit, Laomedoni ose si e quanin tirani i Trojës perndryshe i Laomedonisë sepse kështu e kishte emertuarTrojën pas vdekjes së babait të tij Iliosit (ilia)
Në këtë analiz mundohemi të lidhim
prezencën e Dardanëve në Azië të vogël që nga Antikiteti i
hershëm përmes shkrimeve që janë permendur si popull i fuqishëm
e deri tek shuarja apo nderprerja e ç'do shenje në tekstet e
autorëve që pasojnëderi në kohën e Krishtit dhe pas Krishtit
për të perpiluar zingjirin e kësaj "Sages së gjatë të
dardanëve "që mbijetoi deri në ditët tona Përpos
këtij shkrimi të vjetër egjiptas që e cekëm më sipër, deri me
sot e hasim emrin e dardanve, edhe tek Homeri në eposin "Iliada"
që i kushtohet luftës 10 vjeçare të Trojës deri në ramjen e
saj finale nga Akejt rrth vitit 1250 para krishti ose 25 vite pas
betejes së famshme të Kadeshit. liada njihet permes Homerit qe e
shkroi këtë rrefim legjandar në mesin eshekullit VIII, si te
themi, sot të shkruaje ndonjë autorë për ramjen e Shkodres, 500
vite pas kësaj ngjarjes dhe ate pa kurrfarë referanca para tij!
Pas ramjes se Trojës dardanët shuhën se ekzistuari në Azi të
vogël...kështu mendonim, por kemi hasur edhe në një dëshmi
tjetërnë një shkrim i vitit 404 para krishti ku autori grek
Ksenofon permend dardanët, me saktesishtë, një princesh dardane
meemrin Manja e cila ishte emruar guvernatore nga zatrapi persë,se
dihet, në këtë kohë Eoliden, këtë regjion të Turkis
jug-perendimore e sundonin perandorët persë.
Pra, princesha dardane Manja, pasi që
ia vrasin burrin, kishte vendos që ta ftojezatrapin persë tek ajo
dhe ta luste atë që ta zëvendësoje burrin e saj, pasi që
princesha Manja iu ishte betuar zatrapit se, edhe ajo do ti paguaje
tatimet më rregull si më parë që e kryente këtë detyrë me
nder edhe i shoqi i saj, kështu që Manja ia mbushi mendjen
Zatrapit persë dhe ai pranon propozimin e saj, pra, Manja kjo
princesha e fundit dardane mbetet sundimtare e gjithë Eolides nja
60 vite para se te vinte Aleksandri i madh aty pari....Nëse do e
pranojmi faktin se, të parët që themeluan Trojën ishin
kolonizues, pra të ardhur nga gadishulli ilirik, atëherë kuptohet
se kolonit nuk mund të ken patur jetë të gjatë asnjëherë, kjo
dihet, po sipas mendimit tim, kjo dinasti ka zgjatur vetëm 150 vite
dominimi në Frigji dhe pastaj është zhvëndosur diku tjetër, një
pjesë ndoshta ka kaluar tek Hititët dhe Mitanët apo Hiksosët e
tjerë te cilët kalojnë në Traki.
Ne nuk kemi ç'ka te shtojmi tjetër perpos kësaj se: në Azi te vogël dokumentohet qe ka patur koloni dardane 400 vite pas Homerit apo 800 vite pas ramjes se Trojës, sipas Ksenofonit dhe gati 30 vite para luftes se Trojës ne kohen e Ramsezit II-të mirëpo Ksenofoni jep kete vulosje se me te vertete Homeri nuk i ka nxjerrur dardanet si emer ne Azi te vogel koti si mit por fakt i gjallë, ata jetuan brez pas brezi edhe pas ramjes se Trojës.Pasi që shtjelluam keto pyetje në terësi permes teksteve te vjetra duke filluar atyre egjiptase te kohes se Ramsezit II si dhe sipas Homerit në "Iliada" mandej edhe Ksenofoni na e vertetoi se Dardanët kane ekzistuar edhe pas Homerit deri me ardhjen e Aleksandrit te Madh- diku kah viti 333 para krishti, shtrohet pytja;
A mos kanë krijuar dardanet diku me tutje kah lindja në Dardistanin e sotem koloni te re për te vijuar më tej sagen Trojane?
Origjina e familjes mbretnore Trojane:
Priami ishte një mbret i një qyteze
shumë të pasur dhe më një prejardhje prestigjioze ku rradhiten
një vargë paraardhës të tij në Iliad ku rrallë hasim në
mitologji personazhe më një gjenealogji aqë të gjatë dhe
direkte. I pari i tyre ishte Dardanosi, Eriktoni, Trosi, Ilosi e
Laomedoni i j'ati i tij. Ndersa i j'ati i Dardanosit sipas mitit,
ishte Zeusi që dëshmon se lidhja e Zeusit mê familjen mbretnore
trojane ishte e pa këputur. Tre emrat, Dardanos, Tros dhe Ilos janë
eponime që mund të revandikohen si emra të veçantë, jo grekë,
kurse Eriktoniosi dhe Laomedonin i gjejmi edhe tek grekët.
Në katalogun e trojanëve Dardanosi
njihët si eponim i Dardanëve dhe aleat i trojanve, ose edhe si
trojanë, në Iliad dardanët udhëhiqen nga Eneu pasiqë edhe
burime të mëvonëshme dëshmojnë se : Dardanët fomonin një
popullësi të madhe në Gadishullin Ilirik dhe një pjesë e ketij
fisi nga atje kishin kaluar në azi të vogël.
Në Iliaden si tek Homeri Dardanosi përmendet edhe Eneu kur ky ndeshet përballë Akilit, ai e gjënë të nevojshme që ti tregoje Akilit se nga rridhte dhe i pershkruan atij degën gjenealogjike të tij që nga ardhja e Dardanosit në rrreze të malit Ida, se atëherë ende Ilioni apo Troja nuk ekzistonin, dhe me tej nga Posejdoni mësojmi se, Dardanosi për Zeusin ishte shumë i shtrenjtë.
Tradicionët post-homerike njohim edhe shumë emra të tjerë, si grat e njohura të Dardanosit, ato heroin e sjellin edhe nga Arkadia, nga Kreta, nga Italia apo Etruria.Të ju permendim seDardanosi duhej të ishte bashkëkohës i Kadmit, apo së paku 50vite pas tij, që mund të llogarisim se ai ka jetuar rreth vitit 1500 deri 1450 para krishti, që perputhet më epokën e Kadmit të ardhur diku nga Fenicia. Mirëpo ardhja e Dardanosit nga Italia më siguri është një epizod më i vonshëm krijimtari romake që këta e shtyjnë këtë lidhje familiare mu në ato vende ku pastaj Virgjili e shetit Eneun mu në këto vende për të dëshmuar gjoja se, «Eneuu kthye në atëdheun e të parve të tij në Italië andej nga vinte edhe stergjjyshi i tij Dardanosi».
Emrin Dardanos e gjejmi te ardhur edhe nga Trakia, Frigjia apo ndoshta edhe nga Venetët e Ilirisë ?
Emri i Dardanosit ështëi lidhur
ngushtë më Ilirët edhe përmes fjalës "dardh" që ka
kuptimin edhe të një shtizës, heshtes ku forma e majës së saj
është në formën e dardhes, nga kjo armë pra me siguri se vjenë
edhe shprehja e njohur tek ne kur thuhet se "dardha e ka
bishtin mbrapa" do thotë shtizën e drurit si armë lufte më
dy kuptime mirëpo emrin"dard" e hasim edhe tek fjalori
keltik e sidomos gjermanë ku kjo "darda" është një
shtiz në form të dardhes me çka perforcohet ideja se edhe
Dardanosi i Iliades spjegohet sot p¨rrmes gjuhës shqipe dhe se
vinte nga trojet shqiptare të lashta.
Poashtu emrin e dardanëve e gjejmi
edhe në hieroglifet egjiptiane, të kohës së Ramsezit II-të
rreth vitit 1286 gjatë betejes së Kadeshit në Sirinë aktuale.
Kush ishin Prindërit e Dardanosit ?
Shumica e autorve ecekin se Dardanosi ishte i biri i Zeusit dhe Elektres, sipas të dhenave të Heziodit, pra, Elektra kishte lindur Dardanosin dhe Etionin që të dy vllëzërit kishin për grua Demetrën këtë hyjni me ç'ka irritohet Zeusi dhe e denon Dardanosin, mirëpo teksti është i pjesërishëm por një pjesë është restorua.
Ndërsa Serviusi, autoritjetër latinë e spjegon më ndryshe ku ai thotë se:Elektra ishte dashnorja e Zeusit por njëherit ishte edhe gruaja e mbretit Koritos të italisë, dhe se: Dardanosin e kishte nga Zeusi kurse djalin tjetër Jasionin e kishte me Korintosin, burrin e saj.
Sipas Likofronit, Elektra ishte e bija
e Atllasit, lindi nga Zeusi Dardanosin dhe Iasionin që ky i
dashuruar në Demetrën u vra nga rrufeja e Zeusit. Mirëpo këtu,
në dallim nga versioni i më sipër, Serviusi namëson se Iasioni
vritet nga Dardanosi në një dyluftim për shkak të Demetres
ndërsa autori tjetër Laktans na thotë se Dardanusi si edhe
Iasioni qê të dy ishin bijêt e mbretit Korintos e jo të
Zeusit.Sa i per ketë grave të Dardanosit edhe këtu kemi versione
të ndryshme.
Denisi i Halikarnasit thotë se, Dardanosi ishte martuar më Krizen, në Arkadië, ku, më vonë ik nga Arkadia. Por Diodori i Sicilisë thotë ndryshe, Dardanosi martohet më Batejën, ndoshta Bahtijën?...të bijën e mbretit të Frigjisë, Teukerit ku më vonë pas vdekjes së Teukerit Dradanosi trashëgon fronin mbi tokat e Frigjisë. Arriani, një historianë tjetër e thotë të njejtin version por ai e cekë se: Dardanosi u martua më te dy vajzat e Teukrosit, Nezon dhe Batejën, më të parën ai pati një vajzë të quajtur Sibellë, e njohur më vonë si profetesha e Frigjisë, e më Batejën pati Eriktonin dhe Ilosin.
Eustashe e permend edhe një grua
tjetër të Dardanosit e që quhej Mirina dhe se autori këtu dyshon
në mes Bateja dhe Aristes, ndërsa versionet tjera e cekin se,
Dardanosi u martua më Ariste te bijën e mbretit Teukros i ardhur
nga Kreta.
Denisi i Halikarnasit e thotë se, Atllasi ishte gjyshi i Dardanosit, më origjine nga Arkadia me çka iu lejohet e drejta romakëve ti quajnë edhe grekët si romakë autentik ndërsa Virgjili Dradanusin e njehë më origjinë nga qyteti romakë Koritus më çka i jep të drejten ta shkruaj Eneiden dhe ta sjelli Eneun në trojet e të parve të tij mirëpo mjerishtë që keq interpretohet përlexuesin shqiptar sot, ngase mendojmi se Virgjili bëri diçka për hirë tonë pa e ditur se ai e shpiku këtë trillim për interes të romakve qe nuk shkon ne interesin tonë as sot..
Autori tjetër Apolliosii Rodës Dardanosin e nxjerr nga ishulli i Samotrakës, sespe aty jetonte Elektra, e bija e Atllasit, e quajtur edhe ndryshe më emrin Strategjie por edhe Elektrione sipas Helenikosit të Lesbosit. Mirëpo Denisi i Halikarnasit më tej shton se e bijae Pallasit, Kreze kur martohet më Dardanosin, kjo i sjellë më vete si të pame, dhurata të shtrenta nga Atena, që ishin plotë me mistere si Palladioni i shenjtë, krijuar nga perenditë e mëdha. Kur arrinë pastaj në Samotrakë dhe pastaj nga aty Dardanosi më këto dhurata të shënjta, nderton një tempull për tinderuar këto simbole të shenjta dhuruar nga perendia dikurAthenës, ku më vonë kjo figurina misterioze e Palladiumit bartët edhe në Ilion.
Arktinosi thotë se, ky Palladioni i shenjtë ishte dhurat e Dardanosit që i kishte falur Zeusi e jo e Athenes mirëpo Akejët në luften e Trojës kishin vjedhur vetëm se një kopje të saj e jo origjinalin që ishte i fshehur në Trojë dhe pas ramjes së Trojës Eneu e merrë me vete dhe e dergon në Itali ku sherbente si bazament i ndertimit të Romës.
Pra, Dardanosi i solli këta penatët
nga Samotraka në Frigji kurse Eneu sipas Virgjilit i merr këto
mistere te perendive dhe i kthen ato prapë në Italië. Si e dijmi
më vonë, gjatë një sulmi teGalëve nga Belgjika në krye më
Brenusin e famshëm në vitin389 para krishti ku më këtë rast
rrethohet Roma, prifterinjët romakë nxjerrin nga arka e moçme
këtë Palladiumin që e kishte sjellur Eneu dhe pasi që e shikon
me sy Brenusi, ky nga frika merrë arratinë dhe heq dorë nga
rrethimi i Romës.
Kemi edhe dëshmi tjera se: Palladioni i famshëm i Dardanosit ishte në Samotrakë se ai permendet edhe tek autorë tjerë sipastyre, kur Kadmosi martohet më Harmonin ata shkojnë aty te dy në këtë tempull të shenjtë te këtyre mistereve në Samothrak. Mandej edhe perendit tjera iu sollen dhurata Kadmosit e Harmonisë, në mesin e dhuratave ishte edhe një fyell i artë, dhurat e falur nga Hermesi.
Mirëpo kur Dardanosi vëndoset nga
Samotraka në Frigji, së pari themelon një qytet që merr emrin
Lirnos, emërtim sipas kësaj dhurates nga Hermesi, aty Dradanosi
kishte lënë fyellin e famshëm, mirëpo kur Akili pushton Lirnosin
e merrë këtë fyell magjikmë vete. Sa i perketë mistereve të
Samotrkës, është interesante se po në të njëjtin vendë
takohën këtu në Samotrakë edhe Filipi i Maqedonisë dhe Olimbia
e Mollosve kupastaj martohën pasi që më parë, Olimbia i
kushtonte rëndësi këtij vëndit të mistereve dhe ishte adhuruese
si falltore emagjive të fshehura.
Sipas versioneve tjera, Dardanosi i kishte shkuar në ndihmë mbretit të FrigjisëTeukrosit dhe pas vdekjes së tij Dardanosi trashëgon tërë Frigjinë, themelon qytetin e tij të parë Dardania buzë hyrjes së kanalit që lidhte Detin e Zi më Egjeun ku deri atëherë quhej Teokria, me ardhjen e Dardanosit në fron ky vendë u quajt Dardania, që sipas autorve te ndryshem, varri i tij ishte jo largë Trojës. Më vonë Dardania, apo Ilioni eTroja njihën më emrin fusha e Trojades.
Diodori i Sicilisë thotë se: pasi që
Dardanosi e themeloi një qytet më emrinDardani atje në Frigji, ai
dergon edhe kolonë të tjerë në Trakië.
Si duket pra, ka patur një pshtjellim sa i përketë prejardhjes së Dardanosit, në këtë regjion të afërt nga Dardania e Ilirisë i afërt nga mali Ida, në Abidos, kurse Virgjili e nxjerr Dradanosin gjoja si babai i Ilionit dhe themeluesi i këtij qyteti.( Por nga ana e lexuesit tonë, per çudi, asnjëri nuk e vrejti se Virgjili revadikon Dardanosin si pasardhes romakë.. qe shkoi nga Italiadhe u kthye, ndërsa ne e kuptojmi ndryshe, duke e interpretuar se gjoja Dardanosi nga Dardania shkoi e themeloi Romen, por nerealitet referancat e Virgjilit tregojne ndryshe se ai politikisht e kryen procesin e tij duke e nxjerrur Dardanosin nga italia, pereseri e rikthen pas 150 vite Eneun ne vendin nga kishte dalur i pari i tyre, i quajtur, Dardanosi nga Korita e Italisë.. dhe këtu, me vje keq se, lexuesi yni nuk e ka kuptuar mirë mesazhin e Virgjilit, sepse, në mendjen tonë ai na thurri lavdi por në realitet qelsi i enigmes është diku tjetër, pra tek propaganda dhe perfitimet ne mas duke e manipuluar shpirtin e popullit te Romës së vjetër me ndihmen e mitologjisë)
Sipas të gjitha këtyre të dhanave, kuptohët pra se, Dardanosi në Frigji nuk ishte autokton poashtu edhe dardanët ishin një popull i ardhur ose nga Traka ose nga Arkadia ose nga Ilira.
Dihet se Shliemani ishtei pasionuar
për Trojen Homerike sipas të thënave të tij gjoja se, qysh nga
mosha e re por është interesante kjo se si i ra ndermend të
kerkoje Trojen një tregtari qe mirrej me tregtin e barotit gjatë
luftes së Sesionistëve (shkëputjes) nga Unioni amerikan i vitit
1862-1864 ku më këtë rast të volitshem ai bëri pasuri të madhe
duke u marrur më blerjen e duhanit dhe shitjen e barutit te dy
palve në në këtë konflikt qe terboi tere Ameriken e asaj kohe
dhe si ia arriti pastaj Shlimani si tregtar i barutit dhe
municioneve e armatimit luftarakë t'i kthehet gjurmeve arkeologjike
deri në kerkim të Trojës legjendare ?
Duke e studiuar mirë biografin e tij, për disa shkenctar, ai kishte humbur besimin dhe sot autorët modernë mendojnë se, Shliemani ishte një sharlatani pa shoq dhe se në tregti dilte fitimtar dhe mashtrues i pa zëvendsueshem.
Pas kthimit nga Amerika, mënjëhere pasi që ishte nderprerë lufta prapë Shlimanin e gjejmi në një konflikt tjetër mu afër frontit ku bëhej lufta Ruso-Turke në Krime !
Edhe këtu ai nisi te mirrej njësoj
si atje në Amerikë me biznes por këtë herë me indigo qe vinte
nga india dhe posa perfundon lufta ruso-turke Shlimani doli fitues
me një pasuri te madhe parash për atë kohë. Ideja i kishte
ardhur që te mirrej prej tani me diçka krejt tjetër...
Në vitin 1871 ai fillon te gërmojë
në Bunar- Bashi, aty ku më parë ishin disa germadha dhe një
kanal i gjërë që percillte ujërat e një dege te Skamandres
drejte tek gjiri i Beshikës në perendim kah deti Egje.
Mos te harrojmi t'ju permendim se, germadhat e Trojës në Hisarlik aty ku pastaj do hulumtoje edhe Shlimani, dikur ishte një qytet i zhvilluar nga romakët por njihej me emrin Ilion dhe t'ju kujtojmi se, Troja ka ndërruar disa herë në histori këtë emër.
Duke u nisur nga kronologjia e
enciklopedive botërore thuhet se:
Nismetari apo i pari i trojanve ishte
Dardanosi (diskutohet ende se ka ardhur nga Dardania Ilire e tham
siper) u vendos në mbretërin e Frigjisë si spahi në tokat e
mbretit Teuker mu buzë ngushticës së sotme të Dardaneleve dhe
aty ai kishte ndertuar një kala, sigurisht për të kontrolluar
tregtinë detare në mes dy detnave Detit të Zi dhe Egje, pra, ky
vendë njihet me emrin Dardanum si qyteti i parë i kësaj dinastije
ejo Troja, mashtrohen disa hulumtues. Mirëpo pas vdekjes se
Teukerit ku e bija e tij Bateja do martohej me Dardanosin pasi qe
Teukrosi nuk kishte lën trashigimtar tjetër dhe kështu fillon
dinastia e parë dardane në Frigji që zgjati për gjashtë
gjenerata me rradh që nga -1450 para krishti e deriafër vitit
-1250 me ramjen e Trojës ku si mbret i fundit ishte Priami.
Dardanosi dhe Bateja kishin lënë trashigimtar Eriktonin, ky le mbrapa tij Trosin ku dhe sipas tij merr emrin Troja. Trosi kishte dy djem, Iliusi dhe Azarakun. Në fron për mbret hyp Iliusi kurse Azarakusi per trashigimtar kishte Kapisin e pas tij vjen Ankizi i famshëm i cili bie në dashuri me Afërditen, lind Aneas/Eneu dhe dihet pastaj se nga kjo degë që ishte pak më largë te asaj te Laomedonit e Priamit u menjanuan si vargje epike qellimisht nga skena politike sepse permes tragjedis trojane Virgjili dhe Augusti kishin konspirua së bashku planin e tyre; duhej patjeter kurdisur origjinen trojane të romakve por jo nga dera e Priamit e Laomedonit, por, duhej zgjedhur dikush tjeter !
Sipas Virgjilit dhe Augustit, kjo dega famëkeqe e Iliusit duhej zhdukur nga faqet e historisë Romake sepse ishin degjeneruar dhe se i kishte humbur te gjitha virtytet e të te parëve të tyre siq ishte Dardanosi e Trosi e Iliusi, rremi duhej këputur që nga Laomedoni e deri tek Priam qe ishin dy sovranet e fundit.
Të shofim këtu vijen trashigimtare
të families mbretnore trojane:
Dardanosi
Eriktoni
Trosi
IIliusi================================
Azarraku
Laomedoni=============================Kapis
Priami================================Ankiz
Parisi-Hektori- Kasandra-
Polidori================ Eneu*=shkon ne drejtim te Italisë ?
Qe pra si na shfaqetfamilja mbretërore
trojane që nga shekulli XIV deri ne shekullin eXIII-të para
Krishti.
Është e vertete kjo se, në një
faqe nga biografia e tij Shlimani i permend familjen trojane duke
thënë se, kjo dinasti dhe ky popull ka ardhur diku ngaBallkani....
Pas një pune intensive, brenda tri
vite Shlimani zbulon jo një por nëntë shtresa teTrojës të
ngritura njëra mbi germadhat e tjetres. Një civilizimi vjetër
prej më së 4000 vitesh. Mirëpo vetem në Trojen numërVI-të
Shlimani gjen disa prova të zjarrit ku dhe bindet se aty kagjetur
Trojen Homerike. Një mbremje derisa puntorët e tij kishinnderprerë
punën, ai bënte një shetitje mbi muret e Trojes sipërgermadhave
te posa zbuluara dhe papritmas "gjoja" se paska hasur në
një arkë prej druri ku në te ai gjeti thesarin e njohur që
menjehere e pagëzon"Thesari i Priamit"!
Aty brenda në ark druri ai gjeti një
diadem të mrekullueshëm prej ari të gershetuar me fletë dushku,
jo ma pak se "dymbëdhjetëmijëfletë dushku" (si në
shifren mitike-fetishe qe permendet shpeshehere në këngët tona
kreshnike numri 12000...)...
Mbetej tani problemi më i nderlikuar për Shlimanin se, si ta largonte këtë thesar largë syve te puntorve te tij ?..
Shlimani e fton te shoqen e tij
Sofien, një greke, thuhet se ishte arvanite me te cilën posa ishte
martuar, dhe, kur ia tregon tërë atë thesar ajo mbetet pa mend !
"-Ç'ka do t'iu themi puntorëve
neser ...?" - e pyet ajo.
"-Ti neser do t'iu dalesh perpara
punetorve dhe t'iu thuash se, -burri im sot ka ditlindjen..."
Mirëpo dihet fare mirë për
aventurat e këtij thesari i cili fshehurazi kalon nga Turqia për
në Europë, pra, në mënyrë ilegale dhe pa e vrejtur askushi më
parë ai kishte paguar ca lira ari një zaptie qe duhej ta mbikqyrte
Shlimanin dhe shumë lehtë e kalon perandorin osmane. Mbi këtë
zbulim te rendësishëm merret vesh disa ditë më vonë nga një
artikull i një gazete greke ku thuhej se, Shlimani paska gjetur
Trojen dhe thesarin e Priamit !Nga Greqia Shlimani ikën mënjëhere
në Gjermani tek kaizeri Bizmark, se tani autoritetet turke i
kerkonin llogari se ua ka vjedhur thesarin në token e tyre.Turqit
s'kishin kurrfarë prova se ai thesar është gjetur në territorin
turk por ishin të bindur vetem sipas deklarates qe kishte dhënë
vetë Shlimani në gazeten greke. Tani ishin acaruar marrdhenjet
edhe ne mes Turqis dhe Prusis.Shlimani rrefuzonte t'ia kthente
thesarin Turqisë.
Pas një procesi gjyqësor Shlimani
denohet dhe detyrohet që t'i pagujë qeverisë turke disa mijëra
flori dhe kështu procedura mbyllet njëherë për njëherë.
Deri para vitit 1993 askush më nuk e
ka ditur se ç'u bë me "Thesarin e famshëm të Priamit"....
Posa shembet Muri i Berlinit,
gjermanët filluan t'i kerkonin Rusve relikat e tyre nëpër muzeume
te ndryshme te Rusisë ku dhe aty rastësisht një ekip hulumtues
hasi në thesarin e famshëm të Priamit.
Mësohet pastaj kjo histori se, pas
bombardimeve dhe ramjes së Berlinit më 1945 nga armata e kuqe,
këta te fundit e rrëmbyen thesarin nga Berlini, gjoja si plaçkë
lufte më shumë gjesende tjera e vepra arti dhe të gjitha këto
relika i strehojnë në muzeun "Hermitazhë" në Shën
Petersburg. Prapë edhe pas 120 vitësh saga Trojane ringjalli
kurreshtjen kudo në botë permes mediave AFP se u gjet "thesari
i famshem i Priamit" dhe perseri turqit ngriten zërin dhe
revendikuan mënjëhere këtë trashëgimësi kulturore që sipas
ligjit, duhej t' iu takonte atyre.
Mirëpo, nga ana tjeter rusët ngulen këmbë dhe iu pergjigjën turqve si dhe gjermanve: "neve nuk do t'ia kthejmë askujt thesarin, as gjermanve e as turqve".Deri më sot kjo procedur është e mbyllur kështu qe ky thesar ngelet sot e kesaj dite në Rusi për gjithëmon si plaçkë e luftës së dytë botrore.Mirepo pritni se saga trojane ende s'ka perfundua: Dhe tani për te vertetuar se a është me të vertet ky thesar i kohes së Priamit apo jo, shkencëtarët gjermanë kanë marrë leje per ta analizuar në radiokarbon dhe rezultati del, për habinë e të gjithë shkencëtarve të botës se: thesari i perket periudhes së vjeter, nja 1000 vjet para luftës së Trojes!
Pra, pa e ditur fare se nga cila periudh rridhte ky thesar, zbulimi i Shlimanit del një gënjeshtër, ndoshta nga mos dija e tij apo ishte përgatitur ky plan nga një rrjetë grek për të çuar hi në syt e botës se,edhe e tërë Azia e Egjeu ishin greke ?
Sipas rrethanave te asaj kohe dihet
fare mirë se, edhe atë maskën e gjetur dy vite më heret në
Mikenë nga Shlimani, grekët menjëherë e hapen lajmin se gjoja:
«u gjetë maska e famshme e Agamemnonit» i cili ishte bashkëkohës
i Priamit ne Iliaden e Homerit. Mirëpo sot më zhvillimin e
shkences dhe teknikes veshtirë është ti iket se vertetes.
Por për habi, grekët ende deri më
sot nuk kanë lejuar të analizohet maska e Agamemnonit para
shkenctarve te huaj !
A thua Pse?
E treguam më sipër se,«thesari i Priamit» i quajtur kështu nga Shlimani, ka një origjinë edhe më të vjetër për 1000 vite se sa lufta e Trojës ?
Pra aty rrethë vitit 2250 para
krishti e jo 1250 vitesiç mendohet se lufta e Trojës është
zhvilluar në këtë periudh.
Nëse e analizojmi mirë këtë dosjen
e rastit Shliman, pra, na dalin faktet se as figura prej ari e
të famshmit Agamemnon nuk duhet ti takonte periudhes së
luftës së Trojës por më herët dhe për atë grekët nuk do
pranojn kurrë që të shpaloset kjo e vertetë. Është për tu
habitur se si u gjetën në te njejtën kohë edhe maska e
Agamemnonit dhe "thesari i Priamit" dy protagonisteve
kryesor te kësaj lufte dhe se me e keqja na del që ky kolekcion i
ashtuquajtur ngaShlimani"thesari i Priamit" na qënka më
i vjetër se Priami për 1000 vite atëherë edhe maska e
Agamemnonit duhet te ishte e të njejtës epokë edhese nuk është
gjetur në te njejtin vendë por mund te dyshohet diçka tjetër;
një plan i fshehur në mes Shlimanit dhe autoriteteve greke qe te
perhapnin këtë zbulim senzacinel në interesin e grekve vetëm
permes këtyre gënjeshtrave.Një specialist i biografis së
Shlimanit në një revist pariziane shkon aqë largësa që e thotë
se, ka mundësi që ky thesar të jetë blerë dikunë Ballkan nga
ndonjë tregtar i gjesendeve antike, ndersa gjatë një bisede me
një artist turk, këtu në Paris, ai më bindi edhe mua se,
Shlimani paska kaluar edhe nëpër Ballkan e ndoshta edhe nëKosovë
apo Shkup, si mos të besohet fenomeni Shliman ndryshe, ishte një
mashtrues po, por për llogari te kujt punonte ai, përsherbimet
gjermane apo greke ?
Sipas kësaj deshmie thuhet në një libër ku pershkruhet udhëtimi i Shlimanit nëpër Kosovë dhe se ai libër që mban titullin "Njerëzit, mbretërit dhe perenditë"
Tani pra nuk është në pytje se, a
është apo nuk është ky thesar i kohës së Trojes por në pytje
është se: nga rrjedh ky thesar i famshëm dhe cilit qytetrim i
kanë takuar këto stolisje te rafinuara imitime fletë sh dushku
prej ari e te lidhura njëra pas tjetrës me 12 000 kapce prodhuar
diku rreth 1000 vite para luftës së Trojës !
A ka ekzistuar Homeri ?
Lucieni i Samosatës nëshekullin e
II-të pas erës sonë e imagjinon një takim, njëintervistë me
Homerin në librin e tij, “Ngjarje të vërteta”ku shprehë
kënaqësinë se ky takim imagjinativ më Homerin dojepte rezultate
të frytshme për lexuesin ku në këtë kohë çdogrekë si dhe
latinë digjej nga dëshira për tê njohur tëvërtetën se, nga
cili vend e kishte prejardhjen Homeri, prandajLucieni në një takim
që pati më të në një ishull, ia shtronkëto pyetje Homerit;Nga
cili vendë jeni ?
- Edhe sot e di qëshumica interesohen
të dijnë se nga cili vendë jam, e di që disa mendojnë se jam
nga Shios, tjerët mendojnë se jam nga Smirna, shumica mendojnë se
jam nga Kolofoni. Mirëpo, në realitet unë jam nga Babiloni, ku
bashkëqytetarët e mi nuk më thërrisnin Homer por, Tigranë
!
Pastaj, i dërguar si pengë, (që do
thotë homeros) tek grekët, atje kam ndërruar emrin dhe sot njihem
me emrin e poetit Homero.
Kur e pyeta se: a i keni shkruar ju vetë me dorën tuaj këto vargje, ai mu përgjigj:
- Po, unë vetë Homeri, më dorën
time !
Pa dyshim se Iliada e Homerit i bëri
Dardanët të pavdekshëm përmes këngëve të kësaj vepre letrare
por, edhe para Homerit, i cili besohet se jetoi në shekullin e
IX-të para Krishtit, dardanët ishin të përmendur në fyshekët e
hieroglifëve egjiptase, ku në vitin 1295 morën pjesë përkrahë
Hititve në betejën e Kadeshit kundër faronit Ramsez II, ose së
paku 50 vite para luftës së Trojës.Mirëpo dardanët i hasim
më këtë emër edhe pas rënies së Trojës, si deshmi, nga
Ksenofoni Helenik, ai i has dardanët e fundit në Eolidë, në
Azitë vogël, derisa këto vise në shekullin e V-të para Krishtit
ishin të pushtuara nga persët, Ksenofoni e përshkruan mirë
një ngjarjetë rëndësishme në lidhje me një princeshë
Dardane te quajtur Mania që sundoi në Eolidë rreth vitit
400 para Krishti ose sëpaku 400 vite pas Homerit. Pra si e shofim,
për ekzistencën edardanëve kemi dëshmi se ky popull ekzistonte
dhe nuk ishte shuar edhe pas rëniës së Trojës, pra,
Ksenofoni na e lejon të bazohemi mbi këtë argument se, as
tek Homeri nuk qënka kjo një shpikje por një realitet:
dardanët jetuan edhe pertej Bosforit në Azi te vogël si
koloni e vogël disa shekuj me rradh.
Sipas të dhënave tek disa studiues të njohur rreth biografisë së Homerit mendojnë shumica prej tyre se, këto dy poema, rapsodë të famshme “Iliada”dhe “Odiseu” nuk janë të shkruara kurrsesi në greqishte por në gjuhën ioniane. T’ ju kujtomi pak më tej se, Ionianët u shpërngulën (emigruan) nga brigjet e detit Jonianë, përafërsisht rreth 140 vite pas rënies së Trojës dhe u vendosën në brigjet e Azisë (Turqi e sotme) ku kjo koloni joniane ruante ende gjuhën e të parëve të tyre.
Pra, si e shofim, ka mundësi se
ionianet ishin të shtyrë nga dyndjet Doriane të cilët
historia i njehë menjëherë pas luftës së Trojës në Ballkan
pra që nga 1200 para Krishti, Dorianët te dalur nga fiset
ilire të mesit të Shqipërisë, pushtuan dhe shemben
Mikenen, por nuk u ndalen me kaq, ata u sulen mbi të gjithë ishujt
e Egjeut derisa këta u ndalën në Kretë. (lexoni shënimin
tjetër; “gurnia dhemallia doriane)
Ku lindi Homeri ?
Homeri lindi në Kyme, ishull që shtrihet në brigjet e lumit Melese, kështu që edhe sipas këtij lumi e ëma e tij e emëron më emrin Melezigen çunin e tij, mirëpo me vonë e merr emrin Homero në momentin kur ky ia fillon të punonte si arkatar për senatin e qytetit Kyme, megjithëse me vone kishin filluar ta lënin sytë atë…
Me emrin Homero në greqishte nuk identifikohet askund më parë ky emër, dhe një gjë tjetër, duhet marrë parasysh se, Homeri asnjëherë nuk e ka shkel Greqinë kontinentale të atëhershme, në Athinë dhe nuk mund të themi se ai dinte te fliste greqisht derisa ishte ionienë dhe shkruante një gjuhë e dialekt krejt tjetër…
Kah fundi i jetës sëtij, më në
fund, disa miq të tij e këshillojnë Homerin që të shkoje në
Athinë për ti shkruar vargjet e tij edhe në gjuhën greke mirëpo
fatkeqësisht që gjatë këtij udhëtimit për në Greqi ai vdes në
ishullin Io dhe aty varroset si poet ionien e jo
grek.Që në moshën e re Homeri kishte bërë udhëtime te shumta,
që nga brigjet e Afrikës,Spanjë dhe Egjipt.Këtu në Egjipt
ndalet një kohë të gjatë ku edhe merrë të gjitha
njohuritë e duhura që pastaj edhe i transmeton përmes
“iliades” e “odises” gati se të gjitha perëndit e
huazuara egjiptase ku më vonë marrin hovin këto perëndi edhe në
mbarë Greqinë antike.Madje derisa kishte qëndruar një kohë të
gjatë në Egjipt, Homeri mëson nga priftërinjtë aq shumë për
Parisin dhe Helenen sa që nga ky çast menjëherë aty fillon ideja
që të kompozoj poemën “ILIAS” që më vonë e njohim
“iliada” titull ne emër tëqytetit të Frigjisë, që i kishte
dhen Ilius, i biri i Trosit që ishte nipi i Dardanosit te Madh,
themeluesit te kësaj dinastie të famshme dhe besohet se ishin të
ardhur dikur nga Dardania e Ilirisë pellazgjike qëkishte migruar
për në Frigji diku rreth 1450 para Krishtit.
Pra, qytet Ilion njihejmë shumë në atë kohë se sa më emrin Troja qe kishte marrur këtë emër vetëm me ardhjen e Priamit si mbret i fundit i dinastisë dardane qe vjen ne fron pas Laomedonit tiranik !
Laomedoni njihej se ishte një mbret
koprrac dinak një tiran, njihet se ai kishte ambicie tjera sa që
donte që edhe emrin e babait te tij Ilius ta injoronte dhe t’ia
vënte emrin qyteti të Trojes Laomedonia, mirëpo ashtu si edhe e
kërkonte ky tiran, e pëson keq nga Herakleu i cili e gjykon me
vdekje për një tradhti që i kishte bërë heroit.
Laomedoni i kishte dhuruar Herakleut një kali jo nga fara e atyre kuajve të famshëm qe posedonin prej gjeneratash dardanët dhe ruanin me xhelozi racen e këtyre kuajve të pavdekshëm…
Pra, Laomedoni i kishte dhuruar heroit
një kali te rrejshëm sa që menjëherë në rrugë për Kolshid
kali ngordh dhe Herakleu i zemëruar kthehet në Trojë(Laomedonia)
ku e vret mbretin Laomedon si ndëshkim për këtë tradhti masakron
Laomedonin para syve te birit te tij Priamit..
Po e shtjelluam hollë e hollë sagen
trojane, në fakt, e gjithë tragjedia trojane filloi që nga kjo
tradhti e Laomedonit dhe përfundon me shkatërrimin e Trojës…Nga
dorëshkrimet e Homerit mjerisht se nuk ka arritur deri tek ne asnjë
faqe e tij.I vetmi libër apo dorëshkrim që ka arritur të
mbijetoje deri në ditët tona ishte një dorëshkrim latin i gjetur
ne shekullin XII-të pas Krishtit prej të cilit pastaj kopjohen
disa libra në gjuhë të ndryshme. Disa pjesë duke kaluar dorë
pas dore e zbukurim pas zbukurimi më në fund sot “Iliaden” dhe
“odisen” i kemi në këtë gjendje, si poemat e para Europiane.
Desha të shtoj se gjatë qëndrimit
te tij në Itakë Homeri qëndron një kohë të gjatë tek një
pasanik i madh me emrin Mentor, i cili i rrëfen jetën e Uliksit,
odiseut dhe nga ky çast fillon të kompozoje vargje me shkrim, me
titull: “ODUSSEIA”.
Por edhe ne ishullin Shio(chio), afër Smirnise (bodrumi i sotëm në Turqi) aty e takon një bari me emrin Glokos, po ashtu edhe ky si dhe Mentori janë emra te pastër ilirë, që Homeri i çmonte këta dy personazhe që luajtën role në kompozimin e këtyre dy veprave duke i përmendur si personazhe të rëndomtë, por iu kushton homazhe.
Prandaj, s’ka dyshime se Homeri ka
burime nga ilirët ose pellazgët. Të njëjtën gjë priftërinjtë
Egjiptas te cilët i rrëfejnë Herodotit kur ky viziton Egjiptin
400 vite pas Homerit, po te njëjtat fjalë i kanë thënë edhe
Herodotit si dhe Homerit se, Parisi e Helena donin të strehoheshin
në Egjiptë por, nga frika që mos do plasi konflikti me Akejet,
egjiptasit i thonë Parisit që të largohej nga vendi i tyre se nuk
duan të bien në konflikte me Akejët.
Padyshim, si mos te dyshohet se këto dy poema nuk janë te shkruara në greqishte por në gjuhën ioniane, dhe kur e dijmi mirë se ionianët u shperngulen nga brigjet e detit Jon 140 vite pas ramjes së Trojës ose së paku rreth vitit 1200 para krishti nga dyndjet Doriane që vinin nga Iliria e mbrendshme dhe nga ky sulm dorianë shumë popuj iken nga greqia e sotme dhe uvendosen atje në brigjet e Azisë, me siguri se këta banor vijuan ende të flasin gjuhën e te parve te tyre Ionianve perendimor, kur dihet se, Ionianët dhe Dorët flisnin një dialekt të ilirishtës së vjetër dhe se këta dy popuj vinin nga iliria e mbrendshme ose Shqipëria e sotme, kjo analiz pra neve na shtyn të besojmi se: edhe Homeri fliste këto dy dialekte por jo greqishte kurrësesi.
Për jetën e Homerit mese miri ka
shkruar Herodoti por edhe Straboni dhe Aristoti mirëpo një studim
te veçantë i kushton Madam Dacie ne këtë studim me titull: “Jeta
e Homerit”…
Këtu në vijim të njihemi edhe me mendimin nga studiues shqiptar dhe zgjodhëm parathënien në Iliada nga Dr. Engjëll Sedaj:
Këtu në vijim të njihemi edhe me mendimin nga studiues shqiptar dhe zgjodhëm parathënien në Iliada nga Dr. Engjëll Sedaj:
Çështja Homerike:
Interesimi për Akilindhe personazhet e luftës së Trojës zgjojnë interesim në aspektin historikë edhe tek literatura shqiptare siç zgjojnë interesim edhe shumë vende e fise që i këndon Homeri. Disa prej këtyre momenteve historike kanë zgjuar vëmendje edhe tek periudha e Rilindjes Kombëtare në shekullin XIX-të në historiografi si dhe literaturën artistiko letrare duke e ndjekur hipotezën Pellazgjike dhe më disa teori të tjera mbi lashtësinë e popullit shqiptar, prandaj edhe thuhet se lajmet e para mbi fiset ilire dhe vendin e tyre i gjejmë në poemat e Homerit.Pellazgët ishin objektstudimi jo vetëm i studiuesve shqiptarë por edhe i të huajve, tëcilët janë mbështetur më së shumti në të dhënat e Homerit mbiata pellazgët hyjnor që janë në lidhje edhe më popujt tjerë,disa prej tyre kanë mbetur të panjohur dhe krejt mitikë.
Prej tyre, si pellazgjike në këngët homerike përmenden edhe këto fise tjera; kaonët, thesprotët, kasopejtë, molosët, atamanët, anafilokët, aithikët, orestët, antinanët, enienët, euritanët etj. Homeri thotë sipas këngëve në “Odisea” se, vetëm në Kretë banonin pesë fise me gjuhë të ndryshme, që janë; eteokretasit, kydonët, akejtë, dorianët dhe pellazgët, kurse në Iliadë këndon:
“Në breg të detitkanë zënë vend
kerianët dhe ata peoenët harklakuar lelegët, kaokonët diva me
pellazgë…”
Bashkë me pellazgët, nëkëngët homerike ndeshën edhe fise tjera, kështu që nuk mund tëlokalizohen në një vend të caktuar në Greqinë antike, por si tëshpërndarë në Kretë, Thesali, Epir, Mikenë dhe vende tjera.
Pra, e vërteta është se, edhe
autorët tjerë antikë i zënë n’gojë pellazgët e vjetër
kështu që për studiuesit e mëvonshëm mendimet dhe të dhënat e
tyre u kanë shërbyer për ti përforcuar dhe për t’i bërë më
të sigurta të dhënat legjendare e mitike mbi ta.
Mirëpo, studiuesit kanë konstatuar
se elementet etnike të botës homerike në pjesën dërmuese janë
më të vjetra se ajo e kohës së Homerit, gjë që ai është
detyruar t’i përmendte popujt e lashtë paragrekë, prej të
cilëve shumë shpesh pikërisht pellazgët t’i përcaktonte si
një popull jo grekë.
Prandaj edhe elementetetnike të
pellazgëve janë krejt të panjohura, të padefinuaramirë si edhe
vetë koncepti pellazgjikë më këto elemente mitike,siç u tha më
sipër, si një popull hyjnor, sado që ata në Luftëne Trojës
kanë mbajtur anën e trojanëve.Si e shohim, paraqitja epellazgëve
në këngët Homerike bëhet me disa kundërthënie.Këtu zakonisht
behët edhe dallimi në mes të Akilit dhe Agamemnonit, jo vetëm se
këta dy nuk merren veshë mes veti për shkak të një
vajze, por më siguri se këta dy vinin nga dy botëra të ndryshme.
Pra duhet thënë gjithashtu se edhe në traditën e një literature të pasur, qoftë nga periudha e rilindasve shqiptarë, qoftë edhe më vonë, dalin disa personazhe të këngëve homerike, historikisht më të afërta, si kur është fjala për Akilin, ashtu edhe për Zeusin pellazgjikë të Dodonës.
Në fakt, pikërisht nëDodonë, si të
themi, janë shkolluar protagonistët kryesorë tëkëngëve
homerike; Akili dhe Odiseu, ku Akili i drejtohet Zeusit mëkëto
fjalë:
“Mbret i pellazgëve ei Dodonve, o
Zeus, ti që nga larg sundon edhe Dodonën “ …këtovargje e kanë
motivuar edhe Naim Frashërin.Si e shofim, pa dyshim sestudiuesit në
asnjë pikëpamje nuk mundur t’i vënë këngëthomerike në
shërbim të Ilirologjisë më tepër se me të dhënate shumta mbi
dardanët. Prej Homerit e deri më sot Troja dhe heronjtë e luftës
së saj kanë tërhequr vëmendjen jo vetëm të letrarëve,
piktorëve e artistëve tjerë, por edhe vëmendjen e arkeologëve
dhe të historianëve në përgjithësi.Mirëpo, nga hulumtimet e
deritanishme nuk mund të thuhet se janë arritur rezultate
përkitazimë ndriçimin e elementeve etnike të trojanëve, të
cilët Homerii quante edhe më emrin dardanë. Në disa raste Homeri
bënëdallimin etnik në mes trojanëve e dardanëve si në këngën
VII-tëkëtu; “Trojanë, dardanë, më dëgjoni dhe ju aleatë te
tjerë…”Tek e fundit, edhe vetë emërtimet e ndryshme dëshmojnë
dallimet e këtyre dy popujve të Frigjisë.Duke përfunduar
këtëfjalë të hyrjes për monumentin më të madh të letërsisë
klasike greko romake, duhet thënë se, nga eposet e Homerit kanë
mësuar artin e bukur dhe dijen të gjitha gjeneratat dhe të gjithë
njerëzit e ditur në trevën Europiane dhe më gjerë.Në këtë
mënyrë mundtë thuhet se edhe vetë Iliada me mitet dhe legjendat
e begatshme tësaj, paraqet një internacionalizim të vërtetë dhe
i bashkon jo vetëm poetët e artistët e botës por edhe popujt dhe
kulturat etyre: ky bashkim bëhet në një mënyrë më të
natyrshme se që i bashkojnë popujt dhe kulturat e ndryshme librat
ideologjikë e fetarë.Pikërisht këtu qëndron edhe vlera e madhe
artistike e këngëve homerike.Prandaj, si përkthimi dhe botimi i
parë integral, ashtu edhe ky botim i përkthimit të ripunuar i
Iliadës nga Gjon Shllaku, i cili u realizua për të parën herë
në Prishtinë, shënon një datë të rëndësishme për kulturën
shqiptare përgjithësisht, e sidomos për letërsinë Europiane,
sigurisht kulmore do jetë edhe në gjithë letërsinë e përkthyer
shqiptare.Një meritë e veçantë dhe lëvdatë i takon z. Abdullah
Zeneli për iniciativën dhe nismën e mbarë të tij që në
ndërmarrjen botuese “Buzuku” të botohet kjo vepër madhështore
e artit letrar, me shpresë se ky poet e adhurues i madh i letërsisë
së shpejti do të vijoje punën edhe më botime të veprave tjera
nga antika.
Gojdhanat mbijetojnë në shpirtin e
popullit me mija vite duke u treguar brez pas brezi, edhese nuk kanë
lën shkrime si popujt tjerë, populli i yni kalën trashegim këto
legjenda te vjetra ose aty këtu përralla për diva e kreshnikë si
eposi popullor për Mujin që popullishqiptar i kujton edhe sot
përmes epikës popullore trimerit etij te ngjajshme si tek Herakleu
grekë.
Edhe sot në fshatin Morin deshmon forca e Mujit, se aty ruhen gurët e Mujit e të vllaut te tij Halil Garis. Pak më tutje duke shkuar rrugës Pejë-Prishtinë rrënex malit të zhveshur, mu aty ku buron një krua, qe populli equan, Kroni i Mretit, ngulitur mbi një platform guri, aty vrejmisi lugë gjurmen e gjurit, thuhet se aty janë kërrusur mbreterit e dikurshëm për te pirë ujë, dhe shifet kjartë edhesot, që nga ferkimi i zhgunit për gjatë mijëra vjetësh në atë guri ka lën vendë forma e përshtatshme e gjurit mbi guri ku është lëmuar nga zhgunat e leshit që i mbartnin dikur te parët tanë ilirët.
Në vijim do shperndajmi dosjen
rreth një Dardanosi tjetër i cili jetonte në Francë në
shekullin e V pas eres sonë, sikurse te ishte e shkruar edhe nga
perendit vetë se, fara e tyre te vijoje te ripertrihet edhe me tej
ne anen tjeter kah perendimi i diellit në Gali tek te paret e
françezve, edhe atje jetoi një Dardan i ri !
Kush jeni ju Dardanus ?
Nofka e juaj na informon
se, ju jeni një pasardhës i Dardanusit , themeluesi i qytetit të
Trojës, i biri i Zeusit dhe Elektres, kështu që rridhni nga gjaku
hyjnor ?
Në pallatin perandorak Dardanusi
ushtronte funksione të larta administrative të mjeshtrëve
dhe të kërkesave tjera. .
Rreth vitit 400 ai ishte konsulli i
provincës Vjeneze, më i pasuri i Narbonnes.
Nga viti 409, nga një dekret i
perandorit Honorius u emrua prefekt i Pretorisë i Galisë dhe është
investuar me dinjitetin suprem të aristokratit dhe këshilltar i
perandorit Honorius.
Si prefekt i Pretorisë së Galisë,
Dardanusi e administronte Galin, Belgjikën, Spanjen dhe Britanin e
Madhe.
Ekzistenca e tij na është e njohur vetëm se nga një "Guri i shkruar" një mbishkrim latin i gdhendur në një shkëmb në buzë të rrugës.
Ky tekst na tregon se, një personazh
me emrin Dardanus i cili i ndihmuar nga gruaja e tij dhe vëllai i
tij, e bëri të mundëshme hapjen e kësaj rruge", e
cila është quajtur Theopolis" dhe e ka
fortifikuara këtë qytet me mure e dyert e ndertuara nga ai.
Dardanusi ishte një zyrtar romak që jetoi në shekullin e
V-të pas krishti ndër të tjera ai kishte
korrespondence me Shën Jereminë dhe veçanërisht me Shën
Augustin. . Para themelimit të këtij qytei, ai ushtroi
autoritet konsullor në provincën Vjeneze ku edhe Pilat
bënte pjesë e cila na bën veçanërisht interesant këtë vendë.
(photo : twiggy-rando.over-blog.com)
Le texte latin gravé :
"CL, POSTVMVS DARDANVS V INL ET,
PA TRICIAE DIGNITATIS EX CONSVLARI PRO VINCIAE
VIENNENSIS EX MAGISTRO SCRINII LIB, EX QUAEST, EX PRAEF, PRET, GALL,
ET NEVIA GALLA CLAR, ET INL, FEM, MATER FAM EJVS LOCO
CVI NOMEN THEOPOLI EST VIARUM VSVM CAESIS VTRIMQVE MON TIVM
LATERIB, PRAESTITERVNT MVROS ET PORTAS DEDERVNT QUOD IN AGRO
PROPRIO CONSTITVTVM TVETIONI OM NIVM VOLVERVNT ESSE
COMMVNE ADNI TENTE ETIAN V, INL. COM, AC FRATRE ME MORATI
VIRI CL, LEPIDO EX CONSVLA .... GERMANIAE PRIMAE EX MAG MEMOR
EX COM, RERVM PRIVAT, VT ERGA OMN.... VM SALVTEM EORV M
STVDIVM ET DEVO TIONIS PVBLIC.... T... TVLVS
POSSET ......STENDI"
=======================================
"Klaudi Postumus Dardanus,
njeri i shquar dhe i investuar me dinjitetin e aristokratit, një
ish-konsullor i provincës Vjeneze (Gaule) ish nepunës i zyrës,
ish pergjegjes i targambledhsve, ish-prefekt pretoriane në Gali
tek Naevia Galla, gruaja e shquar, nënë e fëmijëve
te tij, në vendin e quajtur Theopolis te cilit i ka
ndertua një rrugë praktike banorve duke i prerë të dy
anët e krahët e malit dhe i solli muret dhe dyert e saj, kjo punë
u bë në vendin e tij, ata donin të bëjnë këtë punë të
përbashkët për sigurinë e të gjithve me ndihmën e Klaud
Lepidusit, vëlla dhe shok i njeriut të lartpërmendur, ish
konsullor i krahinës në Gjermani te vjeter, mjeshtër i
vjetër (i zyres) i Arkivave, ish-llogaritesi i biznesit privat.
Kështu që zelli i tyre për të gjithë dhe për dëshminë
e tyre të njihet dhe tregohet publikishtë mundi i
tij." "Përkthimi (Jean Guyon)
« Claudius Postumus Dardanus, homme illustre et revêtu de la dignité de patrice, ancien consulaire de la province de Viennoise, ancien maître au bureau des requêtes, ancien questeur, ancien préfet du prétoire des Gaules et Naevia Galla, clarissime et illustre femme, la mère de ses enfants, au lieu dit Théopolis, ont fourni un chemin viable en faisant tailler des deux côtés les flancs de la montagne et lui ont procuré murs et portes; ce travail accompli sur leur propre terre, ils ont voulu rendre commun pour la sureté de tous, avec l'aide de Claudius Lepidus, frère et compagnon de l'homme susnommé, ancien consulaire de (la province de) Germanie première, ancien maître (du bureau) des Archives, ancien comte des affaires privées. Afin que leur zèle à l'égard du salut de tous et le témoignage de la reconnaissa nce publique puissent être montrés. » Traduction (Jean Guyon)
"Klaudi Postumus Dardanus, njeriu
i shquar dhe i investuar me dinjitetin e aristokratit, një
ish-konsullor i provincës Vjeneze (Gaule) ish nepunës i zyrës,
ish pergjegjes i targambledhsve, ish-prefekt pretoriane në Gali tek
Naevia Galla, gruaja e shquar, nënë e fëmijëve te tij, në
vendin e quajtur Theopolis te cilit i ka ndertua një rrugë
praktike banorve duke i prerë të dy anët e krahët e malit dhe i
solli muret dhe dyert e saj, kjo punë u bë në vendin e tij, ata
donin të bëjnë këtë punë të përbashkët për sigurinë e të
gjithve me ndihmën e Klaud Lepidusit, vëlla dhe shok i njeriut të
lartpërmendur, ish konsullor i krahinës në Gjermani te vjeter,
mjeshtër i vjetër (i zyres) i Arkivave, ish-llogaritesi i biznesit
privat. Kështu që zelli i tyre për të gjithë dhe për dëshminë
e tyre të njihet dhe tregohet publikishtë mundi i tij."
=RRUGËTIMI I POPUJVE TE HËNËS= -II=
13 août 2012, 00:08
Nga djepi djepi i Atlantides,
Dardan Leka 2013

Një sqarim i vogël
lexues te dashtun !
Ju lutemi që në asnjë mënyrë
mos ti ngatrrojmi gjuhët sllave me etnin skite ku popujt sllavë
serbët e bullgarët huazuan gjuhën skite por më etni ata ishin të
gjithë të perziër më popuj te ndryshem atje siper
Danubit para se te vendseshin në gadishullin
Ilirik nê shek. VII-të pas krishti. Faleminderit për
mirëkuptimin !
Pushtuesit Egjiptian në Kaukaz
sundonin dhunshëm ndaj popullsisë autokone të këtyre vendeve. Të
gjithë këta popuj që iu dhanë emra të ndryshëm më vonë
historianët e antikitetit sot i njohim në gjuhë të ndryshme si
Eritreanët, Edomitët, Himiaritët e Fenikasit që të gjithë këta
popuj janë, për historianët grekë, Atlantët (ata-lan),
Etiopianët, Kurretët dhe Pellazgët e parë. Ndërsa në poemat
Hinduiste njihën më emrat Devasët, Ditiasët, Danavasët, Asurasët
kurse në legjendat arabe e perse ishin të njohur më emrin Divët,
Gjinët, Afritët, e në librat e zoroastrave (yjet e mëngjesit=nga
skitja) njihëshin më emrin Darvansët, Drukhët, Haenaët kurse në
poemat greke njihen si Titanët, Lestrigonët, (kuk-l-op) dhe në
mitologjinë e popujve të veriut njihëshin si Jotunët apo
Duvergari. Gjithkund arianizmi iu ipte karakter të djallit dhe të
gjenive famëkeqe. Si duket, egjiptianët e kohës së Seozirisit
rreth 3315 vite para krishti në Kaukaz kishin themeluar një mbretni
të fuqishme në Azinë qëndrore, më qëndër në Bab-el-on, babai
i diellit, si On, që quhej dielli tek egjiptasit e vjetër.
Sipas pikës së rëndësishme
strategjike Babiloni mbetët për lindjen e Azisë dinastija kryesore
ku sipas idiomes kaldeane kështu mori emrin vendi Uri dhe venerohej
me simbolin e Horusit, ku sipas të birit të Ozirisit dhe
mbretneshes Izis. i tërë regjioni filloj të zhvillohet shpejtë
duke njohur prosperitet të madh si dhe shtim të popullësisë.
Nga ishulli i Krimës apo Meotida, ku
bënte dimër i ftohët, një koloni e parë u vendos në Ur-i, në
krye me prijsin e tyre Xhemshitin, apo sunduesin e Hamit, që kjo
koloni përbënte trungun e popujve Iranianë, Kaldean ose Helen që
formonin popullin e Hënës. Pas një kohe filloj lufta mes këtyre
dy racave që kishin pushtuar qytetinUri, njëra që vinte nga veriu
i Kaukazit dhe tjetra që vinte nga jugu i ketij regjioni. Në këtë
periudh të ashpër lufte, arrijti në këtë regjion një sundimtar
i dalur nga familja e Jupiter -Amonit i cili e krijoj një lidhje të
re për ti mbajtur nën sundim popujt Etiopian e Atlantë të
Kaukazit që kishin shpetuar nga permbytja, epoka e quajtur
neshpetimi apo nefillimi?
Kjo fushat njihët më vonë permes
poteve, lufta e Titanve kundër Olimpianve ku sipas të dhënave të
udhëtarve të huaj, kjo kujtes ka mbetur ende edhe sot tek popujt e
Kaukazit. Mirëpo në këto kohhëra të lashta, derisa i tërë
regjioni ishte në luftë, një fenomen tjetër ndodhi në brigjet e
Detit (Pont-Euksum=Eushumë, pra nga Ponti deri në Eshumë nga hyrja
e Bosforit deri tek Euksumi qyteti tjetër perballë Bosforit, në
skajin tjetër në Gjeorgjinë aktuale, dhe për atë quhet
Pont-Euksum apo Deti i Zi.)..pra ndodhi një kataklizëm i tmerrshëm
mbi kolonit egjiptiane të Kaukazit dhe e zhduki qytetin e Atlantëve
dhe shkatrroi pjesen më të madhe të ishullit Meotidë. Ky vend aqë
i rëndësishëm i civilizimit të veriut të Azisë u fundos në
ujërat e Detit të Zi nga shperthimi i një vullkani nënujor, ku më
këtë rast, sipas dëshmive, niveli i detit u ngrit më së tri
metra, dhe në vendin e këtij ishullit u krijua një liqe që sot
quhet gjiri Tamanit.
Popujt që shpetuan këtij kataklizmi
gjeten strehim në malet e larta të Krimes dhe për rrethë maleve
të bardha, Ko kas, mirëpo ishte e pamundur që i gjithë njerëzimi
të ushqehej në male të larta, ishin te detyruar nga uria të
gjënin toka të reja. Aty në Kolshidë mbeten disa fise që iu
bashkangjitën perandorisë Kushite mirëpo pjesa më e madhe e
fiseve kaluan vargmalet e Kaukazit=Kakas=malet e bardha dhe u
vendosen në shpatin e maleve të Taurusit dhe Ararat, në këto
vende ku sundonin ende kolonit egjiptase. Fiset që ishin më të
perparuara nga bujqësija dhe xehtarija u ndalen në luginën Sinhar,
Aram- el- Naharajm, që njihet më vonë me emrin Mezopotamia dhe
shtrihen brigjeve të Tigrit dhe Eufratit ku ndertojnë qytete të
reja në mesin e kolonive egjiptase në Hor të cilët i strehuan
miqësishtë këta vllëzërit e veriut që shpetuan nga permbytja
dhe mes fiseve Kaldana apo Ana. Pra këta të fundit, Ana apo
Kaldanajt, u bashkuan në Armeninë qëndrore, rreth dy liqenjve,
Vanit që njihet sot me këtë emër por në realitet dikur quhej
Ana, apo Liqeni i Hënës, kurse tjerat fise u vendosën rreth
liqenit që ishte në lindje, Urmiah, ose Liqeni i Diellit,
urimi=dielli.
Perandoria kaldeane u formua pra mbi
bazat egjiptase të sabeanëve, mirëpo edhe kjo kolonia egjiptiane
mori shumë mësime nga kjo rrënjë e re e gjeniut kaukazianë,
sidomos magjin dhe haren, si e thotë Eusbe,* këto mrekulli u çpiken
nga këta popujt e rinjë të ardhur nga Kus apo Kushi i Kaukazit pas
permbytjes. Poashtu edhe Kaldeanët ndiqnin këto praktika me
studimin e yjeve, ku iu kushtonin atyre disa virtyte me influancë
sidomos mbi të vdekurit. Sipas Ciceronit,* kaldeanët e kaukazit
vëzhgonin tërë kohën e tyre të lirë shenjat qiellore, levizjet
e planeteve dhe formonin prej kohësh në Babilon doktrinen e shenjtë
për astronomi. Ata moren nga egjiptasit sistemin politikë e
administrativ dhe e ndajten perandorin në 36 konstellacione, që
pershtatej mbi 36 emertimet që dikur Seozirisi ua kishte themeluar,
gjatë udhtimit të tij në Hindi. Dymbdhjetë rrethe ndahen sipas
shenjave të zodiakut, 7 planete ndahen për fiset më të vogla, ata
që dominonin hierarkinë si dhe 30 yje këshilltarve, që
prezentonin gjyqin e fiseve.
Misioni i tyre ishte ky; që të
vëzhgonin gjithqka në mesin e njerzëve dhe të këtyre vasalve të
rinjë, kurse gjusma tjetër e gjyqtarëve kujdesej më vezhgimin e
qiellit.
Sipas yjeve emroheshin lajmetarët të
cilët i raportonin sundimtarit çdo 10 ditë lajmet e reja, kishin
për detyr të regjistronin rekrutimin e ushtrisë perandorike. Dhe
që nga kjo kohë nga Uri, njihen më vonë 12 shenjat e zodikut edhe
në Egjipt. Secili fis kishte si simbol një kafshë specifike që
perfaqsonte familjen e tij, ku këto shenja të shënuara mbi zodiak
që më vonë edhe grekët e vjetër imituan për ti shënuar mbi
harta konstelacionet duke u mbeshtetur nga këto shenjat kaldeane që
ishin dy amblemat kryesore që perfaqsonte kaldeanët dhe kushitët
që ishin Luani dhe Kau.
Luani shoqëronte Vishnun në Indi,
ndersa tek Persët figuronte Mitren, besohët që Mitra e sjelli
qerren e Reas në Greqi, të Opsit dhe Junonit. Kau kujdesej mbi
pallatin e Asurit ku brirët e tij sherbenin si kuron mbretnore
sundimtarve të tyre.
Tek iranianët Luani është figurina
që perfaqson ngadhnjimin kurse mbi Kushitet e kaukazit ishte kau.
Pra deri vonë këto dy raca ishin në kundershtim më njëra
tjetren, apo si të themi, dy figura që simbolizonin kaun dhe
luanin.
Gjiganti Orion apo Hor-Ion, eponimi i
racës Ioniane, e ngrit çekanin lartë për të rrafur Kaun i cili
hidhet kundër heroit. Herodoti thotë se në kaukaz jetonin popuj të
shumët, të cilët merrnin gjethët e disa drunjëve për të
pikturuar mbi rrobat e tyre figura të shtazëve, këto shenja nuk
fshiheshin kurrë. Për këtë arsye te disa popuj, disa shtazë janë
të shenjta, me siguri se ato perfaqsonin dikur fiset e tyre para
permbytjes. Sirianët nuk e hanin peshkun sepse e kishin huazuar këtë
simbol nga nje fis egjiptianë më amblemen e Peshkut, pra edhe te
popuj tjerë këto ndalime kishin origjinen më herët, si si
shembull, ndalimi i ngrënjës së pëllumbit tek rusët, sepse tek
ta konsiderohej si i shenjtë, pa dyshim se më vonë e moren edhe
Asirianët që kishin simbol kumrin, që dikur moti kaldeanët e
kishin amblem të tyrën nga kasta e shënjtë e të diturve, sepse
kumria ishte si edukim i Semiramisëve dhe se falltoret egjiptiane
sipas Herodotit, themeluan një orakul në Dodona, që e quanin
Pelejaj, ose Kumrijat. Ndalimi për të ngrënë derrin për
hebrejet, nuk ka asnjë kuptim higjenik siç mendohet, por vjenë
thjeshtë për arsyje se derri që figuron mbi zodiak ishte atributi
i tyre atje në ishullin para permbytjes, i kushitëve të kaukazit
që quhej ap-hor-kus, ose sus, në latinishtë kurse greqishtë quhej
ber, aper e hog në gjuhën skitike, poashtu edhe popujt e races
gjermanike nuk e hajnë mishin e kalit. Raca e bardh me lëkur të
bardh që prej kohërave të lashta jetonte në Azinë qendrore
(kaspik-kaukaz ) derisa u zvoglua më perzierje me racat tjera.
Alianca e popujve gjermanik ishte e
kerkuar së tepermi nga bukuria e tyre në ato kohëra sidomos nga
Etiopianët e kaukazit dhe kaldeanët, ku më vonë admirohen dhe
inspirohen përmes staujave mbi mermer edhe grekët e vjetër.
Gjeneza në librin e shenjtë e njehë këtë levizje të popujve nga
lashtësija se, nga veriu, pas permbysjes gati se të gjithë këta
popuj të bardh u shperngulen kah jugu.
Abrahami dihet se lëshoj Kalden dhe u
vëndos në Kanan, vetëm kaq e thotë libri i shenjtë, por nuk na
spjegon më tej se, këta popuj erdhen nga Permbytja e Meotidës ku
me vete këta popuj sollen edhe trashigimsinë e Atlantëve. Diodori
na e spjegon më së miri në një paragraf të tij; "Belus, i
biri i Jupiterit e i Libisë, e dergoj një koloni në Babilon, buzë
Eufratit, i mësoj priftërijtë e tij sipas modelit egjiptian dhe se
ky popull ishte i privilegjuar nga sundimtari, pra të liruar nga
tatimet, Babilonasit i quanin Kaldeanë". Si e shohim më vonë
gjatë historisë, këta prifterijë të ardhur nga kaukazi u dhanë
pas studimit të yjeve, astrologjisë dhe shkences, ku nga Babiloni,
prijsi Danau vëndosët në gadishullin e Egjeut dhe themelon Argun,
njërin ndër qytetet e para në Greqi. Tjerë prijsa dolen nga i
njejti vend dhe barten me vete popujt e Kolshides dhe të Pontiti,
apo Putit, në Thrakinë e sotme turke, të tjerë prijsa i sollen
hebrejet drejtë Arabisë e Sirisë, ku të gjithë këta popuj
praktikonin synetinë tek fëmijt e tyre. Mund të themi se edhe
Atenasit ishin koloni e Sajve egjiptas, që provohet edhe sipas
sistemit të tyre politikë dhe kishin prijës Sekropsin dhe Erekten
por edhe mbretër tjerë me origjinë egjiptiane që perbetoheshin
për emrin e Isisi-t deri vonë.
Sipas kësaj dëshmohet pra se, Bel apo
ab-eli, Abeli biblik, i races së bardh, ishte për këta popuj babai
i shenjtë, babi-on-i, babiloni, babai i diellit i biri i Jupiterit
dhe Neptunit, ku edhe Platoni e quan si sundimtarin e Atlantides, e
nga ana tjetër edhe Libia e kaukazit, edhe sot emrohet lumi Luba në
Kaukaz, nga rrjedh emri Libia, perfaqsonte këtë rac të ishujve të
Meotidës, që gjithsejt ishin 7, ku edhe Atlantida bënte pjes në
mesin e ishujve që shtriheshin perballë Krimes së sotme në
Ukrainë, buzë liqenit të sotëm Kuban. Libia, siaps Suidas*,
shtrihej në veri të Kolshides, ku sipas kësaj deshmije, Belusi,
ndoshta prijsi i tyre i bardh i percjelli kaldeanët gjegjësisht të
shpetuarit që ishin të dalur nga Atlantët dhe i shpuri në Babilon
dhe duke e ndjekur këtë traditë, edhe Helenët e Danausit, si dhe
Hebrejet e populli i Put-it apo Pontit të Kolshides, të gjithë
këto fise vinin nga i njejti vendë, Meotida e Krimes.
Më këtë deshmi, vertetohet se duke i
permendur popujt e lashtë të njohur nga antikiteti grekë, kjo
perandoria kaldeane formonte një konfederat apo një lloj Arke të
Aliances, aleanc prej fiseve të shumta nga e njëjta origjinë që
sunduan tre katër shekuj më tej pas permbytjes së Atlantidës.

Në Azinë qendrore perseri qfaqet një
stuhi. Etiopianët që ishin të mbyllur pertej maleve të kaukazit u
versulen mbi perandorinë kaldeane. Kjo forcë e madhe e përbërë
nga popuj e raca të ndryshme sulmuan në trekëndshin e famshëm
Indo-Skiti dhe e shpartalluan prandorinë e madhe kalde.
Popujt u shperndan në lindje e
perendim. Mirëpo populli më i fuqishëm i perandorisë kalde që
ishin Asurët, arrijtën t'iu perballonin këtyre sulmeve dhe më në
fund edhe ti ripushtonin vendet që posedonte perandoria kalde,
kështu që në krye me monarkin e tyre Ninusin, pushtuan edhe
Babelin, Erekun, Akadin etj...
Nga kjo pasiguri që mbretnonte në
këtë regjion, disa fise të konfederates që ishin këta; As, Arg,
Hak, El-ana, Hod, Eri apo Heber, vendosen që të gjithë së bashku
të shperngulen nga këto territore, në kerkim të tokave të reja
për një vend më të qetë. Edhe këtu e hasim tek Gjenza këtë
evenment të famshëm; shperndarja nga Babeli.
Pa dyshim se, raca kaukaziane ishte e
fuqishme, i ngjanë një druri të shtrirë, rrënjët i kishte dikur
në Meotidë dhe trungu i zgjatej më tej deri në kaukaz ku më tej
hapte degët tjera deri në Armeni e Mezopotami, ku kjo deg ndahet
pastaj në tri sytha kryesor;
1° Rremi Iranianë, Bktrianë, Hindu.
2° Rremi Sirianë, Hebre, Arab, Berber
dhe Etiopianë.
3° Rremi Helenikë, Latino-Iberikë,
Keltikë ose Kimerianë.
Ekspansionet e këtyre tre rremave mbi
siperfaqen e hemisferes antike dobësohet duke vijuar gradualishtë
deri sa humbë fare në racat tjera primitive apo autoktone të atyre
vendeve që i pershkuan edhe për disa shekuj më tej.
Rremi i lindjes do humbasi në Tibet e
Siam, në Birman, në Kinë, si dhe deri në gjirin e popullsisë
mongole, pasi që nxjerrin më vonë me perzierje Tartarët, Turqit,
Sllavët e popuj tjerë të Azisë së epërme.
Në drejtim të perendimit ky tip
perhapet në shumë llojshmëri të popujve gjermanik, sakson e
gotikë pasi që krijohet më vonë nën tipi i Galëve.
Në jug drejtë Afrikës këta popuj të
dalur nga Kaukazi humbin në mesin e popujve zezakë në fund të
Sudanit e në Abisini ku disa prej tyre pasi që u vëndosën në
Egjiptin e epërm dhe në brigjet e Mesdheut e deri në Atlasin
Marokanë, të gjithë këta popuj që ishin të dalur nga Kushët e
Kaukazit të perzier më banorët vendas që sot i njohim më emrat,
Brberët, Kabilët, Abisinianët, Nubianët dhe Morët tjerë, të
lloj lloj nuances, të gjithë këta vinin nga origjina e Azisë
qendrore.
Pra, bota e cila qfaqej në fillim të
periudhes historike, u tregua e mbuluar më këto mbijetesa të
trungut kaukazianë, apo i të shpetuarve nga ishujt e Meotidës së
Krimes së sotme.
Të ju kojtojmi njëherë vetëm dy
rreshta nga epopeja Homerike në Iliada, ku prore Etiopianët zëjnë
vend tek Homeri i cili na i prezenton si aleatët e fuqishëm të
Priamit që i shkuan në ndihmë rreth 10 000 luftëtar, që për
këtë deshmohet edhe nga shkrimet asiriane se etiopianët moren
pjesë në luftën e Trojës, mirëpo pêr cilêt etiopianë bëhët
fjalë ?
Largohet ideja se tek Homeri etiopianët
të ishin Abisinët e Etiopisë që shtrihet në brigjet e detit të
Kuq, në pjesen lindore të Afrikës, fqinjë të egjiptianëve, por,
pa dyshim se bëhët fjalë për këta etiopianët e vjetër që
banonin në pjesen veriore të maleve të Kaukazit, atje ku Kroni
perendia bênte gosti dhe mbrenda 12 ditëve më anije të tija do
arriinte për vizit edhe në Olimpin madheshtor. Si e shohim, në
këtë pjesen veriore të detit të zi shtrihej Etiopia dhe Libija e
parë, ku pastaj, këta popuj pas permbytjes u vëndosen në pjesn e
Afrikës, si e trregon edhe ngjyra e tyre që moren më vonê nga
perzierja e tyre me afrikanët vëndas, ata moren ngjyren e kuqe dhe
për këtë arssyje deti i kuq mori po te njejtin emër, sipas
njerzëve të kuq që banonin në këto vise. Mirëpo, mos të
harrojmi se kur Herodoti e vizitoj Kolshiden dhe Krimen, atje gjeti
në mesin e banorve edhe njerëz të zinjë, ishin Etiopianë apo
Abisianë të ardhur me siguri nga Afrika apo nga viset e largëta të
Nubisë Egjiptiane të cilët iu bashkangjiten ekspedites së
Seozirisit, faraonit egjiptianë i cili kishte nërmarrur këtë
fushat për ti pushtuar viset e largëta deri në Indi, dy mij vite
para Aleksandrit të Madh !
Sipas deshmisë nga Diodori, Osirisi
lindi në qytetin Nisa në Egjiptë, buzë Nilit, nga edhe vjen emri
i tij, DioNisos, Perendia nga Nisa, që më vonë njihet edhe më
emrin Bakus por që është i njëjti person, Seozirisi i famshëm i
cili martohet më Izis-in dhe nga kjo martes lindin tre djem, Anubis,
Pan dhe Makedo. Drejtë ekspedites së tij në Indi, Sezorisi u nis
më një ushtri të madhe prej 600 000 njerëzve, kur arrijti në
Indi, atje themeloi për nder të qytetit tê tij të lindjes një
qytet ku i dha emrin Nisa, hinduset e moren si perendi dhe e
pervetsuan sikur të ishte perendia e vendit të tyre.
Pasi qëndroi një kohë në Indi,
Seozirisi vijoi ekspediten e tij edhe në pjesët tjera të Azisë të
banuara me shumë poppuj të ndryshëm. Duke u kthyer në Egjiptë,
pas 9 vitesh sa zgjati udhëtimi i tij, Seozirisi kalon ngushticen e
Bosforit, aty një mbret i këtij vendi të Trakes, kundershton
kalimin mbi tokat e tija dhe Seozirisi e vret mbretin dhe e emron
mikun e këtij mbretit që quhej Maron të sundoje së bashku më
djalin e tij Makedo, ku pastaj ky vend mori emrin Maqedonia. Pastaj
kaloi edhe tek Danubi, ku ngriti aty një shtyll perkujtimore per të
kujtuar ekspediten e tij nder këta popuj. Vizitoi edhe Atiken, ku
vêndasëve ua mësoi kultivimin e hardhisë dhe vërës, si dhe një
pije që quhej zitum, e ngjajshme më vërën por bëhej nga
tërrshëra.
Kështu prezentohej Seozirisi në
tekstet e vjetra egjiptiane, por vetëm se një dallim kishte tek
emri i personazhit. Dihet se egjiptasit e vjeter, perendin e tyre të
shenjtë e quanin Oziris, por në realitet ky ishte Bakusi egjiptian,
perndryshe Seozirisi, i cili poashtu edhe Bakusi kishte shkuar deri
në Indi, poashtu edhe ai si Seozirisi ishin ndalur nê Gadishullin
tonë, e mundi Penten, tek vendet e greqisë së lashtë, e mundi
edhe Likurgin dhe emëroi si mbret një vëndas që quhej Thârops
i cili e kishte shpetuar në një rast gjatë një udhëtimi natën,
që ndoshta edhe Thrakia mori emrin sipas këtij mbreti, njashtu si
edhe Maqedonia sipas të birit të Sezorisit Makedo ?
Poashtu edhe për Bakuzin thuhet se
ndertoi një tempull për nder të atit të tij Amon, më këtë rast
ai kishte bërë sakrifica dhe kishte ngritur një shtatore më kokë
dashi, sepse edhe i ati i Bakusit, Amoni mbante një helmet të
dekoruar me dy brirë të dashit të kthyër dhe e vente mbi kokë
kur nisej për luftë. Poashtu si Amoni edhe Bakusi kur u nis për
Indi ku ai mbante brirët e dashit të kthyer mbi helmet.
Si të mos na kujtohet në këtë rast
princi Makedon, Aleksandri i Madh më helmeten e tij të famëshme që
edhe ai si Bakusi shkeli token e Indisë 2000 vite më vonë ?
I vetmi autor ishte Eustate i cili e
kishte vrejtur se Bakusi ose Baksuzi pêr disa popuj tjerë, nuk
ishte i biri i Selemesë i cili luftonte kundër Hindusve as ai
Bakusi që Atenianët e adhuronin si të ishte biri i Jupiterit e i
Prosperinës por një tjetër Bakus që origjina e tij dukej e
panjohur sipas Eustate.
Të njëjten pytje e shton edhe
Arrieni, historiani dhe percjelles i ekspedites së Aleksandrit, kur
erdhi ky personazh i famshëm i quajtur Makedo që mbante një helmet
më brirë dashi, të ngjajshmen si kjo që mbante edhe Aleksandri i
Madh dhe kur arrijti në Afganistan, aty afër Kabullit, saktësishtë
në qytetin Nisa, qytet i themeluar dy mij vite para ardhjes së
Aleksandrit dhe për habinë e të gjithëve, banorët e këtij
qyteti ia dorzuan qelsat e kêshtjellës Aleksandrit, se ata e moren
për perendin e tyre të lashtë, Bakusin dhe mendonin se ky Makedoni
i ri ishte i biri i Bakusit të dikurshëm ?
Mirëpo ne sot mund t'ia kthejmi këtë
pergjigjie Arrienit të urtë, se jo vetëm se pas Bakusit fshihej
Ozirisi por edhe një personalitet tjetër më emrin Seoziris,
faraoni egjiptin që pershkoi këto vende dhe i vetmi që i mundi
hidusët, mirëpo egjiptasit e fshihnin këtë emër, pasi që ky
kishte hyr në rangun e hyjnive të tyre të shenta dhe nuk duhej të
konsiderohej më si mbret por perendi më emrin Oziris.
Nuk ishte koti shkuarja e Aleksandrit
në Egjiptë dhe hyrja e tij në tempullin e Amonit, tempullin e
babait të Ozirisit, Bakusit egjiptian, ku i dihet, më këshillat e
Olimbis, ai duhej të paisej më këtë helmeten dhe brirete dashit,
ishte çelsi apo fjalkalimi për të hyr edhe ai në boten hinduiste
si perendi ku edhe atje ndoshta e priste një detyr tjetër...
Pra, si dëshmi i një ekzistences së
këtij qytetrimi para europianë e para egjiptianë, edhe sot mund të
shihen ndertimet gjigante të Atlantëve të lashtë në siujdhesen e
Krimes në vendin e quajtur Kersh=si kërrshi, e lartë 30 metra, e
nderuar prej gurve kolosal, që vetem ata mjeshtër dinin ti
ndërtonin më vegla të tyre të panjohura. Vetëm një qytetrim i
tillë ka patur mundësi të ndertoje edhe muret kolosale në
gadishullin Ilirikë, në Daoroson, Medun e ndoshta edhe Lezhen, por
kurrësesi këta nuk ishin pellazgët si mendojmi ne por ishte ky
qytetrmi i Atlantëve më qendër në Krime. Kjo mund të spjegohët
vetëm më arsyjen se të shpetuarit pas kësaj permbytjes ndertuan
më vonë mure të tilla në naltësi mbidetare prej 600 metra, dhe
kur i shohim këto punime, janê tepêr të ngjajshme më ato muret e
gjetura në Ukrainë, prandaj, nuk perjashtohet edhe kjo lidhje e
gjithë këtyre terrtoreve nga Heregovinna Vinça e deri në Kaukaz
kudo gjejmi gjurmê të njejtit qytetrim. Prandaj, përpos
ngjajshmërisë së gjuhës, kemi edhe këto dëshmi të ndertimeve.
T'ju permendim vetëm dy fjalë të ngjashme më shqipen; Në kohën
e Aleksandrit, kur kaloi përmes këtyre vendeve të Transkaukazit,
për habi ushtria e tij nuk hasi asnjë rezistencë, të gjithë
banoret ishin fshehur në vendëbanimet perdhese që quheshin kulla
pra ishin gropa te hapura në shpatije të maleve dhe nga aty
vëzhgonin armikun, prandaj edhe sot quhen disa toponime të tilla që
mbajn këtë emër, Kullashi...pra ishin gropa nga kullonte uji dhe
sherbenin për strehim.
Nuk mund të thëmi se gjuha shqipe sot
nuk ka fjalë të huazuara nga pellazgët, pa dyshim se ka fjalë
skito-pellazge apo kalde e kushite të ardhura nga lindja përmes
sumerve të Mezopotamisë që i percolen deri tek ne këta pellazgët
apo Bellaskët e bardh nga Babilonia në peloponez, mirëpo kjo nuk
do thotë se edhe ne jemi të ardhur me origjinë nga këta pellazgët
e shpëtuar nga permbytja e Atlantidës, si e thotë edhe Naim
Frashëri, për shkakë tê shtimit të tyre si mizêria, si mizat, u
detyruan pellazgët nga Azia tê kalojnë detin më Anije dhe u
vëndosën në trojet tona, ku gjetën strehim nga vëndasit, Molopët
e Epirit, u asimiluan në mesin e e popullit autokton, se perndryshe
duhej te pranohej teza se ne erdhem nga Babilonia kështu qê edhe ne
si grekët do ishim të ardhur e jo autokton, por, e vetmia dëshmi
që ne jemi autokton është kjo, përmes Antropologjisë, dëshmohet
se shqiptarët janë popull autokton dhe europianë i races Dinarike
dhe jo i ardhur nga lindja, edhepse kjo pakicë e këtyre pellazgëve
që kaloi nga Arkadia pastaj në Thesali dhe nga aty kaloi në
Thesproti të Epërme që quhej Epiri dikur në vendet per rreth
liqenit të Ohrit, dhe Doodna e vertetë duhej të ishte aty afër
Dibres e jo në Epirin e sotem. Këta pellazgë që erdhen në viset
tona shumica e tyre iken në Italië, edhepse qëndruan tek ne një
kohë të shkurtër, 150 vite, ka mundësi të kenë mësuar ndonjë
fjalë shqipe nga banoret vendas autoktonë por edhe ne kemi huazuar
nga ata fjalë skite prej kësaj diaspore.
Sidoqoftë, edhe pa prezencen pellazge
në viset tona, në jemi populli më i vjetër i Europës ku ndoshta
edhe këta banorët e Atlantides në Krime e kanë periardhjen nga
këto viset e lëshuara si i shohim germadhat në Daoroson dhe Vinça
dhe këtu do ishte një mbështetje e vetme pozitive për ne, se, kur
i shohim ato punime mbi gur si dhe veshjet e këtyre banorve me tirqi
identik me veshjet tona të sotme kombtare, pastaj ngjajshmërin
përmes gjuhës, do ishte e pa mundur që të mbesim gjithëmonë në
të njëjten pozit; « edhe ata i moren nga ne këto veshje
»...mirëpo ka diçka që nuk qendron këtu, sepse, tirqit janë të
një stili tepër të persosur, nëse i vrejmi ato shenjat e zeza
topa topa si tigri, dhe se në realitet, tigri i bardh jeton vetëm
në stepat e largëta të Kazakstanit e Uzbekistanit, nga ku mendohët
se edhe zhguni është i ardhur nga banorët e lashtë të altajve,
të cilët shpikën zhgunin.
E njëjta gjë është edhe pêr
popullin Ujëgur në Kinë ku edhe ata sot lavdërohën se gjithqka e
tyre është autentike, si muzika pêrshembull, ku defit i thonë
edhe ata si ne =def= mandej edhe stili muzikor i tyre më të cilin
mburren ata më një vegel muzikore si çiftelia por më tre tela dhe
kur këndojnë, këtë melodi e quajnë =makam= ndërsa tek ne edhe
sot quhet =nakam=, pastaj edhe mënyra e tyre se si ia arrijten të
çpikin një sistem për ujitjen e arave e kopshtieve të tyre duke
hapur galeri apo kanale në vendet gurore për të sjellur ujin deri
ne kopshtin e tyre, edhe kjo është e habitshme, apo thjeshtë edhe
një dëshmi pra se, dikur, të gjithë këta poppuj kishin si djep
qytetrimin nga Meotida apo Atlantida e Krimes ?


Në një spjegim tjetër kemi
ilustruar permes disa provave tjera se ky shkrim
mund te lexohet kështu;
JAPIA III që do thotë=shtëpija
nr.3 =
Nëse e lexojmi ndryshe
këtë shkrim të lashtë, nëse e konsiderojmi se
kemi të bëjmi më gerrmen "M" atëherë lexojmi;
=JAMA III= që do thotë
vendbanimi nr. 3 në këtë rast dëshmohët se
pellazgët flisnin gjuhën skite, ku dëshmohët
edhe mbi tabletat e Linear B se këto tableta
janë të shkruara në gjuhën skite.
Këto dëshmi ndoshta do ju
habisin apo tmerrojnë por te gjitha gjurmet
deri me tani nga specialistê tê ndryshêm kanë
konstatuarse dikur ne Egje dhe tërë gadishullin
shkruhej nê këto dy gjuhë por kjo nuk do thotê se
kêta shkito -pellazgët ishin autktonê, por te ardhur nga
Azia e largët kurse Dorianet jane i
vetmi popull autoktonei races Dinarike si jemi edhe ne
shqiptarët, pra autoktonia jonë
eshte e paluhatshme por jo
permes pellazgeve siç u deshmua më
sipër, janë dega e njê populli te
ardhur qê quheshin Skitë=shkit me q'ka perputhet
ndoshta edhe nga fjalori i gjuhës së vjetër
shqipe kur serbët i quanin=shki ?






Pse duhet te guxojmi
të shprehemi kështu ?
Arsyeja është e
thjeshtë; ne jetojmi sot në epokën e
informatikës dhe burimet si dhe argumentet perhapen
shpejtë që ndihmojnë në mbeshtetjen e tezes rreth një
studimi shkëncorë dhe është e pa mujtur
sot të fshifet apo te mbahet e fshehur një e
vertetë ku më një klik miu sot, të
gjitha zbulohen !
Prandaj, ne duhet ta mbrojmi
tezen e Akademisë=jemi autoktonë me prejardhje ILIRE
dhe krenohemi qe sot jemi shqiptar pasardhes te tyre !
pergatit Dardan Leka ne mbeshtetje te M.Janis. Johanes "Etngjeniu kaukaziane" pr Rilindjen ilire shqiptare 2012


A ishin pellazgët më të vjetër se Hëna ?
29 décembre 2011, 20:56

Nga erdhen Pellazgët ?
Pelazgusi e mori me vete në
Haemonië edhe Pellazgë tjerë qe e kishin percjellur qe nga
Argolida, dhe atje në Argolid më nuk kishte mbetur asnjê prej tyre
vetem barbaret e hershem vndas qe kishin jetuar aty edhe më parë,
të pakët ishin pellazgë qe kishin mbetur aty ne mesin e vendasëve,
kishin ndertua shtepi dhe me ne fund shkrihen me banoet e tjerë me
shumicë barbare.
Nuk dyshohet pra qe nuk kishin
mbetur në Arkadië edhe një pjesë e vogël e Pellazgëve, sepse
edhe herodoti e citon ne një vend se Arkadiano-Pellazgët themelojnë
kolonit e tyre në Ioniene, ne brigjet lindore te detit Egje* ne
Ionine e famshme te Homerit. Pra një kolonie autoktone Arkadiane me
një pakicë aleatesh pellazgësh. Më këtë citim nga Herodoti
deshmohët se të gjithë Arkadianët nuk ishin me origjnë pelllzge
por vetm një pakicë prej tyre.
Ndersa Likaoni, i biri i
Pelazgosit mbeti dhe sundoi mbi barbaret ne Arkadië, poashtu edhe i
biri i tij Niktimusi.
Sundimi i Niktimusit nuk zgjati
shumë ai mbijetoi një revolucion që ndrroi pamjen e vendit.
Avanturier të tjerë, të ardhur nga Argolida e pushtuan Arkadinë
krejtë lehte njashtu si e kishte marrur ne dor edhe pelazgusi 70
vite më parë. Keta pushtues nga Argolida kishin për udheheqës
Arkasin, qe ishte i biri i Orkomenusit, si e thotë Duris në librin
e tij historia e Maqedonisë, se ky Arkasi nuk ishte as i biri i
Zeusit e as nipi i Likaonit nga e bija e tij Kalfisto, pra ky Arkasi
ishte ai që i dha emrin banorëve te Arkadisë dhe të gjithë
Arkadienëve, i cili ishet nisur si avanturier nga Argolida deh pas
një lufte barbaret apo vendasit e Arkadisë e humbin luftën dhe u
vunë nën sundimin e pushtuesve te ardhur nga Argolida ne krye me
Arkasin deh per deshmi, Aristoti permend në republikene Tegeatëve
këtë ngjarje. Pa ky pushtim ndodhi rreth vitit 1834 para Krishti.
Pa dyshim së bëhet fjalë për
antikitetin e hershëm, behet fjalë pra për kohen 222 vite para se
të vinte Danaii në Argos, 264 vite para sundimit te Sekropit në
Atikë, dhe 285 vite para se te vinte kadmosi në Beotië.
Mirëpo a mund ta quajmi këtë
periudh aqë të lashtë sipas ideve aqë kok-trasha e feminore sipas
epitetit nga Prosélenes, se gjoja keto ngjarje qe i permendem më
siper kanë ndodhur "...pasi që është dukur Hëna"
Ky term i shtrembruar për
pellazgët që thuhej se "ishin aty para hënes" iu ka ka
dhënë rast një numri tê madh të përrallave nga të autoret e
vjeter e mbi të gjitha preku edhe autoret modern, qe ketu duhet ti
themi dy fjalë;
Fjala është këtu për migracionet
e popujve te Hënës ku sipas citimit nga Heziodi mbi lashtësinë e
pellazgve më në fund zgjidhet !
Pra, Heziodi si dhe Lucieni, nuk
flasin në këtë rast për Hënën, satelitin e Tokës por për
"konfederaten e popujve të hënës që ishin edhe Helenët, apo
Hallebana=Albanët nga kaukazi, të quajtur kështu nga hebrejt, dhe
aty kur bëhët fjalë për pellazgët e helenët si dhe lashtësin e
tyre, Heziodi thotë se; "..Pellazgët (Arkadianët) ishin aty
para Hënës" por në realitet, këtu Heziodi ka dashur të
thoshtetë se, Pellazgët kishin ardhur në Arkadi 300 vite para
popujve të Hënës ! Pra, nga ky burim i më sipërm dëshmohët se,
ne populli shqiptar nuk kemi kurrfarë lidhje më emrin Albania në
Kaukaz dhe se e dyta ne jemi në këto troje edhe para ardhjes së
Pellazgëve e helenëve= hallebana=alebana apo popujt e Hënës !
Në mesin e këtyre autorve të
fundit, te kohës së tanishme, janë gjetur disa të cilët harrojnë
se Azia ishte djepi i botës së qytetrimit, aty ku me dorën e tij
Perendia e kishte formuar njeriun e parë, ku pastaj nga aty njerzit
ishin shtuar, pastaj ishin lidhur pas lloj lloj krimi deri sa vjenë
deri tek pasioni i fundit i Perendisë dhe një ditë ua kthenë
shpinen njerzëve, e mbulon tërë tokën më të gjithë banorët e
tij, shpëton vetëm familja e Noês i cili e popullson perseri
tokën, mirëpo këta filozof harrojnë se këto te verteta se, duke
u munduar t'iu japin ngjajshmërin me mburrjet të marra të
Arkadianve duke pretenduar se jo vetem se ishin populli më i vjetër
i tokes por edeh me tej, duke pretenduar se këta ishin më të
vjetër, para se te egzistonte Hëna !(spjegimin ekesaj
enigmes e keni më lartë
Pra, në këtë shekullin
që krenohemi më shkelqësinë e tij "lumiérë" apo
=SHEKULLI I DRITES=drita ku në gjirin e kësaj "kompanies së
dritës së dijetarve" është riprodhuar ky fenomen i çuditshëm
i këtij hymni "....
Ishte një opinion në
pergjithsi i marrur nga një Arkadien siç ishte zoti Dionis nëper
mes të "Kalimit të Esejt të tij mbi Kometat, ku në faqen
184, pretendon se të parët e tij kishin banuar Tokën, para se Toka
e kishte satelitin e saj Hënën...
"Ky opinion për
Arkadienet pellazgë është perhapur përmes Lucien"
Këto ndjenja janë të pa
imagjinueshme nga ky filozofi i famshëm që ka guxuar ti pershkruaj
me këtë titull pellazgët !
Më mirë do t'ishte për te
t'ua leje këtë rrëfim autorve të mjerë që fabrikojnë shigjeta
më ç'fardo druri për ti dobësuar provat e besueshme, e mbi të
gjtha, nuk është dashur ta injoroje rregullin e Astrologjisë, që
ështê nder Veprat e Lucianit, por që nuk është e ketij autori,
mirêpo enjë shkruesi të dobët, se nese këta Arkadieno -Pellazgët
e quajnë vetën më të vjetër se sa Hëna duhet të ishte nga
injoranca e tyre dhe krye naltësija e kanë thënë këtë
marrëzi..."
=Skitët, stergjyshërit e Pellazgëve=
4 mai 2012, 23:54
Si dhe kur erdhen Skitët,
stërgjyshërit e pellazgëve, në Ballkan ?

Populli i parë i greqisë së lashtë
njihet nga historia më emrin Pelazgë ku dhe Skitët e lashtë e
nderonin agrikulturen më emrin e Pelazgëve, ku kjo hyjneshë
perfaqsonte poashtu edhe ndertimtarinë, arkitekturen, si e kemi të
njohur se gjeniu Pelazgjikë ishte ndertimtaria.
Shumica e fjalëve gjermane më
origjinë Gotike gjëndën edhe në gjuhën shqipe ku kjo ngjajshmëri
spjegohët lehtë sepse Gotët rrjedhin nga Skitët.
Homeri në emërtimin e qyteteve të
Greqisë citon një numër të madh të emrave të ngjajshëm më ato
te Skitisë së vjetër që në kohën e Herodotit më nuk iu gjendet
asnjë gjurmë. Shperndarjen e Pellazgëve cituar nga Herodoti e
gjejmi edhe në gjeografinë primitive te Kaukazit.
Shumë kohë para luftës së Trojës
kishte Shqipëtar në Eube, pasi që Homeri i permendë nê Iliad mê
emrine Albanidve, ku poashtu edhe këta Akejët rridhnin me siguri
nga Askeji i Kaukazit. Helenët, sipas Lucienit dhe autorve tjerë,
ishin Skitë. Titanét ku sipas mitologjisê antike ishin mê
origjinê nga Kaukazi ku Orfeu iu jep Titanëve kualifikimin si
stergjyshrit e Grekëve. Heleni që njihet si babai i helenizmit
ishte i biri i Deukalionit i cili ishte Skitë sipas traditave te
lashta greke e vendosin këtë origjinë nga Kaukazi siç njihet
permes Prometeut te lidhur në shkrepat e ktyre maleve te larta nga i
cili rridhte Deukalioni, i pari i helenëve.
Platoni thotë se Pelazgët ishin më
të vjtër se sa perenditë e Grekëve dhe se ritet grke te gjitha
ishin te huazuara nga Skitët.
Pinda është emri më i vjetër ku
banonin Pellazgët dhe se ky emër e gjënë rrjedhen në
etimologjinë e sanskrishtës Pindhia ose Vindia. Poashtu edhe emri
Parbas vjenë nga Paranisha dhe se mali Kintos në Delos vjenë
gjithashtu naga Kunta, kodra e shenjtë.
Pra, pasi qe u kthjellua origjina e
përbashkët e Skitëve dhe e Grekëve sipas traditave te lashta,
sipas dëshmive historike, ngjajshmërisë gjuhësore sipas
perafersive të zakoneve dhe ngjajshmêrisë fizike, mund të
spjegohët pse shumica emrave tê Greqisë së lashtë kanë një
kuptim vetëm përmes gjuhës së sotme shqipe dhe arsyeja qê gjejmi
sot fjalë të vjetra greke te kompozuara më elemente shqipe.
Vëndosja e Skitëve në Azinë
e Vogël 2000 vite para krishti ?
Derisa Skitët e perendimit i barten
kolonit e tyre deri nê Greqi, ata të pjeses qendrore vijuan të
zbresin drejtë Azisë se Vogël ku e pushtuan Kapadokinë,
Bithininë, Frigjinê dhe Trojadën, ku më parë banohej më koloni
siriane dhe i priten si anëtarë të familjes.
Historia e vjetër dhe traditat na
mësojnë se Kapadokia ishte e banuar fillimishtë më fëmijët e
Togormës.
Denisi gjeografi i njohur na mëson se
Kapadokia ishte një vendëbanim i Skitëve kurse Porfirogjeneti i
jep emrin Kaldia territoreve te Trebizonës që i perkisnin ketij
populli.
Kurse Herodoti i vëndos në këto
vende Sirët, që gjeografë tê tjerë i quajnë Asirët ose
Saspirët, ku i njëjti popull emrohet më vonë por me emrin Kazari
një popull në mesin e turqëve.
Gjeografët e vjetër te antikitetit e
permendin qytetin Komana në Kapadokië, poashtu kishte, sipas
Plinit, edhe në Kaukaz një qytet më emerin Komani.
Korali i Kapadosëve i permendur nga
Arrieni, kishte poashtu origjinë Skite.
Bithinianët, sipas Ksenofonit ishin
Trakë, do thotë më origjinë Skite, ku Straboni i permend nder ta
Trokmi dhe Brigjët ku poashtu edhe Etieni i Bizantit iu jepë emrin
Brukaj këtij populli ku e gjejmi po te njejtin emër ne gjeografinê
e Kaukazit, Burki, ku periardhja e tyre vjenê nga Birkaj ose Birshi
i Mesopotamisë.
Frigjët, ku sipas Herodotit rrjedhin
nga Brigjët që pasi kaluan nga Azia nê Europë kthehen perseri dhe
vendosen në Azi, shumë kohë para ekspedicionit te
Argonautëve.Straboni thotê se Frigjët ishin Skitë si Bithinianët,
te ardhur nga malet e Rifes. Tek ky popull gjëjmi Tabeni dhe
Aksiasi, si në Kaukaz një regjion te quajtur Sharks si ne Persidë
dhe Mikdanët si në Babilonië.
Trojada sipas historianëve grek ishte
një koloni Trake te ardhur aty në krye me Dardanosin qe më vonë
ky vende e mori emrin Troja siaps mbretit Tros, sternipit te tij, qe
sundoi ne një kohë qe nuk mbahet mendë, mirëpo kjo origjinë
spjegohet lehtë në Traki ku ishte një provinc më emrin Dardante.
Kurse emri Troas vjenê ndoshta nga Rhoa Daj i
Kaukazit, që gjëndet buz lumit Rhoas e disa autorë e qujnë më
emrin Rhoda. Kishte poashtu edhe në lindje të Tigrit një Rhoa Daj,
afër Dara Daj ku emri Dardante mund të këtë marrur
këtu rrenjë ?
Disa dijetarë ishin habitur kur
zbulojnë se emrat e Trojanëve si dhe emrat e vëndeve iu ngjanin
emrave grekë, ku nuk ekzistonte asnjë bazë se Troja ishte e
themeluar prej grekëve. Mirëpo kjo ngjajshmëri fare nuk na habit
kur mendojmi se grekët dhe trojanët ishin me periardhje të njëjtit
popull Skitë dhe sherbeheshin më te njëjtën idiom.
Pomponius Mela na fletë për Gargaris,
një qytet i trojanëve, rrënxë Ides, poashtu edhe Straboni e
vëndos në Kaukaz diku në veri një fis me emrin Gargarens. Afër
këtij fisi gjindej Naura, poashtu edhe në Trojadë gjendej një
qytet në veri te Ides më emrin Anaura.
Straboni i permendë edhe dy qyteza
tjera të Troadës, do thotë në Frigji më emrin Sudena dhe Sige,
që në kohën e Strabonit ishin kthyer në rrënoja por sipas Plinit
i gjëjmi dy qytete tjera edhe në Kaukaz te një fis me emrin
Sudeni dhe Sigej.
Në jug të Azisë së Vogël, Likia
dhe Silikia ishin vendbanime Skite dhe gjeografia e këtyre
provincave nga autorë te ndryshem si Straboni, Ptolemeu si dhe
shenimet tjera greke na mësojnë se, perputhen me traditat siç
e thotë Spencer se, të gjithë këta popuj ishin të një
origjine si Kaldeanët.
=Balé,= tête, en langue
éolique
=Bala,= Balli (1).
=Zïara, =
=Zjarri =feu, Tharmos (2).
=Zar=shqip/zjarri
(moderne)
=Pozar/pozhar/zhar=ziarr.sllave(d.l)
Gjuha Eoliane, sipas mendimeve te shumë
autorëve nuk ka dallim shumë nga gjuha Pellazge, te cilen e gjejmi
sot edhe tek shqiptarët.
Balé=kryet, ne gjuhën Eoliane
Bala=Balli=gjuhën shqipe
Ziarra=Zjarri ne gjuhën shqipe
Tharmos=në gjuhën Eoliane
Skiema=vendi i huaj shqip
Skenos=Eoliane
Emri Skipetar=luftëtarë në gjuhën
shqipe gjënë poashtu edhe tek gjuha Eoliane
Skifos=shpata, e luftetarëve
Perfundimi i gjuhës së sotme shqipe
ëshë idioma e vjetër e pellazgjishtës që flitej në Greqi në
kohërat heroike dhe që ka të njejtën origjinë nga Skitët, që
edhe këta rrjedhnin nga Kaldeanët e vjetër.
Phata= në gjuhën Beotiane,
Képhalè= koka
Zjarmi= Garm ne gjuhën persane
Tjerm= në gjuhën armeniane
Axénos,= i huaji
Skitos=skipetim,
Skeptima=vetima
Skepto=bie, rrezohëm greqishtë
John Pinketon =vijon===

Dardan
Leka Më në fund gjetem burimin e kësaj enigmes së rrjedhojes të këtij termi nga Hesiodi e autor tjerë rreth mbiquajtjes së
pellazgëve (arkadianve) se ishin më të vjetër se Hëna, që në realitet
Helenët quheshin edhe ndryshe, me disa popuj tjerë te ardhur
nga Kaukazi(armeni, azerbajxhanê) popujt kaldeanë qê ishin edhe
hiksosët e hebrejt, të gjithë këta quheshin "popuj të
Hênês, prandaj Hesiodi ka patur te drejtë sepse edhe pellazgêt
vijnê në Gadishull por 300 vite para ardhjes së kêtyre popujve të
Hënës. Nga hebrejet, popujt e hênês quheshin Hallebana që do
thotë " Hëna nëna e shênjë=Al-ab-ana=Albania, pra si e
vrejmi kêtu nga kjo ngatrresê që ështê bërê deri me tani ng
autor te ndryshëm, që nga Ptolemeu e tjarë, Albania e kaukazit
ështê vendi i orgjinês sê popujve te Hënês dhe i Helenëve,
perndryshe, Albania duhej te quhej vendi i popujve te arhur te cilet
quheshin njerzit e Hënës me te cilet shqiptaret autokton e te njê
races stjetër nuk kanê lidhje etnike fare me kaldet e Albanisê së
kaukazit por ky term iu kushtohet vetem grekêve.
Problemi i origjnës së gjuhës shqipe
24 décembre 2013, 05:52
rreth gjuhes shqipe 1
Gjuha shqipe bën pjesë në familjen e
gjuhëve indoevropiane, ku futen gjuhët indoiranike, greqishtja,
gjuhët romane, gjuhët sllave, gjuhët gjermane, etj. Ajo formon një
degë të veçantë në këtë familje gjuhësore dhe nuk ka ndonjë
lidhje prejardhjeje me asnjerën prej gjuhëve të sotme
indoevropiane. Karakteri indoevropian i shqipes, përkatësia e saj
në familjen gjehësore indoevropiane, u arrit të përcaktohej e të
vërtetohej që nga mesi i shekullit XIX, në sajë të studimeve të
gjuhësisë historike krahasuese.
Ishte sidomos merita e njerit prej themeluesve kryesorë të këtij drejtimi gjuhësor, dijetarit të njohur gjerman Franz Bopp, që vërtetoi me metoda shkencore përkatësinë e gjuhës shqipe në familjen gjuhësore indoevropiane. F Bopp i kushtoi këtij problemi një vepër të veçantë me titull “Ueber das Albanesische in scinen verwandtschaftlichen Bezichungen”, botuar në vitin 1854.
Në ndarjen e gjuhëve indoevropiane në dy grupe: në gjuhë lindore ose satem dhe në gjujë perëndimore ose kontum, shqipja shkon me gjuhët lindore (satem), bashkë me gjuhët indoiranike, gjuhët balto-sllave dhe armenishten.
Origjina
Problemi i origjnës së gjuhës shqipe është një nga problemet shumë të debatuara të shkencës gjuhësore. Ajo e ka burimin, pa dyshim, prej njerës nga gjuhët e lashta të Gadishullit të Ballkanit, ilirishtes ose trakishtes. Në literaturën gjuhësore qarkullojnë dy teza themelore për origjinën e shqipes: teza e origjinës ilire dhe teza e origjinës traka. Teza ilire ka gjetur mbështetje më të gjerë historike dhe ghuhësore. Ajo është formuar që në shekullin XVIII në rrethet e historianëve.
Përpjekjen e parë shkencore për të shpjeguar origjinën e shqiptarëve dhe të gjuhës së tyre, e bëri historiani suedez Hans Erich Thunmann në veprën e tij “Undersuchunger liber di Geschichte der Östlichen europäischen Völker” Leipzig 1774. Ai, duke u mbështetur në burime historike latine e bizantine dhe në të dhëna gjuhësore e onomastike, arriti në përfundimin se shqiptarët janë vazhduesit autoktonë të popullsisë së lashtë ilire, e cila nuk u romanizua siç ndodhi me popullsinë trako-dake, paraardhëse të rumunëve.
Tezea e origjinës ilire te shqipertarëve është mbështetur nga albanolugu i mirënjohur australian Johannas Georges von Hahn në veprën e tij Albanesische Stidien,publikuar më 1854.
Që nga ajo kohë deri në ditët tona, një varg dijetarësh të shquar historianë, arkeologë e gjuhëtarë, kanë sjellë duke plotësuar njeri tjetrin, një sërë argumentesh historike dhe gjuhësore, që mbështesin tezën e origjinës dhe të shqiptarëve dhe të gjuhës së tyre. Disa nga keto argumente themelore, jane:
1. Shqiptarët banojnë sot në një pjesë të trojeve, ku në periudhën antike kanë banuar fise ilire; nga ana tjetër në burimet historike nuk njihet ndonjë emigrim i shqiptarëve nga vise të tjera për t’u vendosur në trojet e sotme.
2. Një pjesë e elementeve gjuhësore: emra sendesh, fisesh, emra njerëzish, glosa, etj., që janë njohur si ilire, gjejnë shpjegim me anë të gjuhës shqipe.
3. Format e toponimeve të lashta të trojeve ilire shqiptare, të krahasuara me format përgjegjëse të sotme, provojnë se ato jane zhvilluar sipas rregullave të fonetikës historike të shqipes, dmth kanë kaluar pa ndërprerje nëpër gojën e një popullsie shqipfolëse.
4. Marrëdhëniet e shqipes me greqishtjen e vjetër dhe me latinishten, tregojnë se shqipja është formuar dhe ështe zhvilluar në fqinjësi me këto dy gjuhë këtu në brigjet e Adriatikut dhe të Jonit.
5. Të dhënat arkeologjike dhe ato të kulturës materiale e shpirtërore, dëshmojnë se ka vijimësi kulturore nga ilirët antikë te shqiptarët e sotëm.
Nga të gjithë këto argumente, të paraqitur në mënyrë të përmbledhur, rezulton se teza e origjinës ilire e gjuhës shqipe, është teza më e mbështetur nga ana historike dhe gjuhësore.
Fillimet e shkrimit të gjuhës shqipe
Shqipja është një nga gjuhët e lashta të Ballkanit, por e dokumentuar me shkrim mjaft vonë, në shekullin XV, ashtu si rumanishtja.
Dokumenti i parë i shkruar në gjuhën shqipe, është ajo që quhet “Formula e pagëzimit”, e vitit 1462. Eshtë një fjali e shkurtër në gjuhën shqipe “Unte paghesont premenit Atit et birit et spertit senit”, që gjendet në një qarkore të shkruar në latinisht nga Kryepeshkopi i Durrësit Pal Engjëlli, bashkëpunëtor i ngushtë i Skënderbeut.
Pal Engjëlli, gjatë një vizite në Mat, vuri re shrregullime në punë të ushtrimit të fesë dhe me këtë rast, ai la me shkrim disa porosi dhe udhëzime për klerin katolik, ndër të cilat edhe formulën e mësipërme, të cilën mund ta përdornin prindërit për të pagëzuar fëmijtë e tyre, në rastet kur nuk kishin mundësi t’i dërgonin në kishë, ose kur nuk kishte prift. Formula është shkruar me alfabetin latin dhe në dialektin e veriut (gegërisht).
“Formula e pagëzimit” është gjetur në Bibliotekën Laurentiana të Milanos nga historiani i njohur rumun Nikolla Jorga dhe është botuar prej tij në vitin 1915 në “Notes et extraits pour servir l’histoire des croisades au XV siecle IV, 1915”.
Më pas, një botim filologjik të këtij dokumenti, bashkë me riprodhimin fotografik të tij, e bëri filologu francez Mario Rognes në “Recherches sur les anciens textes albanais”, Paris 1932.
Dokumenti i dytë, i shkruar në gjuhën shqipe është Fjalorthi i Arnold von Harfit, i vitit 1496. Udhëtari gjerman Arnold von harf, nga fshati i Këlnit, në vjeshtë të vitit 1496, ndërmori një udhëtim pelegrinazhi për në “vendet e shenjta”. Gjatë udhëtimit kaloi edhe nëpër vendin tonë, gjatë bregdetit, duke u ndalur në Ulqin, Durrës e Sazan dhe për nevoja praktike të rrugës shënoi 26 fjalë, 8 shprehje dhe numërorët 1 deri më 10 dhe 100 e 1000, duke i shoqëruar me përkthimin gjermanisht. Ky Fjalorth u botua për herë të parë më 1860 në Këln, nga E.von Grote.
I fundit të shekullit XV ose i fillimit të shekullit XV është edhe një tekst tjetër i shkruar në gjuhën shqipe dhe i gjendur brenda një dorëshkrimi grek të shekullit XIV në Bibliotekën Ambrosiana të Milanos. Teksti përmban pjesë të përkthyera nga Ungjilli i Shën Mateut, etj. Ai është shkruar në dialektin e jugut dhe me alfabet grek. Ky tekst i shqipes i shkruar , njihet në literaturën shqiptare me emrin “Ungjilli i Pashkëve”.
Këto dokumente nuk kanë ndonjë vlerë letrare, por paraqesin interes për historinë e gjuhës së shkruar shqipe. Shqipja, që në fillimet e shkrimit të saj, dëshmohet e shkruar në të dy dialektet, në dialektin e veriut (gegërisht) dhe në alfabetin e jugut (toskërisht), si dhe me dy alfabete, me alfabetin latin dhe me alfabetin grek, gjë që tregon se kultura shqiptare ishte njëkohësisht nën ndikimin e kulturës latine dhe të kulturës greko-bizantine.
Libri i parë i shkruar në gjuhën shqipe, që njohim deri më sot, është “Meshari” i Gjon Buzukut, i vitit 1555, i cili shënon edhe fillimin e letërsisë së vjetër shqiptare. Nga ky libër, na ka arritur vetëm një kopje, që ruhet në Bibliotekën e Vatikanit. Libri përmban 220 faqe, të shkruara në dy shtylla. “Meshari” i Gjon Buzukut është përkthimi në shqip i pjesëve kryesore të liturgjisë katolike, ai përmban meshet e të kremteve kryesore të vitit, komente të librit të lutjeve, copa nga Ungjilli dhe pjesë të ritualit dhe të katekizmit. Pra, ai përmban pjesët që i duheshin meshtarit në praktikën e përditëshme të shërbimeve fetare. Duket qartë, se kemi të bëjmë me një nismë të autorit, me një përpjekje të tij, për të futur gjuhën shqipe në shërbimet fetare katolike.
Pra, edhe për gjuhën shqipe, ashtu si për shumë gjuhë të tjera, periudha letrare e saj nis me përkthime tekstesh fetare.
Libri i parë në gjuhën shqipe, “Meshari” i Gjon Buzukut, u zbulua për herë të parë në Romë nga njeri prej shkrimtarëve të veriut, Gjon Nikollë Kazazi. Por libri humbi përsëri dhe u rizbulua më 1909 nga peshkopi Pal Skeroi, gjurmues dhe studiues i teksteve të vjetra. Në vitin 1930, studiuesi nga Shkodra Jystin rrota vajti në Romë, bëri tri fotokopje të librit dhe i solli në Shqipëri. Në vitin 1968 libri u botua i transliteruar dhe i transkriptuar, i pajisur me shënime kritike dhe me një studim të gjerë hyrës nga gjuhëtari i shquar, prof.E.Çabej. Në mënyrë të pavarur, tekstin e Buzukut, e pati transkriptuar edhe studiuesi N.Resuli.
“Meshari” i Gjon Buzukut është shkruar në gegërishten veriore (veriperëndimore), me alfabet latin, të plotësuar me disa shkronja të veçanta. Libri ka një fjalor relativisht të pasur dhe ortografi e forma gramatikore përgjithësisht të stabilizuara, çka dëshmon për ekzistencën e një tradite të mëparshme të të shkruarit të shqipes.
Prof.Eqerem Çabej, që ishte marrë gjerësisht me veprën e Gjon Buzukut, ka arritur në përfundimin, se gjuha e saj “nuk është një arë fare e papunuar”. “Duke e shkruar me një vështrim më objektiv këtë tekst – pohon ai – nga gjuha e rrjedhëshme që e përshkon fund e majë atë dhe nga mënyra, me gjithë lëkundjet e shpeshta, mjaft konseguente e shkrimit, arrin të bindet njeriu, se në Shqipëri ka qenë formuar që më parë, së paku që në mesjetën e vonë, një traditë letrare me shkrime liturgjike”. Kjo tezë, sipas autorit, gjen mbështetje edhe nga gjendja kulturore e Shqipërisë mesjetare; “shkalla e kulturës së popullit shqiptar në atë kohë nuk ka qenë ndryshe nga ajo e vendeve perreth, sidomos e atyre të brigjeve të Adriatikut”.
Për nje traditë të shkrimit të shqipes para shekullit XV, flasin edhe disa dëshmi të tjera të tërthorta.
Kleriku francez Gurllaume Adae (1270-1341), i cili shërbeu për shumë kohë (1324-1341), si Kryepeshkopi i Tivarit dhe pati mundësi t’i njihte mirë shqiptarët, në një relacion me titull “Directorium ad passagium faciendum ad terrom sanctam”, dërguar mbretit të Francës Filipit VI, Valua, studiuan ndër të tjera: “Sado që shqiptarët kanë një gjuhë të ndryshme nga latinishtja, prapësëprapë, ata kanë në perdorim dhe në të gjithë librat e tyre shkronjën latine”. Pra, ky autor flet për libra në gjuhën e shqiptarëve, duke dhënë kështu një dëshmi se shqipja ka qenë shkruar para shekullit XV.
Edhe humanisti i shquar Marin Barleti, në veprën e tij “De obsi dione scodrensi” (Mbi rrethimin shkodran), botuar në Venedik, më 1504, duke folur për qytetin e Shkodrës, bën fjalë për fragmente të shkruara in vernacula lingua, dmth në gjuhën e vendit, të cilat flasin për rindërtimin e qytetit të Shkodrës.
Këto dëshmi të G.Adae dhe të M.Barletit, dy njohës të mirë të shqiptarëve dhe të vendit të tyre, janë në pajtim edhe me të dhënat historike për këtë periudhë, të cilat flasin për një nivel ekonomik e kulturor të zhvilluar të viseve shqiptare në shekullin XIV dhe në fillim të shekullit XV. Në atë periudhë, në veri dhe në jug të Shqipërisë, lulëzuan ekonomikisht Durrësi, Kruja, Berati, Vlora, të cilat u bënë qendra të rëndësishme tregtare, zejtare dhe kulturore.
Këto janë dëshmi që e bëjnë të besueshme ekzistencën e një tradite më të herëshme shkrimi të shqipes, megjithatë, deri sa kërkimet të mos kenë nxjerre në dritë ndonjë libër tjetër, “Meshari” i Gjon Buzukut do të vijojë të mbetet libri i parë i shkruar në gjuhën shqipe dhe vepra e parë e letërsisë shqiptare.
Në shekullin XVI i ka fillimet edhe letërsia në gjuhën shqipe te arbëreshët e Italisë. Vepra e parë e letërsisë arbëreshe në gjuhën shqipe dhe vepra e dytë për nga vjetërsia, pas asaj të Buzukut, është ajo e priftit arbëresh Lekë Matrenga “E mbesuame e krishterë….”, e botuar në vitin 1592. Eshtë një libër i vogël me 28 faqe, përkthim i një katekizmi. Libri është shkruar në dialektin e jugut, me alfabet latin, plotësuar me disa shkronja të veçanta për të paraqitur ato tinguj të shqipes, që nuk i ka latinishtja.
Një zhvillim më të madh njohu lëvrimi i gjuhës shqipe në shekullin XVII, nën penën e një vargu autorësh, si Pjetër Budi, Frang Bardhi dhe Pjetër Bogdani, të cilët nuk bënë vetëm përkthime, por shkruan edhe vepra origjinale.
Frang Bardhi, në vitin 1635, hartoi të parin fjalor, “Fjalorin latinisht-shqip”, me të cilin mund të thuhet, se zë fill shkenca gjuhësore shqiptare. Gjatë Rilindjes Kombëtare, në shekullin XIX, në kushte të reja historike, lëvrimi dhe përparimi i gjuhës shqipe hyri në një etapë të re. Në këtë periudhë u bënë përpjekje të vetëdishme për të ndërtuar nje gjuhë letrare kombëtare, standartizimi i së cilës u arrit në shekullin XX.
Dialektet e Gjuhës Shqipe
Gjuha shqipe ka dy dialekte kryesore, dialektin e veriut ose gegërishten dhe dialektin e jugut ose toskërishten. Kufiri natyror që i ndan në vija të përgjithëshme këto dialekte, është lumi i Shkumbinit, që kalon nëpër Elbasan, në Shqipërinë e mesme. Në anën e djathtë të Shkumbinit shtrihet dialekti verior (gegërishtja), në anën e majtë të tij, dialekti jugor (toskërishtja).
Dallimet midis dialekteve të shqipes nuk janë të mëdha, folësit e tyre kuptohen pa vështirësi njeri me tjetrin. Megjithatë, ekzistojnë disa dallime në sistemin fonetik dhe në strukturën gramatikore e në leksik, nga të cilët më kryesorët jane: dialekti i veriut ka zanore gojore dhe hundore, kurse dialekti i i jugut, vetëm zanore gojore; togut ua të toskërishtes, gegërishtja i përgjigjet me togun ue (grua ~ grue); togut nistor va të toskërishtes, gegërishtja i përgjigjet me vo (vatër ~ votër); â-së hundore të theksuar të gegërishtes, toskërishtja i përgjigjet me ë të theksuar (nânë ~ nënë).
Dialekti i jugut ka dukurinë e retacizmit (kthimin e n-së ndërzanore në r (ranë ~ rërë), që në gegërisht mungon; në toskërisht, grupet e bashkëtingëlloreve mb, nd, etj. Ruhen të plota, kurse në gegërisht, janë asimiluar ne m, n, (mbush ~ mush, vend ~ ven). Në sistemin morfologjik, dialekti i veriut ka formën e paskajores së tipit me punue, kurse toskërishtja në vend të saj, përdor lidhoren të punoj. Forma e pjesores në toskërisht, del me mbaresë, kurse në gegërisht, pa mbaresë (kapur ~ kapë), etj. Dialekti I jugut ka format e së ardhmes: do të punoj dhe kam për të punuar , ndërsa dialekti I veriut përveç formave të mësipërme ka formën kam me punue.
Ishte sidomos merita e njerit prej themeluesve kryesorë të këtij drejtimi gjuhësor, dijetarit të njohur gjerman Franz Bopp, që vërtetoi me metoda shkencore përkatësinë e gjuhës shqipe në familjen gjuhësore indoevropiane. F Bopp i kushtoi këtij problemi një vepër të veçantë me titull “Ueber das Albanesische in scinen verwandtschaftlichen Bezichungen”, botuar në vitin 1854.
Në ndarjen e gjuhëve indoevropiane në dy grupe: në gjuhë lindore ose satem dhe në gjujë perëndimore ose kontum, shqipja shkon me gjuhët lindore (satem), bashkë me gjuhët indoiranike, gjuhët balto-sllave dhe armenishten.
Origjina
Problemi i origjnës së gjuhës shqipe është një nga problemet shumë të debatuara të shkencës gjuhësore. Ajo e ka burimin, pa dyshim, prej njerës nga gjuhët e lashta të Gadishullit të Ballkanit, ilirishtes ose trakishtes. Në literaturën gjuhësore qarkullojnë dy teza themelore për origjinën e shqipes: teza e origjinës ilire dhe teza e origjinës traka. Teza ilire ka gjetur mbështetje më të gjerë historike dhe ghuhësore. Ajo është formuar që në shekullin XVIII në rrethet e historianëve.
Përpjekjen e parë shkencore për të shpjeguar origjinën e shqiptarëve dhe të gjuhës së tyre, e bëri historiani suedez Hans Erich Thunmann në veprën e tij “Undersuchunger liber di Geschichte der Östlichen europäischen Völker” Leipzig 1774. Ai, duke u mbështetur në burime historike latine e bizantine dhe në të dhëna gjuhësore e onomastike, arriti në përfundimin se shqiptarët janë vazhduesit autoktonë të popullsisë së lashtë ilire, e cila nuk u romanizua siç ndodhi me popullsinë trako-dake, paraardhëse të rumunëve.
Tezea e origjinës ilire te shqipertarëve është mbështetur nga albanolugu i mirënjohur australian Johannas Georges von Hahn në veprën e tij Albanesische Stidien,publikuar më 1854.
Që nga ajo kohë deri në ditët tona, një varg dijetarësh të shquar historianë, arkeologë e gjuhëtarë, kanë sjellë duke plotësuar njeri tjetrin, një sërë argumentesh historike dhe gjuhësore, që mbështesin tezën e origjinës dhe të shqiptarëve dhe të gjuhës së tyre. Disa nga keto argumente themelore, jane:
1. Shqiptarët banojnë sot në një pjesë të trojeve, ku në periudhën antike kanë banuar fise ilire; nga ana tjetër në burimet historike nuk njihet ndonjë emigrim i shqiptarëve nga vise të tjera për t’u vendosur në trojet e sotme.
2. Një pjesë e elementeve gjuhësore: emra sendesh, fisesh, emra njerëzish, glosa, etj., që janë njohur si ilire, gjejnë shpjegim me anë të gjuhës shqipe.
3. Format e toponimeve të lashta të trojeve ilire shqiptare, të krahasuara me format përgjegjëse të sotme, provojnë se ato jane zhvilluar sipas rregullave të fonetikës historike të shqipes, dmth kanë kaluar pa ndërprerje nëpër gojën e një popullsie shqipfolëse.
4. Marrëdhëniet e shqipes me greqishtjen e vjetër dhe me latinishten, tregojnë se shqipja është formuar dhe ështe zhvilluar në fqinjësi me këto dy gjuhë këtu në brigjet e Adriatikut dhe të Jonit.
5. Të dhënat arkeologjike dhe ato të kulturës materiale e shpirtërore, dëshmojnë se ka vijimësi kulturore nga ilirët antikë te shqiptarët e sotëm.
Nga të gjithë këto argumente, të paraqitur në mënyrë të përmbledhur, rezulton se teza e origjinës ilire e gjuhës shqipe, është teza më e mbështetur nga ana historike dhe gjuhësore.
Fillimet e shkrimit të gjuhës shqipe
Shqipja është një nga gjuhët e lashta të Ballkanit, por e dokumentuar me shkrim mjaft vonë, në shekullin XV, ashtu si rumanishtja.
Dokumenti i parë i shkruar në gjuhën shqipe, është ajo që quhet “Formula e pagëzimit”, e vitit 1462. Eshtë një fjali e shkurtër në gjuhën shqipe “Unte paghesont premenit Atit et birit et spertit senit”, që gjendet në një qarkore të shkruar në latinisht nga Kryepeshkopi i Durrësit Pal Engjëlli, bashkëpunëtor i ngushtë i Skënderbeut.
Pal Engjëlli, gjatë një vizite në Mat, vuri re shrregullime në punë të ushtrimit të fesë dhe me këtë rast, ai la me shkrim disa porosi dhe udhëzime për klerin katolik, ndër të cilat edhe formulën e mësipërme, të cilën mund ta përdornin prindërit për të pagëzuar fëmijtë e tyre, në rastet kur nuk kishin mundësi t’i dërgonin në kishë, ose kur nuk kishte prift. Formula është shkruar me alfabetin latin dhe në dialektin e veriut (gegërisht).
“Formula e pagëzimit” është gjetur në Bibliotekën Laurentiana të Milanos nga historiani i njohur rumun Nikolla Jorga dhe është botuar prej tij në vitin 1915 në “Notes et extraits pour servir l’histoire des croisades au XV siecle IV, 1915”.
Më pas, një botim filologjik të këtij dokumenti, bashkë me riprodhimin fotografik të tij, e bëri filologu francez Mario Rognes në “Recherches sur les anciens textes albanais”, Paris 1932.
Dokumenti i dytë, i shkruar në gjuhën shqipe është Fjalorthi i Arnold von Harfit, i vitit 1496. Udhëtari gjerman Arnold von harf, nga fshati i Këlnit, në vjeshtë të vitit 1496, ndërmori një udhëtim pelegrinazhi për në “vendet e shenjta”. Gjatë udhëtimit kaloi edhe nëpër vendin tonë, gjatë bregdetit, duke u ndalur në Ulqin, Durrës e Sazan dhe për nevoja praktike të rrugës shënoi 26 fjalë, 8 shprehje dhe numërorët 1 deri më 10 dhe 100 e 1000, duke i shoqëruar me përkthimin gjermanisht. Ky Fjalorth u botua për herë të parë më 1860 në Këln, nga E.von Grote.
I fundit të shekullit XV ose i fillimit të shekullit XV është edhe një tekst tjetër i shkruar në gjuhën shqipe dhe i gjendur brenda një dorëshkrimi grek të shekullit XIV në Bibliotekën Ambrosiana të Milanos. Teksti përmban pjesë të përkthyera nga Ungjilli i Shën Mateut, etj. Ai është shkruar në dialektin e jugut dhe me alfabet grek. Ky tekst i shqipes i shkruar , njihet në literaturën shqiptare me emrin “Ungjilli i Pashkëve”.
Këto dokumente nuk kanë ndonjë vlerë letrare, por paraqesin interes për historinë e gjuhës së shkruar shqipe. Shqipja, që në fillimet e shkrimit të saj, dëshmohet e shkruar në të dy dialektet, në dialektin e veriut (gegërisht) dhe në alfabetin e jugut (toskërisht), si dhe me dy alfabete, me alfabetin latin dhe me alfabetin grek, gjë që tregon se kultura shqiptare ishte njëkohësisht nën ndikimin e kulturës latine dhe të kulturës greko-bizantine.
Libri i parë i shkruar në gjuhën shqipe, që njohim deri më sot, është “Meshari” i Gjon Buzukut, i vitit 1555, i cili shënon edhe fillimin e letërsisë së vjetër shqiptare. Nga ky libër, na ka arritur vetëm një kopje, që ruhet në Bibliotekën e Vatikanit. Libri përmban 220 faqe, të shkruara në dy shtylla. “Meshari” i Gjon Buzukut është përkthimi në shqip i pjesëve kryesore të liturgjisë katolike, ai përmban meshet e të kremteve kryesore të vitit, komente të librit të lutjeve, copa nga Ungjilli dhe pjesë të ritualit dhe të katekizmit. Pra, ai përmban pjesët që i duheshin meshtarit në praktikën e përditëshme të shërbimeve fetare. Duket qartë, se kemi të bëjmë me një nismë të autorit, me një përpjekje të tij, për të futur gjuhën shqipe në shërbimet fetare katolike.
Pra, edhe për gjuhën shqipe, ashtu si për shumë gjuhë të tjera, periudha letrare e saj nis me përkthime tekstesh fetare.
Libri i parë në gjuhën shqipe, “Meshari” i Gjon Buzukut, u zbulua për herë të parë në Romë nga njeri prej shkrimtarëve të veriut, Gjon Nikollë Kazazi. Por libri humbi përsëri dhe u rizbulua më 1909 nga peshkopi Pal Skeroi, gjurmues dhe studiues i teksteve të vjetra. Në vitin 1930, studiuesi nga Shkodra Jystin rrota vajti në Romë, bëri tri fotokopje të librit dhe i solli në Shqipëri. Në vitin 1968 libri u botua i transliteruar dhe i transkriptuar, i pajisur me shënime kritike dhe me një studim të gjerë hyrës nga gjuhëtari i shquar, prof.E.Çabej. Në mënyrë të pavarur, tekstin e Buzukut, e pati transkriptuar edhe studiuesi N.Resuli.
“Meshari” i Gjon Buzukut është shkruar në gegërishten veriore (veriperëndimore), me alfabet latin, të plotësuar me disa shkronja të veçanta. Libri ka një fjalor relativisht të pasur dhe ortografi e forma gramatikore përgjithësisht të stabilizuara, çka dëshmon për ekzistencën e një tradite të mëparshme të të shkruarit të shqipes.
Prof.Eqerem Çabej, që ishte marrë gjerësisht me veprën e Gjon Buzukut, ka arritur në përfundimin, se gjuha e saj “nuk është një arë fare e papunuar”. “Duke e shkruar me një vështrim më objektiv këtë tekst – pohon ai – nga gjuha e rrjedhëshme që e përshkon fund e majë atë dhe nga mënyra, me gjithë lëkundjet e shpeshta, mjaft konseguente e shkrimit, arrin të bindet njeriu, se në Shqipëri ka qenë formuar që më parë, së paku që në mesjetën e vonë, një traditë letrare me shkrime liturgjike”. Kjo tezë, sipas autorit, gjen mbështetje edhe nga gjendja kulturore e Shqipërisë mesjetare; “shkalla e kulturës së popullit shqiptar në atë kohë nuk ka qenë ndryshe nga ajo e vendeve perreth, sidomos e atyre të brigjeve të Adriatikut”.
Për nje traditë të shkrimit të shqipes para shekullit XV, flasin edhe disa dëshmi të tjera të tërthorta.
Kleriku francez Gurllaume Adae (1270-1341), i cili shërbeu për shumë kohë (1324-1341), si Kryepeshkopi i Tivarit dhe pati mundësi t’i njihte mirë shqiptarët, në një relacion me titull “Directorium ad passagium faciendum ad terrom sanctam”, dërguar mbretit të Francës Filipit VI, Valua, studiuan ndër të tjera: “Sado që shqiptarët kanë një gjuhë të ndryshme nga latinishtja, prapësëprapë, ata kanë në perdorim dhe në të gjithë librat e tyre shkronjën latine”. Pra, ky autor flet për libra në gjuhën e shqiptarëve, duke dhënë kështu një dëshmi se shqipja ka qenë shkruar para shekullit XV.
Edhe humanisti i shquar Marin Barleti, në veprën e tij “De obsi dione scodrensi” (Mbi rrethimin shkodran), botuar në Venedik, më 1504, duke folur për qytetin e Shkodrës, bën fjalë për fragmente të shkruara in vernacula lingua, dmth në gjuhën e vendit, të cilat flasin për rindërtimin e qytetit të Shkodrës.
Këto dëshmi të G.Adae dhe të M.Barletit, dy njohës të mirë të shqiptarëve dhe të vendit të tyre, janë në pajtim edhe me të dhënat historike për këtë periudhë, të cilat flasin për një nivel ekonomik e kulturor të zhvilluar të viseve shqiptare në shekullin XIV dhe në fillim të shekullit XV. Në atë periudhë, në veri dhe në jug të Shqipërisë, lulëzuan ekonomikisht Durrësi, Kruja, Berati, Vlora, të cilat u bënë qendra të rëndësishme tregtare, zejtare dhe kulturore.
Këto janë dëshmi që e bëjnë të besueshme ekzistencën e një tradite më të herëshme shkrimi të shqipes, megjithatë, deri sa kërkimet të mos kenë nxjerre në dritë ndonjë libër tjetër, “Meshari” i Gjon Buzukut do të vijojë të mbetet libri i parë i shkruar në gjuhën shqipe dhe vepra e parë e letërsisë shqiptare.
Në shekullin XVI i ka fillimet edhe letërsia në gjuhën shqipe te arbëreshët e Italisë. Vepra e parë e letërsisë arbëreshe në gjuhën shqipe dhe vepra e dytë për nga vjetërsia, pas asaj të Buzukut, është ajo e priftit arbëresh Lekë Matrenga “E mbesuame e krishterë….”, e botuar në vitin 1592. Eshtë një libër i vogël me 28 faqe, përkthim i një katekizmi. Libri është shkruar në dialektin e jugut, me alfabet latin, plotësuar me disa shkronja të veçanta për të paraqitur ato tinguj të shqipes, që nuk i ka latinishtja.
Një zhvillim më të madh njohu lëvrimi i gjuhës shqipe në shekullin XVII, nën penën e një vargu autorësh, si Pjetër Budi, Frang Bardhi dhe Pjetër Bogdani, të cilët nuk bënë vetëm përkthime, por shkruan edhe vepra origjinale.
Frang Bardhi, në vitin 1635, hartoi të parin fjalor, “Fjalorin latinisht-shqip”, me të cilin mund të thuhet, se zë fill shkenca gjuhësore shqiptare. Gjatë Rilindjes Kombëtare, në shekullin XIX, në kushte të reja historike, lëvrimi dhe përparimi i gjuhës shqipe hyri në një etapë të re. Në këtë periudhë u bënë përpjekje të vetëdishme për të ndërtuar nje gjuhë letrare kombëtare, standartizimi i së cilës u arrit në shekullin XX.
Dialektet e Gjuhës Shqipe
Gjuha shqipe ka dy dialekte kryesore, dialektin e veriut ose gegërishten dhe dialektin e jugut ose toskërishten. Kufiri natyror që i ndan në vija të përgjithëshme këto dialekte, është lumi i Shkumbinit, që kalon nëpër Elbasan, në Shqipërinë e mesme. Në anën e djathtë të Shkumbinit shtrihet dialekti verior (gegërishtja), në anën e majtë të tij, dialekti jugor (toskërishtja).
Dallimet midis dialekteve të shqipes nuk janë të mëdha, folësit e tyre kuptohen pa vështirësi njeri me tjetrin. Megjithatë, ekzistojnë disa dallime në sistemin fonetik dhe në strukturën gramatikore e në leksik, nga të cilët më kryesorët jane: dialekti i veriut ka zanore gojore dhe hundore, kurse dialekti i i jugut, vetëm zanore gojore; togut ua të toskërishtes, gegërishtja i përgjigjet me togun ue (grua ~ grue); togut nistor va të toskërishtes, gegërishtja i përgjigjet me vo (vatër ~ votër); â-së hundore të theksuar të gegërishtes, toskërishtja i përgjigjet me ë të theksuar (nânë ~ nënë).
Dialekti i jugut ka dukurinë e retacizmit (kthimin e n-së ndërzanore në r (ranë ~ rërë), që në gegërisht mungon; në toskërisht, grupet e bashkëtingëlloreve mb, nd, etj. Ruhen të plota, kurse në gegërisht, janë asimiluar ne m, n, (mbush ~ mush, vend ~ ven). Në sistemin morfologjik, dialekti i veriut ka formën e paskajores së tipit me punue, kurse toskërishtja në vend të saj, përdor lidhoren të punoj. Forma e pjesores në toskërisht, del me mbaresë, kurse në gegërisht, pa mbaresë (kapur ~ kapë), etj. Dialekti I jugut ka format e së ardhmes: do të punoj dhe kam për të punuar , ndërsa dialekti I veriut përveç formave të mësipërme ka formën kam me punue.
Forumi Horizont, Postuar nga tresh
datë 17 Dhjetor 2003 - 17:01:
Troja me nëntë shpirta !

Jeta e një arkeologu, kështu
titullohet libri shkencor autobiografik i Henrik Shliemanit me
nënshtetësi amerikane, por i lindur në Gjermani i cili ishte i
pari që filloi gjurrmimet në kodrën e vogël të Hisarlikut në
Turqi në vitin 1871 me lejen e administratës Otomane për te
kerkuar Trojën legjendare. Ai në faktë gjurmimet i kishte nisur
disa kilometra më perendim në një koder te quajtur Bunarbashi afer
gjirit te Beshikë ku punimet i kishin nderprerë disa vite më parë
ekipi anglez por Shlimani e heton pas disa ditesh se aty nuk
mundet te ishte terreni i pershtatshem per një qytet antikë si
Troja sepse pika e parë vrejti që lumi Skamander ku sipas Homerit
duhej ta ndante fushen e trojës ne dy pjes dhe se Troja duhej
te ishte ne anen e majtë te ketij lumi nese i veshtrojmi me vemendje
lufterat mes trojanve e akejve...

Menjëhere pas ca ditesh
Shlimani ndrron mendimin dhe shkon instalohet ne një koder tjeter
pertej lumit Skamander ne kodrene quajtur Hisarllik.Deri ketu vrejmi
një se diçka nuk ështË në rregull sipas interpretimit te
historianve e arkeologve të cilet e teprojnë më thenjet se gjoja
Shlimani zbuloi rrnojat e Trojës më "Iliaden" nder
sjetull dhe direkt shkoi ne ate vend ku kishte cituar gati 28 shekuj
më parë edhe Homeri !Mirëpo kur e vrejmi se Shlimani beri edhe
kerkime tjera ne kete fushë poshtë e lartë me shpres per te gjetur
ndonjë gjurmë apo themele te vjetra te trojes qe sipas ketyre
indikimeve do te gjeje ndoshta trojen e vertetë.Ditë pas ditesh ai
instalohet afer germadhave te një fshati të vogël prej rreth 17
shtëpijesh banorë me origjinë shqiptare qe ndoshta kishin
lenë vendin e tyre (nga rrethi i Kumanoves si duket) dhe ishin
instaluar mu afër ketyre germadhave. Shlimani njoftohet aty edhe më
një shqiptar tjeter qe sherbente si percjellës drejtues që
dinte të fliste greqisht dhe e njihte mirë këtë rrethinë.
Këtu pra në ketë fshatë te
vogël me disa shtëpi te banuara më shqiptar të
shperngulur nga viset e Kumanovës, më ndihëmën
e një udhërrefyesi te ketyre banorëve,
Shliemani fillon te eksploroje terrenin mirë rreth e
rrotull, e spjegon në një paragraf nga biografia e tij
pa kurrëfarë talenti dhe te një gjentlëmenti pa turp
fare, në mënyrë më nëqmuese dhe me perbuzje shprehet mbi
varfërinë dhe mikpritjen shqiptare se, gjoja
"e kishte veshtirë të ushqehej në ato kushte kur
shikonte duart e atyre njerzve qe gatuanin bukë me ato duar
fshataresh...etj që nuk po hy ne detaje ketu....ky paragraf nuk e
meriton te ishte botuar kurrësesi....
Por t'i kthehemi tani
Trojës....
Dihet se Shliemani ishte i
pasionuar për Trojen Homerike sipas të thënave të tij gjoja se
qysh nga mosha e re. Por është interesant se si i ra ndermend të
kerkoje Trojen një tregtari qe mirrej me tregtine e barotit gjatë
luftes së Sesionistëve (shkëputjes) nga Unioni amerikan i vitit
1862-1864 ku më këtë rast të volitshem ai bëri pasuri të
madhe duke u marrur më blerjen e duhanit dhe shitjen e barutit te dy
palve në këtë konflikt qe terboi tere Ameriken e asaj kohe dhe si
ia arriti Shlimani si tregtar i barutit dhe municioneve e
armatimit luftarakë t'i kthehet gjurmeve arkeologjike deri në
kerkim të trojes legjendare !Duke e studiuar mirë biografin e tij
për disa shkenctar ai kishte humbur besimin dhe sot
autoret modernë mendojnë se Shliemani ishte një sharlatan i
pa shoq dhe se në tregti dilte fitimtar dhe mashtrues i pa
shoqë.
Pas kthimit nga Amerika
mënjëhere pasi u nderpre lufta e Sesesionit prapë Shlimanin e
gjejmi në një konflikt tjeter mu afer frontit ku behej lufta
Ruso-Turke ! Filloj edhe ketu te mirrej njësoj më biznes por këtë
herë me indigo qe vinte nga india. Posa perfundon lufta ruso-turke
doli fitues me një pasuri te madhe për atë kohë. Ideja tani i
kishte ardhur te mirrej me diçka krejte tjeter...Në vitin 1871
fillon pra te gërmojë në Bunar- Bashi aty ku më parë ishin disa
germadha dhe një kanal i gjërë qe percillte ujërat e një dege te
Skamandres drejte tek gjiri i Beshikes në perendim kah deti Egje.
Mos te harrojmi t'ju permendim se germadhat e Trojes në Hisarlik aty
ku pastaj hulumton edhe Shlimani dikur ishte një qytet i zhvilluar
nga romakët por njihej me emrin Ilion dhe t'ju kujtojmi se Troja ka
ndërruar disa herë në histori kete emer.
Duke u nisur nga kronologjia e
enciklopedive botrore thuhet se i pari i trojanëve Dardanosi
(diskutohet ende se ka ardhur nga dardania ilire) u vendos në
mbretërinë e Frigjisë si spahi ne tokat e mbretit Teuker mu
buzë ngushtices së sotme te Dardaneleve dhe aty ai kishte ndertuar
një kala sigurisht për të kontrolluar tregtinë detare në mes dy
detnave detit të Zi dhe Egje pra ky vend njihet me emrin Dardanum si
qyteti i parë i kesaj dinastije e jo nuk ishte troja sipas disave qe
mendojnë gabimishtë. Mirëpo pas vdekjes se Teukerit mbretit
frigjian e bija e tij Bateje martohet më Dardanosin pasi qe
teukrosi nuk kishte lene trashigimtar tjeter dhe kështu fillon
dinastia e dardanidëve në Frigji gati për gjashtë gjenerata me
radh që nga -1450 para krishti e deri afër vitit -1250 me
ramjen e Trojes si mbret i fundit ishte Priami.
Dardanosi dhe Bateja kishin
lënë trashigimtar Eriktonin pastaj ky le mbrapa tij Trosin nga edhe
sipas tij merr emrin Troja. Mirëpo Trosi kishte dy djem,
Iliusi dhe Azarakun. Në fron për mbret hyp Iliusi kurse Azarakusi
per trashigimtar kishte Kapizin qe pas tij vjen edhe Ankizi i
famshëm rëne ne dashuri me Afërditen dhe lind Aneas/Eneu dhe
dihet pastaj se nga kjo degë që ishte pak më larg Priamit e
shmangur nga tragjedia trojane Virgjili dhe Augusti kishin
konspirua se bashku planin e tyre; duhej patjeter
kurdisur origjinen trojane të romakëve !Ndersa nga dega
tjeter e Iliusit vjen tirani famëkeq Laomedoni, qe ishte i ati i
Priamit. Sipas Virgjilit dhe Augustit dega famëkeqe e Iliusit
duhej zhdukur se ishin degjeneruar dhe humbur te gjitha virtytet e të
parëve të tyre si Dardanosi e Trosi Iliusi Laomedoni e deri
te Priami.
Të shofim ketu vijen
trashigimtare të familjes mbretnore trojane:
Dardanosi
Eriktoni
Trosi
IIliusi
================================ Azarraku
Laomedon
=============================Kapis
Priam
================================Ankiz
Parisi- Hektori- Kasandra-
Polidori================ Eneu
Qe pra si na shfaqet familja
mbretërore trojane që nga shekulli i XIV-të deri ne
shekullin e XIII-të para Krishti. Është e vertete kjo se në
një faqe Shlimani e permend familjen trojane duke thënë se
kjo dinasti dhe ky popull ka ardhur diku nga Ballkani.... megjithëse
kjo dihet dhe është e njohur nag studiues
modernë.
Pas një pune intensive, tri
vjet me radhë, Shlimani zbulon jo një por nëntë shtresa te
Trojes të ngritura njera mbi germadhat e tjetres. Një
civilizim i vjeter prej më së 4000 vitesh. Mirëpo vetem ne Trojen
numer VI të Shlimani gjen disa prova të zjarrit ku dhe bindet
se aty ka gjetur Trojen Homerike. Një mbremje derisa puntorët
kishin nderprerë punen ai bën një shetitje mbi muret e
Trojes siper germadhave te posa zbuluara dhe papritmas "gjoja"
se paska hasur në një arkë prej druri ku në te gjen
thesarin e njohur qe ai menjehere e pagëzon "Thesari i Priamit"
!
Aty mbrenda në kete ark druri
gjen një diadem të mrekullueshëm prej ari të gershetuar me fletë
dushku, jo ma pak se "dymbëdhjetëmijë" (si në shifren
mitike-fetishe qe permendet shpeshehere në kënget kreshnike
shqiptare numri 12 000)...
Mbetej tani veshtirsija më e
madhe se si ta largonte këtë thesar largë syve te puntorve...E
fton te shoqen e tij Sofien një greke me origjinë thuhet se
ishte arvanite me te cilen posa ishte martuar, dhe kur ia
tregon tërë atë thesar ajo mbetet pa mend !
"-Ç'ka do t'iu themi
nesër puntorëve?" - e pyet Sofia.
"- Nesër në
mëngjes posa të vijnë punëtorët, do t'iu dalesh
perpara dhe thuaju se -"burri im sot de ka itlindjen, pra
jeni të lirë, dita ju paguhet..." ..Sado
na duket qesharake kjo mënyr e të
shprehurit në ditarin nga Shlimani, shifet
kjartë se le vend edh per manipulime
ketu menyra e interpretimit si argument
besimi ne sinqeritetin e tij te një shkenctari që
nuk pi ujë askund...
Mirëpo sot dihet fare mirë
për aventurat e ketij thesari të famshëm i cili fshehurazi kalon
nga Turqia, në Greqi në mënyrë ilegale dhe pa e
vrejtur askush ku më parë ai i kishte paguar ca lira ari
një zaptie turk qe duhej ta mbikqyrte Shlimanin dhe shumë lehtë e
kalon kufirin e Perandorisë Osmane. Mbi këtë
zbulim te rensishëm merret vesh disa ditë më vonë nga një
artikull i një gazete greke ku thuhej se "Shlimani ka gjetur
Trojen dhe Thesarin e Priamit ! "...ky lajm tronditi
tërë opinjonin e gjêrë të kesaj kohes
si dhe botën shkencore.
Nga Greqia Shlimani ik
mënjëhere në Gjermani tek kaizeri Bizmark, se derisa
rrinte në Greqi autoritetet turke i kerkonin llogari qe
ua ka vjedhur thesarin në token e tyre. Turqia nuk
kishte kurrfarë prova se ai thesar është gjetur në
territorin turk por ishin të bindur vetem sipas deklarates qe kishte
dhënë vetë Shlimani në gazeten greke.
Kështu pra ishin acaruar
marrdhenjet edhe ne mes Turqis dhe Prusis, jo vetëm mes
Greqisë....
Shlimani rrefuzonte t'ia
kthejë thesarin Turqisë. Pas një procesi gjyqësor Shlimani
denohet dhe detyrohet t'i pagujë asaj disa mija flori ari turqisë
si dam shperblim dhe procedura mbyllet këtu njëherë për
njëherë.
Thesari i Priamit riqfaqet
perseri papritmas pas rënjës së Bashkmit
sovjet. Deri para vitit 1993 askush nuk e ka ditur se ç'u
bë me "Thesarin e famshëm të Priamit".... Me t'u rrezuar
Muri i Berlinit, gjermanët filluan t'i kerkoonin relikat e
tyre nëpër muzetë e ndryshëm te Rusisë ku rastësisht një ekip
has në Thesarin e famshëm të Priamit, i mbyllur në një ark
te madhe që nuk ishte hapur kurrë që nga viti
1945 pasi ishte rrembyer në Berlin.
Mësohet pastaj se pas
bombardimeve dhe renjes së Berlinit më 1945 nga ruset këta
e rrembejn këtë thesar gjoja si plaçkë lufte edhe më
shumë gjesende tjera e vepra arti dhe e strehojn në muzeun
"Hermitazhë" ku gjindet edhe sot në shën Petersburg.
Prapë edhe pas 120 vitesh posa u perhap lajmi permes medjave
AFP se u gjet "thesari i famshem i Priamit" turqit
ngrenë zërin dhe revendikuan menjëhere vazhdimisht këtë
trashigimsi kulturore qe sipas ligjit iu takon atyre. Mirëpo
nga ana tjeter ruset iu pergjigjen "neve nuk do t'ia kthejmë
askujt as gjermanve e as turqve". Deri më sot kjo procedur
është mbyllur keshtu ky thesar ngelet në rusi per gjithëmon
si plaçkë e luftës së dytë botrore.

Për të vertetuar se a është
ai thesar më të vertetë i kohes së Priamit apo jo, e ceka
edhe më siper, shkencëtarët gjermanë
kanë marrë leje për të analizuar më mjete të persosura siç
janë rrezet radioaktive dhe rezultati del në fund për habinë
e të gjithë shkencëtarve të botës se ai thesar i perket
periudhes së vjeter, nja 1000 vjet para luftes së Trojes !
Pa patur njohuri te
duhura e të sakta shkencore fare se
nga cila periudh rridhte ky thesar, më në
fund sot del e verteta në shesh se ky zbulim
i Shlimanit na qenka një manipulim i
trashigimsisë greke, ndoshta edhe nga mos dija e tij
por si shifet nga kjo dosje, mendoj se
ishte përgatitur i teri ky plan nga një rrjet grek për të
çuar hi në syt e botës më këtë propagand mashtruse se
gjoja edhe e tërë Azia e Egjeu ishin greke deh se helenet
ishin po keta grekët modern....
Sipas njohjes së ketyre
rrethanave te asaj kohe dihej fare mirë se, Sofia që ishte edhe
grua edhe komplicë i Shlimanit, maskën e famshme
prej ari të gjetur dy vite më heret në Mikenë nga po nga
Shlimani, greket menjëhere e hapen lajmin se "..u zbulua
maska e famshme e Agamemnonit"...bashkëkohës i Priamit në
Iliaden e Homerit.
Mirëpo sot më
zhvillimin e shkences dhe teknikes veshtirë është ti iket se
vertetes. Po për çudin greke ata ende deri me sot
nuk kan pranuar të analizohet maska e Agamemnonit para shkenctarve
te huaj !
A thua Pse?
E cekem më siper
se "Thesari i Priamit" i quajtur keshtu vetem nga Shlimani,
paska një origjinë më të vjeter për 1000 vite se sa lufta
e Trojes aty rrethë vitit 2250 para krishti e jo 1250
siç mendohet se lufta e Trojes është zhvilluar në ketë periudh.
Nese e analizojmi mirë pra as figura prej ari e te famshmit
Agamemnon nuk i takon periudhes se luftes së Trojes por më heret
dhe per atë greket nuk do pranojn kurrë te shpaloset kjo e vertetë.
Është për tu habitur se si u
gjeten në të njejten kohë edhe maska e Agamemnonit si dhe
"Thesari i Priamit" ? ....te dy
protagonisteve kryesor te kesaj lufte dhe se me e keqja na del që
"thesari i Priamit" sipas analizave të
bëra nga qendra Universiare e Tobingenit na del
1000 vite më i vjetër se lufta e Trojës, me çka
argumentohet se edhe maska e Agamemnonit duhet te jete e
njejtes epokë pra 2800 para krishti e 1000 vite
para luftes së trojes, edhepse nuk jan gjetur ne te njejtin
vend mund te dyshohet diçka tjeter : një plan ne mes
Shlimanit dhe autoriteteve greke duhet të mirret
parasysh, dyshohet se keta grekët, se bashku me
ndihmen e Shlimanit perfituan këtë epokë për të
perhapur këtë zbulim senzacinal në dobi të
shtetit grekë me keto mashtrime.
Një specialist i biografis së
Shlimanit në një revist pariziene shkon aq larg sa qe thotë se ka
mundësi qe ky thesar të jetë blerë diku në Ballkan nga ndonjë
tregtar. Ndersa gjatë një bisede me një artist turk, ai më bindi
se Shlimani paska kaluar edhe nepër Ballkan e ndoshta edhe në
Kosovë !
Sipas kesaj deshmie
thuhet në një liber ku pershkruhet udhëtimi i Shlimanit nëper
Kosovë dhe se ai libër mban titullin "Njerëzit, mbretërit
dhe perenditë"
Më pra nuk është ne pytje se
a është apo nuk eshtë ky thesar i kohes Homerike por në pytje
është se nga rrjedh ky thesar i famshëm dhe cilit civilizim i ka
takuar me keto stolisje te rafinuara prej fletesh dushku prej ari e
te lidhura njëra pas tjetres me 12 000 kapce prej ari prodhuar diku
afër 1000 vite para luftes së Trojes !
Përgatiti Dardan Leka për
Renesancen ilire



